Άρθρο του τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην ειδική έκδοση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της Εφημερίδας των Συντακτών

«Το στοίχημα της πράσινης μετάβασης πρέπει να κερδηθεί. Όμως αυτό μπορεί να γίνει μόνο εάν η μετάβαση αυτή είναι συμπεριληπτική. Ήδη όμως, από τα πρώτα βήματα, βλέπουμε ότι αυτό δεν συμβαίνει. Στην Ελλάδα, ήδη από το 2020, αυξάνεται η ενεργειακή φτώχεια στα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος και η ενεργειακή κρίση που μαίνεται εδώ και τουλάχιστον 8 μήνες πλήττει με σφοδρότητα τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα και την επιχειρηματικότητα», σημειώνει ο Σ.Φάμελλος, σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στην ειδική έκδοση «Βιώσιμη Ανάπτυξη» της Εφημερίδας των Συντακτών.

Προσθέτει ότι σήμερα, και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, η πράσινη μετάβαση έχει γίνει πεδίο πολιτικών εντυπώσεων και επικοινωνιακών πυροτεχνημάτων. Όμως, οι παρεμβάσεις είναι ευκαιριακές, και υπολείπονται των δεσμεύσεων. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα στη χώρα μας είναι η αντικατάσταση του λιγνίτη, όχι με ΑΠΕ όπως θα έπρεπε στο πλαίσιο μιας πολιτικής απανθρακοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής, αλλά με ορυκτό φυσικό αέριο, το οποίο εκτινάσσει τους λογαριασμούς.

Επισημαίνει ότι για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ η πράσινη μετάβαση απαιτεί μία θεμελιώδη αλλαγή του παραγωγικού και αναπτυξιακού μοντέλου, μια πράσινη επανάσταση, η οποία θα είναι για όλους. Ζητούμενα παραμένουν η διασπορά των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ στο σύνολο της παραγωγικής βάσης, η προώθηση των ενεργειακών κοινοτήτων, της αυτοπαραγωγής και της αποθήκευσης ενέργειας, οι ισχυρές πολιτικές για την εξοικονόμηση και τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών. Παράλληλα, απαιτεί τη διασφάλιση διάφανων κανόνων και σχεδιασμού που να εξασφαλίζουν κράτος δικαίου για τις επενδύσεις με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος.

Δηλώνει τέλος: «Ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεσμευόμαστε για μια κοινωνικά δίκαιη πράσινη μετάβαση με βάση ένα διαφανές επιστημονικό σχέδιο και με οφέλη που θα γίνουν κτήμα ολόκληρης της κοινωνίας. Οι δημόσιες πολιτικές και η Πολιτεία πρέπει να επανακτήσουν κεντρικό ρόλο στο σχεδιασμό της μετάβασης, προκειμένου να εγγυηθούν την επίτευξη των στόχων με δημοκρατία και δικαιοσύνη αλλά και την πρόσβαση των πολιτών στα βασικά αγαθά. Έτσι ώστε οι «πράσινες» πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα να εντάσσονται σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό, προς όφελος όλων, αξιοποιώντας το ελληνικό περιβάλλον ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και αειφόρο πόρο.»

Ακολουθεί το πλήρες άρθρο όπως δημοσιεύτηκε:

Το πλάνο για την πράσινη ανάπτυξη για όλους: Μείωση των ανισοτήτων και βελτίωση της ποιότητας ζωής

Η παγκόσμια κοινότητα, επιστημονικά και πολιτικά, έχει συμφωνήσει ότι η μετάβαση σε μια εποχή κλιματικής ουδετερότητας αποτελεί μονόδρομο επιβίωσης για την ανθρώπινη κοινότητα αλλά και τα οικοσυστήματα.

Χρειάζονται όμως βαθιές θεσμικές, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές για να πετύχουμε ταυτόχρονα πολλαπλούς στόχους: δραστική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ταυτόχρονα με την προστασία της βιοποικιλότητας, σημαντική μείωση της ρύπανσης, εδραίωση της κυκλικής οικονομίας, κλιματική ανθεκτικότητα και προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Όλα αυτά ενώ η παγκόσμια κοινωνία συνταράσσεται από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που αμφισβητεί την ειρήνη και τη ζωή και έχει προηγηθεί η παγκόσμια υγειονομική κρίση λόγω του COVID 19 .

Το στοίχημα της πράσινης μετάβασης όμως πρέπει να κερδηθεί. Και είναι ξεκάθαρο ότι οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος δεν μπορεί να επιτευχθούν όταν αμφισβητείται η ζωή και η εδαφική ακεραιότητα των κρατών ή όταν ξεκινά ένα νέο κυνήγι εξοπλισμών και συνθήκες ψυχρού πολέμου.

