Συντρόφισσες και σύντροφοι, φίλες και φίλοι,

Αν θέλει κάποιος να περιγράψει το πλαίσιο, μέσα στο οποίο διεξάγεται η σημερινή συζήτηση, οφείλει να σταθεί σε δύο σημαντικά ζητήματα.

Το πρώτο από τα ζητήματα αυτά, είναι η σοβαρότατη κοινωνική και οικονομική κρίση, που θα επηρεάσει συνολικά την ζωή όλων μας.

Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι η κρίση αυτή, είναι η σοβαρότερη που αντιμετώπισε η χώρα τα τελευταία χρόνια. Τουλάχιστον από την εποχή που μας υποσχέθηκαν ότι όλα τα κοινωνικά προβλήματα, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, θα τα έλυναν ως δια μαγείας οι ελεύθερες αγορές.

Μπροστά σε αυτή την κρίση, τους 6 τελευταίους μήνες η κυβέρνηση έχει κάνει ότι ήταν δυνατόν, προκειμένου τα πράγματα να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο.

Μίλησαν για Τιτανικούς. Μίλησαν για γκρεμούς. Κατηγόρησαν συλλήβδην την ελληνική κοινωνία και τους έλληνες εργαζόμενους ως λαμόγια που θέλουν να ζουν χωρίς να δουλεύουν. Διαβεβαίωσαν τους διεθνείς κερδοσκόπους ότι είναι έτοιμοι να ισοπεδώσουν κάθε κοινωνικό δικαίωμα.

Και τώρα, αφού κάθε τους κίνηση κατευνασμού απέτυχε, σκύβουν πρόθυμα το κεφάλι στους αξιωματούχους του ΔΝΤ, το οποίο έχει ήδη εγκατασταθεί στη χώρα και προσφέρει την τεχνογνωσία του για την κατεδάφιση του ασφαλιστικού, το ξήλωμα των εργασιακών δικαιωμάτων, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας.

Τη μια μας είπαν ότι χρεοκοπούμε, την άλλη έσπευσαν να πουν ότι οι χώρες δεν χρεοκοπούν.

Τη μια πανηγύριζαν για την ευρωπαϊκή ασπίδα και τη νίκη της 25η Μαρτίου στις Βρυξέλλες, την άλλη έψαχναν να βρουν τα «βαθιά λαρύγγια» μέσα στην κυβέρνηση.

Αποδείχθηκαν πλήρως ανεπαρκείς και απρόθυμοι να διαχειριστούν την κρίση του χρέους  και να προστατεύσουν στοιχειωδώς την κοινωνική συνοχή.

Παράλληλα όμως, αποδείχθηκαν πρόθυμοι και απολύτως επαρκείς, στο να περάσουν μέτρα τα οποία θα βυθίσουν την χώρα και την κοινωνία στην ύφεση, την ανεργία και την φτώχεια.

Έξι μήνες με παλινωδίες, με γκάφες, με άφθονες διαβεβαιώσεις προς τις αγορές, μας έφεραν στην πόρτα του ΔΝΤ. Και τώρα ψάχνουν τρόπο να παρουσιάσουν αυτήν την εξέλιξη ως επιτυχία.

Ποια ακριβώς είναι η επιτυχία; Ότι υπάρχει τελικά η δυνατότητα να δανειστεί η χώρα μας με επιτόκιο υποτίθεται χαμηλότερο από αυτό που δανείζεται σήμερα. Αποκρύπτουν όμως ότι το υπόλοιπο επιτόκιο θα καταβληθεί με ανεργία, με φτώχεια, με την διάλυση του κοινωνικού κράτους.

Εμείς θέλουμε να είμαστε σαφείς: ΔΝΤ και επιτυχία είναι δύο όροι που δεν συμβαδίζουν. Και φοβούμαστε ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας, αν δεν υπάρξει προσπάθεια από όλες τις κοινωνικές δυνάμεις, που συνειδητοποιούν την ανάγκη να αντισταθούν, να ενώσουν τις δυνάμεις τους σε αυτή τη προοπτική σε αυτήν την σκοτεινή προοπτική.

Είμαστε βέβαιοι ότι τέτοιες δυνάμεις, και πολιτικές δυνάμεις υπάρχουν σε όλους τους χώρους και βεβαίως και στον χώρο της Αυτοδιοίκησης.

Και θα εκφραστούν στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν μέσα σε αυτό το ζοφερό για την κοινωνία και τους εργαζόμενους κλίμα.

