ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

13/02/2019

Α. Μπαλτάς: Η ενεργή ουδετερότητα του κράτους είναι απολύτως συναρτώμενη με τον πολιτικό όρκο

Α. Μπαλτάς: Η ενεργή ουδετερότητα του κράτους είναι απολύτως συναρτώμενη με τον πολιτικό όρκο



Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα συζητάμε την Αναθεώρηση του Συντάγματος μετά από μία μακρά διαβούλευση που προηγήθηκε, με την ευθύνη του καθηγητή του κ. Σπουρδαλάκη, η οποία δυστυχώς δεν έγινε ευρύτερα γνωστή στο πλαίσιο των Μέσων Ενημέρωσης που έχουμε και της δημόσιας συζήτησης και του δημόσιου χώρου που έχουμε.
Θέλω να πω, από εκεί και πέρα ξεκινώντας, ότι σήμερα με άλλα λόγια συντάσσουμε -έχει σημασία το ρήμα, αντί του ουσιαστικού, νομίζω- τους όρους λειτουργίας της πολιτείας μας, τους όρους λειτουργίας του πολιτεύματος αυτής της χώρας. Σήμερα το συντάσσουμε αυτό μετά από μία τέτοια διαβούλευση και ίσως έχει σημασία να δούμε ποιο ακριβώς είναι αυτό το σήμερα, δηλαδή σε ποια πολιτική συγκυρία συντάσσουμε αυτό το πλαίσιο.
Η προηγούμενη συζήτηση στη Βουλή, μεγάλης σημασίας κι αυτή, ήταν η συζήτηση για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Εκεί υπήρξαν μεγάλες αντιθέσεις, μεγάλα προβλήματα -δεν θέλω να υπεισέλθω- αλλά θέλω να συνδέσω με ένα επιχείρημα που πηγαίνει λίγο πίσω στο χρόνο τη σημασία της Συμφωνίας των Πρεσπών με τη σημασία της σημερινής συζήτησης για την Αναθεώρηση του Συντάγματος.
Αρχίζω από παλιά. Τον 17ο και τον 18ο αιώνα υπήρξε ο Διαφωτισμός με τις πολλές πτέρυγες του, που άλλαξε επί της ουσίας την εικόνα της Ευρώπης. Το κίνημα των ιδεών αυτό οδήγησε στις μεγάλες αστικές επαναστάσεις, την αγγλική, την αμερικανική και τη γαλλική και άλλαξε και πολιτικά με αυτήν την έννοια το όλο πλαίσιο των προηγούμενων βασιλοκεντρικών καθεστώτων.
Μετά επήλθε η Ιερά Συμμαχία, όπως ξέρουμε, η οποία έσπασε επί της ουσίας, για πρώτη φορά τότε στην κλίμακα της Ευρώπης, με τη δική μας Επανάσταση του 1821 που ξαναζωντάνεψε τις παλιότερες ελπίδες, έφτιαξε το φιλελληνικό κίνημα και έφερε την Ελλάδα και τον αγώνα της τότε στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης της εποχής.
Ωστόσο, η εξέλιξη του απελευθερωμένου, με τον τρόπο που έγινε, νεοελληνικού κράτους δεν ακολούθησε τις ελπίδες που είχαν γεννήσει οι αγώνες των ανθρώπων το 1821. Ήρθε μια ξένη μοναρχία εδώ διότι θεωρήθηκε ότι οι Έλληνες δεν είναι ικανοί να αυτοπροσδιοριστούν, να φτιάξουν τους δικούς τους θεσμούς και να εκλέξουν τους δικούς τους ανώτατους άρχοντες. Και η χώρα ακολούθησε έκτοτε μία μακρά πορεία, κάποιες στιγμές με τις μεγάλες τομές της, αλλά και με πολλές επώδυνες διαδικασίες, όπως πολέμους, δικτατορίες, ανατροπές δημοκρατικών κατακτήσεων κλπ.
Το κλίμα αυτών των δύο αιώνων έφτιαξε θα έλεγα, λοιπόν, ένα αίσθημα δυσανεξίας. Υπήρχαν ελπίδες που διαψεύδονταν, υπήρχε μία αίσθηση ότι οι αγώνες μας ναι μεν κάποια στιγμή οδηγούν κάπου, αλλά ταυτοχρόνως έρχονται κάποιοι άλλοι και διαψεύδουν αυτές τις ελπίδες. Η διαδικασία εθνικής ενοποίησης επίσης άργησε. Δηλαδή, χρειάστηκε περίπου δύο αιώνες για να ολοκληρωθεί, όπως ολοκληρώθηκε. Άρα, στο πλαίσιο αυτό άρχισαν να αναπτύσσονται ευρέως ζητήματα τέτοιου τύπου δυσανεξίας.
