Επανερχόμαστε στο θέμα του Οργανισμού Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών (Ο.Π.Ε.Β.), καθώς η ερώτηση του βουλευτή της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ, κ. Δημήτρη Τσουκαλά παραμένει αναπάντητη από τις 29/10/2012. Στην Ερμούπολη της Σύρου λειτουργούσε από το 2002 η Παιδική και Εφηβική Βιβλιοθήκη, μέλος του δικτύου βιβλιοθηκών του Ο.Π.Ε.Β., με περίπου 4.000 τίτλους βιβλίων, μία βιβλιοθηκονόμο, υψηλή επισκεψιμότητα και πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία και παρακολουθούσαν δεκάδες μαθητές και μαθήτριες σχολείων.

Από τον Μάρτιο του 2010 η υπάλληλος βρίσκεται σε επίσχεση εργασίας καθώς δεν  έχει νομίμως απολυθεί και της οφείλονται δεδουλευμένα, όπως εξάλλου και σε όλους τους υπαλλήλους των συγκεκριμένων βιβλιοθηκών της χώρας. Η λειτουργία της βιβλιοθήκης έχει ανασταλεί και τοπικές συλλογικότητες, όπως επαγγελματικοί και συνδικαλιστικοί φορείς, έχουν επανειλημμένα κάνει εκκλήσεις για την συνέχιση της λειτουργίας της, αναγνωρίζοντας το εκπαιδευτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό έργο που έχει προσφέρει όλα αυτά τα χρόνια. Από τον Ιούνιο του 2010 συμμετέχουν μαζί με μαθητές, γονείς και δασκάλους σε διάφορες κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας χωρίς φυσικά κανένα αποτέλεσμα, όπως συμβαίνει σε όλη την Ελλάδα και για τις υπόλοιπες βιβλιοθήκες του Δικτύου. Παράλληλα, έχει εκδηλωθεί το άτυπο ενδιαφέρον του Δήμου Ερμούπολης για την επαναλειτουργία της βιβλιοθήκης, που όμως βρίσκει προσκόμματα στην 2ετή και πλέον συγκεχυμένη από νομικής και οικονομικής άποψης κατάσταση που επικρατεί σχετικά με τον ΟΠΕΒ. Μια σύγχυση, που θεωρούμε πως είναι προϊόν της ολιγωρίας και της πολιτικής συγκάλυψης ευθυνών των τελευταίων διαδοχικών κυβερνήσεων.

Για όποιον έχει παρακολουθήσει τις θέσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας τα τελευταία τρία χρόνια σχετικά με τον ΟΠΕΒ, το Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου που ιδρύθηκε το 1993, του οποίου κύρια και σημαντικότερη πηγή εσόδων αποτέλεσαν δημόσια κονδύλια, τόσο από τον τακτικό προϋπολογισμό όσο και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, είναι δεδομένα τα εξής:

1.    η έλλειψη πολιτικής βούλησης για τη δημιουργία ενός συνεκτικού και μακρόπνοου στρατηγικού σχεδιασμού για το βιβλίο και την προαγωγή της φιλαναγνωσίας στην παιδική και εφηβική ηλικία

2.    η ανικανότητα, η ανεπάρκεια και η αδιαφορία για το μέλλον των εν λόγω βιβλιοθηκών

3.    η αποποίηση των ευθυνών για τις ακολουθούμενες πολιτικές, πρακτικές και ενέργειες, αλλά και, πρωτίστως, για τα αποτελέσματα αυτών.

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας προκειμένου να αποσείσει τις ευθύνες και τις προφανείς ανεπάρκειές της, χρησιμοποιεί ως πρόσχημα την «οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια» του ΟΠΕΒ, την αρμοδιότητά του δηλαδή ως ΝΠΙΔ να ενεργεί και να χρηματοδοτεί τις δράσεις του. Επιπλέον, για την υποχρηματοδότηση του ΟΠΕΒ -που ξεκινά εδώ και αρκετά χρόνια- πέρα από το δημοσιονομικό πλαίσιο περιστολής δαπανών, επικαλείται την κακοδιαχείριση των πιστώσεων και των κονδυλίων από τον ίδιο τον Οργανισμό. Με άλλα λόγια, ο ελεγκτικός και συντονιστικός ρόλος του Υπουργείου σε έναν εποπτευόμενο φορέα, δε λειτούργησε ποτέ. Το Υπουργείο Παιδείας αποποιείται όποιας δικής του ευθύνης, αφού η δική του δουλειά σταματάει στη χορήγηση πιστώσεων, αφήνοντας εκτός των δικών του αρμοδιοτήτων τον έλεγχο καθώς και την αντιμετώπιση κάθε δυσλειτουργίας. Έτσι, με τον ν.4038/2012 νομοθέτησε τη μονομερή καταγγελία της σύμβασης μεταξύ του ίδιου και του ΟΠΕΒ, παραπέμποντας τις όποιες εκκρεμότητες με τους υπαλλήλους στο ίδιο το Νομικό Πρόσωπο.

