ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

19/12/2017

Τοποθέτηση Α. Μιχαηλίδη στη συζήτηση του Προϋπολογισμού



Κυρίες και κύριο συνάδελφοι,
Είναι αυτονόητη, και έχει επισημανθεί από πολλούς συναδέλφους, η κρισιμότητα του Προϋπολογισμού του 2018. Φυσικά αυτός ο οριακός χαρακτήρας του Προϋπολογισμού δεν είναι αυτοτελής, αλλά άμεσα συνυφασμένος με τα σημαντικά διακυβεύματα του επόμενου έτους:
Τη συζήτηση για την έξοδο από το πρόγραμμα.
Τη συζήτηση για τη διευθέτηση του χρέους.
Την απαρχή της μεταμνημονιακής περιόδου.
Η επιτυχής υλοποίηση των προβλέψεων του Προϋπολογισμού, λοιπόν, αποτελεί αναγκαία συνθήκη των παραπάνω εξελίξεων. Θεωρούμε, όχι αόριστα ή βολονταριστικά, αλλά επί τη βάσει των επιδόσεών μας κατά τα δύο τελευταία χρόνια, ότι η υλοποίηση αυτή θα είναι επιτυχής.
Αυτό, προφανώς, δεν σημαίνει ότι αρνούμαστε ότι ο Προϋπολογισμός αυτός είναι ένας προϋπολογισμός λιτότητας, στον οποίο δεν μπορεί να συμπεριληφθεί σημαντικό μέρος του προγράμματος και των επιδιώξεών μας. Η αξιωματική αντιπολίτευση θεωρεί ότι μπορεί να εκμεταλλευθεί πολιτικά αυτή την παραδοχή, για μας όμως είναι αναγκαία η ειλικρίνεια απέναντι στο σύνολο των πολιτών και η ευθύτητα απέναντι στα στρώματα που μας εμπιστεύτηκαν.
Αυτή η παραδοχή, ταυτόχρονα, δεν συνεπάγεται και ότι δεν κάνουμε τα δύο τελευταία χρόνια συνειδητή προσπάθεια να αμβλύνουμε τις επιπτώσεις του προγράμματος στοχεύοντας τις κοινωνικές ομάδες εκείνες που είναι περισσότερο ευάλωτες, αλλά και να θέσουμε βάσεις για πιο μόνιμες αλλαγές προς την κατεύθυνση της άρσης των ανισοτήτων. Και ο Προϋπολογισμός του 2018 περιέχει τέτοια στοιχεία , σε μερικά από τα οποία θα αναφερθώ αμέσως.

Ως προς τον προϋπολογισμό του τομέα της Υγείας (νοσοκομεία και ΥΠΕ), οι δαπάνες διατηρούνται επί της ουσίας σταθερές. Αυτό που υπάρχει είναι μια μικρή αναδιάταξη στην προέλευση των εσόδων, όπου η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης ισοσταθμίζεται με τα αυξημένα αποθεματικά των νοσοκομείων και τη διατήρηση των υψηλών εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές που επιτεύχθηκε εντός του 2017. Επίσης, η μικρή μείωση των δαπανών του ΕΟΠΥΥ οφείλεται στην εφαρμογή του rebate και του claw back.

Σε κάθε περίπτωση είναι προκλητικό να μιλάει η ΝΔ για μείωση των δαπανών Υγείας, τη στιγμή που αυξήσαμε τις δημόσιες δαπάνες από το 4,6% του ΑΕΠ που ήταν το 2014 στο 5,1%. Προφανώς και δεν είμαστε ικανοποιημένοι με το νούμερο αυτό, όμως καταφέραμε να σταθεροποιήσουμε το δημόσιο σύστημα υγείας, να του δώσουμε μια ανάσα, αλλά και να προβούμε στοχευμένες δράσεις, όμως το επίδομα σε άγονα αγροτικά ιατρεία και η στελέχωση νησιωτικών ιατρείων με οπλίτες γιατρούς.