Πάνω σε αυτά τα αισθήματα δυσανεξίας άρχισαν να εμφανίζονται ιδεολογήματα και πολιτικές δυνάμεις που στήριζαν αυτά τα ιδεολογήματα, που είχαν σχέση με πατριδοκαπηλία, με το ανάδελφο έθνος, με συνωμοσιολόγους που κυριαρχούν επί της εθνικής ζωής, με μία ιδέα η οποία έμεινε διάχυτη ότι εμείς επειδή έχουμε τη μακραίωνη ιστορία -που όντως έχουμε ως Έλληνες- κάποιοι μας ζηλεύουν και δεν θέλουν να την ξαναζήσουμε κλπ. και άρα, ένα αίσθημα αρκετά πλατιά διαδεδομένο, σκαντζόχοιρου. Δηλαδή, εμείς είμαστε αυτοί που είμαστε, έχουμε την ιστορία που έχουμε, άλλοι μας φθονούν και άλλοι μας ζηλεύουν. Προς Θεού, μην ανοιχτούμε σε νέους ορίζοντες, μην κάνουμε πραγματικές τομές που θα φέρουν την Ελλάδα σε διάλογο με τις δικές της ιδιαιτερότητες, με τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου.
Σε αυτό νομίζω απαντά η Συμφωνία των Πρεσπών. Η Συμφωνία των Πρεσπών, αν θέλετε να τη δείτε υπό μία τέτοια ιστορική διάσταση, αυτό που στην ουσία λέει είναι: Δεν έχουμε προβλήματα με τους γείτονές μας, δεν έχουμε προβλήματα με την ταυτότητά μας γιατί έχουμε εμπιστοσύνη στην ταυτότητά μας, έχουμε ως έθνος, αν θέλετε, αυτοπεποίθηση σε σχέση με την ταυτότητα μας και είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο και στη συζήτηση με κάθε γείτονα λαό, ακόμη και με εκείνους που σε κάποιες στιγμές της προηγούμενης ιστορίας μας βρεθήκαμε αντιμέτωποι.
Με άλλα λόγια, η Συμφωνία των Πρεσπών αλλάζει το κλίμα. Γιατί κάποιες φορές για να αλλάξουν τέτοια κλίματα που έχουν μακρά ιστορία χρειάζονται πραγματικές πολιτικές τομές. Η Συμφωνία των Πρεσπών, λοιπόν, είναι πραγματική πολιτική τομή που θέλει να αλλάξει αυτό το κλίμα.
Κι εδώ ακριβώς συνδέονται τα δύο θέματα, η Συμφωνία των Πρεσπών και η Συνταγματική Αναθεώρηση. Πώς συνδέονται; Συνταγματική Αναθεώρηση κάνουμε σήμερα, επαναλαμβάνω, και μόλις δύο χρόνια μετά, το 2021, γιορτάζουμε τα διακόσια χρόνια ακριβώς από την Επανάσταση του 1821. Η Αναθεωρητική Βουλή θα αποφασίσει τελικά την Αναθεώρηση του Συντάγματος την ίδια χρονιά, κατ’ ουσίαν, που θα γιορτάζουμε αυτά τα διακόσια χρόνια.
Άρα, πρέπει στην Αναθεωρητική Βουλή και με τις διατάξεις του Συντάγματος να μετρήσουμε το πώς η Ελλάδα αποκτά την αυτοπεποίθησή της και γίνεται σε κάποια θέματα που υστερεί, δηλαδή θέματα δημοκρατικών δικαιωμάτων τουλάχιστον, ίδια με τις άλλες χώρες της Ευρώπης και ίσως και καλύτερη.
Και άρα –τελειώνοντας, γιατί ο χρόνος δεν το επιτρέπει- θα πω δύο λέξεις για δύο από τα άρθρα αυτά, ενώ θα μπορούσα να αναφερθώ σε περισσότερα. Το άρθρο 3 μιλά περί της ουδετερότητας του κράτους σε σχέση με τη θρησκεία, χωρίς να παραγνωρίζεται προφανώς η συμβολή της Ορθοδοξίας στην προηγούμενη ιστορία. Αλλά ουδετερότητα του κράτους που σημαίνει όχι απλώς παθητικά ανεξιθρησκεία, αλλά σημαίνει ενεργή ουδετερότητα, δηλαδή προστασία όλων των άλλων δογμάτων, όλων των άλλων θρησκειών, της αθεΐας κ.ο.κ. και απολύτως συναρτώμενο με αυτό είναι ο πολιτικός όρκος. Γιατί μπορεί συμπολίτης μας να γίνει Πρωθυπουργός, Υπουργός ή ό,τι άλλο θέλετε, χωρίς να είναι ορθόδοξος. Αυτό σημαίνει ενεργώς θρησκευτική ουδετερότητα.
Δεν έχω άλλο χρόνο.
Ευχαριστώ πολύ.



Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