Το "μοντέλο" άσκησης πολιτικών με τη λειτουργία δομών κοινωνικού και δημόσιου χαρακτήρα μέσω ΝΠΙΔ υπήρξε ιδιαίτερα διαδεδομένο επιτρέποντας σε ΝΠΙΔ να δραστηριοποιούνται εμβαλωματικά σε σημαντικά πεδία, εκταμιεύοντας δημόσια κονδύλια τα οποία την περίοδο της "ευμάρειας" ήταν άφθονα. Αποτελούσαν δε τα ΝΠΙΔ, μέσα άσκησης "φιλολαϊκής" πολιτικής και κομματικής τακτοποίησης στα Διοικητικά τους Συμβούλια, χωρίς, όμως, έναν συνεπή και ορθολογικό κοινωνικό και οικονομικό απολογισμό, και τα οποία τώρα στην εποχή των μνημονίων, διαλύονται με συνοπτικές διαδικασίες. Είναι κοινά αποδεκτό ότι ο ΟΠΕΒ έχει επιτελέσει σημαντικό έργο, που εκτιμάται από τις τοπικές κοινωνίες. Συνεπώς, είναι επιτακτική ανάγκη σοβαρά ερωτηματικά που εγείρονται σχετικά με τον έλεγχο των πιστώσεων που διατέθηκαν,  την κινητή και ακίνητη περιουσία του Οργανισμού κ.α. να απαντηθούν έτσι ώστε η διαφάνεια και η αξιοπιστία της δημόσιας διοίκησης να αποκατασταθεί.

Είναι απαράδεκτο να υιοθετείται η λογική των καταργήσεων πριν ολοκληρωθεί ένα  σχέδιο δράσης με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τη διάδοχη κατάσταση. Είναι εξίσου απαράδεκτο οι εργαζόμενοι να γίνονται «μπαλάκι» ανάμεσα στο ΔΣ του Οργανισμού και το Υπουργείο Παιδείας. 

Έχουν κατατεθεί διάφορες προτάσεις για το μέλλον των Βιβλιοθηκών: από την απορρόφηση των 28 βιβλιοθηκών από τις πλησιέστερες δημοτικές/δημόσιες βιβλιοθήκες προκειμένου να αποτελέσουν αυτοτελή τμήματα αυτών με τη διασφάλιση της πρόσθετης χρηματοδότησης και επαρκούς στελέχωσης τους έως την πλήρη ενσωμάτωσή τους στο Υπουργείο Παιδείας μέσω των σχολικών βιβλιοθηκών.

Με βάση τα παραπάνω, ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1.    Με ποιες διαδικασίες ορίζονταν τα Διοικητικά Συμβούλια του Οργανισμού, και πώς καθορίζονταν το ύψος των αμοιβών τους; Παρακαλούμε να κατατεθούν όλα τα σχετικά έγγραφα.

2.    Έχει ξεκινήσει και αν ναι, σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο διαχειριστικός έλεγχος στον οποίο είχε αναφερθεί η πρώην Υπουργός Παιδείας, κ. Διαμαντοπούλου; (πρακτικά της Βουλής, 26-01-2012, σελ.62). Είναι σημαντικό γιατί πέρα από τη διαφάνεια στη διοχέτευση και αξιοποίηση των κονδυλίων του δημοσίου, ο διαχειριστικός έλεγχος είχε συσχετιστεί και με την επαγγελματική αποκατάσταση των εργαζομένων. Παρακαλούμε να κατατεθούν όλα τα σχετικά έγγραφα.

3.    Σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί ή σκοπεύετε να προβείτε για να εκδοθεί η προβλεπόμενη στον Ν.4038/2012, άρθρο 33, παρ.4, Κοινή Υπουργική Απόφαση, έτσι ώστε να ρυθμιστούν θέματα «απορρέοντα ή σχετιζόμενα με τη διάλυση» του ΟΠΕΒ, η έλλειψη της οποίας συντηρεί εδώ και ένα σχεδόν χρόνο το νεφελώδες καθεστώς των εργαζομένων και των βιβλιοθηκών;

4.    Εξετάζονται συγκεκριμένες λύσεις για την επαναλειτουργία και διασφάλιση της βιωσιμότητας της Παιδικής και Εφηβικής Βιβλιοθήκης Σύρου, καθώς και των υπολοίπων βιβλιοθηκών; Αν ναι, ποιες είναι αυτές και βάσει ποιου χρονοδιαγράμματος θα υλοποιηθούν;

5.    Έχει διερευνηθεί η δυνατότητα επιδότησής τους από προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου ή άλλων πηγών;

6.    Τι προτίθεστε άμεσα να πράξετε για τις μη καταβεβλημένες ασφαλιστικές εισφορές και την αποπληρωμή των δεδουλευμένων των υπαλλήλων του ΟΠΕΒ;

Ο ερωτών βουλευτής

Νίκος Συρμαλένιος