«Μεγάλη ζημιά», «υπόσκαψη θεμελιωδών θέσεων της εξωτερικής μας πολιτικής» και «προσχώρηση στις τουρκικές θέσεις» ήταν η αρχική θέση της ΝΔ

Σημεία ομιλίας του Τομεάρχη Εξωτερικών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων

- Θέλουμε να χαιρετίσουμε την προσχώρηση της κυβέρνησης της ΝΔ σε μια στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, την οποία είχε λοιδορήσει και καταγγείλει όταν την είχαμε ανακοινώσει. Ορθά ο Υπουργός είπε πως με την επιλογή αυτή η Ελλάδα μεγαλώνει. «Με πρωτοφανή επιπολαιότητα χωρίζουν τη χώρα στη μέση», ήταν η κριτική της ΝΔ όταν είχαμε ανακοινώσει την απόφαση μας για τμηματική επέκταση των χωρικών υδάτων, ξεκινώντας από το Ιόνιο.

- Ο κ. Κουμουτσάκος το είχε πει αυτό τότε, ως Τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ, συμπληρώνοντας: «έδωσαν τη δυνατότητα στην Τουρκία να επιμείνει στη γνωστή της θέση ότι στο Αιγαίο δεν μπορεί να εφαρμοστεί πλήρως το δίκαιο της θάλασσας, διότι δήθεν πρόκειται για ειδική περίπτωση. Για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση, με φθηνούς εντυπωσιασμούς, υποσκάπτει θεμελιώδεις θέσεις της εξωτερική μας πολιτικής».

- Ο κ. Κικίλιας ως Τομεάρχης Άμυνας δήλωνε: «Δεν γίνεται έτσι σοβαρή εξωτερική πολιτική, δημιουργώντας τετελεσμένα κατ’ αποκοπή γεγονότα και προσχωρώντας στην επιχειρηματολογία της Τουρκίας».

- Ο νυν Υπουργός Ανάπτυξης κ. Γεωργιάδης έλεγε πως είναι «μεγάλη ζημιά που ξεχώρισε το Ιόνιο από το Αιγαίο».

Αυτή τη «μεγάλη ζημιά» εισηγείστε σήμερα και καλά κάνετε, γιατί είναι η εθνικά επωφελής θέση. Ωστόσο θα περίμενα κάποια αυτοκριτική από μέρους σας.

- Παρόμοια κριτική είχε ασκήσει και το ΚΙΝΑΛ, δια του κ. Βενιζέλου.

- Προσχωρήσατε, λοιπόν, στην ορθή εθνική θέση, όπως την είχαμε εμείς διαμορφώσει. Έχει αυταξία η επέκταση των χωρικών υδάτων καθεαυτή, πράγματι μεγαλώνει τη χώρα. Σε ποια στρατηγική εντάσσεται όμως αυτή; Κάθε κίνηση στην εξωτερική πολιτική πρέπει να εντάσσεται σε ένα πλαίσιο μακροπρόθεσμων στόχων.

- Ο κ. Δένδιας προσπάθησε να δικαιολογήσει την κυβίστηση της Νέας Δημοκρατίας, λέγοντας στη Βουλή, κατά τη συζήτηση για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ιταλία, ότι πρώτα πρέπει να καθορίζονται οι ΑΟΖ και έπειτα οι επεκτάσεις χωρικών υδάτων. Η εξήγηση αυτή δεν είναι πειστική, αφενός γιατί άλλη ήταν η κριτική της ΝΔ και αφετέρου γιατί το λογικά πρότερο και το εθνικά συμφερότερο θα ήταν να προηγηθεί η επέκταση των χωρικών υδάτων, ούτως ώστε και ο υπολογισμός της Αποκλειστικής Ζώνης να ξεκινήσει από τις ευθείες γραμμές βάσης και το κλείσιμο κόλπων που θα είχε προηγηθεί.

