Μόνη λύση οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ με περιορισμό του airbnb και δημιουργία Τράπεζας Στέγης για κοινωνική κατοικία με νέους όρους, για πρώτη φορά και ενοικιαζόμενη.

Μιλώντας στην Ολομέλεια, επί του νομοσχεδίου που το μεγαλύτερο μέρος του αφορά τις πλατφόρμες του airbnb, η Θ. Φωτίου τόνισε:

Η κυβέρνηση, υιοθετώντας απλώς την οδηγία της Ε.Ε. για τη φορολόγηση του airbnb, άφησε να χαθεί η ευκαιρία να ρυθμίσει το φαινόμενο του airbnb που επηρεάζει εισοδήματα, ενοίκια και τιμές πώλησης κατοικίας.

Σήμερα 1 στα 3 νοικοκυριά (ποσοστό 32,4%) ξοδεύει το μισό του εισόδημα σε ενοίκιο ή δόση δανείου, ηλεκτρικό, νερό, θέρμανση η ψύξη με δεύτερη τη Δανία (21,9% του πληθυσμού). Τα τελευταία τρία χρόνια τα νοίκια αυξήθηκαν 20-30%. 3 στα 4 νοικοκυριά που ζουν στο ενοίκιο δίνουν πάνω από το 50% του εισοδήματος τους για δαπάνες στέγασης.

Η ανεξέλεγκτη εξάπλωση του airbnb, από εταιρείες, οι περισσότερες ξένες, που αγοράζουν ολόκληρα κτίρια και τα μετατρέπουν σε boutique hotels υπό το μανδύα χωριστών διαμερισμάτων, ευθύνεται κυρίως για τη νέα φούσκα ακινήτων, δηλαδή τις υπερτιμημένες τιμές ενοικίασης και αγοράς. Και επειδή επί μια δεκαετία δεν κατασκευάζονται νέα ακίνητα και σήμερα τα στεγαστικά δάνεια είναι ακριβά, εξ ου και μειώθηκαν κατά 7,2% στο πρώτο τετράμηνο του ’23, η φούσκα αυτή δεν αναμένεται να σπάσει γρήγορα.

Ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να υλοποιηθεί το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ που προβλέπει:

α) Απαγόρευση δραστηριότητας airbnb σε νομικά πρόσωπα (εταιρείες). Επιτρέπεται μόνον σε φυσικά πρόσωπα για 2-3 ακίνητα/ΑΦΜ ιδιοκτήτη ή/και διαχειριστή.

β) Υλοποίηση της καινοτόμου ιδέας δημιουργίας Τράπεζας Στέγης (αποθέματος κατοικιών) από την Πολιτεία, για να πέσουν στην αγορά χιλιάδες ακίνητα, κυρίως προς ενοικίαση. Η πρόταση αυτή είναι η μεγάλη μας διαφορά, τόσο από την κυβέρνηση, όσο και από το ΠΑΣΟΚ. Έτσι δημιουργούμε κοινωνική κατοικία με νέους όρους και για πρώτη φορά ενοικιαζόμενη κοινωνική κατοικία

Η Τράπεζας Στέγης συγκροτείται κυρίως από ενεργές ενοικιαζόμενες κατοικίες και διαμερίσματα μικροϊδιοκτητών που θα τα διαθέσουν στο κράτος προς ενοικίαση σε μειωμένες τιμές για 3, 5 ή 8 χρόνια χάρη σε ένα ελκυστικό πακέτο φοροελαφρύνσεων και άλλων κινήτρων: εξασφάλιση 12 ενοικίων το χρόνο, ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτου και ενεργειακό πιστοποιητικό, ασφάλεια πυρός και νομική κάλυψη, ανακαίνιση και παράδοση σε καλή κατάσταση μετά τη λήξη της παραχώρησης.

Η διαχείριση της Τράπεζας Στέγης γίνεται στους δήμους και στο κεντρικό κράτος μέσω ψηφιακού συστήματος με μητρώα κατοικιών, μητρώα δικαιούχων και οnline αντιστοίχιση δικαιούχων - κατοικιών.

