Η Χ. Καφαντάρη, Πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, τοποθετήθηκε στην συνάντηση των προέδρων των αρμοδίων για τις μεταφορές Κοινοβουλευτικών Επιτροπών στο πλαίσιο της Εσθονικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ και συγκεκριμένα στο τρίτο θέμα: «Βιώσιμες μεταφορές και καινοτομία. Ποιο είναι το μέλλον στις μεταφορές;»

Τα Συνεργατικά και Ευφυή Συστήματα Μεταφορών (C-ITS)* προδιαγράφουν βιώσιμες και ενεργειακά αποδοτικές μετακινήσεις.

Τα Συνεργατικά και Ευφυή Συστήματα Μεταφορών C-ITS εφαρμόζονται στα οδικά, σιδηροδρομικά, θαλάσσια και εναέρια συστήματα μεταφορών για να βελτιώσουν την ασφάλεια των μετακινήσεων και την ποιότητα του περιβάλλοντος μέσω της παροχής πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο στους διαχειριστές των συστημάτων και στους χρήστες. Αφορούν μια πολλά υποσχόμενη δέσμη τεχνολογιών που φιλοδοξεί να συνδέσει διαφορετικά δίκτυα υποδομών, να παράσχει εκείνες τις εφαρμογές που θα κάνουν την καθημερινότητα των πόλεων καλύτερη και πιο φιλική προς το περιβάλλον και να ενοποιήσει τα συστήματα των μεταφορών ώστε να επιτευχθεί η βιώσιμη κινητικότητα.

Η ανάπτυξή τους κατευθύνεται προς την επίτευξη αποτελεσμάτων που αφορούν τη μείωση στην κατανάλωση ενέργειας και τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Καθώς αποτελούν συνδυασμό τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, μπορούν να οδηγήσουν σε αποδοτικότερη, ασφαλέστερη και οικονομικότερη κυκλοφορία ατόμων, οχημάτων ή εμπορευμάτων. Αυτός ο συνδυασμός τηλεματικής, πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, επιτρέπει την ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο και βρίσκει εφαρμογή σε όλους τους τομείς των μεταφορών. Η πολυτροπικότητα στις μετακινήσεις έρχεται μέσα από την χρήση διαφόρων συγκοινωνιακών μέσων, με στόχο τη βέλτιστη εκμετάλλευση των υποδομών, συμβάλλοντας στην επίλυση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και οδηγώντας στη χρήση μέσων φιλικότερων προς το περιβάλλον.

Τα συνεργατικά συστήματα μεταφορών επιτρέπουν την ανταλλαγή δεδομένων με χρήση ασύρματων τεχνολογιών μεταξύ των οχημάτων και της οδικής υποδομής στοχεύοντας στην αύξηση της οδικής ασφάλειας. Βασική προϋπόθεση είναι η ορθή εγκατάσταση του εξοπλισμού σε κύρια σημεία και η ανάπτυξη «ευφυών» κινητών εφαρμογών. Η ηλεκτροκίνηση των οχημάτων  αποτελεί πρόκληση με τη χωροθέτηση των σταθμών φόρτισης οχημάτων, τη σύνδεσή τους με «έξυπνα» ενεργειακά δίκτυα, τη βελτίωση του εύρους διαδρομής με μια φόρτιση, αλλά και τις τεχνολογίες φόρτισης. Ένα άλλο πρόβλημα, το οποίο ήδη αντιμετωπίζουν προηγμένες αγορές, είναι ο τρόπος με τον οποίο οι σταθμοί φόρτισης των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων επηρεάζουν το δίκτυο του ρεύματος, καθώς οι ξαφνικές φορτίσεις προκαλούν ανισορροπία στο δίκτυο. Είναι λοιπόν απαραίτητη η ενοποίηση των δικτύων υποδομών όπως επίσης είναι απαραίτητο και τα δίκτυα να επικοινωνούν μεταξύ τους, μέσω κεντρικής πλατφόρμας. Η αυτοματοποιημένη οδήγηση στοχεύει στην αύξηση τόσο της οδικής ασφάλειας, όσο και της ροής της κυκλοφορίας μέσα από τη χρήση αυτόματων οχημάτων. Απαιτείται όμως το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, αλλά και τροποποιήσεις στις μεταφορικές υποδομές, όπως για παράδειγμα η αποκλειστική χρήση λωρίδας για αυτόματα οχήματα.

Πρόκειται για μια τεχνολογική «επανάσταση» που έχει ήδη βελτιώσει και συνεχίζει, τη ζωή των πολιτών. Υπόσχεται επανάσταση στα κέντρα διαχείρισης κυκλοφορίας των πόλεων, μέσα από τη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων για την βέλτιστη διαχείριση των συγκοινωνιακών υποδομών και την έγκαιρη αντιμετώπιση ατυχημάτων. Απαιτούνται όμως, νέες τεχνικές για την πρόβλεψη του κυκλοφοριακού φόρτου σε πραγματικό χρόνο, αλλά και η εγκατάσταση εξοπλισμού σε κομβικά σημεία.

Η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας αποτελεί πρωταρχική  επιδίωξη με ιδιαίτερα σημαντική παράμετρο την παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας και τις επιπτώσεις τους στο φυσικό περιβάλλον. Τα ITS μπορούν  να συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών από τις μεταφορές, δηλαδή του CO2 και των άλλων αερίων που ρυπαίνουν το ατμοσφαιρικό περιβάλλον δίνοντας  βαρύτητα  σε αποτελέσματα που αφορούν την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας, τη μείωση του χρόνου του ταξιδιού και την αύξηση  της ασφάλειας των μετακινήσεων. Αν και έχει διαπιστωθεί σε διεθνή κλίμακα ότι δεν υπάρχει καμία συνεπής μεθοδολογία που να επιτρέπει στους επιστήμονες την εκτίμηση των πιθανών εκπομπών CO2 που η εφαρμογή των τεχνολογιών ΙΤS θα μπορούσε να τις μειώσει, η αξία τους θα κριθεί και από τη δυνατότητά τους να συμβάλλουν ώστε οι μεταφορές να προκαλούν λιγότερες εκπομπές άνθρακα, λιγότερα καύσιμα, κυρίως εξ αιτίας του περιορισμού της κυκλοφοριακής συμφόρησης. Μπορεί επιτευχθεί βελτίωση της ασφάλειας και επομένως με έμμεσο τρόπο να περιοριστούν οι εκπομπές, εξ αιτίας της αποφυγής της συμφόρησης που θα προκαλούσαν ενδεχόμενα ατυχήματα.

Τα ITS αναδεικνύονται, χρόνο με τον χρόνο, ως ένας εκ των σημαντικότερων τομέων της αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών παγκοσμίως και η ευρεία χρήση τους μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη και στη βέλτιστη αξιοποίηση ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων.