Συνέντευξη του Ανδρέα Ξανθού, τομεάρχη Υγείας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στην Ελευθερία Λάρισας

1.    Κύριε υπουργέ, νέες αυστηρότερες αποφάσεις, νέες ανακοινώσεις ακολούθησαν την επιβολή του lockdown σε ολόκληρη τη χώρα που ήδη χαρακτηρίσατε ομολογία παταγώδους αποτυχίας της κυβέρνησής του κ. Μητσοτάκη να αντιμετωπίσει την υγειονομική κρίση. Αμφισβητείτε δηλαδή ένα σχέδιο αντιμετώπισης, που εφαρμόζεται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες η επιδημιολογική κατάσταση είναι δυσμενέστερη συγκριτικά με τη χώρας μας;
Η χώρα δεν «έμεινε ασφαλής» όπως ήταν το βασικό σύνθημα της κυβέρνησης μετά την αρχική «καραντίνα» και το lockdown, το οποίο ο κ. Μητσοτάκης έλεγε ότι πρέπει να αποφύγουμε με κάθε τρόπο, είναι πλέον γεγονός. Αν αυτό δεν είναι ομολογία αποτυχίας, τότε τι είναι; Successstory; Εκ του αποτελέσματος λοιπόν φαίνεται ότι η συνολική διαχείριση της πανδημίας ήταν προβληματική. Ο ΣΥΡΙΖΑ προφανώς δεν αμφισβητεί ούτε τα επιδημιολογικά δεδομένα, ούτε την ανάγκη λήψης περιοριστικών μέτρων. Ίσα-ίσα προειδοποιούσε από πολύ νωρίς ότι δεν πρέπει να υπάρξει ο «εφησυχασμός» που αναγκάστηκε να παραδεχθεί ο κ.Μητσοτάκης προχθές στη Βουλή. Ότι δεν πρέπει η κυβέρνηση να συμπεριφέρεται αυτάρεσκα (είμαστε χώρα-μοντέλο στη διαχείριση της κρίσης, τα πάμε πολύ καλύτερα από άλλες χώρες, ευτυχώς που είμαστε εμείς και σώσαμε την κοινωνία, κλπ) αλλά να «περιφρουρήσει» το θετικό υγειονομικό κεκτημένο της 1ης φάσης και να προετοιμάσει έγκαιρα το Δημόσιο Σύστημα Υγείας για το 2ο και πολύ σφοδρότερο κύμα που όλοι ξέραμε ότι έρχεται. Δεν το έκανε. Και τώρα «τρέχει και δεν φτάνει». Πάντα όμως πίσω από τις εξελίξεις. Και το μόνο επιχείρημα που προβάλλει είναι η χειρότερη κατάσταση στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μόνο που τα στοιχεία δείχνουν ότι πλέον είμαστε στις πρώτες θέσεις στο ρυθμό αύξησης (και όχι στο συνολικό αριθμό) κρουσμάτων και θανάτων. Η προσπάθεια «ωραιοποίησης» της κατάστασης ακόμα και σήμερα που όλοι βλέπουμε ότι έχει ξεφύγει, προκαλεί και δείχνει υποτίμηση του κινδύνου.

2.    Η κυβέρνηση από την πλευρά της σας κατηγορεί ότι αντιμετωπίζετε την πανδημία ως «μνημόνιο» και επενδύετε στην καταστροφή. Υπάρχουν περιθώρια αντιπολίτευσης την ώρα της μάχης για την αντιμετώπιση της πανδημίας;
Αυτά τα περί «υγειονομικού αντι-μνημόνιου» που μας είπε ο κ. Μητσοτάκης, είναι φαιδρά. Η στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας είναι κοινά παραδεκτό ότι είναι σοβαρή και υπεύθυνη. Στήριξε «απλόχερα» την υγειονομική στρατηγική της χώρας, κάλεσε τους πολίτες να συμμορφωθούν στα μέτρα, κατέθεσε θετικές προτάσεις για την καλύτερη οργάνωση του ΕΣΥ, όπως για παράδειγμα η ενεργός εμπλοκή των δομών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, η αξιοποίηση δημόσιων εργαστηρίων όπως το ΕΚΕΑ για μοριακά τεστ, η ενίσχυση των κλινών ΜΕΘ, η οργάνωση κατ’ οίκον φροντίδας κλπ. Τόνισε μάλιστα ότι δεν πρόκειται να κάνει «πολιτική τυμβωρυχία» με τους νεκρούς από covid, όπως δυστυχώς έκανε η ΝΔ στο παρελθόν. Ταυτόχρονα όμως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θεσμική υποχρέωση να ασκεί έλεγχο και κριτική στους κυβερνητικούς χειρισμούς. Ιδιαίτερα όταν αυτοί είναι αδιαφανείς και βλαπτικοί για το δημόσιο συμφέρον. Αυτό φαίνεται ότι ενοχλεί την κυβέρνηση που έχει δυσανεξία σε κάθε τι που αποδομεί την επικοινωνιακή της εικόνα. Άρα, όχι μόνο υπάρχουν περιθώρια τεκμηριωμένης και μαχητικής αντιπολίτευσης εν μέσω πανδημίας, αλλά αυτή είναι και επιβεβλημένη, τόσο για την ανάδειξη των ακάλυπτων αναγκών της κοινωνίας και την προστασία των αδύναμων, όσο και για την προβολή εναλλακτικού σχεδίου εξόδου από την πολλαπλή κρίση(υγειονομική, οικονομική, κοινωνική).