Και ειδικότερα για τη στέγη των νέων, προτείνουμε: α) Διπλασιασμό της επιδότησης ενοικίου για 150.000 νοικοκυριά νέων με 400.000 μέλη (από 70€ σε 140€/μήνα για το μεμονωμένο άτομο και από 175€ σε 350€/μήνα για ζευγάρι με 2 παιδιά) και β) Εγγύηση ενοικίου για νέες/νέους σε επισφαλείς ή εποχικές εργασίες και εξασφάλιση στέγης σε εποχικούς εργαζόμενους/ες και δημόσιους λειτουργούς.

Η πρόταση αυτή έχει κατατεθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο δημόσιο διάλογο από το καλοκαίρι του 2022, αλλά η κυβέρνηση κωφεύει.

Αναλυτικά η ομιλία:

Το νομοσχέδιο της εναρμόνισης με την ευρωπαϊκή Οδηγία που συζητάμε σήμερα έδινε μια μεγάλη ευκαιρία να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση το θέμα του airbnb. Η κυβέρνηση όμως το αντιμετωπίζει ως θέμα αποκλειστικά φοροεισπρακτικό και όχι βασική παράμετρο που επηρεάζει πρώτον το εισόδημα, και δεύτερον την αγορά ακινήτων.

1. Διότι σήμερα στην Ελλάδα ένα στα τρία νοικοκυριά (32,4% του πληθυσμού) ξοδεύει το μισό του περίπου εισόδημα σε έξοδα στέγης (ενοίκιο ή δόση δανείου, ηλεκτρικό, νερό, θέρμανση η ψύξη). Η χώρα κατέχει μία θλιβερή πρωτιά με δεύτερη τη Δανία (21,9% του πληθυσμού) και τρίτη την Ολλανδία (15,3%). Χώρες που το εισόδημα των νοικοκυριών τους δεν συγκρίνεται με το δικό μας. Η eurostat θεωρεί ότι τα έξοδα στέγης είναι η αιτία που το 36,4% του πληθυσμού στη χώρα μας καθυστερεί τις οφειλές του. Τα πράγματα, όμως, είναι χειρότερα για όσους νοικιάζουν κατοικία. Τα τελευταία τρία χρόνια τα νοίκια αυξήθηκαν κατά 20-30% και για αυτό τρία στα τέσσερα νοικοκυριά που ζουν σε ενοικιαζόμενη κατοικία ξοδεύουν πάνω από το 50% του εισοδήματος τους για δαπάνες στέγασης.

2. Η ανεξέλεγκτη εξάπλωση του airbnb κυρίως ευθύνεται για τη δημιουργία μιας νέας φούσκας ακινήτων, δηλαδή τις υπερτιμημένες τιμές ενοικίασης και πώλησης. Και, δυστυχώς, φαίνεται ότι η φούσκα αυτή θα μεγαλώνει διαρκώς διότι., εδώ και 10 χρόνια δεν υπάρχουν νέα ακίνητα λόγω κρίσης στον κατασκευαστικό τομέα ώστε να αυξηθεί η προσφορά τους και να πέσουν οι τιμές. Για να κατασκευασθεί και να διατεθεί στην αγορά ένα νέο ακίνητο απαιτούνται τρία χρόνια και προϋπόθεση για την ανάκαμψη της κατασκευής είναι ο φθηνός δανεισμός που σήμερα δεν υπάρχει λόγω διαρκούς ανόδου των επιτοκίων. Ήδη με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, στο πρώτο τετράμηνο του ‘23 υπήρξε μείωση κατά 7,2% των στεγαστικών δανείων.

Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, επομένως, θα μπορούσε να είναι μια καλή ευκαιρία για την κυβέρνηση να ρυθμίσει το θέμα, όπως επανειλημμένα είχε εξαγγείλει και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός προεκλογικά. Έτσι άλλωστε, ως ρύθμιση του airbnb το προέβαλαν πρόσφατα τα ΜΜΕ. Είναι όμως προφανές ότι η κυβέρνηση δεν θέλει να θίξει στο ελάχιστο τις ξένες εταιρείες που αγοράζουν ολόκληρες πολυκατοικίες ή και οικοδομικά τετράγωνα και τα μετατρέπουν σε boutique hotels εμφανίζοντάς τα ως χωριστά διαμερίσματα.
Εμείς επιμένουμε στην πρότασή μας, τη μόνη ενδεδειγμένη για να αντιμετωπισθεί σοβαρά η στεγαστική κρίση:

α) περιορισμός του airbnb: Δεν επιτρέπονται δραστηριότητες βραχυχρόνιας μίσθωσης σε νομικά πρόσωπα διότι υποκρύπτουν τουριστικό προϊόν. Επιτρέπεται σε φυσικά πρόσωπα η δραστηριότητα βραχυχρόνια μίσθωση για 2-3 ακίνητα/ΑΦΜ ιδιοκτήτη ή/και διαχειριστή.

β) Διπλασιασμός της επιδότησης ενοικίου για 150.000 νοικοκυριά νέων με 400.000 μέλη (από 70€ σε 140€/μήνα για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και από 175€ σε 350€/μήνα για ζευγάρι με 2 παιδιά).

γ) Εγγύηση ενοικίου για νέες/νέους που εργάζονται σε επισφαλείς ή εποχικές θέσεις εργασίας και Εξασφάλιση στέγης σε εποχικούς εργαζόμενους/ες και δημόσιους λειτουργούς (δάσκαλοί/ες, γιατροί κλπ) σε τουριστικές περιοχές μέσω της Τράπεζας Στέγης.

Κυρίως όμως, δ) Δημιουργία Τράπεζας Στέγης (αποθέματος κατοικιών) από την Πολιτεία, ώστε να πέσουν στην αγορά χιλιάδες ακίνητα, κυρίως προς ενοικίαση ή/και αγορά, για να ανακοπεί η πορεία της φούσκας ακινήτων.

Αυτή είναι η μεγάλη μας διαφορά, τόσο από την κυβέρνηση, όσο και από το ΠΑΣΟΚ,. Διότι με την τράπεζα Στέγης δημιουργούμε κοινωνική κατοικία με νέους όρους και για πρώτη φορά ενοικιαζόμενη κοινωνική κατοικία.

Η Τράπεζας Στέγης συγκροτείται από: α) κενά, ανεκμετάλλευτα κτίρια του δημοσίου, των Δήμων, της Εκκλησίας και μη κερδοσκοπικών φορέων κοινωφελούς σκοπού (σωματεία, ιδρύματα, κληροδοτήματα, κ.λπ.). β) κενά εγκαταλελειμμένα κτίρια ιδιωτών σε διάφορους Δήμους (κατοικίες ή άλλων χρήσεων, εφόσον μετατρέπονται εύκολα σε κατοικίες). γ) Κυρίως όμως, από ενεργές κατοικίες και διαμερίσματα ιδιωτών που θα διατεθούν προς ενοικίαση σε μειωμένες τιμές για 3, 5 ή 8 χρόνια χάρη σε ένα ελκυστικό πακέτο κινήτρων με:
• Φοροελαφρύνσεις (κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και του φόρου ενοικίου)
• Εξασφάλιση 12 ενοικίων το χρόνο
• Ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτου και ενεργειακό πιστοποιητικό.
• Ασφάλεια πυρός και νομική κάλυψη
• Ανακαίνιση και παράδοση σε καλή κατάσταση μετά τη λήξη της παραχώρησης

Η διαχείριση της Τράπεζας Στέγης γίνεται μέσω ψηφιακού συστήματος που λειτουργεί σε κάθε δήμο και στο κεντρικό κράτος και περιλαμβάνει: i. μητρώα κατοικιών, ii. μητρώα δικαιούχων, iii. οnline αντιστοίχιση δικαιούχων - κατοικιών.
Είναι προτάσεις που έχουν κατατεθεί στο δημόσιο διάλογο από το καλοκαίρι του 2022, αλλά η κυβέρνηση κωφεύει. Υπάρχουν όμως οι δυνατότητες για μια μεγάλη αλλαγή της κατάστασης.