Ομιλία της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Φωτεινής Βάκη στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση και ψήφιση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου - Εθνικός Μηχανισμός Εκπόνησης, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Σχεδίων Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού»

«Αν το φύλο το δίνει η φύση ή ο Θεός για την Εκκλησία, η Πολιτεία δίνει τα δικαιώματα. Και στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες νομοθετεί η Πολιτεία με βάση την αρχή της πλειοψηφίας και όχι με βάση τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου. Και εφόσον δεν είναι επιλέξιμοι αυτοί οι συμπολίτες μας για την πολιτεία του Θεού, όσοι επιλέγουν φύλο και δεν δέχονται αυτό που τους δόθηκε, αλλά ούτε και για τον επίγειο παράδεισο του σοσιαλισμού, αφού το κοινωνικό φύλο αντιφάσκει προς τον αντικειμενισμό που ενστερνίζεται το ΚΚΕ, ας επιτρέψει η Βουλή την είσοδο αυτών των ατόμων σε μια Πολιτεία που θα τους καθιστά αναγνωρίσιμους.

Η διαμάχη περί του νομοσχεδίου δεν είναι ανάμεσα στον ευρωπαϊσμό και τον αντιευρωπαϊσμό. Δεν είναι ανάμεσα στον εκσυγχρονισμό και την παράδοση. Είναι μια διαμάχη που έρχεται από πολύ μακριά, από την εφηβεία της ευρωπαϊκής ιστορίας, είναι η διαμάχη ανάμεσα στον Διαφωτισμό και τον σκοταδισμό. Με την ελπίδα ότι δεν θα επαληθευτεί τον 21ο αιώνα μια φράση του Ιμμάνουελ Καντ τρεις αιώνες πριν: ζούμε στην εποχή του Διαφωτισμού αλλά όχι σε μια διαφωτισμένη εποχή. Με την ελπίδα ότι οι καμπάνες δεν θα ηχούν πένθιμα και το «ασεβές»  για κάποιους φως του Διαφωτισμού θα κάνει ορατούς κάποιους συνανθρώπους μας, σας καλώ να υπερψηφίσετε ένα νομοσχέδιο που εμφορείται από τις αρχές της Δημοκρατίας και εδράζεται στον σεβασμό και την αλληλεγγύη προς τον συνάνθρωπο».

Ολόκληρη η ομιλία:

Σε μια Ευρώπη που εσχάτως κλίνει επ’ ακροδεξιά και τα φώτα της έχουν αρχίσει να δύουν, σε μια Ευρώπη που μελανές κηλίδες λεκιάζουν τον χάρτη της Δημοκρατίας και οι κληρονόμοι της αποποιούνται την κληρονομιά της νεωτερικότητας και του Διαφωτισμού, ας γίνει η σημερινή συζήτηση για το νομοσχέδιο μια άσκηση μνήμης και αφορμή να ξαναθέσουμε τα αυτονόητα:

Πρώτο άρθρο της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη κάπου στον μακρινό 18ο αιώνα: «όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι και ελεύθεροι». Η ανθρώπινη φύση δεν είναι γεγονός, είναι δέον, είναι πρόταγμα. Έχουμε ίσα δικαιώματα δυνάμει της ίδιας μας της φύσης. Τα δικαιώματα, επομένως, δεν δίνονται α λα καρτ, δεν επιδέχονται συμψηφισμούς, δεν αφορούν τις επιμέρους ιδιότητες της φυλής, του φύλου, της γλώσσας, της θρησκείας, της τάξης. Δεν δόθηκαν, όμως, και αμαχητί εν είδει εντολών χαραγμένων στην πέτρινη πλάκα της νεωτερικότητας. Η ιστορία των δικαιωμάτων είναι αιμοσταγής και μήτρα τους είναι οι αγώνες και οι επαναστάσεις. Η ιστορία των δικαιωμάτων είναι η καθημερινή διεκδίκησή τους, όταν το πρόσωπό τους πολτοποιείται από σιδηρογροθιές υπανθρώπων που διαιρούν συνανθρώπους μας με βάση το χρώμα του δέρματός τους.