Ως προς τις δαπάνες που αφορούν το Υπουργείο Εργασίας και ειδικότερα τον τομέα της Πρόνοιας, εκτός του ότι διατηρούμε τον τακτικό προϋπολογισμό στα αυξημένα επίπεδα του 2017 (1,5 δις), προβλέπεται και ένα εξαιρετικά σημαντικό κοινωνικό πακέτο ύψους 315 εκατ. το οποίο αφορά οικογενειακά επιδόματα, σχολικά γεύματα και για επέκταση της κάλυψης των βρεφονηπιακών σταθμών. Ειδικά η αύξηση κατά 260 εκατ. των οικογενειακών επιδομάτων κατά το επόμενο έτος αποτελεί απτή στήριξη για τα πρώτα δύο παιδιά, και ιδίως των οικογενειών με χαμηλότερα εισοδήματα. Η χρηματοδότηση αυτού του πακέτου προέρχεται από τη διοχέτευση των πόρων που προέκυψαν από την επισκόπηση των λειτουργικών δαπανών της γενικής κυβέρνησης, η οποία απέδωσε περίπου 300 εκατ. Νομίζω ότι το γεγονός αυτό καθιστά ξεκάθαρες τις διαφορές για το πώς αντιλαμβανόμαστε εμείς και πως η αξιωματική αντιπολίτευση την εξοικονόμηση πόρων.

Θα πρέπει να υπογραμμίσω ότι συμπεριλαμβανομένου αυτού του πακέτου, ο προϋπολογισμός Πρόνοιας έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία 2 χρόνια: από 790 εκατ. σε 1,8 δις το 2018. Αυτό συνιστά αμελητέο μέγεθος για τη ΝΔ και όσους άλλους μας εγκαλούν;

Ταυτόχρονα, διατηρείται στα 700 εκατ. ο προϋπολογισμός του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, την πανελλαδική υλοποίηση του οποίου πετύχαμε από τις αρχές του 2017. Επίσης, ο προϋπολογισμός του ΟΑΕΔ για τα προγράμματα απασχόλησης αυξάνεται κατά 100 εκ.

Ως προς τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας, θα ήθελα μόνο να επισημάνω: 1) τη για δεύτερη συνεχή χρονιά αύξηση της κρατικής δαπάνης για την Παιδεία (κατά 3,6%), ανατρέποντας έτσι του σχεδιασμούς ΝΔ-ΠΑΣΟΚ όπως είχαν αποτυπωθεί στο Μεσοπρόθεσμο που είχαν ψηφίσει. 2) Τον υπερδιπλασιασμό κατά τα 3 τελευταία χρόνια του ύψους του προϋπολογισμού για την Έρευνα, κάτι που έχει ήδη μεταφραστεί σε τριπλασιασμό των υποτροφιών προς υποψήφιους διδάκτορες και νέους ερευνητές. Είναι ένα πρώτο – προφανώς όχι επαρκές – βήμα για την ανάσχεση του brain drain που οι πολιτικές σας ενέτειναν.

Σχετικά με επιμέρους πολιτικές που αφορούν τα νησιά, θα ήθελα καταρχάς να επισημάνω την συνέχιση των Ειδικών Αναπτυξιακών Προγραμμάτων Βορείου και Νοτίου Αιγαίου ύψους 50 εκατ. ευρώ στα οποία ήδη εντάξαμε τα πρώτα έργα. Με βάση την σχετικά μικρή – κατά 5,3% ή 170 εκατ. - αλλά κρίσιμη αύξηση των ΚΑΠ των ΟΤΑ είναι δυνατή η επανάληψη της ειδικής οικονομικής ενίσχυσης σε 85 μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς δήμους, με 20 εκατ. ευρώ, ώστε να καλύψουν λειτουργικές δαπάνες ή να υλοποιήσουν επενδυτικές δραστηριότητες και έργα. Οι νησιωτικές περιοχές, επιπλέον, θα επωφεληθούν από τα αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης που προβλέπει ο Αναπτυξιακός νόμος και τα διάφορα μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης.

