Ψήφιση νομοσχεδίου ΥΠΕΧΩΔΕ

Κύρωση Σύμβασης Παραχώρησης του Έργου της Μελέτης, Κατασκευής, Χρηματοδότησης, Λειτουργίας, Συντήρησης και Εκμετάλλευσης του Αυτοκινητοδρόμου Ελευσίνα - Κόρινθος -Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα και άλλες διατάξεις

ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κατʼ αρχήν κι εγώ ήθελα να πω ότι ανεξάρτητα από το πώς είναι διατυπωμένος ο Κανονισμός, είναι ένα ζήτημα δημοκρατικής ευαισθησίας, όταν ξέρουμε ότι κυρίως οι τροπολογίες και όλα τα ζητήματα συζητούνται στα πλαίσια της Ειδικής Επιτροπής. Πώς είναι δυνατόν την τελευταία στιγμή και την παραμονή συζήτησης της σχετικής κύρωσης μέσα στην Ολομέλεια να μας έρχονται νέες τροπολογίες, τις οποίες δεν έχουμε μπορέσει να συζητήσουμε, δεν έχει γίνει ο απαραίτητος διάλογος;

Βεβαίως αυτό δημιουργεί ένα επιπρόσθετο ζήτημα όχι μόνο σε εμάς που συμμετέχουμε σʼ αυτή τη διαδικασία, αλλά και στον κόσμο, ο οποίος ενδιαφέρεται να παρέμβει στις διαδικασίες της Βουλής, να εκφράσει τα αιτήματά του κ.λπ.. Νομίζω ότι θα έπρεπε να έχει υπάρξει σχετική ευαισθησία και να μη συζητηθούν με έναν τέτοιο έκτακτο και πολύ γρήγορο τρόπο όλες αυτές οι τροπολογίες.

Αντίθετα, ήδη από την αρχή πρέπει να σημειώσω ότι θα περίμενα από τη μεριά του κυρίου Υπουργού, όπως ήδη μας είχε υποσχεθεί ο κύριος Υφυπουργός στα πλαίσια της συζήτησης της κύρωσης αυτού του νόμου γιʼ αυτόν τον αυτοκινητόδρομο, να είχαν υπάρξει ορισμένες εξελίξεις και ορισμένες διορθώσεις στη συζήτηση αυτή, οι οποίες δεν υπήρξαν καθόλου. Αυτές οι διορθώσεις θα έπρεπε και θα μπορούσαν να γίνουν στη διάρκεια αυτή, πριν από τη συζήτηση του νόμου αυτού στην Ολομέλεια.

Σχετικά με αυτό το νόμο, πρώτον, ήθελα να αναφέρω ότι πρόκειται για ένα έργο, το οποίο αφορά τις πληγείσες περιοχές μετά από τις πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού. Η σύμβαση αυτή είχε υπογραφεί λίγες μόνο μέρες πριν τον Ιούλιο του 2007.

Θα περιμέναμε από την ίδια την Κυβέρνηση να είχε πάρει την πρωτοβουλία για να κάνει ορισμένες τροποποιήσεις και ορισμένες αλλαγές στη σύμβαση αυτή και να επαναδιαπραγματευτεί ορισμένους όρους. Αυτό το αναφέρω, γιατί έχουμε να κάνουμε και με ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα των κατοίκων σʼ αυτές τις πληγείσες περιοχές, αλλά και με ιδιαίτερα περιβαλλοντικά προβλήματα.

Το δεύτερο που ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα από την αρχή είναι ότι ενώ ξέρουμε όλοι πως αυτό το έργο το περιμένει ο κόσμος εδώ και πάρα πολλά χρόνια και δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε την αναγκαιότητά του, από την άλλη μεριά βλέπουμε ότι το έργο αυτό που θα γίνει θα συνδέει την κύρια πύλη της Ελλάδας, που είναι στην περιοχή της Πάτρας, προς την Ευρώπη, με όλες τις άλλες περιοχές.

Άρα, αυτό το έργο θα είναι ένα ιδιαίτερα προσοδοφόρο έργο και συζητάμε κατά πόσο είναι σωστό το ότι πρέπει να παραχωρηθεί για τριάντα χρόνια στον ιδιώτη ή κατά πόσο η εκμετάλλευσή του θα μπορούσε πολύ γρηγορότερη. Αυτά ήθελα να πω κατʼ αρχήν.

Επίσης, ήθελα να πω ότι αυτός ο νόμος έρχεται τώρα μετά από άλλα πέντε αντίστοιχα ζητήματα που έχουν ψηφιστεί για άλλους πέντε αυτοκινητόδρομους. Μια παρατήρηση που θα θέλαμε εδώ να κάνουμε είναι ότι θα περιμέναμε να υπάρχουν μέσα στα πλαίσια ενός νόμου τα συμπεράσματα από όλες αυτές τις κυρώσεις, ώστε να ξέρουμε και στο μέλλον πώς πρέπει η πολιτεία να αντιμετωπίζει τέτοιου είδους έργα.

