Η Γραμματεία του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Εξωτερικής Πολιτικής εκτίμησε ως θετική και ελπιδοφόρα την νέα κινητικότητα, με αφετηρία την συνάντηση της 19ης Ιανουαρίου 2018 στο πλαίσιο του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, για την επίλυση της διαφοράς Ελλάδας-ΠΓΔΜ για το όνομα της γείτονος.

Η σταθερά ακολουθούμενη πολυδιάστατη και ενεργητικά φιλειρηνική εξωτερική πολιτική της Ελλάδας μετά το 2015, οφείλει να πάρει πλήρη σάρκα και οστά, στην μεταψυχροπολεμικά πολύπαθη περιοχή των Βαλκανίων.

Μας βρίσκει σύμφωνους η μέχρι τώρα τακτική εκ μέρους του ΥΠΕΞ έναντι της ΠΓΔΜ, είτε με την παλαιότερη πρόταση Κοτζιά για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), είτε με την θετική στάση που τήρησε η Ελλάδα για την πολιτική κρίση στην ΠΓΔΜ, που τερματίστηκε με τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού υπό τον Ζόραν Ζάεφ, ηγέτη της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης.

Ορθά υποστηρίζεται από την κυβέρνηση ότι η εθνική θέση δεν μπορεί να είναι άλλη από την επιδίωξη λύσης σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις. Άλλωστε, με ονομασία, που περιέχει το όνομα Μακεδονία, η ΠΓΔΜ έχει ενταχθεί στον ΟΗΕ ως πλήρες μέλος, με βάση την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995. Η συμφωνία εκείνη, που παραμένει σε ισχύ, προβλέπει ότι η Ελλάδα δεν θα εμποδίσει την είσοδο της γείτονος σε διεθνείς οργανισμούς με την προσωρινή της ονομασία. Επομένως, είναι αμφίβολο αν μπορεί να υπάρξει «νέο Βουκουρέστι».

Επιπλέον, η διαιώνιση της διαφοράς Ελλάδας-ΠΓΔΜ, αποτελεί πρόβλημα και της ΕΕ, δεδομένου ότι η Ελλάδα μπλοκάρει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ, ενώ έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία η προ-ενταξιακή διαδικασία. Άρα, κυρίως λόγω της ΕΕ και όχι του ΝΑΤΟ, οφείλουμε να αξιοποιήσουμε κάθε δυνατότητα για την επίλυση του ζητήματος το ταχύτερο δυνατόν.

Εκτιμούμε ότι δεν πρέπει να επαναληφθεί η «σκοπιανοποίηση» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά να αντληθούν τα αναγκαία διδάγματα από τα χρόνια του 1990. Η χώρα μας μπορεί και πρέπει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο υπέρ της ειρήνης και της συνεργασίας στα Βαλκάνια, με βάση το απαραβίαστο των διεθνών συνόρων, την ακύρωση των αλυτρωτισμών, την κοινή ασφάλεια και την συν-ανάπτυξη.

Η σημερινή κυβέρνηση φέρνει στο προσκήνιο την ιδέα ενός Σχεδίου Βαλκανικής συν-ανάπτυξης, με στόχο τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής. Ως πρωταγωνιστική δύναμη στην ευρύτερη ευρωπαϊκή αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ζητήσει την άμεση ενεργοποίηση του Σχεδίου Δράσης του ΚΕΑ για τα Βαλκάνια (2008).

Οι κοινωνίες των δύο χωρών δεν θα πρέπει να παραμείνουν απλοί παρατηρητές των διακρατικών συνομιλιών, αλλά να ακουστεί η φωνή των προοδευτικών και φιλειρηνικών πολιτών εκατέρωθεν.

Το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, με την ευκαιρία της έναρξης νέων συνομιλιών Ελλάδας-ΠΓΔΜ, θα μπορούσε να ενεργοποιήσει το Βαλκανικό Δίκτυο και να οργανώσει Ευρώ-βαλκανικό Φόρουμ ειρήνης και αλληλεγγύης στην Θεσσαλονίκη, με άξονα την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ και παράλληλα την ανάπτυξη της διαβαλκανικής συνεργασίας.