Προσθέτω ότι κατά την επόμενη χρονιά θα πρέπει να ενταθεί η επεξεργασία και η υλοποίηση πολιτικών για την ενίσχυση της αρχής της νησιωτικότητας. Επιτρέψτε μου εδώ να κάνω μια εκτενέστερη αναφορά στην αναγκαιότητα της πραγματικής υλοποίησης του μεταφορικού ισοδύναμου και να τονίσω ότι για περιοχές της Ευρώπης, όπως για παράδειγμα τα νησιά της της Πορτογαλίας, της Γαλλίας επιδοτούνται με κοινοτικά μάλιστα προγράμματα, έτσι ώστε να κλείσει η ψαλίδα για το μεταφορικό ισοδύναμο, τη μεταφορά δηλαδή προϊόντων και ανθρώπων προς τα νησιά αντίστοιχη σε σχέση με το κόστος μεταφοράς στη χερσαία περιοχή.

Φυσικά, οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης και το περιεχόμενο της πολιτικής της δεν αποτυπώνονται πλήρως στον κρατικό προϋπολογισμό. Κάποια παραδείγματα πολιτικών και δράσεων στο ευρύτερο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής με σχετικά μικρό δημοσιονομικό ίχνος, αλλά με σημαντικό κοινωνικό και ρυθμιστικό περιεχόμενο είναι:
Η πολιτική μας για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, της οποίας η υλοποίηση θα ξεκινήσει ουσιαστικά το 2018 – μόλις πρόσφατα εγκαινιάστηκαν οι πρώτες ΤΟΜΥ – και της οποίας η χρηματοδότηση στο αρχικό στάδιο καλύπτεται με πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.
Οι σχετικά πρόσφατα ψηφισμένες διατάξεις για την καταπολέμηση της αδήλωτης, υποδηλούμενης και απλήρωτης εργασίας και η σοβαρή ενίσχυση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας.
Η σταδιακή λειτουργία 240 Κέντρων Κοινότητας πανελλαδικά και η επικείμενη λειτουργία του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ), πρωτοβουλίες που θα συντελέσουν στη διαφανή, ορθολογική και εν τέλει επωφελή για τους πολίτες λειτουργία του πλαισίου κοινωνικής προστασίας.
Τέτοιες πολιτικές έχουν σαφή προσανατολισμό υπέρ των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων και ξεκάθαρο προοδευτικό πολιτικό φορτίο. Επιπλέον, τέτοιες πολιτικές έχουν ήδη αποτυπωθεί, για παράδειγμα στη μείωση του ποσοστού ατόμων που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας σύμφωνα με τη Eurostat ή στη – μικρή, έστω - βελτίωση του Δείκτη Κοινωνικής Δικαιοσύνης του Ινστιτούτου Μπέρτελσμαν. Επειδή ως γνωστόν υπάρχει μια χρονική υστέρηση στην εκτίμηση στατιστικών μεγεθών καθώς και στην εκτίμηση των αποτελεσμάτων μια πολιτικής, θεωρώ ότι τα επόμενη έτη θα καταγραφεί με πολύ πιο σαφή τρόπο στους διάφορους κοινωνικούς δείκτες η αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων στην οποία στοχεύει η πολιτική μας.
Τέλος, είναι τέτοιες πολιτικές που περιγράφουν, έστω εντός των δημοσιονομικών περιορισμών, τον τρόπο που εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ οραματιζόμαστε και ταυτόχρονα δρομολογούμε την μετα-μνημονιακή Ελλάδα.