Επίσης, θέλω να τονίσω ότι εδώ έχουμε μια σύμβαση παραχώρησης αυτού του έργου. Με τέτοιου είδους συμβάσεις, ουσιαστικά καταργείται ο ρόλος όλων των τεχνικών υπηρεσιών της πολιτείας, του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. πιο συγκεκριμένα.

Μʼ αυτή τη σύμβαση παραχώρησης το δημόσιο δεν έχει καμία απολύτως δυνατότητα ελέγχου ούτε της μελέτης ούτε τελικά και της εφαρμογής αυτής της σύμβασης. Και το θέμα μας απασχολεί και μας ανησυχεί ακόμα περισσότερο από τη στιγμή που μέσα σʼ αυτό το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνονται σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα και προβλήματα που έχουν να κάνουν με αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής. Ο λαός μας, όλοι μας, απαιτούμε ιδιαιτέρως από το δημόσιο, την Κυβέρνηση, την Πολιτεία να ελέγξει το πώς θα εφαρμοστούν αυτά τα έργα σʼ αυτές τις περιοχές και σʼ αυτά τα τόσο δύσκολα και ευαίσθητα κομβικά σημεία.

Πιστεύουμε ότι το δημόσιο πρέπει να ελέγξει την εκτέλεση αυτών των έργων, ενώ το νομοσχέδιο προβλέπει την ανάθεση του ελέγχου σʼ έναν ανεξάρτητο μηχανικό. Θεωρούμε ότι αυτή η ρύθμιση δεν καλύπτει το δημόσιο, ιδιαίτερα -όπως είπα πριν- για όλα τα ευαίσθητα σημεία που περιλαμβάνονται σʼ αυτή τη χάραξη του έργου.

Ένα άλλο θέμα έχει να κάνει με τη χρηματοδότηση αυτού του έργου από τη μεριά του ελληνικού δημοσίου. Η χρηματοδότηση εκ μέρους του δημοσίου είναι ιδιαίτερα μεγάλη, είναι 550.000.000 ευρώ, εκ των οποίων βέβαια τα μισά τα δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ τα υπόλοιπα θα έρθουν με δάνεια από τράπεζες και από την εκμετάλλευση των διοδίων.

Επίσης, αν λάβουμε υπʼ όψιν και όλα τα έξοδα που θα έχει σε βάρος του το δημόσιο για τις αναγκαίες απαλλοτριώσεις προκειμένου να εφαρμοστεί αυτό το έργο, θα δούμε ότι τελικά θα μπορούσε –πιστεύουμε- και το ίδιο το δημόσιο να αναλάβει με δικό του κόστος αυτό το έργο.

Τώρα, θέλω να μπω στο περιεχόμενο του ίδιου του σχεδιασμού του έργου αυτού, του αυτοκινητοδρόμου. Πρώτα, θα ήθελα να αναφερθώ στη χάραξη αυτού του έργου. Να πούμε, παρά το γεγονός ότι υποστηρίξαμε και δεν έγινε δεκτό στην ειδική Επιτροπή, ότι έπρεπε να εισακουστούν τα νομαρχιακά συμβούλια της περιοχής που έχουν διαφορετικές απόψεις και πολύ σοβαρές απόψεις πάνω σʼ αυτό το θέμα.

Δυστυχώς, το Προεδρείο της Επιτροπής δεν δέχτηκε να εισακουστούν τα νομαρχιακά συμβούλια και νομίζω ότι αυτό έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημοκρατικότητα, τέλος πάντων, της συζήτησης που κάνουμε.

Τα Νομαρχιακά Συμβούλια της Αχαΐας και της Ηλείας δεν έχουν δεχτεί και έχουν απορρίψει τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού του έργου. Αυτό πρέπει να υπογραμμιστεί.

Επίσης, υπάρχουν και ορισμένοι δήμοι της περιοχής στο Νομό Αχαΐας, ο Δήμος Βραχναίικων και ο Δήμος Δύμης, που δεν έχουν δεχθεί αυτή τη χάραξη. Επιπλέον, έχουμε δεχθεί ειδικό υπόμνημα από τον περιβαλλοντικό σύλλογο της Ζαχάρως, μια περιοχή που έχει ιδιαίτερα πληγεί από τις πυρκαγιές, που ζητά να υπάρξει μία εντελώς διαφορετική χάραξη στην περιοχή αυτή από τη χάραξη που προβλέπεται.

Τέλος, θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι το Τεχνικό Επιμελητήριο Δυτικής Ελλάδας έχει ήδη με απόφασή του διαφωνήσει με τη χάραξη η οποία εδώ προβλέπεται. Μιλάμε βεβαίως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για μία πάρα πολύ σημαντική περιοχή. Μιλάμε για τη χάραξη μέσα από την περιοχή «NATURA» του Καϊάφα, μια περιοχή εντελώς απαραίτητο να διατηρηθεί έτσι όπως είναι και που επιβάλλεται να μην αλλάξει η κατάσταση απʼ αυτήν που υπάρχει σήμερα. Ο Καϊάφας ήδη έχει καεί. Υπέστη μία τρομερή καταστροφή. Είναι ένας χώρος εξαιρετικού κάλλους και μια περιοχή επίσης που έχει και πολύ σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους που πρέπει να προστατευτούν.

Βέβαια, αρχαιολογικούς χώρους έχουν και άλλες περιοχές από τις οποίες περνάει δίπλα αυτός ο αυτοκινητόδρομος, όπως η Κορινθία, η Αχαΐα και η Μεσσηνία. Γιʼ αυτό, θα πρέπει άμεσα η Κυβέρνηση να δει πώς θα απαντήσει στα προβλήματα που υπάρχουν σχετικά με τη χάραξη και με την οποία εμείς διαφωνούμε απολύτως.

Θα αναφερθώ, όμως, πιο συγκεκριμένα και σε ένα ζήτημα που προέκυψε ακριβώς χθες, αναφορικά με την περιοχή του Καϊάφα. Ο κ. Δήμας, ο Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον, αναφέρθηκε σχετικά με τα έργα τα οποία προβλέπονται για εκείνη την περιοχή και η απάντησή του ήταν χαρακτηριστική. Θα παρακαλούσα, λοιπόν, τον κύριο Υπουργό όταν πάρει το λόγο, να αναφερθεί σ αυτό το ζήτημα, γιατί ο κ. Δήμας είπε με σαφήνεια –αναφέρω, «τσιτάρω» την απάντησή του- τα εξής: «η διατήρηση των κατεστραμμένων περιοχών «NATURA 2000» στην αρχική τους κατάσταση, χωρίς αλλαγές στις χρήσεις γης και αποχαρακτηρισμούς, καθώς και η κατάρτιση το ταχύτερο δυνατόν σχεδίων αποκατάστασης των καμμένων περιοχών, θα αποτελέσουν σημαντικά κριτήρια στο πλαίσιο των αιτήσεων κοινοτικής χρηματοδότησης». Θα πρέπει, λοιπόν, να το πάρουμε και αυτό υπ όψιν. Εάν έχουμε καταστροφές, όπως προβλέπεται, οι χρηματοδοτήσεις που νομίζει η Κυβέρνηση ότι θα έχει, δεν θα έρθουν και μ αυτό το νόμο.

Επίσης, να πάρουμε υπ όψιν μας ότι έχει ήδη κατατεθεί, όπως γνωρίζω, από τον Απρίλιο του 2007 προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, σχετικά ακριβώς με την περιοχή του Καϊάφα με την οποία ζητείται από τον Περιβαλλοντικό Σύλλογο Ζαχάρεως να υπάρξει μία μετατόπιση της χάραξης προς τα ανατολικά.

Πιστεύουμε ότι δεν είναι σωστή μία υπόγεια σήραγγα από την οποία θα περνάει ο αυτοκινητόδρομος. Αυτό θα ήταν ένα αποφασιστικό χτύπημα σε όλο το οικοσύστημα, γιατί ουσιαστικά μ αυτό τον τρόπο η σύνδεση ανάμεσα στη Λιμνοθάλασσα και στη θάλασσα θα αποκόπτονταν πλήρως με ένα σινικό τείχος.

Από την άλλη μεριά, θεωρούμε ότι η μετατόπιση στο διπλανό βουνό του Λαπίθα θα ήταν, από ό,τι γνωρίζουμε, μία χάραξη εφικτή. Εξάλλου, τα πετρώματα από τα οποία περνούν τα νερά είναι υπόγεια και άρα, η καταστροφή του βουνού στην οποία αναφέρθηκε ο Υφυπουργός κ. Ξανθόπουλος στη συζήτηση που κάναμε ήδη στην Ειδική Επιτροπή γιʼ αυτό τον αυτοκινητόδρομο, δεν θα έχει καμία απολύτως επίπτωση για το έργο του Καϊάφα, όπως ανέφερε ο κύριος Υπουργός.

