Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα Δρόσου

Το ζήτημα των δύο ελλήνων στρατιωτικών έχει αναχθεί σε μείζον. Την ίδια ώρα γράφονται πολλά σενάρια για το πώς συνέβη αυτό το περιστατικό. Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε;

Δεν ξέρουμε ακριβώς τι έχει συμβεί, παρά μόνο ό,τι μεταδόθηκε φειδωλά από ελληνικές και τουρκικές πηγές. Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, φαίνεται ότι βγήκαν για περιπολία μες στο χιόνι και συνελήφθησαν σε τουρκικό έδαφος. Πλέον περιμένουμε να εξελιχθεί η δικαστική διαδικασία, η οποία θεωρητικά μπορεί να ολοκληρωθεί σε δύο με τρεις μήνες. Πρακτικά, όμως, δεν μπορούμε να έχουμε σαφές χρονοδιάγραμμα.

Γιατί ένα συνηθισμένο συνοριακό επεισόδιο έχει αυτή την εξέλιξη; Υπάρχει πολιτικό σχέδιο από πλευράς της Τουρκίας;

Πρόκειται πράγματι για ένα συνηθισμένο συνοριακό επεισόδιο που λύνεται σε επίπεδο τοπικών διοικητών. Αυτή τη φορά, όμως, έφτασε σε επίπεδο ανώτατης πολιτικής ηγεσίας και αυτή την εξέλιξη μόνο σε πολιτική βούληση μπορούμε να την αποδώσουμε. Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που συλλαμβάνονται αναιτιολόγητα ξένοι πολίτες στην Τουρκία και το περιστατικό παίρνει άλλες διαστάσεις. Να θυμίσω την περίπτωση του γερμανού πολίτη τουρκικής καταγωγής, ανταποκριτή της «Die Welt», που κατηγορήθηκε για τρομοκρατία εξαιτίας μιας παλαιότερης συνέντευξης με Κούρδο ηγέτη! Τελικά το ζήτημα λύθηκε με πίεση της καγκελαρίου Μέρκελ, αφού βέβαια ο άνθρωπος έμεινε φυλακισμένος για ένα χρόνο. Εχουν συλληφθεί με παρόμοιες αστήρικτες κατηγορίες ένας αμερικανός ευαγγελικός πάστορας στη Σμύρνη, Ολλανδοί, Τσέχοι κ.λπ. Σύμφωνα με το περιοδικό «Foreign Policy», μια διπλωματική πρακτική της Τουρκίας σε αυτή τη φάση είναι η κράτηση ομήρων.

Ένα από τα επιχειρήματα της αντιπολίτευσης, αλλά και μερίδας των συστημικών ΜΜΕ είναι ότι το γεγονός υποτιμήθηκε αρχικά από την κυβέρνηση. Είναι έτσι;

Το περιστατικό ξεφεύγει από τη συνήθη πρακτική. Όλα αυτά λύνονταν συνήθως σε επίπεδο συνοριακών μονάδων, το πολύ σε επίπεδο τοπικού ταξίαρχου. Μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε τώρα, αλλά είναι πολύ πιθανόν το επεισόδιο να μην ήταν στη δικαιοδοσία του ταξίαρχου, ούτε καν του αρχηγού Στρατού. Ενδεχομένως υπήρχε πολιτική βούληση από την Άγκυρα να εξελιχθούν έτσι τα πράγματα.

Πάντως, η Τουρκία έδειξε τη δυσαρέσκειά της για την παρέμβαση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης…

Το ζήτημα θα τεθεί και σε επίπεδο ΝΑΤΟ επισήμως, ενώ ήδη έχει τεθεί στον ΟΗΕ. Είναι προφανές ότι ασκείται διπλωματική πίεση σε κάθε επίπεδο, και θα περίμενα να γίνει διάβημα και σε επίπεδο ΟΗΕ, κάποια στιγμή.

Περιμένουμε κλιμάκωση της έντασης με την Τουρκία;

Ο Ερντογάν φιλοδοξούσε να πετύχει σουνιτική ηγεμονία και τώρα κινδυνεύει να δει το κουρδικό-συριακό πεδίο να γίνεται το δικό του Αφγανιστάν, με εδαφική καθήλωση σε έναν πόλεμο που έχει βαφτίσει ιερό για να αμβλύνει τον πόνο των διαρκών απωλειών. Αντιμετωπίζει την εχθρότητα ή την καχυποψία όλων των εμπλεκομένων δυνάμεων στην περιοχή: Ιράν, Ισραήλ, Αίγυπτος, Σ. Αραβία. Επιπλέον αμφισβητείται ανοιχτά ο ρόλος της Τουρκίας ως εγγυήτριας στους ενεργειακούς δρόμους. Εν όψει και των βουλευτικών εκλογών, ο Ερντογάν δεν αποκλείεται να επιχειρήσει διασπορά των πιέσεων και των εντυπώσεων δυτικότερα ― αλλά έτσι θα κατέστρεφε ολοσχερώς τον ήδη προβληματικό τουρισμό του στα μεσογειακά παράλια. Ίσως ο μεγαλύτερος εχθρός του να είναι η επισφαλής οικονομία.

