ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

02/06/2015

Εισηγητική Παρέμβαση του Αλ. Καλύβη στην Ημερίδα της Ευρωομάδας της Αριστεράς



Το μεγάλο ύψος του χρέους στη χώρα μας δεν συνδέεται μόνο με το δημοσιονομικό πρόβλημα ,αλλά συμπυκνώνει τα δομικά προβλήματα του ελληνικού καπιταλισμού τα οποία οξύνθηκαν στην περίοδο του νεοφιλελευθερισμού,το καθεστώς ανισότιμων σχέσεων μέσα στην ευρωζώνη,και τις επιπτώσεις από ένα καταστροφικό μοντέλο διαχείρισης της κρίσης δανεισμού την τελευταία πενταετία .

ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΜΕΝΑ:

Το χρέος εκπροσωπεί τους φόρους που δεν πλήρωνε η αστική τάξη και τα προνόμια που αποσπούσε σε βάρος του κράτους .

Το χρέος εκφράζει επίσης το τίμημα της διαπλοκής και της διαφθοράς που τμήμα της ελληνικής ολιγαρχίας φόρτωνε μέσα από τις μίζες από τις δουλειές του δημοσίου με μεγάλα ευρωπαϊκά μονωπόλια και πολυεθνικές προμήθειας όπλων ,όπως επίσης και τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα.

Το χρέος αντιπροσωπεύει την φοροδιαφυγή των μεσαίων στρωμάτων   που για λόγους πολιτικούς   επέτρεπε το σύστημα ώστε να εξασφαλίζει κοινωνικές συμμαχίες .

Το δημόσιο χρέος εκφράζει όμως ταυτόχρονα τα τεράστια διαρθρωτικά προβλήματα του παραγωγικού μας μοντέλου που παρήγαγε ελλείμματα σε κάθε του δραστηριότητα .

Το δημόσιο χρέος εκφράζει επίσης τις συνέπειες από την λειτουργία ενός κράτους γραφειοκρατικού οικονομικά και κοινωνικά αναποτελεσματικού ,το οποίο συχνά απορροφούσε τις  επιχειρηματικές ζημιές μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων και ήταν πεδίο ρουσφετολογικών πρακτικών.

Η εργατική τάξη και εν γένει οι εργαζόμενοι ήταν αυτοί που πλήρωναν διαρκώς τους φόρους που δεν πλήρωναν τα πλούσια στρώματα και με την αύξηση της εκμετάλευσής τους μεγιστοποιούσαν τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων που δεν σταμάτησαν ούτε στην περίοδο της κρίσης να κερδίζουν. Οι μικροί επιχειρηματίες δέχτηκαν μεγάλα πλήγματα στην εποχή των μνημονίων και την τελευταία πενταετία έτυχαν της ίδιας ισοπεδωτικής μεταχείρισης με τους εργαζόμενους . Ο τρόπος διαχείρισης του χρέους στην Ελλάδα αλλά και στις άλλες χώρες των λεγόμενων PIGS είχε στόχο πέραν των άλλων την   εξόντωση κοινωνικών δικαιωμάτων και την βίαιη μεταβολή του ταξικού συσχετισμού δυνάμεων σε βάρος της εργασίας .

 

Ο ρόλος του ΕΥΡΩ

Η ένταξη της χώρας μας στο ευρω δημιούργησε μεν δυνατότητες αλλά και τεράστιες δυσκολίες .Το χρέος διευρύνθηκε αυτή την περίοδο, διότι το κράτος δημιουργούσε όλο και περισσότερα ελλείμματα. Όχι φυσικά επειδή κάλυπτε κοινωνικές ή αναπτυξιακές ανάγκες αλλά επειδή ήταν πιο εύκολη και λιγότερο δαπανηρή η πρόσβαση στη δανειοδότηση και επειδή το κράτος   μείωνε τη φορολογία στα πιο εύπορα στρώματα και ενίσχυε τα προνόμια του κεφαλαίου. Σε μια περίοδο υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και υψηλών ιδιωτικών επιχειρηματικών κερδών από το 2000 και μετά το κράτος μείωνε τη φορολογία στις μεγάλες επιχειρήσεις και ανεχόταν μια τεράστια φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή από τα ασφαλιστικά ταμεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η φορολογία των μεγάλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα αποφέρει τα μισά έσοδα στο κράτος ως ποσοστό επί του Ακαθάριστου εθνικού προϊόντος από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο ,ενώ υπάρχει απώλεια 8 με 9 δις ετησίως από τον Φόρο προστιθεμένης αξίας.