3.    Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Αλέξης Τσίπρας πραγματοποιεί επισκέψεις σε νοσηλευτικές μονάδες εκτός του λεκανοπεδίου Αττικής. Ποιο είναι το στίγμα αυτής της εξόρμησης και πότε τοποθετείται η επίσκεψή του στη Λάρισα;
Το πολιτικό «στίγμα» είναι το ενδιαφέρον για το Δημόσιο Σύστημα Υγείας, η ενημέρωση για τα προβλήματα στην «θωράκιση» του, η απ’ ευθείας επικοινωνία με τους «ανθρώπους της 1ης γραμμής» που δίνουν καθημερινά μάχη ζωής και αλληλεγγύης για τους ασθενείς, η πρωτογενής πληροφόρηση από τους γιατρούς, νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό για τις πραγματικές συνθήκες και τις αντιξοότητες αυτής της μάχης. Για να είναι πιο συγκεκριμένος, πιο κοντά στην καθημερινότητα που βιώνουν εργαζόμενοι και ασθενείς, άρα και πιο αποτελεσματικός ο αντιπολιτευτικό μας λόγος. Η επίσκεψη του Αλ.Τσίπρα στη Λάρισα προγραμματίζεται για την ερχόμενη Τετάρτη 18/11.

 

4.    Ο ΣΥΡΙΖΑ μέσω του «Παρατηρητηρίου Υγείας» ζητά την αποτροπή με κάθε τρόπο ενός εσωτερικού lockdown στο ΕΣΥ. Με ποιο τρόπο μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν χωρίς εκπτώσεις χειρουργεία και τακτικά εξωτερικά ιατρεία όταν στα νοσοκομεία επικρατεί πολεμική για την αντιμετώπιση των ασθενών με covid;
Το στοίχημα σήμερα είναι να συνδυαστεί η αξιόπιστη φροντίδα των ασθενών με covid με την κάλυψη όλων των υπόλοιπων ασθενών που έχουν σοβαρά και εξ΄ ίσου απειλητικά για τη ζωή νοσήματα. Ο «πήχης» δεν μπορεί να είναι μόνο στην αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας. Αν λοιπόν υπήρχε έγκαιρη προετοιμασία του ΕΣΥ και πλήρης αξιοποίηση και αναδιοργάνωση όλων των δομών και των ανθρώπων του, θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει το «εσωτερικό lockdown».Προφανώς σε μια φάση «ιατρικής πολέμου» όπως εξελίσσεται ήδη η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη, θα πρέπει να συμπιεστεί η λειτουργία πολλών τμημάτων και κλινικών, αλλά η εξ’αρχής μείωση κατά 80% των τακτικών χειρουργείων αποδιοργάνωσε πλήρως τα νοσοκομεία, αφήνει εκτεθειμένους χρόνιους ασθενείς σε σοβαρές επιπλοκές, αναγκάζει πολίτες να πληρώνουν δυσβάστακτο κόστος απευθυνόμενοι στον ιδιωτικό τομέα για να εξυπηρετηθούν. Με άλλα λόγια, η «κοβιντοποίηση» του ΕΣΥ θα έχει σημαντικές «παράπλευρες απώλειες», που πρέπει να προληφθούν.

 
5.    Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να βοηθήσει στη μάχη κατά της πανδημίας και υπό ποιες προϋποθέσεις; Μιλάτε συνεχώς για επιτάξεις και επιστρατεύσεις ακόμα και των Στρατιωτικών Νοσοκομείων.
Είναι αυτονόητο και υποχρεωτικό να επιστρατευτούν όλες οι δυνάμεις του Συστήματος Υγείας της χώρας σ’αυτή τη μάχη. Δεν γίνεται πλέον να σηκώνει όλο το βάρος της πανδημίας το ΕΣΥ και να κινδυνεύει το προσωπικό του με σ. burnout(σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης). Τώρα είναι η ώρα να αναλάβουν τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και τα στρατιωτικά νοσοκομεία ένα μέρος του τεράστιου όγκου περιστατικών covid και όχι μόνο ασθενών με άλλα νοσήματα. Και εννοείται να λειτουργήσουν για τα περιστατικά αυτά με όρους ΕΣΥ, δηλαδή με δωρεάν νοσηλεία, κάλυψη των ανασφάλιστων, κοινές προδιαγραφές στελέχωσης και ασφάλειας των ασθενών, αντίστοιχο περιορισμό της τακτικής τους λειτουργίας. Η επίταξη ή επιστράτευση έχει το χαρακτήρα της υποχρεωτικότητας για τη συνδρομή στη μάχη των δημόσιων νοσοκομείων. Είναι γελοίο το επιχείρημα του κ. Πέτσα ότι η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για επίταξη των ιδιωτικών κλινικών συνεπάγεται αχρείαστες δαπάνες. Οι ιδιώτες θα πρέπει να αποζημιωθούν για τη νοσηλεία συγκεκριμένων περιστατικών, χωρίς τη συμμετοχή του ασθενή (30%) και με προστασία του δημοσίου συμφέροντος, δηλαδή με ακύρωση της ρύθμισης για διπλάσιο ημερήσιο νοσήλιο στις ΜΕΘ.

6.    Όπως έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες στη χώρας μας πότε εκτιμάτε ότι θα αποδώσουν τα μέτρα που έχουν ληφθεί;
Είναι γνωστό ότι στη φάση της εκθετικής αύξησης κρουσμάτων, ο περιορισμός της κινητικότητας των ανθρώπων είναι ένα πολύ αποτελεσματικό μέτρο ανάσχεσης της διασποράς του ιού στο γενικό πληθυσμό. Η θετική επίπτωση του lockdownόμως θα καθυστερήσει τουλάχιστον 2-3βδομάδες να αποτυπωθεί στην πίεση που ασκείται προς το ΕΣΥ. Μέχρι τότε απαιτείται η μέγιστη δυνατή ενίσχυση του Δημόσιου Συστήματος, η συστράτευση όλων των διαθέσιμων δυνάμεων της χώρας και η συνεχής ετοιμότητα για την αποφυγή ενός λειτουργικού blackout στα νοσοκομεία και στις ΜΕΘ.

 
7.    Το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού αποτελεί ένα αισιόδοξο μήνυμα και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην Ελλάδα ο εμβολιασμός θα γίνει μέσω της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Αποτελεί δείγμα μιας αναγκαίας διασύνδεση της ΠΦΥ με τη Δημόσια Υγεία;
Η προοπτική να έχουμε αρχές του 2021 ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία των ερευνητικών ομάδων και των φαρμακευτικών εταιρειών, είναι καλοδεχούμενη. Όμως δεν πρέπει να υπάρξει πολιτική εκμετάλλευση αυτής της εξέλιξης, γιατί θα λειτουργήσει αρνητικά στο να πειστεί η κοινωνία να εμβολιαστεί. Οφείλω να επισημάνω ότι: α) κανένα εμβόλιο δεν έχει ακόμα ολοκληρώσει την κρίσιμη 3η φάση των κλινικών δοκιμών και δεν έχει πάρει το οκαπό κανένα εθνικό ή διεθνή φορέα εγκρίσεων, όπως είναι το FDA ή ο ΕΜΑ β) τα όποια εμβόλια, θα έρθουν στη χώρα μας ως αποτέλεσμα μιας κεντρικής πρωτοβουλίας της ΕΕ και όχι «κατόπιν ενεργειών» του Υπουργού Υγείας ή του Πρωθυπουργού και γ) δεν είναι «παροχή» κανενός η δωρεάν πρόσβαση των πολιτών αλλά ρύθμιση που ισχύει εδώ και χρόνια για όλα τα εγκεκριμένα εμβόλια που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών. Όντως λόγω των ειδικών προδιαγραφών φύλαξης των νέων εμβολίων κατά του SARS-CoV-2,η διάθεση τους πρέπει να γίνει μέσα από το Δημόσιο Σύστημα Υγείας και είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν εμβολιαστικά κέντρα σε κάθε δομή ΠΦΥ (Κέντρα Υγείας αστικού-αγροτικού τύπου, ΤΟΜΥ), που με συμπληρωματική στελέχωση με επισκέπτες/τριες υγείας, θα αναλάβουν τη σταδιακή και προτεραιοποιημένη εμβολιαστική κάλυψη του επίνοσου πληθυσμού στη χώρα. Η αναγκαία διασύνδεση ΠΦΥ και Δημόσιας Υγείας πρέπει να αφορά όχι μόνο τα εμβόλια αλλά και παρεμβάσεις συστηματικής πρόληψης και προαγωγής υγείας στην κοινότητα, στους ευάλωτους πληθυσμούς, στα σχολεία, στην Υγιεινή και Ασφάλεια της εργασίας.