Το παρόν νομοσχέδιο υπαγορεύεται από το αναπαλλοτρίωτο και απαραβίαστο ατομικό δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού ως προς την έμφυλη ταυτότητα. Η δημοκρατία του φύλου είναι συνώνυμη της αναγνώρισης της αξιοπρέπειας του ανθρώπινου προσώπου, σε ένα κράτος δικαίου πού αίρει τους διαχωρισμούς ανάμεσα σε ορατούς και αόρατους. 

Το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού έρχεται από πολύ μακριά, από την Αμερικανική Επανάσταση που έγινε το εναρκτήριο λάκτισμα κατάργησης της κατάργησης της δουλείας. Το παρόν νομοσχέδιο κατοχυρώνει το δικαίωμα της ατομικής ελευθερίας ως προς την έμφυλη ταυτότητα και σκοπεί στη χειραφέτηση από μια άλλη δουλεία, από τη δουλεία της βιολογίας. Η βιολογία ως ειμαρμένη από την οποία ουδείς μπορεί να διαφύγει, η βιολογία ως θεμέλιος λίθος διαίρεσης των φυλών σε ανώτερες και κατώτερες, έγραψε τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας. Δεν είναι, λοιπόν, μοίρα η βιολογία για συμπολίτες μας που το παρουσιαστικό τους δεν συνάδει με το φύλο που καταχωρίστηκε στο ληξιαρχείο και στα επίσημα έγγραφά τους. Για συμπολίτες μας που ο βιολογικός προκαθορισμός τους έγινε στενός κορσές μέσα στον οποίο ασφυκτιούν. Έγινε μαρτύριο διχασμού, στίγμα και ανάθεμα. Για συμπολίτες μας που η αναντιστοιχία βιολογικού και κοινωνικού φύλου -είναι και φαίνεσθαι, γονότυπου και φαινότυπου- τους έκανε μη αναγνωρίσιμους από την Πολιτεία. Για ποια ισονομία και ισοπολιτεία μιλάμε, όταν για τα διεμφυλικά άτομα δεν είναι αυτονόητο ένα αεροπορικό ταξίδι και μια συναλλαγή ρουτίνας σε μια υπηρεσία ή σε μία τράπεζα; Διότι, όταν η ταυτότητά τους δεν συμφωνεί με την εμφάνισή τους διώκονται σαν κλέφτες. Υπάρχουν τέτοια περιστατικά. Για ποια ανοικτή και δημοκρατική κοινωνία συζητούμε όταν διεμφυλικός σημαίνει έξωση, αποκλεισμός, απώλεια αξιοπρέπειας, εγκατάλειψη του σχολείου, βία, κακοποίηση και παρενόχληση;

Σοκ και δέος προκάλεσε η αλλαγή του ορίου ηλικίας ως προς το δικαίωμα της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου. «Αντιπαιδαγωγικό» και «σκανδαλώδες» χαρακτηρίστηκε το δικαίωμα δεκαπεντάχρονων εφήβων να δικαιούνται αλλαγής ταυτότητας στα νομικά έγγραφα με γονεϊκή συναίνεση και απόφαση του επιστημονικού συμβουλίου του «Παίδων». Θα ήθελα να ρωτήσω αν ακούσατε με προσοχή τραγικές μαρτυρίες γονέων στην ακρόαση φορέων της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής: Αφηγήσεις σε πρώτο πρόσωπο για τον Γολγοθά της καθημερινότητας αυτών των παιδιών, για τα οποία εφηβεία γίνεται ο εφιάλτης του αποκλεισμού και η έναρξη της κατάθλιψης. Παιδιά που κάποια από αυτά εγκαταλείπουν το σχολείο διότι δεν αντέχουν να είναι αποδιοπομπαίοι τράγοι. Είναι παιδιά που αυτοακρωτηριάζονται για να αυτοτιμωρηθούν που ξέφυγαν από τις νόρμες της ομάδας, είναι παιδιά που έκαναν απόπειρες αυτοκτονίας.

Θα ήθελα όμως να ρωτήσω και το εξής: Η Βουλή των Ελλήνων έδωσε το δικαίωμα ψήφου στα δεκαεπτά έτη. Οι έφηβοι λοιπόν έχουν δικαίωμα ψήφου αλλά όχι αυτοπροσδιορισμού; Μπορούν να αποφασίζουν για την τύχη της χώρας τους αλλά όχι για τους εαυτούς τους; Παρεμπιπτόντως, στην καθολική Ιρλανδία, που απαγορεύει τις αμβλώσεις, το δικαίωμα νομικής αλλαγής ταυτότητας φύλου δίνεται ένα χρόνο νωρίτερα, στα δεκατέσσερα έτη.

