Εισήγηση της βουλευτή Χαλκιδικής και Τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Κ. Μάλαμα επί του συνόλου στο σχέδιο νόμου: “Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και των ηχογραφημάτων νέων δημιουργών ή καλλιτεχνών, καθώς και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς - Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού”. Διαρκής Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. 12.4.2024

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Καλημέρα σε όλους. Κυρία Υπουργέ, επιτρέψτε μου να αρχίσω από εκεί που ενοχλείστε, από το μέρος του νομοσχεδίου που προσπαθείτε να υποβαθμίσετε για να περάσει στα μουλωχτά, κυριολεκτικά, αλλά που είναι το βασικό για εμάς πρόβλημα σε αυτό το νομοθέτημα, σε αυτό το νομοθέτημα που έχουμε στα χέρια μας, αυτό το μέρος, δηλαδή, που αφορά τα αρχαιολογικά θέματα. Τα θέματα του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης των Αρχαιολογικών Πόρων, τα θέματα της αρχαιολογικής υπηρεσίας και του αρχαιολογικού έργου.

Πρόκειται, κυρίες και κύριοι βουλευτές και το λέμε για να το ακούσουν όλοι, για διατάξεις που πρέπει να θορυβήσουν κάθε πολίτη που αγαπά τον αρχαιολογικό πλούτο της χώρας, αλλά και κάθε πολίτη που «μάτωσε» στα μνημόνια για να μειωθούν τα ελλείμματα, για να μειωθεί το πελατειακό κράτος, για να μειωθεί το φαγοπότι των κολλητών, για να μειωθεί η διαφθορά στο δημόσιο τομέα, για να μειωθεί ο πελατειασμός από το κράτος. Έχουμε μπροστά μας ένα νομοσχέδιο που καταργεί την αρχαιολογική υπηρεσία και παραδίδει ανασκαφές, διαχείριση αρχαιολογικού πλούτου, διαχείριση μνημειακής και μουσειακής πολιτικής, αυτό που αποκαλούμε δηλαδή αρχαιολογικό έργο, αυτό το έργο το παραδίδει σε κάποιους που δεν ξέρουμε ποιοι είναι αυτοί.

Αυτοί οι κάποιοι θα μπορούν να ασκήσουν αυτό το αρχαιολογικό έργο, δηλαδή να σκάψουν για να βρουν αρχαιότητες, να διαχειριστούν τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, να καταργήσουν πάσης φύσεως σχέδια με τον αρχαιολογικό πλούτο της χώρας, χωρίς να ερωτάται, επαναλαμβάνω, χωρίς να ερωτάται η αρχαιολογική υπηρεσία. Και είναι αδιανόητο αυτό που συμβαίνει. Καταγγέλλουμε ακόμη μία φορά τη φίμωση όλων των ανθρώπων που ασχολούνται με την αρχαιολογία, από τον Υπουργό και τον Προεδρεύοντα στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, που δεν επιτρέψατε το Σύλλογο των Αρχαιολόγων και των υπολοίπων να έρθουν να καταθέσουν τις απόψεις τους. Κυρίως, όμως, καλούμε όλο τον κόσμο να παρακολουθήσει το θέμα γιατί είναι πάρα πολύ σοβαρό, γιατί η χώρα κινδυνεύει από αρχαιολογικό πλιάτσικο στην κυριολεξία και ξέρω πολύ καλά το βάρος της έκφρασης το οποίο χρησιμοποιώ.

Ποιοι, όμως, είναι αυτοί οι κάποιοι που θα ασκούν αρχαιολογικό έργο, ερήμην της αρχαιολογικής υπηρεσίας; Είπε η κυρία Υπουργός ότι θα είναι τα πέντε μουσεία που μετέτρεψε σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Μάλιστα. Τα πέντε μουσεία. Αυτά που κλείνουν το απόγευμα γιατί δεν έχουν προσωπικό, δεν έχουν υπηρεσίες καθαριότητας, λόγω της αποχώρησής τους από τον κορμό της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Δεν είναι σε θέση να φυλάξουν, κάποια από αυτά, τις εγκαταστάσεις τους. Τρανό παράδειγμα, θα επαναλάβω, την κλοπή, προχθές, από το Βυζαντινό Μουσείο, των καλωδίων. Δεν έχουν λογιστήρια. Ψάχνουν λογιστικά γραφεία για να τους κάνουν απλές διοικητικές πράξεις. Κι εσείς λέτε και θέλετε να το πιστέψουμε, πραγματικά, ότι αυτά τα μουσεία, που οδηγήσατε στο χείλος, κυριολεκτικά, της αβύσσου, είναι σε θέση να κάνουν αρχαιολογικό έργο;

Η ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού δεν λέει την αλήθεια σε αυτό το θέμα. Πολύ λυπούμαστε ότι δεν λέει την αλήθεια. Ο πραγματικός στόχος είναι να βάλει εργολαβικές εταιρείες στο παιχνίδι. Αυτός ήταν ο στόχος εξαρχής. Και γιατί το λέμε αυτό; Μα γιατί στο άρθρο, όπως το παρουσιάσατε στη δημόσια διαβούλευση, κάνετε λόγο για εκχώρηση του αρχαιολογικού έργου και σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, δηλαδή σε οικονομικούς παίκτες εκτός κράτους. Μην κοιτάτε τι έγινε στη συνέχεια. Αυτό, όμως, είναι ο ουσιαστικός, ο μελλοντικός σας στόχος. Η ιδιωτικοποίηση του αρχαιολογικού έργου, ολόκληρου, με την αρχαιολογική υπηρεσία στο περιθώριο.