- Το κενό στρατηγικής σας όμως φαίνεται ανάγλυφα και στη μη ανάλογη επέκταση των χωρικών υδάτων Νότια και Ανατολικά της Κρήτης, που είχε υπενθυμίζω είχε προαναγγελθεί από τον Υπουργό Εξωτερικών στην ίδια συζήτηση στη Βουλή τον Αύγουστο. Η επέκταση ανταποκρίνεται και στο δικό του λογικό σχήμα αλλά και στην ανάγκη να τιθασευτεί με μέσα του διεθνούς δικαίου η κλιμακούμενη επιθετικότητα της Τουρκίας. Γιατί δεν έρχεται τώρα η επέκταση των χωρικών υδάτων Νότια και Ανατολικά της Κρήτης; Δεν είναι ζήτημα ελλιπούς τεχνικής προετοιμασίας. Είδα στο νομοσχέδιο σας ότι οι σχετικές συντεταγμένες είναι οι ίδιες με αυτές που είχαμε λάβει υπόψη στο δικό μας νομοθετικό κείμενο. Η κυβέρνηση μας οφείλει μια εξήγηση, ενώ δεν είναι προς τιμήν της η προηγούμενη στάση της.

Νομοτεχνικές παρατηρήσεις:

- Στο άρθρο 2 να κάνετε ρητή αναφορά στη μέση γραμμή. Είναι κρίσιμο θέμα όχι μόνον σε ό,τι αφορά την Αλβανία αλλά και ή τις επικείμενες διαπραγματεύσεις για την ΑΟΖ με την Τουρκία.

- Στο άρθρο 4 ο νόμος περιλαμβάνει μια γενική εξαίρεση για όλους τους αλιείς της ΕΕ από τον κανόνα της αμοιβαιότητας, να ψαρεύουν σε δικά μας νερά εφόσον μπορούν και οι δικοί μας ψαράδες να ψαρεύουν στα δικά τους. Να μην διατυπώσουμε έτσι γενικά το άρθρο γιατί θα προκαλέσουμε βλάβη των οικονομικών συμφερόντων της χώρας μας. Κατ’αρχάς, αόριστα αναφέρεται ότι θα επιτραπεί σε προσωρινή βάση η εξαίρεση από τους γενικούς κανόνες που ισχύουν. Πρέπει να περιοριστεί το χρονικό εύρος της εξαίρεσης μέχρι τη μεταγενέστερη τροποποίηση του Κανονισμού της ΕΕ, που θα γίνει το 2022.

- Ο πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Βορίδης πανηγύρισε πως είναι υπερ των Ελλήνων αλιέων η συμφωνία ΑΟΖ με την Ιταλία γιατί, κατ’αυτόν, για πρώτη φορά περιορίζεται στη συγκεκριμένη περιοχή ο αριθμός των σκαφών των Ιταλών αλιέων και το είδος του αλιεύματος στην κόκκινη γαρίδα. Αν είναι έτσι, γιατί να μην αναφερθεί ρητά αυτό στη διάταξη του συγκεκριμένου άρθρου, αντί να υπάρχει ένα γενικό δικαίωμα των ψαράδων κάθε εθνικότητας της ΕΕ να έρχονται εντός των χωρικών μας υδάτων και να ψαρεύουν ότι θέλουν; Αυτό αποτελεί παραχώρηση που υπερακοντίζει κατά πολύ το συμβιβασμό που θεώρησε η κυβέρνηση απαραίτητο για την διεθνή σύμβαση με την Ιταλία, που και αυτόν τον είχαμε κρίνει ως λεόντειο υπέρ της. Η εισήγησή μας είναι είτε να τεθεί ρητά στο σχετικό άρθρο το είδος των αλιευμάτων και ο αριθμός των σκαφών, κατά τις κυβερνητικές ανακοινώσεις, ή να εισαχθεί η πρόταση που θα υποβάλουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τροποποίηση του κανονισμού και αυτή να ισχύει προσωρινά μέχρι ότου γίνει η οριστική τροποποίηση.

