ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον κ. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Θέμα:  «Ορισμός μελών Εθνικής Επιτροπής για την ευζωία των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς»

Σύμφωνα με το άρθρο 13 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης «η Ένωση και τα κράτη μέλη, δεδομένου ότι τα ζώα είναι όντα που αισθάνονται, λαμβάνουν πλήρως υπόψιν τους τις απαιτήσεις για καλή διαβίωση των ζώων».

Η επίσημη αναγνώριση των ζώων ως συναισθανόμενων όντων, δημιουργεί την ηθική υποχρέωση ως προς το σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα των ζώων των οποίων η προστασία θα πρέπει να αναγνωρίζεται ως προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να διασφαλίζεται με τη θέσπιση ενός συνεκτικού νομικού πλαισίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η ευρωπαϊκή Οδηγία 2010/63/ΕΕ για την προστασία των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς, σε αντίθεση με την Οδηγία 86/609/ΕΟΚ την οποία αντικατέστησε, απαγορεύει ρητά στα κράτη μέλη να θεσπίσουν εθνική νομοθεσία που θα βελτιώνει τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων πέρα από τα επίπεδα που προβλέπονται από την ίδια την Οδηγία. Επιπλέον, επιτρέπει πειράματα σε αδέσποτες γάτες και σκύλους ενώ ανοίγει την πόρτα για πειράματα σε μεγάλα πιθηκοειδή και προβλέπει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να «επιτρέπουν τη χρήση μιας διαδικασίας που περιλαμβάνει έντονο πόνο, ταλαιπωρία ή αγωνία που είναι πιθανό να είναι μακράς διαρκείας και να μην μπορεί να βελτιωθεί». Στις «πιο ανθρώπινες» μορφές θανάτωσης, η Οδηγία συγκαταλέγει την εξάρθρωση του αυχένα, την καταστροφή του εγκεφάλου, τη χρήση διοξειδίου του άνθρακα, το οξύ χτύπημα στο κεφάλι, τον αποκεφαλισμό, την εκτέλεση με χρήση σφαίρας, την ηλεκτροπληξία και την αφαίμαξη (Παράρτημα IV). Τέλος, η οδηγία 2010/63 / ΕΕ δεν καθιστά υποχρεωτικές τις εναλλακτικές μεθόδους ακόμη και όταν και όπου υπάρχουν.

Όπως επισημαίνεται από την πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία “Stop Vivisection” τα πειράματα σε ζώα (ζωοτομία) αποτελούν:

- κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον,

- εμπόδιο στην ανάπτυξη νέων μεθόδων στη βιοϊατρική έρευνα, με βάση τα πιο πρόσφατα επιστημονικά επιτεύγματα,

- εμπόδιο για την επιστημονική εκμετάλλευση μέσων που παρέχονται από τις νέες τεχνολογίες και έχουν εδικά σχεδιαστεί για ανθρώπους, τα οποία είναι πολύ πιο αξιόπιστα, πλήρη, φθηνότερα και ταχύτερης ανταπόκρισης συγκριτικά με εκείνα που προέρχονται από πειράματα σε ζώα.

Στο πλαίσιο του αιτήματος της παραπάνω πρωτοβουλίας για την κατάργηση της Οδηγίας 2010/63/ΕΕ αλλά και της συζήτησης που έχει ξεκινήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τον περιορισμό της χρήσης ζώων σε πειράματα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνει επιστημονικό συνέδριο στις Βρυξέλλες στις 6 και 7 Δεκεμβρίου 2016 καλώντας την επιστημονική κοινότητα και τους ενδιαφερόμενους φορείς σε μια συζήτηση σχετικά με το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα αιχμής στη βιοϊατρική και άλλα ερευνητικά πεδία για την ανάπτυξη επιστημονικά αξιόπιστων εναλλακτικών προσεγγίσεων που να μην περιλαμβάνουν τη χρήση ζώων σε πειράματα. Το συνέδριο αποτελεί μέρος μιας σειράς δράσεων της Ευρωπαίκής Επιτροπής που στόχο έχουν να συμβάλλουν προς την κατεύθυνση της σταδιακής κατάργησης των πειραμάτων σε ζώα.

Με την υπ’αριθ. 5554/73794 απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ορίζονται τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής για την ευζωία των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς. Την ίδια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάζεται ανοιχτά με πρωτοβουλίες φιλόζωων πολιτών και διεθνείς φιλοζωικές οργανώσεις με απώτερο στόχο τη σταδιακή κατάργηση των πειραμάτων σε ζώα, με έκπληξη και απορία διαπιστώνεται ότι από τη σύνθεση της ανωτέρω Εθνικής Επιτροπής απουσιάζουν παντελώς εκπρόσωποι αναγνωρισμένων φιλοζωικών σωματείων ή ενώσεων, ενώ αντίθετα υπάρχει υπερεκπροσώπηση προσώπων που βρίσκονται σε επαγγελματική σχέση με ερευνητικά ιδρύματα που πραγματοποιούν πειράματα σε ζώα. Η επιλογή αυτή που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη στρατηγική και πολιτική κατεύθυνση του Υπουργείου στο εν λόγω ζήτημα, βρίσκεται σε πλήρη διάσταση με τις συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα σήμερα σε επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμών, ενώ πραγματοποιείται ερήμην του διαρκώς αυξανόμενου τα τελευταία χρόνια ενδιαφέροντος  των ελλήνων πολιτών για την προστασία των δικαιωμάτων των ζώων.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Για ποιους λόγους δεν συμμετέχουν εκπρόσωποι αναγνωρισμένων φιλοζωικών σωματείων ή ενώσεων στην Εθνική Επιτροπή για την ευζωία των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς, όπως θα έπρεπε λόγω του αντικειμένου της ανωτέρω Επιτροπής;

2. Με ποια κριτήρια αποφασίστηκε η υπερεκπροσώπηση στην ανωτέρω Επιτροπή, προσώπων που βρίσκονται σε επαγγελματική σχέση με ερευνητικά ιδρύματα που πραγματοποιούν πειράματα σε ζώα, κατά συνέπεια, εκ της θέσεώς τους, αποδέχονται τη χρήση ζώων σε πειράματα;  Η επιλογή αυτή σηματοδοτεί μια συγκεκριμένη πολιτική κατεύθυνση του Υπουργείου αναφορικά με τη χρήση ζώων σε πειράματα;

3. Προτίθεται η ελληνική κυβέρνηση να συμβάλλει ενεργά στις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με απώτερο στόχο την κατάργηση της χρήσης ζώων σε πειράματα;

4. Ποιος είναι ο αριθμός, ανα είδος και ανά έτος, των ζώων που χρησιμοποιούνται σε πειράματα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια; Προτίθεται το Υπουργείο να λάβει μέτρα για τη δραστική μείωση του αριθμού τους στο άμεσο μέλλον και εάν ναι, τί θα περιλαμβάνουν τα μέτρα αυτά;

Ο ερωτών βουλευτής

Δημαράς Γεώργιος