Η κρίση, λοιπόν, θα επηρεάσει συνολικά τη ζωή των ανθρώπων, στο επίπεδο της εργασίας, των δικαιωμάτων και της καθημερινής ζωής.

Το άμεσο καθήκον της Αριστεράς, είναι να οργανώσει τις κοινωνικές αντιστάσεις απέναντι στην κρίση αυτή, και να δουλέψει συστηματικά για μια μεγάλη πολιτική αλλαγή.

Οι κοινωνικές αντιστάσεις δεν είναι απλώς και μόνο υπόθεση των δρόμων. Πολλά πράγματα θα κριθούν στον δρόμο και στη μαζικότητα των κινητοποιήσεων απέναντι στα κυβερνητικά μέτρα. Πολλά άλλα θα κριθούν στο πεδίο της καθημερινής ζωής, στους εργασιακούς χώρους, και στους χώρους που ζουν καθημερινά οι πολίτες.

Μέσα στις σημερινές συνθήκες της σκληρής νεοφιλελεύθερης επίθεσης, αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να υπερασπιστούμε μαχητικά, και στην πράξη – όχι στα λόγια, την ποιότητα ζωής, τα δημοκρατικά δικαιώματα και την κοινωνική αλληλεγγύη. Να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε χώρους ελεύθερους απέναντι στον οικονομικό καταναγκασμό.

Η Αριστερά οφείλει να πρωτοστατήσει στη δημιουργία μιας ασπίδας προστασίας και κοινωνικής αλληλεγγύης στους συμπολίτες μας που πρώτοι χρίζουν αυτής της βοήθειας και αυτής της ανάγκης. Και είναι απόλυτα προφανές, ότι το αυτοδιοικητικό πεδίο είναι προνομιακό για μια τέτοιου είδους πολιτική από την πλευρά της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής αριστεράς.

Το δεύτερο ζήτημα είναι η διοικητική μεταρρύθμιση που προωθείται από την παρούσα κυβέρνηση, υπό την επωνυμία «σχέδιο Καλλικράτης». Μια μεταρρύθμιση, που θα αλλάξει ριζικά τον αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας, και η οποία όμως προωθείται εσπευσμένα, με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς τον αναγκαίο κοινωνικό διάλογο.   

Από την δική μας πλευρά επισημάναμε έγκαιρα τα αδιέξοδα και τα προβλήματα της μεταρρύθμισης αυτής.

Όχι γιατί το σημερινό αυτοδιοικητικό τοπίο δεν έχει ανάγκη μεταρρύθμισης. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει.

Αλλά γιατί ο νέος αυτοδιοικητικός χάρτης, που προωθείται μέσα από τον Καλλικράτη, δεν έχει σχεδιαστεί με κριτήριο ούτε την αποκέντρωση, ούτε την συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις, ούτε την ουσιαστική μεταβίβαση εξουσιών σε ένα χαμηλότερο και πιο άμεσο επίπεδο. Αλλά μόνο  κριτήριο την εξοικονόμηση πόρων.

Και απόδειξη γιʼ αυτό είναι ότι το σχέδιο Καλλικράτης συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα σταθερότητας που κατέθεσε πρόσφατα η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες.

Κοιτάξτε μας, λέει η κυβέρνηση, κόβουμε πόρους και από την αυτοδιοίκηση, και αυτό το ονομάζουμε Καλλικράτη. Και εν τω μεταξύ, οι αμυντικές δαπάνες, το αφορολόγητο της εκκλησίας και η ασυλία των μεγάλων κερδών παραμένουν ως έχουν.

Αυτό είναι το ένα πρόβλημα του σχεδίου Καλλικράτης. Το άλλο είναι ο συγκεντρωτισμός.

Πάνω από την δομή της αυτοδιοικούμενης περιφέρειας, δημιουργείται η κρατικά ελεγχόμενη υπερπεριφέρεια, που ονομάζεται Γενική Διεύθυνση.

Στην ουσία δηλαδή, την ίδια στιγμή που θεσμοθετείται η περιφερειακή αυτοδιοίκηση, την ίδια στιγμή ακυρώνεται, αφού οι αποφάσεις και οι δραστηριότητες της, υπάγονται σε έναν κρατικό εντεταλμένο, με δικαιοδοσίες και αρμοδιότητες υπουργού.

Παράλληλα, ο τρόπος εκλογής των περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων, ενισχύει τον «αρχηγικό» περιφερειαρχοκεντρικό & δημαρχοκεντρικό χαρακτήρα της διοίκησης.

