Τοποθέτηση του βουλευτή Αρκαδίας και Α. Τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης-υπεύθυνου για την κτηνοτροφία Γιώργου Παπαηλιού στο 4ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στο «στρογγυλό τραπέζι» για την Αγροτική Πολιτική «Προβλήματα και προοπτικές της αγροτικής παραγωγής»

Μέσω της ανάπτυξης της κτηνοτροφίας, και εν γένει του πρωτογενούς τομέα, μπορεί να διασφαλιστεί η διατροφική επάρκεια και να προωθηθεί η περιφερειακή ανάπτυξη, η οποία αποτελεί όρο για τον περιορισμό των περιφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων και εν τέλει την ανασυγκρότηση της υπαίθρου.

Τα διαρθρωτικά, και όχι μόνον, προβλήματα της ελληνικής κτηνοτροφίας αφορούν στο υπέρογκο κόστος παραγωγής-εκτροφής ζώων (του ρεύματος, του αγροτικού πετρελαίου, των ζωοτροφών κλπ), στην εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, χωρίς επιβάρυνση των ιδίων των κτηνοτρόφων, στην προώθηση της αδειοδότησης και της βελτίωσης των σταβλικών εγκαταστάσεων, αλλά και στο προβληματικό πλαίσιο ελέγχου της αγοράς από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, με κυριότερο πρόβλημα την πολυδιάσπαση των ελεγκτικών μηχανισμών και την υποστελέχωσή τους.

Το πρόβλημα των ελέγχων είναι εξαιρετικά σοβαρό, ιδίως όσον αφορά στο γάλα και στο κρέας, με τη νόθευση και τις ελληνοποιήσεις.

Εισάγονται μεγάλες ποσότητες γάλακτος και κρέατος που «βαφτίζονται» ελληνικά, με αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, και την παραπλάνηση των καταναλωτών.

Απαιτείται η ευκρινής και εμφανής αναγραφή των συστατικών και της προέλευσής τους (για το γάλα) και η καθιέρωση της υποχρεωτικής αναγραφής της προέλευσης του κρέατος στην ταμειακή μηχανή.

Η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού εντάσσεται (και) στο ευρύτερο δημογραφικό πρόβλημα.

Η ανανέωση του κτηνοτροφικού πληθυσμού είναι επιβεβλημένη. Όμως το πρόγραμμα «Νέων Αγροτών», όπως είναι δομημένο, δεν λειτουργεί αποτελεσματικά. Αυτό αφορά στους ανεπαρκείς πόρους, στις περίπλοκες διαδικασίες και στα γραφειοκρατικά εμπόδια, αλλά και στην έλλειψη υποστηρικτικών μηχανισμών του ΥΠΑΑΤ, οι υπηρεσίες του οποίου είναι υποστελεχωμένες και πολυδιασπασμένες.

Παράλληλα, ένα μεγάλο τμήμα του ζωικού κεφαλαίου και των αντίστοιχων υποδομών έχει καταστραφεί από φυσικά αίτια και έχει εγκαταλειφθεί από τους ίδιους τους κτηνοτρόφους που σταματούν το κτηνοτροφικό επάγγελμα.

Αυτό, κυρίως όμως η αισχροκέρδεια από τους επόμενους κρίκους της αγροτοδιατροφικής αλυσίδας, έχει ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση της τιμής των προϊόντων της κτηνοτροφίας «στο ράφι», γεγονός που αφαιρεί κάθε περιθώριο επιβίωσης από τους Έλληνες κτηνοτρόφους.

Η πολιτική για τον πρωτογενή τομέα πρέπει να αποσκοπεί στη βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος και στην αύξηση του όγκου παραγωγής, στη διατροφική επάρκεια και στη βελτίωση της ποιότητας και των εξαγωγών.

Σε πρώτη φάση, για τη στήριξη και την ενίσχυση του κτηνοτροφικού τομέα, απαιτούνται συγκεκριμένα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και εν τέλει μακροπρόθεσμα μέτρα, για την ανακούφιση των κτηνοτρόφων και τη μη εγκατάλειψη της συγκεκριμένης δραστηριότητας.

