Άρθρο του Διευθυντή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ στην εφημερίδα Hellenic Mail

Αυτές τις ημέρες συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την έναρξη της τεράστιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κατάρρευσης της στεγαστικής αγοράς στις ΗΠΑ.

Δέκα χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων έχει γίνει κατανοητό σε πολλούς πλέον ότι τα βαθύτερα αιτία της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης δεν έχουν πλήρως αντιμετωπισθεί, ούτε έχουν τεθεί ισχυρές βάσεις για την αλλαγή του οικονομικού μοντέλου που οδήγησε την Ευρωζώνη, και κυρίως τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, στα οικονομικά και πολιτικά αδιέξοδα και στη χρεοκοπία.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο η κρίση βάθαινε και οι πολιτικές λιτότητας ενισχύονταν, τόσο οι ακροδεξιές και υπερσυντηρητικές δυνάμεις παγίωναν μια ισχυρή δυναμική.Στη Γαλλία με την Λεπέν, στην Ιταλία με τον Σαλβίνι, στην Ολλανδία με τον Βίλντερς, στην Ουγγαρία με τον Ορμπάν, στην Πολωνία με τον Κατσίνσκι, στη Γερμανία με το AfD, αλλά και σε άλλα κράτη-μέλη, η ξενοφοβική ρητορική και η στήριξη προς τις ακροδεξιές δυνάμεις άρχισε σταδιακά να ερμηνεύεταιως «αντισυστημική ψήφος», απέναντι κυρίως στις πολιτικές δυνάμεις που εφάρμοσαν τις πολιτικές λιτότητας -- τις δεξιές συντηρητικές δυνάμεις και ένα μεγάλο τμήμα της σοσιαλδημοκρατίας.

Παρά τη διαρκώς αυξανόμενη κοινωνική πίεση προς τις ευρωπαϊκές πολιτικές ηγεσίες αυτά τα χρόνια για αλλαγή της πολιτικής ατζέντας και απομάκρυνση από την αποτυχημένη συνταγή των πολιτικών λιτότητας, οι θεσμικές αδυναμίες της αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης παραμένουν, η ακροδεξιά καλπάζει και συμμετέχει πλέον και σε κυβερνήσεις συνεργασίας (πχ Ιταλία, Αυστρία), ενώ ο γαλλο-γερμανικός άξονας αδυνατεί προς το παρόν να κινητοποιήσει ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις στα υπόλοιπα κράτη-μέλη.

Με τους παρόντες πολιτικούς συσχετισμούς σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Ευρωκοινοβουλίου, είναι αδύνατον να προχωρήσουν προοδευτικές τομές και να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά οι προκλήσεις του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Χρειάζονται ξεκάθαρες κουβέντες και ξεκάθαρη στρατηγική από τις αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις, όχι μεγάλα λόγια και ευχολόγια, αλλά συγκεκριμένες λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα. Χρειάζεται οι σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις να συμβάλλουν στη χάραξη συμμαχιών με το χώρο της αριστεράς, χρειάζεται οι πράσινοι να μη «γλυκοκοιτάζουν» σε πολλά κράτη-μέλη τη δεξιά, ενώ χρειάζεται και από την ευρωπαϊκή αριστερά να θέσει στο επίκεντρο την κοινωνική ατζέντα, όλα εκείνα τα ζητήματα που απασχολούν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία, όπως η ενίσχυση της αγοράς εργασίας, η στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας, η ενδυνάμωση των δικαιωμάτων, η διαφάνεια και η λογοδοσία των θεσμών της ΕΕ.

Πάνω σε αυτά τα ζητήματα μπορούν να κινηθούν οι αριστερές δυνάμεις με το βλέμμα στις ευρωεκλογές του 2019, απέναντι στον ρατσισμό και στη ξενοφοβία που τείνουν να αποκτήσουν χαρακτηριστικά ηγεμονικού λόγου σε πολλά κράτη-μέλη, και ιδιαίτερα σε κρίσιμες χώρες, όπως η Γαλλία και η Ιταλία. Όσο οι προοδευτικές δυνάμεις παραμένουν παρατηρητές των εξελίξεων, τόσο θα βαθαίνουν οι κοινωνικές ανισότητες, τόσο θα ενισχύεται η εθνικιστική αναδίπλωση, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το κενό δημοκρατίας στις κοινωνίες μας, με οδυνηρές συνέπειες για τα κοινωνικά δικαιώματα και την κοινωνική ευημερία.