ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

29/09/2017

Φ. Βάκη: Αναφαίρετο δικαίωμα ο αυτοπροσδιορισμός της ταυτότητας φύλου

Φ. Βάκη: Αναφαίρετο δικαίωμα ο  αυτοπροσδιορισμός της ταυτότητας φύλου



Ομιλία της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Φωτεινής Βάκη κατά την επεξεργασία του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου – Εθνικός Μηχανισμός Εκπόνησης, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Σχεδίων Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού»

 

«Η βιολογία δεν καθορίζει, ούτε την κοινωνική μας θέση, ούτε τον χαρακτήρα μας, ούτε το κοινωνικό μας φύλο. Γι` αυτό είναι αναφαίρετο δικαίωμα ο  αυτοπροσδιορισμός της ταυτότητας φύλου. Αυτό ακριβώς το ατομικό μας δικαίωμα έρχεται να προστατεύσει το παρόν σχέδιο νόμου. Ένα δικαίωμα που η πολιτεία είχε αρνηθεί στους διεμφυλικούς και στους μεσοφυλικούς ανθρώπους, οι οποίοι έγιναν πολύ συχνά θύματα άνισης μεταχείρισης, κακοποίησης, προσβολής της προσωπικότητας τους, βίας. Έγιναν θύματα διακρίσεων και  μισαλλόδοξης συμπεριφοράς».

 

Ολόκληρη η ομιλία: 

Θα μου επιτρέψετε μια κάπως πιο θεωρητική συμβολή, αφού με έχει καλύψει ο προλαλήσας ως προς το νομικό σκέλος. Θα ξεκινήσω από το αυτονόητο, ότι ο αυτοπροσδιορισμός ως προς την έμφυλη ταυτότητα, είναι θέμα δημοκρατίας, είναι θέμα δικαιωμάτων, με βασικότερο το δικαίωμα μας να έχουμε δικαιώματα.

Επειδή έγινε πάρα πολύς λόγος για τα αστικά δικαιώματα, από τη μεριά κυρίως του Κ.Κ.Ε. και για την σήψη της αστικής δημοκρατίας, ας μου επιτρέψουν οι συνάδελφοι να κάνω μια θεωρητική αναφορά στον Μαρξ -στον πρώιμο Μαρξ- στο εβραϊκό ζήτημα, ο οποίος εγκαλεί την εν τοις πράγμασι ακύρωση, την παρωδία των αστικών δικαιωμάτων της ελευθερίας, της ισότητας. Ωστόσο, τούτο δεν αναιρεί το αξιακό τους περίσσευμα και κατά τον Μαρξ. Υπάρχει πάντα ένα κανονιστικό πλεόνασμα σε αυτές τις έννοιες, το οποίο πρέπει να περιφρουρήσουμε ως κόρη οφθαλμού, της ελευθερίας, της ισότητας, της ισονομίας, της αξιοπρέπειας του προσώπου και που πρέπει να ληφθεί υπόψη για τον αυτοπροσδιορισμό ως προς την έμφυλη ταυτότητα.

Ακούσαμε, εισηγήσεις και παρεμβάσεις και κατά την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής, όπως από Βουλευτή της Ν.Δ., ο οποίος κάλεσε τον Υπουργό να αποσύρει το νομοσχέδιο, και  δυστυχώς και από τους συναδέλφους του Κ.Κ.Ε. Ούτε λίγο ούτε πολύ αναφέρθηκαν στη βιολογία ως άλλοθι για να αρθεί το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό διεμφυλικών και μεσοφυλικών ανθρώπων. Πρόκειται για μια ουσιοκρατική αντίληψη, η οποία θεωρεί «μη κανονικούς» τους ανθρώπους, των οποίων το κοινωνικό φύλο δεν «συμφωνεί» με το βιολογικό τους φύλο. Δηλαδή, οποιαδήποτε έμφυλη ταυτότητα δεν χωράει σε ένα ετεροκανονικό στερεότυπο, φαίνεται ότι προκαλεί τόσο μεγάλη σύγχυση μέσα στο Κοινοβούλιο που κάποιοι από τη Ν.Δ. μίλησαν χθες και για ζήτημα δημόσιας τάξης. Νομίζουν ότι έχουν το δικαίωμα να στερούν δικαιώματα από ανθρώπους που κατά τα άλλα ισχυρίζονται, ότι τους θεωρούν ίσους.