- Ολοκληρώνω με το επέκεινα. Θετικό είναι το νομοσχέδιο, δική μας στρατηγική επιλογή υιοθετεί και προφανώς θα το υπερψηφίσουμε. Επιφυλασσόμαστε για το άρθρο 4.

- Είμαστε όμως μπροστά στην επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών που τη στηρίζουμε. Θεωρούμε ότι δεν έχουμε άλλο δρόμο για την επίλυση της μιας και μόνης διαφοράς που έχουμε με την Τουρκία πάρα μόνο με το διάλογο, με όρους διεθνούς δικαίου, χωρίς εκβιασμούς, χωρίς την απειλή χρήσης βίας. Ξεκινάει υπονομευμένη η προοπτική ενός τέτοιου, ουσιώδους διαλόγου ακριβώς γιατί ο Πρωθυπουργός απέτυχε στο τελευταίο Συμβούλιο να εξασφαλίσει εκείνες τις αποτελεσματικές, ισχυρές κυρώσεις που θα αποτελούσαν εγγύηση ότι η Τουρκία δε θα υποτροπιάσει επιστρέφοντας στην επιθετικότητα που γνωρίσαμε τους τελευταίους έξι μήνες. Έτσι, βασιζόμαστε μόνο στην καλή βούληση της Τουρκίας για το αν πράγματι θα καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου.

- Οτιδήποτε γίνεται από εδώ και πέρα θα πρέπει να είναι στο φως, για να είμαστε βέβαιοι ότι δεν υπάρχει καμία διολίσθηση στη διεύρυνση της ατζέντας σε θέματα κυριαρχίας που δεν μπορούμε να δεχτούμε, όπως είναι οι γκρίζες ζώνες ή η στρατιωτικοποίηση των νησιών. Εδώ δυστυχώς τα αντανακλαστικά της κυβέρνησης δεν είναι αυτά που θα έπρεπε. Είδαμε π.χ. να θριαμβολογεί η τουρκική ακτοφυλακή πως με ελιγμούς εκδίωξε δική μας ακταιωρό από περιοχή που δε θέλει απλώς να γκριζάρει, αλλά τη διεκδικεί ως δική της, την περιοχή των Ιμίων. Η τοποθέτηση της δικής μας κυβέρνησης ήρθε 36 ώρες αργότερα κι όταν είχε προσκληθεί ειδικά προς τούτο με την κοινή του Τομεάρχη Ναυτιλίας και τη δική μου ως συναρμόδιων τομεαρχών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

- Ακούμε από την τουρκική πλευρά ότι υπάρχει προγραμματισμένη συνάντηση Δένδια - Τσαβούσογλου στα Τίρανα. Ισχύει; Δεν μπορεί ο ελληνικός λαός να μαθαίνει πράγματα που τον αφορούν από τουρκικές πηγές και ούτε κάτι τέτοιο αποτελεί συμβολή στο αναγκαίο κλίμα ψυχραιμίας που πρέπει να υπάρχει στα ελληνοτουρκικά. Με το να μην δίνονται όλες οι πληροφορίες, διολισθαίνουμε σε θέσεις που κινδυνεύουν να συσκοτίσουν την τουρκική επιθετικότητα. Εμείς δε θα επαναλάβουμε τη δημαγωγική τακτική της ΝΔ όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν κυβέρνηση. Είμαστε ένα πατριωτικό κόμμα ευθύνης και θέλουμε να συμβάλουμε στη διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής, που αυτή τη στιγμή λείπει, σε ένα Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών που θα πρέπει να συζητήσει και για την πανδημία και για τα εθνικά θέματα. Να είναι βέβαιος ο ελληνικός λαός ότι εμείς θα συμβάλουμε στη διαμόρφωση της εθνικής γραμμής και του εθνικού μετώπου που έχει ανάγκη ο τόπος.