Αναπαράγεται δηλαδή ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η αυτοδιοίκηση.

Η ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά, χρόνια τώρα αγωνίζεται και θα συνεχίσει να επιμένει ότι η αυτοδιοίκηση μπορεί να προχωρήσει μόνο με εμπέδωση της δημοκρατίας και της συμμετοχής.

Και το μεγάλο πρόβλημα της αυτοδιοίκησης σήμερα είναι ότι στην ουσία δεν είναι αυτοδιοίκηση αλλά ετεροδιοίκηση. Και δεν προωθεί, δεν προτρέπει τη συμμετοχή και τη κρίση των πολιτών για τα θέματα του τόπου τους.

Το σημερινό σχέδιο διατηρεί, επίσης, το καλπονοθευτικό σύστημα εκλογής περιφερειαρχών και δημάρχων. Και φυσικά αποφεύγει με προκλητικό τρόπο την προώθηση συμμετοχικών θεσμών σε τοπικό επίπεδο, κάτι που θα επέτρεπε την άμεση συμμετοχή των πολιτών στην λήψη αποφάσεων που τους ενδιαφέρουν.

Είναι απόλυτα προφανές ότι στο μυαλό της κυβέρνησης βρίσκεται για άλλη μια φορά η διαιώνιση του κομματικού ελέγχου στην αυτοδιοίκηση.

Ενώ η αποκέντρωση και η ουσιαστική ενεργός συμμετοχή θεωρούνται άκρως επικίνδυνες έννοιες για την σταθερότητα της κυβερνητικής εξουσίας, ειδικά μέσα στην σημερινή κατάσταση.

Τέλος, η απαραίτητη μεταβίβαση πόρων, που θα διασφάλιζε την πραγματική και ουσιαστική αυτοδιοίκηση, δεν εξετάζεται καν.

Υπό την έννοια αυτή, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η αυτοδιοίκηση, οι τεράστιες περιφερειακές και αυτοδιοικητικές ανισότητες, καθώς και η μεγάλη ασάφεια στις αρμοδιότητες, παραμένουν ανεπίλυτα.

Ο ΣΥΝ επιμένει να διεκδικεί μια ουσιαστική δημοκρατική διοικητική μεταρρύθμιση του κράτους με αιρετές περιφέρειες, με εσωτερική αποκέντρωση στις Νομαρχίες, και με Δήμους ικανούς να επιτελούν το έργο τους. Με  ριζική φορολογική μεταρρύθμιση, χωρίς επιβολή νέων φόρων στους πολίτες, και με την ανακατανομή των πόρων και των εξουσιών υπέρ των αυτοδιοικητικών θεσμών.

Απέναντι σε αυτή την εξέλιξη, που κινδυνεύει να ακυρώσει και να εγκλωβίσει κάθε αυτοδιοικητική προοπτική, η αριστερά οφείλει να διατυπώσει το δικό της πλαίσιο για τον αυτοδιοικητικό χώρο.

Ένα πλαίσιο που ως κεντρικούς άξονες έχει, την καθιέρωση της απλής αναλογικής, την ουσιαστική αναβάθμιση των αιρετών οργάνων της Αυτοδιοίκησης και τη δημιουργία χώρου άμεσης δημοκρατίας και συμμετοχής των πολιτών.

Ένα πλαίσιο, που θα κάνει την αυτοδιοίκηση μοχλό της περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης, με επίκεντρο το κοινωνικό όφελος, τον δημόσιο χώρο και την προστασία του περιβάλλοντος.

Γύρω από το πλαίσιο αυτό, επιδιώκουμε την ευρύτερη δυνατή συσπείρωση αυτοδιοικητικών και κοινωνικών δυνάμεων.

Συντρόφισσες και Σύντροφοι, φίλες και φίλοι

Οι προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν ιδιαίτερη πολιτική σημασία. 

Εκεί θα κληθούμε να καταθέσουμε το αυτοδιοικητικό μας στίγμα.

Ένα στίγμα που έχει ήδη καταξιωθεί, έχοντας ως προτεραιότητα την υπεράσπιση του δημόσιου χώρου, την κοινωνική αλληλεγγύη, την πάλη ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού, την ουσιαστική αναβάθμιση των αυτοδιοικητικών θεσμών.

Παράλληλα, και λόγω της νέας μορφής του αυτοδιοικητικού χάρτη, οι εκλογές αυτές θα έχουν ένα έντονο πολιτικό μήνυμα, κυρίως στις περιφερειακές εκλογές.

