Στα κράτη μέλη καταλογίζει η Κομισιόν την ευθύνη για τη μη τήρηση της Συμφωνίας της 22ας Σεπτεμβρίου για την κατανομή των προσφύγων στην ΕΕ, σύμφωνα με  απάντηση που έστειλε στη σχετική γραπτή ερώτηση του Στέλιου Κούλογλου. Αποφεύγει ωστόσο να διευκρινίσει αν προτίθεται να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την εφαρμογή της συμφωνίας.

Στην ερώτησή του ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε από την Κομισιόν να διευκρινίσει τι μέτρα προτίθεται να λάβει προκειμένου όλα τα κράτη μέλη να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους και να ξεκαθαρίσει, εάν αρκείται στο να  ασκεί πιέσεις μόνο για την επιβολή των πολιτικών λιτότητας και να αδιαφορεί  για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα που θίγει τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ.

Ενώ για την εφαρμογή των προγραμμάτων λιτότητας η Κομισιόν αντιδρά με πιέσεις, απειλές και κυρώσεις, στην απάντησή της για το προσφυγικό αναφέρει ότι "απηύθυνε επιστολή στα κράτη μέλη για να τους υπενθυμίσει τις υποχρεώσεις τους αλλά οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων οφείλεται κυρίως στην έλλειψη πολιτικής βούλησης εκ μέρους των κρατών μελών". Προτίθεται δε μέσω "συστάσεων " και "μηνιαίων εκθέσεων" να διασφαλίσει την υλοποίηση των δεσμεύσεων.

Ερώτηση του Στέλιου Κούλογλου στην Επιτροπή

Στις 22 Σεπτεμβρίου εγκρίθηκε με ενισχυμένη πλειοψηφία το σύστημα δεσμευτικών ποσοστώσεων για την κατανομή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη της ΕΕ.

Ωστόσο, πολλά κράτη μέλη συνεχίζουν να αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες ή να μην ανταποκρίνονται στους ρυθμούς που απαιτεί το πρόβλημα. Εν τω μεταξύ, τα προβλήματα επιδεινώνονται και οι υποδομές των χωρών υποδοχής έχουν ήδη υπερβεί της αντικειμενικές τους δυνατότητες να ανταποκριθούν στις πραγματικές ανάγκες.

Δεδομένου ότι πλέον εμποδίζεται το πέρασμα των προσφύγων λόγω της τοποθέτησης φραχτών (ΠΓΔΜ, Ουγγαρία), υπάρχει κίνδυνος για αρρώστιες και επιδημίες. Σκηνές απόγνωσης και αυτοδικίας διογκώνουν τα ήδη έντονα προβλήματα της μη συντονισμένης και ασταθούς βοήθειας για τροφή και στέγη, που αδυνατεί εν πολλοίς να ανταποκριθεί στις ανάγκες των ανθρώπων και κυρίως των ευπαθών ομάδων, γερόντων, εγκύων, αρρώστων, βρεφών και παιδιών.

Ερωτάται η Επιτροπή:
- Τι μέτρα σχεδιάζει να πάρει προκειμένου να εφαρμοστούν οι αποφάσεις αυτές;

Μήπως η ΕΕ επιβάλλει, συχνά με πιέσεις ή και κυρώσεις, την εφαρμογή μόνο των προγραμμάτων λιτότητας και αδιαφορεί για ένα θέμα που θίγει τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ;

Απάντηση του κ. Αβραμόπουλου
εξ ονόματος της Επιτροπής

Τα κράτη μέλη έχουν υποχρέωση να συμβάλουν στη μετεγκατάσταση του αριθμού των προσώπων που τους αναλογούν, σύμφωνα με τα παραρτήματα Ι και ΙΙ της απόφασης (ΕΕ) 2015/1601 του Συμβουλίου, καθώς και του αριθμού των προσώπων που συμφωνήθηκε με την απόφαση (ΕΕ) 2015/1523 του Συμβουλίου, βάσει των στοιχείων που καθορίζονται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 20ής Ιουλίου 2015. Τα κράτη μέλη μετεγκατάστασης πρέπει να υποδεικνύουν, σε τακτά χρονικά διαστήματα, τον αριθμό των αιτούντων άσυλο που μπορούν να μετεγκατασταθούν ταχέως στο έδαφός τους (άρθρο 5 παράγραφος 2 των αποφάσεων του Συμβουλίου σχετικά με τη μετεγκατάσταση).

Στις 10 Φεβρουαρίου 2016, η Επιτροπή απηύθυνε επιστολή σε όλα τα κράτη μέλη για να τους υπενθυμίσει τις υποχρεώσεις τους βάσει των δύο αποφάσεων και για να τα καλέσει να επιταχύνουν τον ρυθμό εφαρμογής ενόψει του σαφώς διατυπωμένου στόχου για παροχή επείγουσας βοήθειας.

Στις 16 Μαρτίου 2016, η Επιτροπή δημοσίευσε την ανακοίνωσή της σχετικά με την πρώτη έκθεση για τη μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση, στην οποία συνοψίζονται οι προκλήσεις κατά την εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων. Όπως συνάγεται από την έκθεση, οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή της διαδικασίας οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, σημαντικότερος εκ των οποίων είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης των κρατών μελών μετεγκατάστασης. Η έκθεση προτείνει επίσης συστάσεις για τη βελτίωση και την επιτάχυνση της διαδικασίας μετεγκατάστασης, καλώντας τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειες μετεγκατάστασης, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2016, και προσδιορίζει τομείς για την ανάληψη περαιτέρω δράσης.

Η Επιτροπή, ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου για τη μετεγκατάσταση, καθώς και των συστάσεων που περιλαμβάνονται στην πρώτη έκθεση για τη μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή έχει την πρόθεση να δημοσιεύει μηνιαίες εκθέσεις για να διασφαλίσει την πλήρη υλοποίηση των δεσμεύσεων που καθορίζονται στις δύο αποφάσεις.