Το παρόν νομοσχέδιο εισάγει δύο επιπλέον σημαντικές διατάξεις σε σχέση με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, οι οποίες είναι επίσης άξιες μνείας. Καταργεί ως προαπαιτούμενα της νομικής αλλαγής ταυτότητας φύλου το υποχρεωτικό χειρουργικό νυστέρι που τραυμάτιζε σώμα και προσωπικότητα. Καταργεί όμως και την ψυχιατρική γνωμάτευση που υποκρύπτει την πρόσληψη του διεμφυλικού ατόμου ως «μη κανονικού» παραπέμποντας σε ζοφερές διαιρέσεις άλλων εποχών.

Ακούστηκαν πολλά κατά τις συνεδριάσεις της επιτροπής της Βουλής. Κάποιοι αίφνης ανακαλύψατε ένα νέο κριτήριο νομοθέτησης που παρωδεί το Κοινοβούλιο και συνιστά μνημείο καιροσκοπισμού, ότι δηλαδή θα καταψηφίζετε νομοσχέδια ανεξαρτήτως περιεχομένου, εφόσον αυτά δεν τυγχάνουν της συναίνεσης ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ. Θεωρώ ότι το εν λόγω κριτήριο στο παρόν νομοσχέδιο για το φύλο, γίνεται φύλλο συκής της ιδεολογικής σας γύμνιας και της μεταστροφής της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε μια ακροδεξιά ρητορεία, η οποία έχει προ πολλού πάρει διαζύγιο από τα ατομικά δικαιώματα που πρώτος υπερασπιζόταν ο κλασικός φιλελευθερισμός. Παρά τους ευσεβείς σας πόθους, επομένως, το παρόν νομοσχέδιο φαίνεται να είναι το ιδεολογικό τεστ ορίων αντοχής της δικής σας παράταξης. Μήπως αφορά, τελικά, την «ταυτότητα φύλου» του δικού σας κόμματος;

Η υπεράσπιση των δικαιωμάτων δεν εξαντλείται σε selfies με τις κοινότητες διεμφυλικών. Δεν είναι σοφίσματα κάποιων επιτήδειων και πονηρών που θέλουν να φοροδιαφύγουν, να απαλλαγούν από την στρατιωτική τους θητεία ή να άρουν το άβατο του Αγίου Όρους, όπως ακούστηκε από βουλευτές, πολέμιους του νομοσχεδίου. Δεν διασαλεύουν τη δημόσια τάξη, όπως  ακούστηκε από συνάδελφο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αν κάτι διασαλεύει τη δημόσια τάξη, δεν είναι τα δικαιώματα. Είναι τα κηρύγματα μίσους και ρατσισμού, η λεκτική βία που ταξινομεί και διαιρεί τους ανθρώπους σε πολίτες Α΄ και Β΄ κατηγορίας, σε ανθρώπους και υπανθρώπους. Είναι οι αποκλεισμοί από τη δημόσια σφαίρα και οι προπηλακισμοί.

Το παρόν νομοσχέδιο δεν μας το υπαγόρευσε μόνον η ανάγκη να συμμορφωθούμε προς το Συμβούλιο της Ευρώπης, που ούτως ή άλλως ζητά την άρση των διακρίσεων κατά των διεμφυλικών. Διότι το «μένουμε Ευρώπη» και «είμαστε Ευρωπαίοι» δεν εξαντλείται μόνο στο «μένουμε στην Ευρωζώνη» και στο «είμαστε υπέρ του ευρώ». Έχει να κάνει και με το να είμαστε Ευρωπαίοι και ως προς τα δικαιώματα και τους θεσμούς. Το παρόν νομοσχέδιο δεν το εισηγούμαστε για να υποδυθούμε τους ευαίσθητους και τους φιλάνθρωπους.  