Θα πρέπει, λοιπόν, να θυμίσω για μια ακόμη φορά, ότι η βιολογία προφανώς και δεν είναι πεπρωμένο. Δεν ζούμε στην ζούγκλα, ούτε τα δικαιώματα θεμελιώνονται με φυσικό τρόπο -πρόσφατα ακούσαμε ότι και η ανισότητα θεμελιώνεται στην ανθρώπινη φύση άλλωστε. Δεν μπορούμε να μεταφέρουμε το μοντέλο της φύσης στην κοινωνία και δεν μπορούν τα δικαιώματα να αναγνωρίζονται ή να μην αναγνωρίζονται με βάση κάποια βιολογική συμπεριφορά ή ταυτότητα ή με υποτιθέμενα βιολογικά θέσφατα. Βεβαίως, δεν χρειάζεται καν, νομίζω, να αναφέρω και σε ποια ιδεολογία παραπέμπει αυτή η αντίληψη, διότι είναι η ίδια η θεώρηση, η ουσιοκρατία, που χρησιμοποιείται για να αποδειχθεί και την ανωτερότητα κάποιων φυλών απέναντι σε κάποιες άλλες ή για να αποδείξει ότι η ομοφυλοφιλική συμπεριφορά είναι αφύσικη.

Οι φεμινίστριες του δεύτερου κύματος ήταν αυτές που εισήγαγαν και τη ριζοσπαστική τότε ιδέα, ότι το φύλο δεν είναι βιολογική υπόθεση, αλλά το αντίθετο: Μπορούμε να διακρίνουμε από τη μια τη βιολογική του διάσταση και από την άλλη, την έμφυλη ταυτότητα, το κοινωνικό φύλο. Η Beauvoir έλεγε ότι δεν γεννιέσαι γυναίκα, γυναίκα γίνεσαι.

Η Judith Butler, μια πολύ μεγάλη θεωρητικός των σπουδών φύλου, εισάγει την έννοια της επιτελεστικότητας. Δηλαδή, το φύλο δεν είναι το «είναι», αλλά το «πράττειν». Είναι το αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενων κανονιστικών πρακτικών και τα χαρακτηριστικά του κοινωνικού φύλου στο σύνολο του, αντί να αποτελούν την έκφραση, την εξωτερίκευση κάποιας προϋπάρχουσας ουσίας, συγκροτούνται σταδιακά στην επιφάνεια του σώματος ή μέσω της επανάληψης κινήσεων και πράξεων. Τέτοιες επαναλαμβανόμενες κινήσεις, χειρονομίες, στάσεις και πράξεις, παράγουν ενίοτε την εντύπωση μιας βαθύτερης και αληθινής ή «αυθεντικής» έμφυλης  ταυτότητας, η οποία ενώ μοιάζει να είναι η γενεσιουργός τους αιτία, στην πραγματικότητα είναι το αποτέλεσμά τους. Ο Φουκώ έλεγε ότι ο λόγος περί σεξουαλικότητας, προηγείται της σεξουαλικής πρακτικής, προηγείται του σεξ.

Η βιολογία, λοιπόν, δεν καθορίζει, ούτε την κοινωνική μας θέση, ούτε τον χαρακτήρα μας, ούτε το κοινωνικό μας φύλο. Γι` αυτό ακριβώς είναι αναφαίρετο δικαίωμα ο  αυτοπροσδιορισμός της ταυτότητας  φύλου. Αυτό ακριβώς το ατομικό μας δικαίωμα έρχεται να προστατεύσει το παρόν σχέδιο νόμου. Ένα δικαίωμα που η πολιτεία είχε αρνηθεί στους διεμφυλικούς και στους μεσοφυλικούς ανθρώπους, οι οποίοι έγιναν πολύ συχνά θύματα άνισης μεταχείρισης, κακοποίησης, προσβολής της προσωπικότητας τους, βίας. Έγιναν θύματα τεράστιων διακρίσεων και  μισαλλόδοξης συμπεριφοράς. Τα βασικά τους δικαιώματα μέχρι τώρα καταστρατηγούνται, συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων στη ζωή, στη φυσική ακεραιότητα, στην αξιοπρέπεια, στην υγεία.