Όμως, παράλληλα με αυτό, με αυτόν τον στόχο ο οποίος είναι μακροπρόθεσμος και στο υπόγειο, έχει ξεκινήσει και ένα «πάρτι» από το Υπουργείο Πολιτισμού και, επιτρέψτε μου την έκφραση, όπως έχουν ξεκινήσει και πολλά άλλα «πάρτι» που βλέπουμε στη δημοσιότητα από την κυβέρνηση σας. Ένα «πάρτι» απευθείας αναθέσεων, κομματικών προσλήψεων, εργολαβιών. Είπε η κυρία Υπουργός ότι το υπουργείο θέλει να κινήσει χρήμα στην αγορά.

Κυρία Υπουργέ, αλήθεια το παράδειγμα με την κεραμίστα που δώσατε, το είχατε έτσι προεπεξεργαστεί ή ήταν αυθόρμητο; Γιατί είπε η κυρία Υπουργός ότι αυξάνει το όριο της απευθείας ανάθεσης του ΟΔΑΠ στις 60.000€, γιατί μπορεί λέει να υπάρχει κάπου κάποιος αξιόλογος κεραμίστας που δεν ξέρει υπολογιστές για να υποβάλει προσφορά για τα έργα τέχνης του και εμείς θα πάμε να του τα αγοράσουμε χωρίς διατυπώσεις τοις μετρητοίς. Εμείς εδώ αν συμπεράνουμε μετά από αυτή τη δήλωση, ότι το Υπουργείο δίνει χρήματα, δηλαδή σε όποιον θέλει, κατασπαταλά πόρους, αγοράζοντας με 60.000€ τα κεραμικά, θα είμαστε πάλι σε μια γραμμή άγονης πραγματικά αντιπαράθεσης, πραγματικά. Γιατί ποιος μας λέει αν και τι, ποιες είναι οι διαφανείς διαδικασίες για όλο αυτό; Ανοίγετε τις πόρτες του ΟΔΑΠ για να βάλετε μέσα πελατειακές προσλήψεις με μια συνέντευξη, υποτίθεται, δηλαδή με ένα τηλεφώνημα, κοινώς θα πάει ο άλλος θα σηκώσει το τηλέφωνο «μπήκατε στο 12μηνο». Μπράβο. Να τα πούμε όλα έτσι απλά για να τα καταλαβαίνει και ο κόσμος.

Παράλληλα με όλα αυτά και επειδή δεν το διαψεύσατε, εμείς αντιλαμβανόμαστε ότι θέλετε να δώσετε σε ιδιώτη το πωλητήριο της Ακρόπολης. Ναι, εντάξει, είναι φανερό. Δεν θα πέσει και κανένας από τα σύννεφα, μετά από όλα αυτά τα οποία έχετε κάνει για την Ακρόπολη. Εμείς θα πούμε το εξής. Αν κάποτε στο απώτερο μέλλον ένας οικονομολόγος μελετήσει την περίοδο του μνημείου επί της υπουργίας σας, σίγουρα θα μπορούσε να εντοπίσει ένα θέμα διδακτορικής διατριβής. Πραγματικά, πώς σαλαμοποιείται ένα παγκόσμιο μνημείο, πώς μπαίνουν σε αυτό κάθε λογής εργολάβοι και πώς μετατρέπεται σε μια μαύρη τρύπα οικονομικής αδιαφάνειας.

Πάμε τώρα και σε μια σειρά από ζητήματα που θα επαναλάβω για να αναγκαστεί το Υπουργείο να πάρει θέση, γιατί την προηγούμενη φορά δεν πήρατε θέση, σας παρακολουθούσα από το Webex. Θέλουμε την απάντησή σας για τη συμπερίληψη και των εργαζομένων στην Εφορία Χαλκιδικής και Αγίου Όρους στο επίδομα που δίνεται στους εργαζομένους των Εφορειών Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και Δωδεκανήσου. Θα τους συμπεριλάβετε ναι ή όχι; Ξεκάθαρα πράγματα. Ζητάμε, επίσης, τη θέση σας για την τροπολογία για τους συμπολίτες μας με αναπηρία που θέλουν να εργαστούν ως υπάλληλοι σε θέσεις φύλαξης και πληροφόρησης σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Θα την κάνετε δεκτή, ναι ή όχι; Επίσης, θα θέλαμε τη στάση σας στις 2 τροπολογίες για τα μνημεία της Νέας Προποντίδας, το Μετόχι της Νέας Τριγλίας και τη Μαγαζάρα. Θα δεχτείτε τη μεταβίβασή τους στο Δήμο Νέας Προποντίδας για τη διάσωσή τους; Η τοπική κοινωνία περιμένει την απάντησή σας, ναι ή όχι.