Ο παγκόσμιος στόχος μπορεί να κερδηθεί μόνο εάν η μετάβαση είναι συμπεριληπτική και υλοποιεί τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Ήδη όμως, από τα πρώτα βήματα, βλέπουμε ότι αυτό δεν συμβαίνει. Στην Ελλάδα από το 2020, σύμφωνα με τη Eurostat, αυξάνεται η ενεργειακή φτώχεια στα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος και η ενεργειακή κρίση που μαίνεται εδώ και τουλάχιστον 8 μήνες πλήττει με σφοδρότητα τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

Η πράσινη μετάβαση έχει γίνει πεδίο επικοινωνιακών πυροτεχνημάτων και πολιτικών εντυπώσεων, οι παρεμβάσεις είναι ευκαιριακές, υπολείπονται των εξαγγελιών, με πιο τρανταχτό παράδειγμα στην Ελλάδα την πολιτική αντικατάστασης του λιγνίτη με φυσικό αέριο και όχι με ΑΠΕ. Από την άλλη η Ευρώπη, πιεζόμενη από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, χαρακτηρίζει «βιώσιμες» τις επενδύσεις σε φυσικό αέριο και σε πυρηνική ενέργεια, αμαυρώνοντας την πράσινη μετάβαση, η οποία αντί να αποτελέσει μία επαναστατική αλλαγή του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου, για όλους και με όλους, κινδυνεύει να αποτύχει πριν ακόμη ξεκινήσει.

Η πράσινη επανάσταση αποτελεί βασικό πυλώνα του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με όρους όμως που θα διασφαλίζουν τη μείωση των ανισοτήτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους.

Η χώρα μας έχει μπροστά της τη μεγάλη ευκαιρία των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ προκειμένου να διευρύνει την παραγωγική της βάση, να δώσει ευκαιρίες πράσινου μετασχηματισμού στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, να προωθήσει την καινοτομία σε όλα τα επίπεδα. Αυτό προϋποθέτει διασπορά των χρηματοδοτήσεων στο σύνολο της παραγωγικής βάσης και όχι μόνο σε λίγους. Προϋποθέτει επίσης την ενίσχυση της πρόσβασης των νοικοκυριών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος σε νέες πράσινες τεχνολογίες που μειώνουν το κλιματικό αποτύπωμα, αλλά και σε πράσινη φορολόγηση, τα έσοδα της οποίας θα κατευθύνονται αποκλειστικά προς αυτούς που αδυνατούν, από μόνοι τους, να μεταβούν σε καθαρότερες τεχνολογίες, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σήμερα.

Οφείλουμε να διασφαλίσουμε την πρόσβαση όλων σε καθαρή και προσιτή ενέργεια με τη δίκαιη κατανομή του κόστους και του οφέλους της πράσινης μετάβασης, ιδιαίτερα για τη δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών, αλλά και για τους εργαζόμενους σε κλάδους που αναπόφευκτα θα πληγούν από το μετασχηματισμό. Και να συνδέσουμε την πράσινη μετάβαση με νέες θέσεις εργασίας σε βιώσιμους τομείς της πραγματικής οικονομίας.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της μετάβασης είναι ο εκδημοκρατισμός του ενεργειακού μας συστήματος με ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων και της αυτοπαραγωγής, η ενίσχυση της εξοικονόμησης, της αποθήκευσης και του εξηλεκτρισμού των μεταφορών. Προϋποθέσεις όμως είναι: ξεκάθαροι χωροταξικοί, περιβαλλοντικοί και πολεοδομικοί κανόνες, ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων που καθυστερούν, όπως οι δασικοί χάρτες και το κτηματολόγιο, που να ενισχύουν το κράτος δικαίου, ξεκάθαρο πλαίσιο επενδύσεων και ίδιοι κανόνες για όλους. Σε συνδυασμό με ενίσχυση της ανθεκτικότητας της κοινωνίας στα ακραία κλιματικά φαινόμενα, που είχαν δρομολογηθεί μέχρι το 2019 και καθυστερούν αδικαιολόγητα ιδιαίτερα για ευάλωτες περιοχές, όπως η μικτή ζώνη δάσους-κατοικίας, και οι ζώνες με υψηλό κίνδυνο πλημμύρας.

Ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεσμευόμαστε για μια κοινωνικά δίκαιη πράσινη μετάβαση με βάση ένα διαφανές επιστημονικό σχέδιο και με οφέλη που θα γίνουν κτήμα ολόκληρης της κοινωνίας. Οι δημόσιες πολιτικές και η Πολιτεία πρέπει να επανακτήσουν κεντρικό ρόλο στο σχεδιασμό της μετάβασης, προκειμένου να εγγυηθούν την επίτευξη των στόχων με δημοκρατία και δικαιοσύνη αλλά και την πρόσβαση των πολιτών στα βασικά αγαθά. Έτσι ώστε οι «πράσινες» πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα να εντάσσονται σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό, προς όφελος όλων, αξιοποιώντας το ελληνικό περιβάλλον ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και αειφόρο πόρο.​