Γιατί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι σαφές ότι το κύριο διακύβευμα αυτής της περιόδου – κάτι που μεταξύ άλλων εξηγεί και τη σημαντικότητα του προϋπολογισμού που ψηφίζουμε σήμερα – είναι η διαμόρφωση των συνθηκών εξόδου από την ασφυκτική εποπτεία των Μνημονίων και η τροχοδρόμηση της κατεύθυνσης στην οποία θα βαδίσουμε κατά την επόμενη περίοδο.
Πιστεύω ότι όλες οι δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις επιθυμούν την έξοδο από τα Μνημόνια, αν και ομολογώ ότι ορισμένες φορές η ρητορική της αξιωματικής αντιπολίτευσης με κάνει να αμφιβάλλω γι’ αυτήν την πεποίθηση.
Αυτό που συνιστά, λοιπόν, το βασικό επίδικο είναι το πώς φανταζόμαστε και πως προετοιμάζουμε τη μετα-μνημονιακή Ελλάδα. Επ΄αυτού, είναι σαφές ότι δύο είναι οι κύριες πολιτικές εναλλακτικές που σήμερα αναμετρώνται.
Η πρώτη εναλλακτική είναι αυτή που εκφράζεται από τις οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις οι οποίες βαρύνονται για μια σειρά από γνωστές παθολογίες της χώρας, πριν ακόμα από την εκδήλωση της κρίσης: τις μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες, το πελατειακό και αποσπασματικό κοινωνικό κράτος, το αναποτελεσματικό και αδιαφανές δημόσιο, την έλλειψη στιβαρού, κοινωνιοκεντρικού και ισορροπημένου αναπτυξιακού σχεδίου. Οι δυνάμεις αυτές, με κύριο εκφραστή τους τη ΝΔ, επιχειρούν να μετατρέψουν τα Μνημόνια σε κολυμβήθρα του Σιλωάμ και να επανέλθουν, ως δήθεν ανανεωμένοι και ικανοί managers. Η αλήθεια είναι ότι αυτή τη φορά φαίνεται όντως να έχουν ένα σχέδιο· μόνο που αυτό είναι το – απροκάλυπτα πλέον – νεοφιλελεύθερο σχέδιο του ελάχιστου κράτους, των αποσαρθρωμένων εργασιακών σχέσεων, των «αρίστων», της ανάπτυξης για τους λίγους στη βάση του χαμηλού εργατικού κόστους – σχέδιο το οποίο συμπληρώνεται με τα γνωστά πολιτισμικά και αξιακά μοτίβα της ελληνικής συντηρητικής Δεξιάς.
Η δεύτερη εναλλακτική, αυτή δηλαδή που επιχειρεί να εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ, εμφορείται από διαφορετικές αξίες και θέτει άλλους στόχους:
τη δίκαιη ανάπτυξη, δηλαδή την ανάπτυξη που θα είναι κοινωνιοκεντρική, οικολογική, προσανατολισμένη στην τεχνολογική αναβάθμιση, θα προάγει την κοινωνική και περιφερειακή συνοχή·
την εγκαθίδρυση ενός δίκαιου, ανθρωποκεντρικού και ορθολογικού κοινωνικού κράτους·
τη σαφή άμβλυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων·
τη διεύρυνση των κοινωνικών δικαιωμάτων και την καταπολέμηση των κοινωνικών διακρίσεων.
Προφανώς, οι παραπάνω στρατηγικοί στόχοι δεν θα μπορούσαν να ευοδωθούν μέσα από την ψήφιση του Προϋπολογισμού που συζητούμε αυτές τις μέρες - ούτε οποιουδήποτε άλλου Προϋπολογισμού. Η υλοποίηση όμως του Προϋπολογισμού του 2018 αποτελεί αφενός αναγκαία προϋπόθεση για την έξοδο από τα Μνημόνια με την κοινωνία όρθια, όπως ήταν εξαρχής ο στόχος μας, αλλά και δημιουργεί το πλαίσιο για την επόμενη μέρα όπως εμείς τη φανταζόμαστε.



Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