ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

06/03/2017

Χ. Καφαντάρη: Ανάδειξη και προστασία γεωτόπων, συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη

Χ. Καφαντάρη: Ανάδειξη και προστασία γεωτόπων, συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη



Άρθρο της Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Β` Αθήνας και Προέδρου της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου στην εφημερίδα "ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ" της 05.03.2017

Η προβολή, η ανάδειξη και η ορθολογική διαχείρισή τους δημιουργεί προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης, τοπικά, μέσα από συνεργασία με τοπικές επιχειρήσεις και φορείς, ειδικά του αγροτικού τομέα. Παράλληλα, είναι δυνατόν να καταστούν και ποιοτικοί τουριστικοί προορισμοί (γεωτουρισμός), μέσα από την προστασία της φύσης και την εκπαίδευση.

Η Ελλάδα είναι μια από τις πρωτοπόρες χώρες στην ίδρυση του ευρωπαϊκού δικτύου γεωπάρκων, τα οποία από τον Νοέμβριο 2015 εντάσσονται επίσημα κάτω από την αιγίδα της UNESCO. Πέντε περιοχές της Ελλάδας συγκαταλέγονται στα παγκόσμια γεωπάρκα, που είναι εκατόν είκοσι παγκοσμίως. Πρόκειται για το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου, τον Ψηλορείτη της Κρήτης, την περιοχή της Σητείας, τον Εθνικό Δρυμό Βίκου-Αώου, το Εθνικό Πάρκο Χελμού - Βουραϊκού.

Οι αναφερθείσες περιοχές έχουν αναγνωριστεί από την UNESCO, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς με την αναγνώριση αυτή καταδεικνύεται ξεκάθαρα ο πλούτος της γεωλογικής κληρονομιάς της χώρας μας, ενώ ταυτόχρονα υπερτονίζεται σε διεθνή εμβέλεια, τόσο από γεωλογική και φυσική, όσο και από πολιτισμική άποψη, η αξία των Ελληνικών Γεωπάρκων.

Η προβολή, η ανάδειξη και η ορθολογική διαχείρισή τους δημιουργεί προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης, τοπικά, μέσα από συνεργασία με τοπικές επιχειρήσεις και φορείς, ειδικά του αγροτικού τομέα.

Παράλληλα, είναι δυνατόν να καταστούν και ποιοτικοί τουριστικοί προορισμοί (γεωτουρισμός), μέσα από την προστασία της φύσης και την εκπαίδευση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα στον Ελλαδικό χώρο αποτελεί το απολιθωμένο δάσος του Σιγρίου στη Λέσβο, το οποίο πρόσφατα επαναξιολογήθηκε θετικά για την περίοδο 2017-2020, μετά από δεύτερη αξιολόγηση των μελών του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων. Στο σημείο αυτό, αξίζει να επισημάνουμε τη συνεργασία του φορέα του Γεωπάρκου με την Εφορεία Αρχαιοτήτων της Λέσβου, τη συνεργασία με το Πανεπιστημίου Αιγαίου, τα ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα της πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και βέβαια τη συνεργασία με γυναικείους αγροτουριστικούς συνεταιρισμούς και το τοπικό Επιμελητήριο για την ανάδειξη της τοπικής πρωτογενούς παραγωγής.

Ωστόσο, στην Ελλάδα η ανάγκη προστασίας του γεωπεριβάλλοντος δεν είναι επαρκώς κατανοητή, ούτε ευρέως διαδεδομένη. Το θεσμικό πλαίσιο της προηγούμενης δεκαετίας προστατεύει κυρίως το βιοτικό περιβάλλον, το οποίο κινδύνευε από την έντονη δραστηριότητα του ανθρώπου, ενώ δεν ασχολήθηκε επαρκώς με το βάθρο όλων των οικοσυστημάτων, που είναι το έδαφος.

Τι είναι όμως περιβάλλον; Σύμφωνα με τον Αϊνστάιν: «Περιβάλλον είναι ότι δεν είμαι εγώ». Δηλαδή, ο άνθρωπος, οι φυσικές δυνάμεις, βιοτικά και αβιοτικά χαρακτηριστικά και οι μεταξύ τους σχέσεις, που συμμετέχουν στο οικοδόμημα που ονομάζουμε Περιβάλλον.

Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο προστασίας των γεωτόπων βασίζεται κυρίως στον Νόμο 3937/2011. Παρόλο που ο εν λόγω νόμος θέτει ως κύριο στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας, πραγματοποιήθηκε ένα βήμα προς την αποσαφήνιση των γεωπεριβαλλοντικών εννοιών και την αποσύνδεση της αξίας των γεωτόπων από τη φιλοξενούμενη βιοποικιλότητα.

Το σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα, που ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2014, έχει χρονικό ορίζοντα μέχρι το 2020. Στις προτάσεις του σχετικά με την προστασία του τοπίου προστίθεται η αναγκαιότητα διατήρησης των γεωτόπων και της βιολογικής ποικιλότητας. Όμως, ολοκληρωμένη προστασία της γεωλογικής κληρονομιάς υπάρχει μόνο για τα αρχαιολογικά σπήλαια, βάσει του αρχαιολογικού νόμου. Η εθνική νομοθεσία για τα υπόλοιπα σπήλαια -παλαιοντολογικά κατάλοιπα και λοιπές γεωμορφολογικές θέσεις- είναι ελλιπής και οι υπηρεσίες του Δημοσίου, είτε υπουργείων, είτε περιφερειών (τοπικό επίπεδο) δεν αναλαμβάνουν την προστασία τους, ενώ υπάρχουν και συγκρούσεις λόγω διαφορετικών χρήσεων γης.

Απαιτείται όμως να αλλάξει εκ βάθρων και η αντίληψη της προστασίας του περιβάλλοντος και να τύχουν ίσης προσοχής και σεβασμού τα βιοτικά με τα αβιοτικά στοιχεία της φύσης.

Να γίνει καταγραφή και αποτύπωση σε γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών των γεωτόπων για το σύνολο της χώρας, με συνεργασία κρατικών και ιδιωτικών φορέων (υπάρχει ήδη μια πρώτη καταγραφή από το ΙΓΜΕ) και ο κατάλογος που θα δημιουργηθεί να επικαιροποιείται ανά διαστήματα και να επικυρωθεί νομοθετικά.

Είναι αναγκαία η θέσπιση διατάξεων άμεσης προστασίας των γεωτόπων, προκειμένου να διασωθεί η γεωλογική κληρονομιά μας, η οποία πρέπει να προστατεύεται άμεσα και ευθέως, άνευ ανάγκης διοικητικής αναγνώρισής της ως προστατευόμενης.

Να υπάρξει θεσμική κατηγοριοποίηση των γεωτόπων με βάση τα επιστημονικά κριτήρια και ευθεία αναφορά στη νομοθεσία για την άμεση προστασία τους, άνευ ανάγκης αναγνώρισής τους ως «προστατευόμενα τοπία» κ.λπ. Δηλαδή, το καθεστώς προστασίας και η έννοιά τους ως περιβαλλοντικό αγαθό δεν πρέπει να εξαρτάται από οποιαδήποτε αναγνώριση. (Σημειώνεται ότι δεν υπάρχουν αποφάσεις προστασίας γεωτόπων, δηλαδή στην πράξη η προστασία τους είναι ανενεργή).

* Να ορισθεί νομοθετικά ποιες είναι οι προδιαγραφές και το είδος των μελετών, καθώς και οι επιτρεπόμενες επεμβάσεις.

* Να ορισθεί και νομοθετικά ποιος φορέας είναι ο υπεύθυνος και φέρει την ευθύνη της φύλαξης τους. Αν δεν είναι εφικτό να είναι ένας φορέας υπεύθυνος, τότε πρέπει να κατανεμηθούν με σαφήνεια οι αρμοδιότητες, σύμφωνα με την τυποποίηση των γεωτόπων.

* Να υπάρξει θεσμική κατοχύρωση γεωπάρκων και καθορισμός δραστηριοτήτων που θα πραγματοποιούνται εντός των ορίων τους.

Η πρόσφατη συζήτηση του θέματος των γεωτόπων και γεωπάρκων στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής, όπου συμμετείχαν και ειδικοί επιστήμον ες, εκπρόσωποι φορέων κ.λπ., είναι ένα πρώτο βήμα για ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών από την πλευρά της κυβέρνησης, η οποία διαθέτει την ανάλογη πολιτική βούληση.



Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