ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους κ.κ. Υπουργούς

Υποδομών και Μεταφορών
Υγείας
Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

ΘΕΜΑ: «Σχετικά με την αναγκαιότητα λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση των τροχαίων ατυχημάτων»

Κάθε μέρα πληροφορούμαστε από τα δελτία ειδήσεων για τουλάχιστον ένα φρικτό δυστύχημα στους ελληνικούς δρόμους.  Για μία ακόμη χρονιά, ο αριθμός των τροχαίων ατυχημάτων στην Ελλάδα εμφανίζεται αυξημένος. Εξακολουθούμε να χάνουμε ανθρώπους και να είμαστε σταθερά ουραγοί σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά στην οδική ασφάλεια.

Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η χώρα μας κατά το 2022 κατέγραψε 58 θανάτους στην άσφαλτο ανά εκατομμύριο κατοίκων, τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν 46 θάνατοι. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, μόνο για το 2022 καταγράφηκαν 11.199 τροχαία ατυχήματα, 635 θάνατοι, 636 βαριά τραυματίες και 12.553 ελαφρά τραυματίες, ενώ ήταν ραγδαία η αύξηση των ατυχημάτων (της τάξης του 34%) για το πρώτο πεντάμηνο του 2023 ως προς το 2020. Η έκταση και η σοβαρότητα του προβλήματος καθιστά το ζήτημα της οδικής ασφάλειας στους ελληνικούς δρόμους επιτακτικό.

Αναζητώντας τις αιτίες πρόκλησης του τόσο μεγάλου αριθμού τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας, οι ειδικοί σημειώνουν την παραβίαση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας, τα προβλήματα του οδικού δικτύου αλλά και την απουσία επαρκούς κοινωνικής εγρήγορσης και οδηγικής συνείδησης, με τη συμπεριφορά του οδηγού να αποτελεί την κυριότερη αιτία (σε ποσοστό περίπου 95%). Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε δημοσιεύματα, οι τρεις σημαντικότεροι παράγοντες πρόκλησης σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων στην Ελλάδα είναι η ταχύτητα, η χρήση κινητού εν ώρα οδήγησης και η μη χρήση κράνους από τους μοτοσικλετιστές, με ποσοστά αλόγιστης παραβατικότητας που υπολείπονται σημαντικά σχεδόν όλων των άλλων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αναγνωρίζοντας ότι η οδική ασφάλεια αποτελεί ένα από τα κρισιμότερα ζητήματα σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε το 2018 ως στόχο τη μείωση κατά 50% των θανάτων από τροχαία ατυχήματα —και, για πρώτη φορά, για μείωση και των σοβαρών τραυματισμών— έως το 2030 και πρωτοστατεί στη δεύτερη δεκαετία δράσης για την οδική ασφάλεια, η οποία κηρύχθηκε από τον ΟΗΕ για την περίοδο 2021-2030. Δυστυχώς, όμως, η ελληνική πολιτεία δεν έχει λάβει ακόμη τις απαραίτητες πρωτοβουλίες ώστε να ευθυγραμμίσει τη στρατηγική της με τους στόχους αυτού του ευρωπαϊκού και διεθνούς πλαισίου και να αποκαταστήσει το συντομότερο δυνατό τις υπάρχουσες ελλείψεις. Παρότι εξαγγέλθηκε ότι στις άμεσες προτεραιότητες της κυβέρνησης συμπεριλαμβάνεται η κύρωση από τη Βουλή του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας και το σχέδιο νόμου για την τροποποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και παρά τους φιλόδοξους στόχους, οι μαύροι αριθμοί μαρτυρούν ότι κινούμαστε προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Απαιτούνται γι’ αυτό άμεσα δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση των τροχαίων ατυχημάτων. Μέτρα, για παράδειγμα, που αφορούν στις υποδομές της χώρας και το οδικό περιβάλλον (οδόστρωμα, σήμανση, σηματοδότηση, φωτισμός, κ.ά.), μέτρα αυστηρού ελέγχου (επιτήρηση οδών και οχημάτων, συντήρηση, πρόληψη κ.ά.), αλλά και πρωτοβουλίες επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, ώστε να μεταβληθούν οι κοινωνικές στάσεις απέναντι στην παραβατική και στην αμελή ή/και επικίνδυνη οδήγηση (με την εισαγωγή, λόγου χάρη, μαθήματος οδικής ασφάλειας στο σχολικό πρόγραμμα, κ.ά.).