Το ΕΥΡΩ λειτούργησε ως μοχλός μεγάλης αναδιανομής πόρων μεταξύ τάξεων αλλά και κρατών. Η προσδοκία σύγκλισης των οικονομιών ήταν μια αυταπάτη. Αποτέλεσε ένα μηχανισμό διεύρυνσης των ανισοτήτων και επέτρεψε στα ισχυρά κράτη να ενισχύσουν την θέση τους σε βάρος της περιφέρειας που έχανε σε ανταγωνιστικότητα και σε μερίδια της αγοράς. Η χώρα μας μπήκε εντελώς ανέτοιμη σε ένα νόμισμα που δομήθηκε με βάση την ταυτόχρονη συνταγματοποίηση του νεοφιλελευθερισμού στα πλαίσια της ευρωζώνης. Το ΕΥΡΩ όπως εξελίχθηκε μέχρι σήμερα βασίζεται σε ένα σκληρό μηχανισμό πειθάρχησης και  διαρκούς εσωτερικής υποτίμησης που λειτουργεί σε βάρος των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων .Διευκόλυνε τις τράπεζες και τις μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες .Κοινό νόμισμα χωρίς ενιαία δημοσιονομική και φορολογική ,έναν ισχυρό κοινοτικό προϋπολογισμό ,μια πραγματική κεντρική τράπεζα και έναν ενιαίο μηχανισμό δανεισμού δεν μπορεί να μακροημερεύσει. Γι αυτό το λόγο οι ανισότητες διευρύνθηκαν θεαματικά .Μετά την κρίση του 2οο8 αποδείχθηκε σε πόσο σαθρό έδαφος οικοδομήθηκε το ΕΥΡΩ που δεν είχε προβλεφθεί ένας μηχανισμός ύστατης καταφυγής των κρατών στην περίπτωση αδυναμίας δανεισμού από τις αγορές. Η λύση που επιλέχθηκε με την εξωευρωπαϊκή και αντιευρωπαϊκή μέθοδο των μνημονίων αντίκειται στο ευρωπαϊκό κεκτημένο .Δημιουργήθηκαν υβρίδια συμφωνιών εκτός συνθηκών με την συμμετοχή του ΔΝΤ ώστε να ξεπεραστεί η δομική ανικανότητα του μηχανισμού του ΕΥΡΩ.

Η ευρωπαϊκή ηγεσία στάθηκε κάτω από το ύψος των περιστάσεων. Η αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού οδήγησε σε ακόμη πιο ακραίο νεοφιλελευθερισμό. Αντί για ευρωπαϊκή λύση επελέγη η μετατόπιση της ευθύνης σε εθνικό επίπεδο και η λογική της τιμωρίας αντί της αλληλεγγύης.

Η πλούσια Ευρώπη για μια ακόμη φορά τιμώρησε την φτωχή Ευρώπη.

Ο ρόλος των τραπεζών και της χρηματιστικοποίησης της ελληνικής οικονομίας

Οι ελληνικές τράπεζες διεύρυναν σημαντικά τους ισολογισμούς τους τις τελευταίες δεκαετίες ,αντλούσαν φθηνό χρήμα και αύξησαν θεαματικά την χρηματοδοτηση σε όλους τους τομείς συμβάλλοντας καθοριστικά στην αύξηση του ιδιωτικού χρέους το οποίο όμως δεν αυξήθηκε όσο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι τράπεζες υποκατέστησαν σε κάποιο βαθμό τις αδυναμίες του κοινωνικού κράτους ,δεν ενεπλάκησαν σε μεγάλο βαθμό στην αγορά τοξικών προϊόντων ,αλλά ήταν εκτεθειμένες στα κρατικά ομόλογα.Έτσι η κρίση του 2007-8 τις έθεσε σε μια περιδίνηση με συνέπεια να χρειαστούν μεγάλες ανακεφαλαιοποιήσεις ενώ με την συνδρομή και των πολιτικών των μνημονίων μεγάλο μέρος των στεγαστικών ,καταναλωτικών και επιχειρηματικών δανείων μπήκε σε καθυστέρηση και διογκώθηκαν θεαματικά  τα κόκκινα δάνεια . Συνολικά το ληξιπρόθεσμο ιδιωτικό χρέος στις τράπεζες και στο κράτος προσεγγίζει το ύψος του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος.

Η διαγραφή του δημόσιου χρέους που είχε αγορασθεί από ιδιώτες -με τον τρόπο που έγινε και αφού προηγήθηκε η απεμπλοκή των γαλλικών και γερμανικών τραπεζών από τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου ,τα οποία φορτώθηκαν οι ελληνικές τράπεζες -οδήγησε τελικά μέσω τουPSI σε κούρεμα ιδιωτικού χρέους ,το οποίο στην ουσία έπληξε τις ελληνικές τράπεζες,τα ασφαλιστικά ταμεία και τους έλληνες μικροομολογιούχους.Διότι ένα μέρος του χρέους μετατράπηκε απο εξωτερικό σε εσωτερικό χρέος με αποτέλεσμα να πυροβολήσουμε, ως ελλάδα ,τα πόδια μας.

Το αποτέλεσμα ήταν να διογκωθεί το δημόσιο χρέος που έφθασε στο 178% του ΑΕΠ,το οποίο μετατράπηκε σε χρέος κυρίως προς τους θεσμούς   και τα κράτη της ΕΕ . Ο Συνδυασμός δημόσιου και εξωτερικού χρέους που αμφότερα δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν   έχουν πνίξει την ελληνική οικονομία. Γι αυτό το λόγο μόνο μια συνδυασμένη αναδιάρθρωση δημόσιου και ιδιωτικού χρέους θα δημιουργήσει εκείνο το χώρο για να επανεκινήσει η ελληνική οικονομία και να βγεί από το τέλμα.

Το χρέος και τα μνημόνια

Το χρέος διευρύνθηκε από την πολιτική των μνημονίων ,από μια πολιτική που μείωσε δραματικά το ΑΕΠ κατά 25%,διόγκωσε την ανεργία σε ποσοστά πάνω απο 27% και απομείωσε δραμματικά τα εισοδήματα των λαϊκών στρωμάτων καθώς και τις κοινωνικές δαπάνες.Η λιτότητα ιδιαίτερα σε μια χώρα με περιορισμένες επενδύσεις και εξαγωγές ,προσανατολισμένη κυρίως στην εσωτερική ζήτηση

ήταν προεξοφλημένη αποτυχία. Το χρέος το 2009 ήταν γύρω στο 120% και σήμερα πλησιάζει στο 180%.

Η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης μέσω των μνημονίων ήταν μια πλήρως αποτυχημένη, καταστροφική πολιτική για την οποία οφείλει να δώσει λόγο η τρόικα ,η οποία ενώ διαπιστώθηκαν τα τεράστια λάθη με τους πολλαπλασιαστές , με τις τραγικές συνέπειες στο ΑΕΠ και την ανεργία ,επέμεινε σε αυτές τις αντιλαϊκές πολιτικές επί μια πενταετία ,προκαλώντας μια τεράστια κοινωνική καταστροφή και υπονομεύοντας τις παραγωγικές και κοινωνικές δομές της χώρας. Η επιμονή στην ίδια καταστροφική πολιτική διατηρείται και σήμερα παρότι μεσολάβησε η απόρριψή της από τον ελληνικό λαό.

Η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης βυθίζει τη χώρα σε ένα καθοδικό σπιραλ οικονομικής εξάρτησης και παρακμής ,με αποτέλεσμα το χρέος να μην μπορεί να εξοφληθεί.

Το ελληνικό χρέος χρειάζεται να απομειωθεί σημαντικά ,για να μπορέσει να αποληρωθεί το υπόλοιπο του χωρίς να πνίγει την οικονομία και την κοινωνία.

Με εθνικούς όρους χρειάζεται ένας συνδυασμός, αναπτυξιακών πολιτικών,προοδευτικών μεταρρυθμίσεων, δημοσιονομικών εργαλείων που θα αντιστρέψουν την πορεία ύφεσης της χώρας.

Επίσης οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να αλλάζουν το παραγωγικό μοντέλο   με την εισαγωγή του δημοκρατικού προγραμματισμού , τον δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο στις στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις και τράπεζες και την ενίσχυση της συνεταιριστικής επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Παράλληλα είναι απαραίτητο να εξευρεθούν ευρωπαίκές λύσεις αμοιβαίας διαχείρισης  και αναδιάρθρωσης του χρέους και των δανειακών υποχρεώσεων με καθοριστικό ρόλο της ΕΚΤ μαζί με ένα πολύ μεγάλο  ευρωπαϊκό αναπτυξιακό πρόγραμμα.

Όλα αυτά όμως για να μπορέσουν να προχωρήσουν απαιτούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις ,ώστε να αλλάξει ριζικά ο πολιτικός και κοινωνικός συσχετισμός δυνάμεων στην Ευρώπη. Η Ευρώπη χρειάζεται ένα αντινεοφιλελεύθερο σοκ . Μόνο ένα κύμα πολιτικής και κοινωνικής αλλαγής μπορεί να θρυμματίσει τον βαθύ συντηρητισμό που εκπέμπει η σημερινή Ευρώπη.



Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