Τοποθέτηση της Κοινοβουλευτικής Εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Φωτεινής Βάκη, στη συζήτηση της υπ’ αριθμόν 4/16-11-2015 Επίκαιρης Επερώτησης βουλευτών της Δημοκρατικής Συμπαράταξης  προς τον κ. Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Ν. Φίλη, σχετικά με την «κατάρρευση της Παιδείας»

«Μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει το γεγονός ότι στην επερώτησή σας εγκαλείτε την Κυβέρνηση -παραθέτω- για ακροδεξιό λαϊκισμό, για ιδεοληπτικές πολιτικές, με αποκορύφωμα την παρομοίωσή της με ανελεύθερο, αιμοσταγές καθεστώς σοβιετικού τύπου.
Ποιος κάνει λαϊκισμό, αναρωτιέμαι. Μπορεί να προκαλεί θυμηδία, αλλά δεν προκαλεί καμία έκπληξη, διότι εναρμονίζεται πλήρως με τα «κινήματα της κατσαρόλας», στα οποία κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο πρωταγωνιστήσατε εσείς, οι συνήθεις μιντιακές περσόνες και, δυστυχώς, συνάδελφοί μας πανεπιστημιακοί, που λοιδορούσαν και λοιδορούν τα πανεπιστήμια στα οποία διδάσκουν οι ίδιοι, που λοιδορούσαν τους συναδέλφους τους ως οκνηρούς, διεφθαρμένους και επιστημονικά ανεπαρκείς, που νυχθημερόν διαπόμπευαν και διαπομπεύουν το Υπουργείο ως θιασώτη της εκπαίδευσης, της ήσσονος προσπάθειας, ως σκράπες, ως αντιμεταρρυθμιστές, ως «μπαλτάδες» της εκπαίδευσης, ως κουρελαρία των καταλήψεων και ιδεολογικά εμμονικούς, περιθωριακούς τύπους.
Ξέρετε κάτι; Η ουσία του διαλόγου δεν είναι μόνο το περιεχόμενο, αλλά είναι και οι όροι και οι κανόνες διεξαγωγής του.
Πάμε, όμως, στο διά ταύτα. Το 23% ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση καταργήθηκε, μόνο που δεν άκουσα κανέναν από εσάς να υπερασπίζεται το δημόσιο σχολείο. Το σήμα κατατεθέν των χρόνων διακυβέρνησής σας ήταν οι συγχωνεύσεις και το κλείσιμο σχολικών μονάδων, ήταν το άδικο και τζογαδόρικο σύστημα της Τράπεζας Θεμάτων, που έστελνε σωρηδόν τους μαθητές στην αγκαλιά της παραπαιδείας και ευτυχώς, καταργήθηκε.
Κραδαίνατε το ξίφος της αριστείας, όταν επί ημερών σας καταργήθηκαν εν μία νυκτί και πραξικοπηματικά δυόμισι χιλιάδες οργανικές θέσεις και ειδικότητες τεχνικής εκπαίδευσης, για να τις ρίξετε βορά στην ιδιωτική εκπαίδευση και τους εκπαιδευτικούς στο καλάθι απορριμμάτων της διαθεσιμότητας.
Επέστρεψαν στις τάξεις τους επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Μήπως η αριστεία είναι και η διαθεσιμότητα των χιλίων τριακοσίων υπαλλήλων των πανεπιστημίων, που άφησε τα πανεπιστήμια χωρίς φύλαξη, χωρίς καθαριότητα και χωρίς διοικητική υποστήριξη, αφού τα είχε αφήσει και πριν χωρίς αποθεματικά λόγω του διαβόητου PSI, για το οποίο τόσο επαίρεστε;
Σκοπός της Κυβέρνησης δεν είναι η κατάργηση των πειραματικών, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Είναι η διάχυση σε όλη την επικράτεια καινοτόμων μεθόδων και πιλοτικών προγραμμάτων, ούτως ώστε να γίνει πράξη τώρα όχι το σχολείο αρίστων, αλλά άριστο σχολείο για όλους. Στη φερώνυμη αριστεία, που υποβάλλει τους μαθητές στο ανθρωποβόρο μαρτύριο ενός εξετασιοκεντρικού συστήματος και καθιστά τους καθηγητές ομήρους αξιολογήσεων -δεν είμαστε κατά των αξιολογήσεων, είμαστε κατά των αξιολογήσεων όμως που λειτουργούν ως μέσα επιτήρησης, τιμωρίας και προσχηματικού τρόπου απολύσεων- στην ψευδεπίγραφη αριστεία, που μετατρέπει διευθυντές σε διαχειριστές προγραμμάτων και μπαμπούλες των υπαλλήλων τους, εμείς αντιτάσσουμε τη δημοκρατική αναβάπτιση όλων των ρόλων της σχολικής μονάδας μέσω αιρετών διοικήσεων από τους συλλόγους. Το δημοκρατικό σχολείο αντιτάσσουμε που παύει να λειτουργεί ως μηχανισμός αναπαραγωγής των κοινωνικών τάξεων.
Όσον αφορά την κομματοκρατία, πότε τηρήθηκε η θεσμοθετημένη τετραετής θητεία των διευθυντών εκπαίδευσης; Εξ όσων θυμάμαι, όταν άλλαζε η κυβέρνηση, η νέα κυβέρνηση έπαυε αμέσως τους υπηρετούντες διευθυντές. Οι τελευταίες επιλογές των διευθυντών εκπαίδευσης έγιναν το καλοκαίρι του 2010, με πενταετή θητεία που έληξε στις 31 Αυγούστου του 2015. Μόνο η σημερινή Κυβέρνηση παρέτεινε τη θητεία τους μέχρι την επιλογή νέων.
Ας αναφερθούμε τώρα στα πανεπιστήμια. Δεν είναι η δημοκρατία, συνάδελφοι, ο εχθρός της παιδείας. Η δημοκρατία –σύμφωνα και με την Ευρώπη που επικαλείσθε αδιαλείπτως- είναι η καρδιά και το οξυγόνο της παιδείας και ο νόμος Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου θα καταγραφεί στην ιστορία ως η θλιβερή φωτοτυπία ιδιωτικών πανεπιστημίων πέραν του Ατλαντικού, που ποδοπάτησαν μία μακρά ευρωπαϊκή παράδοση και εγκαινίασαν ένα οιονεί φεουδαρχικό, αυταρχικό και αντιδημοκρατικό μοντέλο διοίκησης των πανεπιστημίων, ερήμην των αντιδράσεων τότε της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Ναι, έχετε δίκιο. Υπερψηφίστηκε από τη Βουλή με συντριπτική πλειοψηφία, αλλά καταδικάστηκε από το σύνολο σχεδόν της κοινότητας. Ξέρετε, η επιμέλεια παιδείας είναι δουλειά των πανεπιστημιακών δασκάλων και όχι του κράτους, του παλαιοκομματικού κράτους και νεόκοπων σταυροφόρων της αγοράς.
Ερωτώ πόσο δημοκρατική είναι η δραματική συρρίκνωση των Συνελεύσεων Τμημάτων, των πλέον πολυπρόσωπων και δημοκρατικών οργάνων λήψης αποφάσεων. Επίσης, ερωτώ πόσο δημοκρατική είναι η μεταφορά αρμοδιοτήτων από τα Τμήματα στις ολιγομελείς Κοσμητείες, ήτοι σε διαδικασίες έμμεσης αντιπροσώπευσης. Πόσο δημοκρατικός είναι ο περιορισμός της εκπροσώπησης των Τμημάτων στη Σύγκλητο; Πόσο δημοκρατική είναι η πλήρης απαγόρευση της συμμετοχής του διοικητικού προσωπικού και των φοιτητών στις εκλογές και στα συλλογικά όργανα; Πόσο δημοκρατική, τέλος, είναι η εκλογή μελών ΔΕΠ από διορισμένη μικρή ομάδα εκλεκτόρων που δεν συνεδριάζει δημόσια;
Κοιτάξτε, έλλειμμα αξιοκρατίας υπήρχε και υπάρχει. Λύνεται, όμως, με περισσότερη δημοσιότητα, με περισσότερη διαφάνεια και με διαδικασίες δημόσιας διαβούλευσης στις εκλογές, για να μην αναφερθεί κανείς στη συμμετοχή πανεπιστημιακών από το εξωτερικό τόσο στις αξιολογήσεις των Τμημάτων, όσο και στις εκλογές και εξελίξεις συναδέλφων που εξευτέλιζαν ενίοτε Έλληνες συναδέλφους τους, αντιμετωπίζοντάς τους με ύφος αποικιοκρατών-ελεγκτών και δημιουργώντας σχέσεις πατρωνίας.
Αυτό, αγαπητοί μου συνάδελφοι, δεν είναι Ευρώπη. Αυτό μόνο ως σύμπτωμα αρχοντοχωριατισμού της Ψωροκώσταινας μπορεί να εκληφθεί.
Τι άλλο έκαναν τα Συμβούλια Ιδρύματος σ’ αυτή τη διετία, εκτός από το να αναζητούν ασφαλείς χώρους για να συνεδριάσουν, αφού θα μείνουν στην ιστορία ως ο μοναδικός θεσμός που λειτούργησε ερήμην της πανεπιστημιακής κοινότητας; Πορεύτηκαν αθόρυβα στον ένδοξο δρόμο της αριστείας, χωρίς ηλεκτρισμό, θέρμανση, προσωπικό και συγγράμματα –σύμφωνα με την παροιμιώδη ρήση της κυρίας Διαμαντοπούλου- αφού δεν έβγαλαν μιλιά, άχνα, για την οικονομική κατάρρευση που υπέστη η εκπαίδευση τα τελευταία χρόνια και εξάντλησαν όλη την αυστηρότητά τους στους φοιτητές και στους διοικητικούς υπαλλήλους, τη διαθεσιμότητα των οποίων την είδαν ως πεδίον δόξης λαμπρό για τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων και για τους εργολάβους.
Μάλιστα, το Συμβούλιο Ιδρύματος του ΕΚΠΑ είχε υποστηρίξει σθεναρά και την παραπομπή του τότε Πρύτανη, του Θεοδόση Πελεγρίνη, σε Πειθαρχικό Συμβούλιο από τον τότε Υπουργό Παιδείας λόγω της στάσης του στην απεργία των διοικητικών.
Έκαναν και κάτι άλλο, όμως, τα Συμβούλια. Προεπέλεγαν υποψηφίους πρυτάνεις με αποκλειστικό κριτήριο πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, αποκλείοντας όχι τους διοικητικά ανεπαρκείς και άπειρους αλλά τους πολιτικά επικίνδυνους.
Στις 15 Ιανουαρίου 2014, έγινε απόρριψη της μοναδικής υποψηφιότητας της καθηγήτριας της Φιλοσοφικής για την πλήρωση της θέσης του Κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αυτή η απόρριψη μόνο με παρεμβάσεις κυβερνητικών επιτρόπων στα πανεπιστήμια επί δικτατορίας μπορεί να συγκριθεί. Οι ερωτήσεις, μάλιστα, στη συνέντευξη δεν εδράζονταν σε ακαδημαϊκά και διοικητικά προσόντα των υποψηφίων, αλλά στο κατά πόσο ήταν πρόθυμοι να καλέσουν την αστυνομία σε περίπτωση φοιτητικών κινητοποιήσεων και στην πάση θυσία ομολογία πίστεώς τους στο νόμο Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου.
Η λυσσαλέα επίθεση κατά των αιωνίων φοιτητών από τι υπαγορεύεται; Από τη σθεναρή υποστήριξή σας σε ένα πανεπιστήμιο του νόμου και της τάξης; Ποιο είναι το οικονομικό κόστος των αιώνιων φοιτητών; Μηδέν! Επιλέξατε, δε, τη διαγραφή τους σε μία συγκυρία που η εργασία των νέων είναι μονόδρομος και το 30% του πληθυσμού της χώρας ζει στο όριο της φτώχειας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πανεπιστήμιο που λειτουργεί ως υβρίδιο αυταρχικού εκπαιδευτηρίου του νόμου και της τάξης και ιδιωτικής επιχείρησης, πανεπιστήμιο που διοργανώνει Συγκλήτους συνοδεία ΜΑΤ και δαιμονοποιεί, καθυβρίζει, σχεδόν μισεί τους φοιτητές του, πανεπιστήμιο που στέλνει στα δικαστήρια διδάσκοντες, είναι αντίφαση εν τοις όροις. Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι που επιτελούν ρόλο εισαγγελέως δεν αξίζουν το όνομά τους.

Η εποχή της φεουδαρχίας παρήλθε ανεπιστρεπτί. Η μακρά παράδοση του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού που επικαλείστε, αλλά μάλλον αγνοείτε, εμφορείται από το όραμα του δημόσιου, ανοικτού, συμμετοχικού, δημοκρατικού πανεπιστημίου χωρίς αποκλεισμούς. Ενός πανεπιστημίου που εδράζεται στην εμπιστοσύνη σε αυτούς που δουλεύουν και γνωρίζουν πώς θα περιποιηθούν τα του οίκου τους. Ενός πανεπιστημίου που δεν τιμωρεί, δεν εκδικείται, αλλά μορφώνει, μορφώνει κριτικά σκεπτόμενους πολίτες και θεραπεύει τον ορθό λόγο και τον κριτικό αναστοχασμό.

Το πανεπιστήμιο είναι και καθρέπτης, αλλά και φυτώριο μιας κοινωνίας δίκαιης και δημοκρατικής. Το πανεπιστήμιο είναι ο μόνος θεσμός που θα σηματοδοτήσει την κοινωνική αλλαγή».