Και το μήνυμα αυτό, πρέπει να φτάσει στην κυβέρνηση, η οποία εξαπάτησε τους πολίτες που την ψήφισαν.

Και σήμερα προωθεί μια σειρά μέτρων που κατεδαφίζουν την κοινωνία, υπονομεύουν την ζωή, την αξιοπρέπεια και το μέλλον των εργαζομένων, και οδηγούν τον τόπο σε ένα σκοτεινό μέλλον ύφεσης, ανεργίας και φτώχειας.

Μια πολιτική που βέβαια στηρίζεται και από τις δυνάμεις της ΝΔ και του ΛΑΟΣ.

Εμείς λοιπόν, θα καλέσουμε τους πολίτες να καταδικάσουν την προγραμματική έκφραση σε τοπικό επίπεδο, των δυνάμεων που προωθούν νεοφιλελεύθερες επιλογές και ευθύνονται για τη σημερινή καταστροφική κρίση που περνά ο τόπος.

Και γνωρίζουμε ότι σε τοπικό επίπεδο, μπορούμε να δημιουργήσουμε συμμαχίες σε προγραμματική βάση αντίθετη με αυτή των κυρίαρχων επιλογών και με δυνάμεις ή και πρόσωπα, που μέχρι σήμερα ήταν εγκλωβισμένες στο πλαίσιο του δικομματισμού.

Ξέρουμε πολύ καλά, ότι ειδικότερα  στις επόμενες αυτοδιοικημένες εκλογές η ενίσχυση των τοπικών κινήσεων που υποστηρίζει η ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά, δεν θα είναι μόνο ενίσχυση σε μια δημοτική παράταξη που αγωνίζεται και παρεμβαίνει στα τοπικά κοινωνικά μέτωπα.

Θα είναι και επιλογή που υπερασπίζεται την εργασία, το ασφαλιστικό σύστημα, τα δημοκρατικά δικαιώματα.

Που καταδικάζει τον ρατσισμό και τον κοινωνικό συντηρητισμό.

Θα είναι επιλογή αποφασιστικής αντίστασης, απέναντι στον πιο σκληρό νεοφιλελευθερισμό που είδαμε ποτέ.

Θα επιδιώξουμε, λοιπόν, ευρύτατες συσπειρώσεις της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς. Αλλά και συνεργασίες με όλους όσους αγωνίζονται να αλλάξουν τα πράγματα σε τοπικό επίπεδο.

Με αυτούς και αυτές που αγωνίζονται απέναντι σε  νεοφιλελεύθερες πολιτικές.

Με αυτούς και αυτές που διεκδικούν  διεύρυνση του δημόσιου χώρου και βάθεμα της Δημοκρατίας.

Δεν το κρύβουμε ότι βασικός μας στόχος είναι η διεύρυνση των κινήσεων στις οποίες συμμετέχουν οι δυνάμεις μας, με δυνάμεις της ευρύτερης Αριστεράς, και της οικολογίας. Καθώς και με δυνάμεις που αποδεσμεύονται από την πολιτική των δύο μεγάλων κομμάτων.

Παράλληλα, όμως, θα είμαστε ανοιχτοί σε συνεργασίες με τις μαχόμενες πρωτοβουλίες, συσπειρώσεις και κινήσεις πολιτών, που αγωνίζονται στο ίδιο πεδίο με εμάς, γύρω από τοπικά η ευρύτερα κοινωνικά θέματα.

Συντρόφισσες και Σύντροφοι, φίλες και φίλοι,

Γνωρίζουμε ότι το εκλογικό σύστημα και η νέα μορφή του αυτοδιοικητικού χάρτη, θα μας δημιουργήσουν πρόσθετες δυσκολίες.

Ξέρουμε όμως και ότι στον χώρο αυτό της Αυτοδιοίκησης, η Αριστερά, με διαρκή παρέμβαση και συνεχή παρουσία, και με ξεκάθαρο πολιτικό και αυτοδιοικητικό λόγο, μπορεί να σπάσει τα στεγανά και να ανατρέψει τους συσχετισμούς.

Στη μάχη αυτή, καλούμαστε να στρατευτούμε όλες και όλοι με έναν στόχο: Να αλλάξουμε το τοπίο, να αμφισβητήσουμε τους σημερινούς συσχετισμούς δυνάμεων και κάνουμε ξανά την Αριστερά ηγεμονική δύναμη στην Αυτοδιοίκηση.