8.    Η κυβέρνηση με αφορμή την πανδημία παραδέχθηκε δημόσια την αξία του δημόσιου συστήματος υγείας. Μήπως αυτή η πανδημία ανέτρεψε τα σχέδιά της για την προώθηση των ΣΔΙΤ στο χώρο της υγείας και την μετατροπή που Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου;
Η κυβέρνηση της ΝΔ δεν είχε πολιτικό σχέδιο ενίσχυσης του ΕΣΥ, αλλά ανοίγματος του στην ιδιωτική αγορά υγείας και δημιουργίας ευκαιριών για κερδοφόρες ιδιωτικές επενδύσεις σε «τομείς-φιλέτα» εντός των νοσοκομείων. Αυτή είναι η λογική των ΣΔΙΤ. Η πανδημία είναι αλήθεια ότι «πάγωσε» αυτό το σχεδιασμό και ανάγκασε την κυβέρνηση να προσλάβει συμβασιούχους και να κάνει μια προσπάθεια αύξησης των κλινών ΜΕΘ. Στην πραγματικότητα όμως δεν πιστεύει στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας αλλά στην «υπεροχή» του ιδιωτικού τομέα, γι’ αυτό και δεν δρομολογεί μια σοβαρή επένδυση μόνιμου χαρακτήρα στο ΕΣΥ, αλλά περιμένει να «περάσει η μπόρα» για να επαναφέρει τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα. Μέρος αυτής της ατζέντας είναι και η αλλαγή νομικού καθεστώτος στα νοσοκομεία (από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ), που ψηφίστηκε για το νέο νοσοκομείο Κομοτηνής και συζητείται για το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λάρισας. Επειδή όμως όλοι μπορούμε να καταλάβουμε ποιους θα εξυπηρετήσει αυτή η αλλαγή και επειδή όλοι πλέον -έστω και καθυστερημένα-αναγνωρίζουν την αξία της δημόσιας περίθαλψης, έχουμε υποχρέωση να μην επιτρέψουμε την «αγοραία μετάλλαξη» της.

 
9.    Ας επανέλθουμε στην επιβολή του lockdown, μια απόφαση του έχει διαδοχικές επιπτώσεις τόσο στην εκπαίδευση όσο κυρίως στην οικονομία. Πόσο πιθανό είναι να κληθούμε να πληρώσουμε τον λογαριασμό με ένα νέο "μνημόνιο" από την επιδείνωση της οικονομίας;
Αν δεν υπάρξει σχέδιο γενναίας δημοσιονομικής παρέμβασης για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των θέσεων εργασίας, των ασφαλιστικών εισφορών και του εισοδήματος των ανθρώπων, θα μπούμε βαθιά στην οικονομική ύφεση, στα επιχειρηματικά λουκέτα και στη φτωχοποίηση της κοινωνίας, άρα πιθανόν και σε ένα νέο φαύλο κύκλο μέτρων λιτότητας. Είναι το τελευταίο που χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή και υπάρχουν σήμερα οι δημοσιονομικές προϋποθέσεις για να το αποφύγουμε («μαξιλάρι» ασφαλείας, ακύρωση των στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα, χαλάρωση δημοσιονομικού συμφώνου της ΕΕ, Ταμείο Ανάκαμψης, κλπ).


10. Στο τελευταίο Πολιτικό Συμβούλιο του ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε στο στόχαστρο ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης μετά την επικήρυξη των δραστών της επίθεσης κατά του πρύτανη της ΑΣΟΕΕ. Συνεχίζετε να ζητάτε την παραίτηση και την αποπομπή του από την Κυβέρνηση;
Σε μια περίοδο μεγάλης κρίσης και αβεβαιότητας στην κοινωνία για την Υγεία, την Εργασία και το Εισόδημα των ανθρώπων, αυτό που χρειάζεται είναι εμπέδωση κλίματος ασφάλειας και κοινωνικής μέριμνας σ’ αυτούς τους κρίσιμους τομείς και όχι κλίματος αυταρχισμού και καταστολής. Με οποιαδήποτε αφορμή και σε κάθε περίπτωση βιαιοπραγιών εντός ή εκτός του Πανεπιστημίου, η απάντηση από μια ευνομούμενη Πολιτεία είναι ο τήρηση του νόμου με σεβασμό στη Δημοκρατία και στο Κράτος Δικαίου. Όλα τα υπόλοιπα είναι διολίσθηση προς την κρατική αυθαιρεσία και την παγίωση «καθεστώτος εξαίρεσης» από τα συνταγματικά δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών. Ο κ. Χρυσοχοΐδης έχει δώσει προβληματικά δείγματα γραφής αυτή την κρίσιμη περίοδο.