Επιτρέψτε μου να κλείσω με τις διατάξεις για το ελληνικό τραγούδι. Κυρία Υπουργέ, μάλλον ακούσατε επιλεκτικά ό,τι θέλετε εσείς από αυτή τη συζήτηση με τους φορείς. Κανένας φορέας δεν ήταν σε θέση να αποτιμήσει το όφελος που θα μπορούσαν να φέρουν οι ρυθμίσεις σας στους μουσικούς. Κανένας φορέας δεν ήταν σε θέση να υπολογίσει τον βαθμό εισπραξιμότητας των διατάξεων σας. Τα ραδιόφωνα γύρισαν την πλάτη στην Επιτροπή μας, δεν ξέρουμε γιατί, πάντως ανησυχητικό, ήταν ένα μήνυμα. Δυστυχώς, δεν το γνωρίζουμε. Οι ξενοδόχοι εξαιρέθηκαν, τα κανάλια απέρριψαν το νομοσχέδιο. Τι απέμεινε από τη μεγάλη μεταρρύθμιση στο τραγούδι; Οι χώροι των καζίνο, οι χώροι των αεροδρομίων, που δεν βάζουν μουσική έτσι κι αλλιώς, η Fraport δεν βάζει, τα πάρκινγκ και οι διάδρομοι των εμπορικών κέντρων. Πιστεύετε ότι οι μουσικοί, οι τραγουδιστές, οι στιχουργοί και όλο αυτό το οικοσύστημα της ελληνικής μουσικής θα βιώσει αυτή τη φοβερή κατά εσάς μεταρρύθμιση; Αλήθεια, τώρα εμείς νομίζουμε ότι υπερδιογκώσατε επίτηδες το έργο και το εύρος των διατάξεων σας αυτό, θέλοντας να καλύψετε και κάτι άλλο. Μακάρι -ειλικρινά το λέω- τα έσοδα από αεροδρόμια, καζίνο, εμπορικά κέντρα να δώσουν ανάσα στους ανθρώπους της μουσικής. Εμείς ψηφίζουμε αυτές τις διατάξεις, αλλά δεν μπορούμε να τις εκλάβουμε ως εμβληματική μεταρρύθμιση.

Είδαμε στη συζήτηση με τους φορείς και όσο ξεδιπλωνόταν το κουβάρι του νομοθετήματος για το τραγούδι ότι οι εμβληματικές αυτές διατάξεις μετατρέπονται σιγά σιγά σε μια αμφίβολη εισπραξιμότητα, πραγματικά. Μάλιστα, ακόμη και οι φορείς που επί της αρχής εμφανίστηκαν με ενθουσιασμό για τις διατάξεις, τους είδαμε λίγο να σκοτεινιάζουν -επιτρέψτε μου τον όρο- όταν διαπίστωσαν ότι θέλετε να εγκαταστήσετε POS μουσικής και να ακυρώσετε έτσι το ρόλο των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης.

Άρα, λοιπόν, καλό θα ήταν σε αυτό το θέμα, να είμαστε λίγο πιο μετριοπαθείς, να δούμε ποια θα είναι η εφαρμογή του νομοσχεδίου και μετά να το χαρακτηρίσουμε ως εμβληματικό. Επιτρέψτε μου, επειδή αναφερθήκατε στην Εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, εμένα δηλαδή, προσπαθώντας να παρουσιάσετε ως ιστάμενη απέναντι στους ανθρώπους του ελληνικού τραγουδιού, θα σας πω το εξής. Οι άνθρωποι του τραγουδιού, όλοι που ήταν εδώ και πολλοί άλλοι που δεν ήταν, ξέρουν πολύ καλά τη βιωματική μου σχέση με τον αγώνα του τραγουδοποιού για να επιβιώσει και με όλους τους καλλιτέχνες. Ξέρω πολύ καλά, πώς είναι να μένεις σε ένα άδειο δωμάτιο γράφοντας μουσική και να παλεύεις έξω από το γραφείο του εκάστοτε, για να ακούσει κάποιος αυτό που έχεις στο στικάκι σου. Γι’ αυτό λοιπόν, δείτε εσείς ως Υπουργείο Πολιτισμού τι παραπάνω μπορείτε να κάνετε με τους ανθρώπους της μουσικής και μην προσπαθείτε να παραβιάσετε ανοιχτές θύρες πραγματικά και κυρίως να μην ελπίζετε ότι με αυτές τις ρυθμίσεις θα αντιμετωπιστείτε ως μεσσίας. Σας ευχαριστώ. 

...