Η αποδυνάμωση των πολιτικών συνοχής τρέφει την αποδιάρθρωση της ΕΕ, απομακρύνει τον πολίτη από τα ορατά θετικά αποτελέσματα, αφήνει έδαφος στην ακροδεξιά δημαγωγία

Ομιλία σε Ημερίδα της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ), για την Πολιτική Συνοχής

Ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης, συμμετείχε ως κεντρικός ομιλητής εκ μέρους του Ευρωκοινοβουλίου στην Ημερίδα της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) στις Βρυξέλλες, με θέμα «Η ευρωπαϊκή πολιτική περιφερειακής ανάπτυξης και συνοχής - Πολιτική συνοχής για την περίοδο 2021-2027».
Στη δημόσια εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου 2018 στις Βρυξέλλες, στον σχετικό διάλογο συμμετείχαν εκπρόσωποι της Κομισιόν, της Οικονομικής και Κοινωνικής επιτροπής, της επιτροπής Περιφερειών, εμπειρογνώμονες καθώς και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών.

Ακολουθεί η πλήρης ομιλία του Δημήτρη Παπαδημούλη:

«Θα ήθελα, αξιοποιώντας το γεγονός ότι παίρνω το λόγο αμέσως μετά τον κύριο Ντε Μικέλις, να πω ότι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, του οποίου είμαι Αντιπρόεδρος, και ειδικότερα στην Επιτροπή Περιφερειακής Πολιτικής της οποίας είμαι μέλος, εκτιμούμε πολύ την προσπάθεια της Επιτρόπου Κορίνας Κρέτσου να στηρίξει τις πολιτικές συνοχής. Όμως, μέσα στην Κομισιόν, υπάρχουν και ισχυροί αντίπαλοι της πολιτικής συνοχής και ενδεχομένως και ισχυρότεροι πολιτικά από την αρμόδια Επίτροπο. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο το αποτέλεσμα της πρότασης της Κομισιόν - και σπεύδω εξ αρχής να μπω στο θέμα μου, είναι πίσω από αυτό που έχει ανάγκη σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση ως πολιτική συνοχής.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά μια ισχυρότερη πολιτική συνοχής μέσα σε έναν πιο φιλόδοξο προϋπολογισμό. Δε γίνεται να πετύχουμε σπουδαία πράγματα, διαθέτοντας λιγότερα χρήματα για την πιο εμβληματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι η πολιτική συνοχής. Περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη με λιγότερα χρήματα είναι αδύνατο να γίνει. Τέτοια θαύματα γινόντουσαν στο παρελθόν μόνο από τον Ιησού Χριστό και αυτό επίσης ορισμένοι το αμφισβητούν! Πώς μπορούμε να το πετύχουμε αυτό; Νομίζω ότι είμαστε υποχρεωμένοι να δούμε τους κινδύνους και να μην πάμε σε μια ‘’business as usual’’ τεχνοκρατική προσέγγιση.

Βρισκόμαστε σε μια συγκυρία που η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μεγάλους κινδύνους και αντιπάλους του process της Ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αντιπάλους έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση - αναφέρω τον Τραμπ και τον Πούτιν, αντιπάλους μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση - τους ακροδεξιούς λαϊκιστές που θέλουν τη διάλυση της ΕΕ. Η αποδυνάμωση των πολιτικών συνοχής τρέφει την αποδιάρθρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απομακρύνει τον απλό πολίτη από τα ορατά θετικά αποτελέσματα, αφήνει έδαφος στην ακροδεξιά δημαγωγία ‘’ας γυρίσουμε πίσω στα εθνικά μας σύνορα, θα είναι καλύτερα’’.
Για να το πετύχουμε αυτό, με δεδομένους τους ρεαλιστικούς περιορισμούς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά, πρώτα από όλα, το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού να είναι υψηλότερο - τουλάχιστον στο 1,3% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ και σε αυτή την πρόταση συγκλίνει η μεγάλη πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αυτή τη στιγμή, ασκώντας μια αντίρροπη πίεση στην Κομισιόν και στην πρότασή της έναντι της γνωστής ομάδας των Κρατών Μελών που έχει ως δόγμα το “λιγότερα, λιγότερα, λιγότερα”.
Πιστεύω ότι αυτή η ομάδα των Κρατών Μελών και οι κυβερνήτες τους, είναι οι καλύτεροι διαφημιστές και προπαγανδιστές για τις απόψεις τύπου Σαλβίνι. Πρέπει να το καταλάβουμε ότι δε μπορούμε να ροκανίζουμε και να υπονομεύουμε την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την πρόκληση υπερβαίνοντας την παραδοσιακή αντίθεση των χωρών “καθαρών εισφορέων”-net contributors- και των χωρών καθαρών ληπτών- net receivers;
Αυτή παραλύει τις συζητήσεις και οδηγεί στη μέθοδο του ελάχιστου κοινού παρονομαστή και μας αφήνει πίσω από τις ανάγκες μας.
Ο μόνος τρόπος να το κάνουμε είναι αυξάνοντας τους ίδιους πόρους.