Το εν λόγω νομοσχέδιο για το φύλο δεν είναι το φύλλο συκής που θα καλύπτει επιμελώς την οικονομική κρίση και δυσπραγία του ελληνικού λαού. Δεν ζουν μόνο με ψωμί οι λαοί. Θέλουν ψωμί, θέλουν και δικαιώματα. Το παρόν νομοσχέδιο δεν το φιλοτέχνησαν οι παροικούντες την ακαδημαϊκή Ιερουσαλήμ των σπουδών φύλου, που απέρριψαν ως «κανονιστική μυθοπλασία» το βιολογικά καθορισμένο φύλο διαγιγνώσκοντας τον κοινωνικά κατασκευασμένο και ρευστό χαρακτήρα, τον πληθυντικό χαρακτήρα των ταυτοτήτων. Υπάρχουν και αυτές οι θεωρίες.

Το νομοσχέδιο το γέννησαν τα στοιχειωδώς δημοκρατικά δικαιώματα της ισονομίας και της ισοπολιτείας. Δικαιώματα που ακυρώνουν καθημερινά ιστορίες της διπλανής πόρτας, που δεν βρίσκουν παραλήπτη και προβολείς. Ιστορίες ανεργίας, εξώσεων, απολύσεων, τραυματισμού του σώματος και της ψυχής, προκατάληψης και δυσπιστίας, αποκλεισμών κι ενός βίου αβίωτου ακόμη και για τα στοιχειώδη.

Κλείνω με μια φράση της προέδρου του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών στην ακρόαση των φορέων στην επιτροπή της Βουλή: «Δεν μπορούμε να ανεχτούμε άλλο κακοποιητικό λόγο. Τον ακούμε κάθε Κυριακή από τα μικρόφωνα της Εκκλησίας».

Πρώτος όμως ο Χριστιανισμός μίλησε για την ισότητα όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως επιμέρους κατηγορημάτων τους ενώπιον του Θεού. Το κήρυγμα του Ευαγγελίου είναι κήρυγμα αγάπης προς τον πλησίον. Η Εκκλησία χαρακτηρίζει τα δικαιώματα «παιχνιδίσματα»,  αντιμετωπίζει τον δικαιωματισμό περίπου ως ασθένεια που έχει προσβάλλει την κυβέρνηση και ζητά την απόσυρση του νομοσχεδίου διότι «το φύλο δεν επιλέγεται αλλά δίδεται ως θεία δωρεά». Αν το φύλο το δίνει η φύση ή ο Θεός για την Εκκλησία, η Πολιτεία δίνει τα δικαιώματα. Και στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες νομοθετεί η Πολιτεία με βάση την αρχή της πλειοψηφίας και όχι με βάση τις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου. Και εφόσον δεν είναι επιλέξιμοι αυτοί οι συμπολίτες μας για την πολιτεία του Θεού, όσοι επιλέγουν φύλο και δεν δέχονται αυτό που τους δόθηκε, αλλά ούτε και για τον επίγειο παράδεισο του σοσιαλισμού, αφού το κοινωνικό φύλο αντιφάσκει προς τον αντικειμενισμό που ενστερνίζεται το ΚΚΕ, ας επιτρέψει η Βουλή την είσοδο αυτών των ατόμων σε μια Πολιτεία που θα τους καθιστά αναγνωρίσιμους.

Η διαμάχη περί του νομοσχεδίου δεν είναι ανάμεσα στον ευρωπαϊσμό και τον αντιευρωπαϊσμό. Δεν είναι ανάμεσα στον εκσυγχρονισμό και την παράδοση. Είναι μια διαμάχη που έρχεται από πολύ μακριά, από την εφηβεία της ευρωπαϊκής ιστορίας, είναι η διαμάχη ανάμεσα στον Διαφωτισμό και τον σκοταδισμό. Με την ελπίδα ότι δεν θα επαληθευτεί τον 21^ο αιώνα μια φράση του Ιμμάνουελ Καντ τρεις αιώνες πριν: ζούμε στην εποχή του Διαφωτισμού αλλά όχι σε μια διαφωτισμένη εποχή. Με την ελπίδα ότι οι καμπάνες δεν θα ηχούν πένθιμα και το «ασεβές»  για κάποιους φως του Διαφωτισμού θα κάνει ορατούς κάποιους συνανθρώπους μας, σας καλώ να υπερψηφίσετε ένα νομοσχέδιο που εμφορείται από τις αρχές της Δημοκρατίας και εδράζεται στον σεβασμό και την αλληλεγγύη προς τον συνάνθρωπο.