Στην Βουλή ο κ. Μητσοτάκης κατηγόρησε την κυβέρνηση για «επιπολαιότητα σε εθνικά θέματα», ενώ η αντιπαράθεση έγινε σε εξαιρετικά οξείς τόνους. Γιατί επέλεξε αυτή τη στάση;

Ο κ. Μητσοτάκης προσπαθεί με τον πιο άτσαλο τρόπο να κάνει αντιπολίτευση σε κάθε πεδίο, παραβιάζοντας ακόμη και την άτυπη συμφωνία, που ίσχυσε σε όλη τη μεταπολίτευση, να μη γίνονται εύκολα, βίαιες αντιπαραθέσεις στα μεγάλα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, και μάλιστα στο ελληνοτουρκικό. Μόνο σε πολύ κορυφαίες στιγμές είχαμε εκδήλωση αντιπολιτευτική, η οποία προέκυπτε κυρίως από τη λαϊκή αντίδραση, όπως στην περίπτωση Οτσαλάν. Η Νέα Δημοκρατία και ο Κυριάκος Μητσοτάκης συντηρούν μια διαρκή μετωπική σύγκρουση, φτάνοντας και σε κορώνες περί κατάλυσης του κράτους δικαίου και τώρα με τα εθνικά. Είναι μια άγονη μέχρι στιγμής πρακτική, ατελέσφορη για τον ίδιο, που εξελίσσεται όμως σε επικίνδυνη, διότι δίνει την εικόνα μιας χώρας διχασμένης, όπου δεν λειτουργούν οι θεσμοί, και μιας χώρας παράλυτης, πράγμα που δεν ανταποκρίνεται διόλου στην πραγματικότητα.

Έχουμε φτάσει στο σημείο η αντιπολίτευση να εύχεται να συμβεί εθνικό ατύχημα, είτε στο οικονομικό πεδίο είτε με τη μορφή θερμού επεισοδίου, προκειμένου να προκληθούν εκλογές. Αυτή η τακτική είναι επικίνδυνη, υπονομεύει τη δημοκρατία και τη χώρα. Αναπαράγουν τις χειρότερες παραδόσεις των φιλοβασιλικών και του Λαϊκού Κόμματος τον καιρό του Διχασμού, με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα. Ας μην παραβλέπουμε ότι η ακροδεξιά στροφή, που δεν καταγράφεται πια μόνο στα κοινωνικά και ιδεολογικά θέματα, αλλά και στα εθνικά, γίνεται και για εσωκομματικές ισορροπίες.

Κατατέθηκε πρόταση για συγκρότηση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας. Ποια η γνώμη σου γι’ αυτό;

Είναι και δική μου πρόταση, από πέρυσι, ένα Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, καθώς και ένα Συμβούλιο Εθνικής Ανασυγκρότησης, και θα πρέπει να είναι και πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, διότι έτσι διαμορφώνεται ένα πλαίσιο συνευθύνης και κρατικής συνέχειας, διάρκειας, εφόσον καταλήγει σε κοινές επεξεργασμένες θέσεις και δεσμεύει τις πολιτικές δυνάμεις. Στη Βουλή ορθώς ο πρωθυπουργός είπε ότι θα πρέπει να συζητηθεί η πρόταση αυτή, απλά όχι υπό πίεση, σε αυτή τη συγκυρία. Το Συμβούλιο θα διαφυλάσσει θεσμικά την πολιτική βούληση και θα δεσμεύει τους συμμετέχοντες και συνδιαμορφωτές.

Ενα παράδειγμα: ο κ. Σαμαράς επέδειξε στάση ακραίας ανευθυνότητας και ασυνέπειας στο Μακεδονικό. Όταν ήταν πρωθυπουργός υποστήριζε τη λεγόμενη εθνική γραμμή, σύνθετη ονομασία erga ones κ.λπ. Ήταν προγραμματική θέση του κόμματος και της κυβέρνησής του, εκφρασμένη από τον υπουργό Εξωτερικών Β. Βενιζέλο στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και στη Βουλή. Πρόσφατα όμως πήρε εκ διαμέτρου αντίθετη θέση, ρυμουλκώντας τη Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Γεωργιάδη σε ρεσιτάλ ασυνέπειας, και συμμετέχοντας στο συλλαλητήριο για το Μακεδονικό στο Σύνταγμα.