Χαρακτηριστικά, θα ήθελα να πω ότι ο χώρος «NATURA 2000» αναφέρεται ως εξής: Η περιοχή είναι μία παράκτια ζώνη και περιλαμβάνει το πευκοδάσος της Στροφιλιάς, της Λίμνης Καϊάφα, τις θίνες που εκτείνονται μεταξύ της αποξηραμένης λίμνης Αγουλινίτσας και του χωριού Κακόβατος, το λόφο Ελληνικό ή Σταυρός, τον αρχαιολογικό χώρο της περιοχής του Καϊάφα, τα Σπήλαια των Ανυγρίδων Νυμφών και τις ιαματικές πηγές του Καϊάφα. Μʼ αυτό τον τρόπο χαρακτηρίζεται η περιοχή NATURA.

Πόσο χρόνο έχω ακόμα, κύριε Πρόεδρε;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Έχετε τρία-τέσσερα λεπτά ακόμα.

ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Θα αναφερθώ, λοιπόν, σύντομα στα εξής.

Ένα άλλο σημαντικό θέμα που έχει να κάνει μʼ αυτή τη σύμβαση είναι αυτό που αφορά τα διόδια. Με τον τύπο που προβλέπει το σχετικό νομοσχέδιο, δηλαδή 0,04 ευρώ ανά χιλιόμετρο, κάναμε ένα σύντομο υπολογισμό των διοδίων και είδαμε ότι μέχρι την Πάτρα θα έχουμε στην πρώτη φάση λειτουργίας του αυτοκινητοδρόμου -και μάλιστα χωρίς το Φ.Π.Α.- 7,20 ευρώ.

Μέχρι την Τσακώνα θα είναι 13,70 ευρώ. Επίσης για να πάει κάποιος στα Γιάννενα θα έχει επιπλέον 7,20 ευρώ και 10,9 ευρώ για το πέρασμα της ζεύξης Ρίου-Αντιρρίου. Αν υπολογίσει κανείς και τα αντίστοιχα που θα χρειαστούν για την επιστροφή κάποιου από τα Γιάννενα, υπολογίζουμε ότι αυτό θα είναι συν 27,6 ευρώ. Είναι ένα πολύ βαρύ τίμημα για τους κατοίκους σʼ αυτές τις περιοχές.

Ειπώθηκε στη συζήτηση στην επιτροπή ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες το τίμημα είναι πολύ πιο υψηλό και ότι μέσα στην Ελλάδα είναι λογικό ένα τέτοιο τίμημα. Όμως, θέλουμε και εδώ να αναφέρουμε ότι στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν παράπλευρες εναλλακτικές λύσεις πολύ σημαντικές, όπως χαρακτηριστικά είναι ο σιδηρόδρομος. Στην Ελλάδα η χρήση των σιδηροδρόμων λόγω της ειδικής κατάστασής τους, είναι ανύπαρκτη ή για να μην είμαι υπερβολική, είναι πάρα πολύ μειωμένη.

Να τονίσουμε ότι δεν αναφέρθηκε κατά πόσο είναι σίγουρο ότι δεν είναι ανταγωνιστική η σιδηροδρομική γραμμή ως προς αυτό το έργο, από την Πάτρα μέσω Πύργου προς την Καλαμάτα.

Πρέπει να πούμε ότι οι Κυβερνήσεις όλων των τελευταίων χρόνων αλλά και αυτή η Κυβέρνηση σήμερα της Νέας Δημοκρατίας, ρίχνουν διαρκώς το βάρος στους αυτοκινητοδρόμους. Αυτό έχει μια τρομερή αρνητική επίπτωση και στο βαλάντιο των κατοίκων, αλλά και στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος σε όλη βέβαια την επικράτεια.

Τα διόδια είναι εξαιρετικά ακριβά παίρνοντας υπόψη το γεγονός ότι στην Ελλάδα ουσιαστικά δεν έχουμε εναλλακτικές λύσεις.

Θα ήθελα να τονίσω ότι σʼ αυτό το έργο δεν προβλέπεται ο τρόπος διασύνδεσης του αυτοκινητοδρόμου με τα άλλα μέσα όπως είναι τα πλοία ή με τους σιδηρόδρομους κ.λπ. Κι αυτό θα έπρεπε να προβλέπεται προκειμένου να είναι αυτός ο αυτοκινητόδρομος λειτουργικός.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κλείνω λέγοντας ότι για λόγους οικονομικούς, για λόγους του τρόπου διαχείρισης και ανάθεσης αυτού του έργου και βεβαίως για λόγους περιβαλλοντικούς, εμείς θα καταψηφίσουμε αυτή τη σύμβαση.

Πιστεύουμε επίσης ότι οι συνάδελφοι που θεωρούν χρήσιμο αυτό το έργο, αλλά έχει πολύ αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις για την περιοχή NATURA και γενικότερα, θα έπρεπε να πάρουν το πολιτικό κόστος και να πουν ότι ούτε αυτοί ψηφίζουν το έργο, τουλάχιστον αν δεν υπάρξουν οι σχετικές περιβαλλοντικές αλλαγές.

Ευχαριστώ.