Ανέφερε χτες και η εισηγήτρια του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ότι υπάρχουν και πρακτικά θέματα. Η παραλαβή ενός δέματος από το ταχυδρομείο, το άνοιγμα ενός τραπεζικού λογαριασμού, πολύ περισσότερο η υποβολή αίτησης για εργασία, που μπορούν όλα αυτά να αποτελέσουν πηγή προβλημάτων, διακρίσεων, αποκλεισμών, όταν η ταυτότητα φύλου δεν ταιριάζει με το καταχωρισμένο φύλο όπως αυτό αναφέρεται στην αστυνομική ταυτότητα.

Η διόρθωση, λοιπόν, του καταχωρισμένου φύλου, γίνεται σήμερα με δικαστική απόφαση του Ειρηνοδικείου, που μέχρι τώρα- και αυτό πάει να αλλάξει ο νόμος- στην αίτηση του ενδιαφερομένου απαιτείται να βεβαιώνεται ότι παρακολουθείται από ψυχίατρο με διάγνωση για «αναμφίβολο τρανσεξουαλισμό» και ότι έχει  υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση με πλήρη οριστική επικράτηση του αντίθετου από το βιολογικό του φύλο. Πέραν του γεγονότος ότι δεν επιθυμούν όλα τα τρανς άτομα να προβούν σε διόρθωση φύλου, επιπλέον ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει σαφώς αποφανθεί ότι η στείρωση ή άλλες ιατρικές διαδικασίες που οδηγούν σε αυτήν, επ` ουδενί δεν πρέπει να είναι προαπαιτούμενα  για τη νομική αναγνώριση του επιθυμητού φύλου.

Με το παρόν, λοιπόν, σχέδιο νόμου προτείνεται η θέσπιση για πρώτη φορά, ενός συγκεκριμένου ειδικού νομοθετήματος, με το οποίο καθιερώνεται μια κατά το δυνατόν απλή διαδικασία για την διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου των διεμφυλικών προσώπων και δεν απαιτείται να βεβαιώνεται ότι το πρόσωπο έχει υποβληθεί σε οποιαδήποτε προηγούμενη  ιατρική  επέμβαση. Δεν απαιτείται επίσης η οποιαδήποτε προηγούμενη εξέταση ή ιατρική αγωγή, που σχετίζεται με τη σωματική και ψυχική του υγεία. Έτσι  απαλλάσσονται αυτά τα άτομα και από το βαρύ φορτίο της ιατρικοποίησης της ταυτότητας φύλου.

Με το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου, δημιουργείται μια ομάδα εργασίας, υπό την Γενική Γραμματέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Πρόκειται για έναν εθνικό μηχανισμό εκπόνησης, παρακολούθησης και αξιολόγησης σχεδίων δράσης για τα δικαιώματα του παιδιού. Θεωρώ εξίσου σημαντικό και το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου και επιφυλάσσομαι να τοποθετηθώ αναλυτικά σε αυτό, στην Ολομέλεια.

Κλείνοντας θέλω να επισημάνω, ότι αυτό το σχέδιο νόμου αποτελεί μέρος μιας σειράς νομοθετημάτων που έφερε αυτή η κυβέρνηση και τα οποία υπερασπίζονται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης -να θυμίσω- στα ομόφυλα ζευγάρια, η ίση μεταχείριση στην εργασία και η απόδοση ιθαγένειας σε παιδιά μεταναστών δεύτερης γενιάς. Επειδή άκουσα και το επιχείρημα, ότι αυτά γίνονται ως «φύλλα συκής» για την οικονομική κρίση και για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στην καθημερινότητα θα πω ότι βεβαίως και έχουμε όλοι επίγνωση των οικονομικών προβλημάτων και υπάρχουν μια σειρά νομοθετημάτων που προσπαθούν να θεραπεύσουν και αυτά τα προβλήματα. Αλλά, ξέρετε, δεν υπάρχει μόνο η οικονομία, αν και είναι πάρα πολύ βασικό στοιχείο. Εκτός από την οικονομία υπάρχουν και τα δικαιώματα. Ας μην ατονεί, λοιπόν, η συζήτηση  περί αυτών των δικαιωμάτων.

 



Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