Άρθρο στο βρετανικό online journal «Social Europe»

Άρθρο του Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρη Παπαδημούλη, φιλοξενεί η online πλατφόρμα πολιτικής σκέψης «Social Europe». Στο άρθρο του, με αφορμή τις πολιτικές προκλήσεις του 2017, ο Έλληνας ευρωβουλευτής επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει χρέος επιτήρησης της δέσμευσης πολιτικών αποφάσεων και της διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων. Η αύξηση των ανισοτήτων, της ανεργίας και του ευέλικτου εργασιακού καθεστώτος, καθώς και της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, συνηγορούν περισσότερο από ποτέ στην ανάγκη για σύγκλιση και κοινή πορεία των προοδευτικών δυνάμεων.

Link δημοσίευσης: http://bit.ly/2l3M3QL
Ακολουθεί το άρθρο μεταφρασμένο στα ελληνικά.

«Η ευρωπαϊκή σύγκλιση και ο ρόλος των προοδευτικών δυνάμεων»

Του Δημήτρη Παπαδημούλη*

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωζώνη βρίσκονται ενώπιον σημαντικότατων προκλήσεων το 2017. Οι διαλυτικές τάσεις που εκφράζονται μέσα από την ατζέντα της ανερχόμενης ακροδεξιάς και την διχαστική ρητορική της, και η εμμονή σε ένα μοντέλο αναποτελεσματικής και μονομερούς δημοσιονομικής λιτότητας από τις νεοφιλελεύθερες συντηρητικές δυνάμεις, καθιστούν αναγκαία την αναθεώρηση βασικών θεσμικών πυλώνων της ΕΕ.

- Πρώτα και κύρια, ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά, κυρίως στο ζήτημα της δεσμευτικότητας των αποφάσεών του και του καθορισμού της πολιτικής αντζέντας. Οι προσπάθειες που καταβλήθηκαν από τον απερχόμενο Πρόεδρο Μάρτιν Σουλτς ήταν σημαντικές, ωστόσο ο νέος Πρόεδρος Ταγιάνι οφείλει να συνεχίσει με ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Μία από τις σημαντικότερες παρακαταθήκες είναι η Ομάδα Εργασίας για το Ελληνικό Πρόγραμμα (Financial Assistance Working Group - FAWG), ο ρόλος του οποίου είναι η ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας των ευρωπαϊκών θεσμών - της Κομισιόν, του Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), της ΕΚΤ - ώστε οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι των Ευρωπαίων πολιτών να έχουν αμεσότερη και εναργέστερη εικόνα για την ουσία και το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων.

- Στο ίδιο πλαίσιο, απαιτείται η επιτάχυνση της δημοκρατικής νομιμοποίησης και ενίσχυση της διαφάνειας στην λήψη αποφάσεων από το Eurogroup, όπως επίσης και η ενεργότερη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων σε όλο το φάσμα της οικονομικής διακυβέρνησης. Χαρακτηριστικά για τον Κοινωνικό Πυλώνα και την κοινωνική διάσταση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, είναι απαραίτητο να περάσουμε με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από το στάδιο των διακηρυκτικών αρχών στην πρακτική εφαρμογή των αποτελεσμάτων του κοινωνικού διαλόγου και στην αυστηρότερη θωράκιση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, ειδικά σε μείζονα και θεμελιώδη ζητήματα, όπως οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και τα εργασιακά δικαιώματα. Εξίσου σημαντικό είναι και το ζήτημα του κατώτατου μισθού και της αποσαφήνισης ενός δεσμευτικού πλαισίου για όλα τα κράτη-μέλη, πολύ περισσότερο δε για εκείνα τα κράτη-μέλη που βρέθηκαν ή βρίσκονται σε καθεστώς αυστηρής δημοσιονομικής επιτήρησης, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ελλάδα.

- Τέλος, ανησυχητικό είναι το γεγονός πως η κοινωνική και περιφερειακή σύγκλιση αποτελεί «κενό γράμμα», καθότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το ακριβώς αντίθετο: αύξηση των περιφερειακών ανισοτήτων, αύξηση της ανεργίας, της επισφαλούς και αδήλωτης εργασίας, αύξηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ανισομερής κατανομή των κονδυλίων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, ισχνές επενδυτικές πρωτοβουλίες από τα πιο ισχυρά οικονομικά κράτη-μέλη και το «κέντρο της ΕΕ» προς τις πιο ευάλωτες οικονομίας της περιφέρειας.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης πρέπει να αναθεωρηθεί, να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία στις προβλέψεις του, προκειμένου να εξυπηρετεί τους Ευρωπαίους πολίτες, τις κοινωνίες και τις οικονομίες, και να εκφράζει τις λέξεις από τις οποίες δομείται: "Σταθερότητα" και "Ανάπτυξη".
Αντ` αυτού, στη θέση της σταθερότητας και της ανάπτυξης, εκείνο με το οποίο είναι αντιμέτωπη σήμερα η Ευρωζώνη είναι η στασιμότητα, η έλλειψη συνοχής, η ανεργία, η φτώχεια, η απο-επένδυση.

Όλα τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα των πολιτικών λιτότητας, της εμμονής των συντηρητικών δυνάμεων σε μια πολιτική που ευνοεί τους λίγους και αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο τα μεσαία και χαμηλά κοινωνικά και εισοδηματικά στρώματα, αλλά και της δυσκολίας των προοδευτικών δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο να αρθρώσουν ένα πειστικό λόγο, ένα συγκεκριμένο πλάνο πολιτικής και οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ και της Ευρωζώνης.

Οι Ευρωμεσογειακές Σύνοδοι στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 2016 και τη Λισαβόνα πριν λίγες ημέρες, αλλά και η Προοδευτική Συμμαχία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχουν αναπτύξει ένα «θεσμικό δίπολο δράσης» με στόχο να επιστρέψει η Ευρώπη στις ιδρυτικές της αρχές: στην κοινωνική ευημερία, την ανάπτυξη, την εργασία, τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατική λογοδοσία – απαραίτητα «συστατικά» για να συνεχίζει να αποτελεί η ευρωπαϊκή ήπειρος πυλώνα ασφάλειας, δημοκρατίας και ευημερίας.        

Είναι σαφές πως οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι πολύ απογοητευμένοι από τις εξελίξεις των τελευταίων ετών. Όπως είναι σαφές πως οι ίδιες οι συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις που οδήγησαν την Ευρώπη ενώπιον της μεγαλύτερης διαλυτικής κρίσης από το 1950, δεν μπορούν να αποτελούν τη λύση στο πρόβλημα.

Οι προοδευτικές δυνάμεις οφείλουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και το επόμενο διάστημα να εντείνουν την πολιτική τους δράση και τον κοινό βηματισμό. Είναι καιρός οι προσπάθειες σύγκλισης να αποκτήσουν αμεσότερο, πρακτικό χαρακτήρα και να μην «κωλύσουν» σε επίπεδο ιδεών και «καλών προθέσεων».

*Ο Δημήτρης Παπαδημούλης είναι Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.