Αυτά είναι :
-) η κανονικοποίηση της πληρωμής των ενισχύσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ μετά το «φιάσκο» της καταβολής της βασικής ενίσχυσης. Είναι ανάγκη οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι να πληρώνονται σε σταθερή βάση και σε σταθερές ημερομηνίες από το ΥΠΑΑΤ, όπως συμβαίνει με τους μισθωτούς και τους αυτοαπασχολούμενους (από τον εργοδότη και τον εργολάβο)
-) η μείωση του κόστους εκτροφής των ζώων που ενδεικτικά περιλαμβάνει την κατάργηση του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο (η επιστροφή του συνιστά ημίμετρο),
-) η επιδότηση του κόστους των ζωοτροφών για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα,
-) η ρύθμιση των κτηνοτροφικών χρεών, δεδομένου μάλιστα ότι το επόμενο διάστημα, αν δεν υπάρξει ρύθμιση, χιλιάδες κτηνοτρόφοι κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς σπίτι ή βοσκότοπο. Σε αυτό το πλαίσιο απαιτείται νομοθετική ρύθμιση για το ακατάσχετο, προκειμένου να προστατευθούν από κατασχέσεις, η κατοικία των κτηνοτρόφων, οι κτηνοτροφικές μονάδες και ο εξοπλισμός τους. Η κτηνοτροφική γη δεν πρέπει να αλλάξει χέρια και να μεταφερθεί σε ξένα προς την κτηνοτροφική δραστηριότητα (χέρια),
-) η ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, χωρίς περαιτέρω επιβάρυνση των κτηνοτρόφων, χρειάζεται να συνοδευτεί από τη δημιουργία ενός ελκυστικού θεσμικού πλαισίου για τη ενίσχυση της δυνατότητας επενδύσεων στον κτηνοτροφικό τομέα, με μείωση της γραφειοκρατίας και την αξιοποίηση ακαλλιέργητων εκτάσεων για την παραγωγή ζωοτροφών,
-) η χρησιμοποίηση όχι μόνον των ελεγκτικών μηχανισμών, αλλά και της σύγχρονης τεχνολογίας στην καταπολέμηση και την πάταξη των ελληνοποιήσεων και της νοθείας,
-) η χορήγηση μικροπιστώσεων,
-) η ανάπτυξη δημόσιων αγροτικών υποδομών,
-) η ρευματοδότηση κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων,
-) η αντιμετώπιση, με σύγχρονα εργαλεία της κατασπάραξης των κοπαδιών από άγρια ζώα,
-) η τάχιστη και καταβολή πλήρων αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ, σε συνδυασμό με την αναθεώρηση του κανονισμού του για περαιτέρω ασφαλιστικές καλύψεις που συνδέονται (και) με την κλιματική κρίση, τον συμψηφισμό εισφορών και αποζημιώσεων, τη θέσπιση άμεσων προκαταβολών κ.ά.,
-) η μείωση των ρύπων στην κτηνοτροφική παραγωγή και η ορθότερη διαχείριση των υπολειμμάτων,
-) η ενθάρρυνση της ψηφιοποίησης ώστε το επάγγελμα του κτηνοτρόφου να γίνει πιο ελκυστικό σε νέους ανθρώπους (π.χ. ψηφιακή παρακολούθηση κοπαδιού, ψηφιακά κολάρα, ρομποτική στις κτηνοτροφικές μονάδες),
-) η βελτίωση της εκπαίδευσης των κτηνοτρόφων,
-) η πιστοποίηση και κατοχύρωση του επαγγέλματος του αγρότη, του κτηνοτρόφου, του μελισσοκόμου,
-) η αναβάθμιση της συνεργασίας με τις σχολές κτηνιατρικής και τις φαρμακευτικές σχολές αλλά και τις δομές του ΕΛΓΟ «Δήμητρα»,
-) επενδυτικά προγράμματα ανά κλάδο, που να είναι ελκυστικά, απλοποιημένα κι εύκολα υλοποιήσιμα, ώστε «να» μη «χάνεται» ο κτηνοτρόφος, ο μελισσοκόμος, ο ψαράς, ο ιχθυοκαλλιεργητής σε δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες,
-) η προσέγγιση νέων αγορών.

Στη συνέχεια, απαιτείται ο ανασχεδιασμός του «Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου» στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, (και) με τη μεταφορά πόρων από τον πυλώνα Ι στον πυλώνα ΙΙ.

Και επιπλέον (απαιτείται), ο αναπροσανατολισμός των πολιτικών για την κτηνοτροφία σε σύνδεσή της με τη μεταποίηση των προϊόντων της και την παροχή τουριστικών υπηρεσιών και η ανακατεύθυνση των σχετικών πόρων, στο πλαίσιο του «Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας», με τρόπο που να δίδεται βαρύτητα στην επισιτιστική ασφάλεια και στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη των επιμέρους κλάδων της κτηνοτροφίας, της πτηνοτροφίας και της μελισσοκομίας.

Προαπαιτούμενο για την υλοποίηση όλων αυτών είναι η συλλογική εκπροσώπηση και δράση των κτηνοτρόφων.

Χρειάζεται θεσμικό πλαίσιο για τη δημιουργία συλλογικών σχημάτων, που να επιτρέπουν στον κτηνοτρόφο να διαπραγματεύεται με τον «έμπορο» τα προϊόντα του, αλλά και μεγάλη προσπάθεια για την ανάπτυξη συνεργατικής συνείδησης και πνεύματος.

Η αλλαγή υποδείγματος στον πρωτογενή τομέα δεν μπορεί να είναι «ξεκομμένη» από την κοινωνία της υπαίθρου.

Η αντιστροφή της τάσης εγκατάλειψης της κτηνοτροφίας προϋποθέτει μέτρα για την ανασυγκρότηση της υπαίθρου.

Ο ανασχεδιασμός της νέας ΚΑΠ και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου, με τρόπο που να δίδουν βαρύτητα στην επισιτιστική ασφάλεια και στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη των επιμέρους κλάδων της κτηνοτροφίας, της πτηνοτροφίας και της μελισσοκομίας.

Όλα αυτά τα προτεινόμενα μέτρα και πολιτικές πρέπει να ενταχθούν σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό ανασυγκρότησης της υπαίθρου, η οποία έχει μείνει και μένει «στην απέξω» της όποιας ανάπτυξης.

Χρειάζονται ουσιαστικές παρεμβάσεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας, της κοινωνικής πρόνοιας. Η απομάκρυνση των σχετικών δομών από την ύπαιθρο εμποδίζει την παραμονή και βέβαια την εγκατάσταση νέων ανθρώπων σ΄ αυτήν και την ενασχόλησή τους με την κτηνοτροφία.

Μόνον έτσι, θα προωθηθούν η ανασυγκρότηση της υπαίθρου και τα ταυτόσημα συμφέροντα που έχουν το «χωράφι» και το «ράφι».

.