Δεν πρέπει ωστόσο να παραβλέψουμε τη σημασία της παροχής φροντίδας στα θύματα των τροχαίων ατυχημάτων και τις οικογένειές τους, οι οποίοι αναμένουν από την πολιτεία δημόσιες και δωρεάν δομές πρόνοιας και υποστήριξης μετά το τροχαίο συμβάν.

Επειδή οι ανθρώπινες απώλειες δεν είναι ανεκτές.
Επειδή πρώτιστο μέλημα είναι η ασφάλεια των πολιτών. Η δυνατότητα ασφαλούς μετακίνησης αποτελεί αναφαίρετο κοινωνικό δικαίωμα.
Επειδή η οδική ασφάλεια πρέπει να αποτελεί πολιτική και κοινωνική προτεραιότητα και απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια.
Επειδή τα τροχαία ατυχήματα δεν είναι δυνατόν να εξαλειφθούν εντελώς, όμως είναι δυνατόν να περιοριστούν στο ελάχιστο.
Επειδή είναι χρέος μας να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για την πρόληψη και τον δραστικό περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων, ειδικά στη χώρα μας που καταλαμβάνει μία από τις χειρότερες θέσεις στην Ευρώπη σε αριθμό θανάτων και τραυματισμών.
Επειδή η δημιουργία ασφαλούς οδικού δικτύου και ο αυστηρός έλεγχος αποτελούν από τους σημαντικότερους παράγοντες για τη μείωση των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων.
Επειδή είναι εξαιρετικά σημαντική τόσο η ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν στον δρόμο όσο και η ενθάρρυνση κάθε προσπάθειας που στοχεύει στη μείωση αυτών των κινδύνων.
Επειδή η υψηλή συχνότητα των θανάτων σε ευάλωτες ομάδες και στις αστικές περιοχές επιβεβαιώνει την ανάγκη να σκεφτούμε ξανά την κινητικότητα, όπως εκφράστηκε στην 7η Παγκόσμια Εβδομάδα Οδικής Ασφάλειας των Ηνωμένων Εθνών, με επενδύσεις σε θέματα βιώσιμης κινητικότητας, προωθώντας τις ενεργητικές μορφές μετακίνησης, όπως είναι το ποδήλατο, η πεζή μετακίνηση και οι δημόσιες συγκοινωνίες.

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Σε ποιες άμεσες ενέργειες προτίθενται να προβούν ώστε να διασφαλιστεί η χάραξη και η υλοποίηση μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής για την οδική ασφάλεια;
2. Στο πλαίσιο της ευθυγράμμισης της εθνικής στρατηγικής με τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες πολιτικές για την οδική ασφάλεια, ποιες ελλείψεις διαπιστώνονται, πώς θα εξασφαλιστεί η αποκατάστασή τους και ποιο είναι το σχετικό χρονοδιάγραμμα;
3. Θα προχωρήσουν σε ενέργειες που θα διασφαλίζουν την καταλληλότητα και την ασφάλεια του οδικού δικτύου της χώρας; Προτίθενται να υλοποιήσουν έργα, ιδίως στις ζώνες με τη μεγαλύτερη συχνότητα ατυχημάτων, συμπεριλαμβανομένων κατά προτεραιότητα των επενδύσεων στη συντήρηση των υφιστάμενων υποδομών αλλά και στην κατασκευή νέων;
4. Ποια μέριμνα θα λάβουν για την αύξηση των μέτρων ελέγχου στο οδικό δίκτυο της χώρας ώστε να περιοριστούν οι κίνδυνοι των τροχαίων ατυχημάτων;
5. Ποια συγκεκριμένα μέτρα προτίθενται να λάβουν προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στην οδηγική αγωγή των παιδιών και την ενημέρωση των πολιτών, έχοντας ως στόχο να βελτιωθεί η οδηγική συνείδηση και συμπεριφορά;
6. Ποια ειδική μέριμνα θα λάβουν για τα θύματα των τροχαίων ατυχημάτων και τις οικογένειές τους;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Θρασκιά Ουρανία (Ράνια)

Αποστολάκης Ευάγγελος
Αυλωνίτης Αλέξανδρος
Βέττα Καλλιόπη
Γαβρήλος Γεώργιος
Γιαννούλης Χρήστος
Δούρου Ειρήνη (Ρένα)
Ζαμπάρας Μιλτιάδης (Μίλτος)
Κόκκαλης Βασίλειος
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Νοτοπούλου Αικατερίνη
Παπαηλιού Γεώργιος
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Τζούφη Μερόπη
Φωτίου Θεανώ
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος