Τις θέσεις του ως προς τη βελτίωση και τροποποίηση των υπάρχοντων οδηγιών σχετικά με την πρόληψη χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για νομιμοποίηση παράνομων εσόδων ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας προέβαλε ο Κώστας Χρυσόγονος. Με ομιλία του κατά τη διάρκεια των εργασιών της Επιτροπής Νομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Ευρωβουλευτής τόνισε πως έχουν εντοπιστεί δυσλειτουργίες στην παρακολούθηση ύποπτων συναλλαγών με τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου, ενώ πολλές εκ των συναλλαγών αυτών πραγματοποιούνται με εικονικά νομίσματα και δεν είναι εφικτό να επιτευχθεί ταυτοποίηση των εμπλεκομένων. Παράλληλα υπογράμμισε πως τα υπάρχοντα μέσα για τον περιορισμό του ξεπλύματος χρημάτων και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας δεν επαρκούν, ενώ υπάρχουν έντονοι περιορισμοί σε υπηρεσίες που ασχολούνται με χρηματοοικονομικές πληροφορίες. Υπογράμμισε πως βάσει των δεδομένων αυτών, είναι σημαντικό να βρεθεί ισορροπία μεταξύ της θέσπισης επαρκών ελέγχων και προστασίας της ιδιωτικής ζωής αλλά και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εμπλεκομένων. Κατέληξε αναφέροντας πως το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν πρέπει να λειτουργεί ως μέσω εξαγνισμού χρημάτων προερχόμενων από παράνομες δραστηριότητες, ενώ είναι απαραίτητη η περαιτέρω συνεργασία των οργάνων της ΕΕ ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το εξαιρετικά σημαντικό αυτό θέμα.

Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας:

Η παρούσα πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2015/849 και για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/101 σχετικά με την πρόληψη χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τους σκοπούς της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στοχεύει στη βελτίωση της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με τους δημοσιονομικούς ελέγχους και τη διαφάνεια, προκειμένου να προωθηθεί η καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Όσον αφορά το θέμα αυτό πέντε κύρια προβλήματα έχουν ήδη εντοπιστεί:

  1. Οι ύποπτες συναλλαγές που αφορούν τις τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου δεν παρακολουθούνται αποτελεσματικά λόγω ασαφών και ασυντόνιστων απαιτήσεων δέουσας επιμέλειας.

2. Οι ύποπτες συναλλαγές που γίνονται μέσω εικονικών νομισμάτων δεν παρακολουθούνται επαρκώς από τις αρχές, οι οποίες δεν είναι σε θέση να προχωρήσουν σε ταυτοποίηση των εμπλεκόμενων προσώπων.

3. Τα τρέχοντα μέτρα για τον περιορισμό του ξεπλύματος χρημάτων ή και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας που συνδέονται με ανώνυμα προπληρωμένα μέσα δεν επαρκούν.

4. Συχνά υπηρεσίεςχρηματοοικονομικών πληροφοριών έχουν περιορισμούς στην έγκαιρη πρόσβαση και ανταλλαγή των πληροφοριών αυτών.

5. Παράλληλαυπηρεσίεςχρηματοοικονομικών πληροφοριών στερούνται πρόσβασης ή έχουν καθυστερήσειςστην πρόσβαση σε δεδομένα σχετικά με την ταυτότητα των κατόχων τραπεζικών λογαριασμών.

Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι σημαντικό να βρεθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ της θέσπισης ελέγχων ώστε να αντιμετωπιστούν τα προαναφερθέντα προβλήματα, αλλά και στην επαρκή προστασία της ιδιωτικής ζωής και τα θεμελιώδη δικαιώματα των εμπλεκόμενων προσώπων. Οι σαφείς κανόνες που απαιτούνται, μπορούν να ενισχύσουν αποτελεσματικά την επαγρύπνηση εκ μέρους των τραπεζών, νομικών υπηρεσιών, λογιστών και όλων των άλλων επαγγελματικών ενδιαφερομένων.

Στο πλαίσιο αυτό και σύμφωνα με την πρόταση οιυπηρεσίες της Επιτροπής Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών θα είναι σε θέση να συνδέσουν τις διευθύνσεις εικονικών νομισμάτων με την ταυτότητα του ιδιοκτήτη των εικονικών νομισμάτων. Το όριο για πληρωμές με τη χρήση ανώνυμων προπληρωμένων καρτών χωρίς τη διενέργεια συστηματικών ελέγχων λόγω επιμέλειας θα πρέπει να μειωθεί στα 150 ευρώ και οι απαλλαγές από ελέγχουςδέουσας επιμέλειας για τις online πληρωμές πρέπει να περιοριστούν. Αν και θα πρέπει να λάβουμε υπόψη πως οι περιορισμοί αυτοί δεν πρέπει να είναι τόσο αυστηροί ώστε οι κάρτες αυτές να καταστούν πρακτικώς άχρηστες.Επιπλέον κεντρικά μητρώα των κατόχων τραπεζικών λογαριασμών θα πρέπει να συσταθούν στα κράτη μέλη.

Τέλος, πρέπει να εισαχθούναυξημένες υποχρεώσεις ως προς τη δήλωση καιπαροχή πρόσβασης σε πληροφορίες σχετικά με την πραγματική κυριότητα των εταιρικών δομών, τραστ, και παρόμοιων συμφωνιών, καθώς και κοινά μοντέλα για την αντιμετώπιση των οικονομικών συναλλαγών από και προς τρίτες χώρεςυψηλού κινδύνου.

Συμπερασματικά οι βασικές γραμμές της πρότασης της Επιτροπής θα πρέπει να τύχουν υποστήριξης, με ορισμένες τροπολογίες ωστόσο, που θα αποσκοπούν στην ενίσχυση της μάχης κατά του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας αλλά και στη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Για την προστασία της οικονομίας σε περιόδους κρίσης, δεν πρέπει να υπάρχουν νομικά κενά και «παραθυράκια» για το οργανωμένο έγκλημα. Το τρέχον χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν πρέπει να λειτουργεί ως καθαριστήριο για τα χρήματα της μαφίας, ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Σε κάθε περίπτωση, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ πρέπει να έχουν ομαλή συνεργασία με τα κράτη μέλη και να εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά αυτό το εξαιρετικά σημαντικό θέμα.