Υπάρχουν προτάσεις που επεξεργάστηκε η Επιτροπή Μόντι και πρέπει να μη την πετάξουμε αυτή την πρόταση στα σκουπίδια. Πρέπει να σκεφτούμε και άλλους πόρους που θα τροφοδοτήσουν τον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό, αλλάζοντας την αναλογία ανάμεσα στην εισφορά των Κρατών Μελών και σε αυτό που εισφέρεται μέσω των ιδίων πόρων απευθείας στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Είναι ορθολογικό και δίκαιο να γίνει και μπορεί να διευκολύνει τα βήματά μας γιατί από τη στιγμή που η ενοποιητική διαδικασία παράγει έναν αυξανόμενο πλούτο, είναι λογικό ένα μέρος από αυτό τον πλούτο που παράγεται να πηγαίνει κατευθείαν στο μηχανισμό που τον τροφοδοτεί και ο οποίος είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πιστεύω επίσης ότι θα πρέπει να δούμε τη συγκυρία που επικαλέστηκε και ο κύριος Ντε Μικέλις, στο όνομα του ρεαλισμού. Επειδή φοβάμαι ότι η σύνθεση του επόμενου Ευρωκοινοβουλίου και της επόμενης Κομισιόν μπορεί να είναι χειρότερη, με πιο ισχυρές τις φωνές των ακροδεξιών λαϊκιστών, τόσο αυτών που συνιστούν ανεξάρτητη πολιτική δύναμη, όσο και ενός φαινομένου που εγώ αποκαλώ σταδιακή ‘’Ορμπανοποίηση’’ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Διότι ο Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας και ο Καγκελάριος της Αυστρίας ανήκουν τυπικά στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, όμως αυτά που λένε για τις πολιτικές συνοχής και το προσφυγικό είναι πολύ πιο κοντά σε αυτά που λέει ο Ματέο Σαλβίνι ή η Μαρίν Λεπέν ή ο Νάιτζελ Φάρατζ, από αυτά που λέει ο Γιούνκερ, που ήταν ο υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος για Πρόεδρος της Κομισιόν. Επειδή λοιπόν πρέπει να προβλέπουμε κιόλας, νομίζω ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε ο φάκελος για το MFF να κλείσει πριν από τις Ευρωεκλογές. Αυτό θα είναι καλό γιατί θα βοηθήσει και στο να ξέρει ο καθένας τι έχει στη διάθεσή του ως πόρους και χρονικό διάστημα αλλά και να αποφύγουμε επιπλοκές και καθυστερήσεις, οι οποίες θα επηρεάσουν και την ορθολογική αξιοποίηση αυτών των πόρων.

Υπάρχουν θέματα αποτελεσματικής διαχείρισης των πόρων; Βεβαίως. Υπάρχουν φαινόμενα κατασπατάλησης δημόσιων πόρων; Επίσης. Το είδαμε και με αφορμή το θάνατο ενός δημοσιογράφου στη Σλοβακία που έβγαλε στην επιφάνεια τέτοια θέματα. Ασφαλώς χρειαζόμαστε ελέγχους, αλλά νομίζω ότι εκεί πρέπει να βρούμε την κατάλληλη ισορροπία έτσι ώστε... να μην πετάξουμε μαζί με τα νερά και το μωρό. Τι εννοώ: Είναι καλό να παραμείνει η πρόταση Ν+3 για τα χρόνια, γιατί πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας και το επίπεδο της διοικητικής ικανότητας που έχουν σήμερα οι περιφέρειες σε ορισμένα νέα Κράτη Μέλη και για να μην οδηγηθούμε σε απώλεια πόρων - και ειδικά από εκείνους που έχουν περισσότερη ανάγκη τους πόρους αυτούς.
Και νομίζω ότι και στην εσωτερική κατανομή ανάμεσα στις πλούσιες και τις φτωχές περιφέρειες, στους πλούσιους και τους φτωχούς, υπάρχουν περιθώρια αυτοκριτικής επανεξέτασης. Γιατί είναι παράλογο να χρηματοδοτούνται μέσω των πολιτικών συνοχής ή μέσω του EFSI -το ταμείο Γιούνκερ όπως το λένε στην καθομιλουμένη- ακριβοί αυτοκινητόδρομοι στη Γερμανία και την Ολλανδία, την ώρα που υπάρχουν τεράστια προβλήματα και έκρηξη κοινωνικών ανισοτήτων σε χώρες όπως η πατρίδα μου η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Κροατία κτλ.

Καταλήγοντας, θεωρώ πολύ θετική την πρωτοβουλία της Επιτροπής σας να ανοίξει αυτό το διάλογο. Θεωρώ πολύ θετικό ότι καλείτε στο τραπέζι την Κομισιόν, το Κοινοβούλιο και πανεπιστήμια, συνδικάτα και την Κοινωνία των Πολιτών. Και νομίζω ότι τώρα πρέπει να επιδιώξουμε να φτιάξουμε μια όσο δυνατόν πιο ευρεία συμμαχία που να υπερασπίζεται τις πολιτικές συνοχής, γιατί κάθε οπισθοχώρηση των πολιτικών συνοχής θρέφει τον κίνδυνο για την ΕΕ, δίνοντας αέρα στα πανιά των ακροδεξιών λαϊκιστών που δε το κρύβουν πια: έχουν ως στόχο τους όχι την οπισθοδρόμηση, αλλά τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.