Ερώτηση για τη μεγάλη και αναίτια καθυστέρηση εφαρμογής της μεταρρύθμισης του ΣΥΡΙΖΑ που εξασφάλιζε τη διαφάνεια και τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ύδατος κατέθεσαν, εχθές, προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών, τριάντα τρεις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Ζητούν συγκεκριμένα, να ενημερωθούν σχετικά με την πρόοδο εφαρμογής της Απόφασης της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων 135275/2017 (ΦΕΚ Β’ 1751/22.05.2017) που καθιστά υποχρεωτική την εφαρμογή κανόνων για τον περιορισμό των απωλειών, τη δημοσιοποίηση της ποιότητας νερού, τη δήλωση των παραμέτρων κόστους αλλά και την εφαρμογή κοινωνικών και περιβαλλοντικών τιμολογίων των υπηρεσιών ύδατος καθώς και απαγόρευση υψηλών αυξήσεων στα τιμολόγια.

Οι βουλευτές επισημαίνουν ότι η εφαρμογή της εν λόγω απόφασης θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των υπηρεσιών ύδατος, με την εισαγωγή ενιαίων κανόνων, πλήρους διαφάνειας και ελέγχου στον προσδιορισμό κόστους και χρεώσεων. Θα έχει ως αποτέλεσμα παράλληλα, τη μείωση των απωλειών στα δίκτυα, την εξοικονόμηση νερού και την επαναχρησιμοποίηση, ενώ θα εξασφαλίσει και την προστασία ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και καταναλωτών με χαμηλό εισόδημα. Η εφαρμογή ενός σύγχρονου και διαφανούς πλαισίου κοστολόγησης και τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος αποτελούσε θεσμική υποχρέωση της χώρας, αιρεσιμότητα για τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, αλλά και ένα προοδευτικό βήμα προς την καλύτερη λειτουργία των παρόχων υπηρεσιών ύδατος.

Ωστόσο, μέχρι σήμερα, λίγοι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος έχουν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα, ο Μηχανισμός Παρακολούθησης που προβλέπεται στην εν λόγω Απόφαση να μην είναι λειτουργικός και συνεπώς, να μην ελέγχεται αν και κατά πόσο οι πολίτες και οι παραγωγικοί φορείς έχουν πρόσβαση σε ικανοποιητικές υπηρεσίες. Δεν ελέγχεται ακόμη, η πιθανότητα επιβολής αναίτιων χρεώσεων στους τελικούς καταναλωτές και η ορθή εφαρμογή των ειδικών, προβλεπόμενων κοινωνικών και περιβαλλοντικών τιμολογίων, σημαντικών στοιχείων για την επίτευξη της καλής οικολογικής κατάστασης των υδάτινων σωμάτων της χώρας μας. Η πρόσφατη κατάργηση τέλος, της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων, από την κυβέρνηση της ΝΔ, έχει δημιουργήσει πρόσθετη καθυστέρηση στην εφαρμογή της Απόφασης.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ

Προς τους κ.κ. Υπουργούς
- Περιβάλλοντος και Ενέργειας
- Εσωτερικών

ΘΕΜΑ: «Εφαρμογή των κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος»

Η Απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων 135275/2017 (ΦΕΚ Β’ 1751/22.05.2017) όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει ορίζει το πλαίσιο για την κοστολόγηση και τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδατος, με βάση το άρθρο 9 της Οδηγίας Πλαίσιο για το Νερό, 2000/60/ΕΚ. Με την απόφαση εισάγονται ενιαίοι και διαφανείς κανόνες για όλους τους παρόχους υπηρεσιών ύδατος, αλλά και διασφαλίζεται η πρόσβαση σε υπηρεσίες νερού για όλους.

Στόχος της απόφασης υπήρξε η διασφάλιση της βιωσιμότητας των υπηρεσιών ύδατος, με μείωση των απωλειών στα δίκτυα, την προώθηση της εξοικονόμησης νερού και της επαναχρησιμοποίησης, αλλά και η προστασία ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και νοικοκυριών χαμηλών εισοδημάτων. Με την απόφαση δημιουργήθηκε το πλαίσιο για κοινωνικό και περιβαλλοντικό τιμολόγιο στις υπηρεσίες ύδρευσης ενώ παράλληλα αναιρέθηκε η αιρεσιμότητα σε ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, που είχαν θέσει οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, λόγω καθυστερήσεων -στο θέμα αυτό- των κυβερνήσεων προ του 2015.

Ειδικά σε ό,τι αφορά το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου, προβλέπεται μηχανισμός ανάκτησης και ανταπόδοσης, μέσω Ειδικού Λογαριασμού του Πράσινου Ταμείου, για την υλοποίηση των δράσεων που απαιτούνται για την επίτευξη της καλής οικολογικής κατάστασης των υδάτινων σωμάτων, που απαιτεί η Οδηγία 2000/60/ΕΚ.
Τα δεδομένα κοστολόγησης, τιμολόγησης και ανάκτησης κόστους των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, αποτελούν αντικείμενο του Μηχανισμού Παρακολούθησης, που ορίζεται στο άρθρο 13 της εν λόγω απόφασης , μέσω του οποίου οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (μέσω της τότε Ειδικής Γραμματείας Υδάτων) διασφαλίζουν την εφαρμογή των ενιαίων κανόνων. Προκειμένου να διευκολυνθεί τόσο η δημόσια διοίκηση όσο και οι πάροχοι υπηρεσιών νερού, τέθηκε σε λειτουργία τον Ιανουάριο του 2019 κατάλληλο πληροφοριακό σύστημα όπου οι πάροχοι υπηρεσιών νερού εισάγουν στοιχεία σε σχέση με την ανάκτηση κόστους, το πρόγραμμα παρεμβάσεων/επενδύσεων σε υποδομές, την ποιότητα πόσιμου νερού, την επεξεργασία υγρών αποβλήτων κλπ.

Για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της ως άνω απόφασης και την περαιτέρω αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων εκδόθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, διευκρινιστική εγκύκλιος στις 13.06.2018 (ΑΔΑ: 66ΒΖ4653Π8-ΓΣ7) στην οποία ορίζονται και οι προθεσμίες που τίθενται για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς αλλά και τα δεδομένα που πρέπει να εισάγουν οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος στο πληροφοριακό σύστημα.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει και η Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα (Νοέμβριος 2019), η εικόνα που παρουσιάζεται σήμερα είναι κατώτερη των προσδοκιών. Από τους 456 χρήστες του συστήματος, στοιχεία για το 2017 έχουν υποβάλει μόνο οι 128 (28%) και σε πολλές περιπτώσεις τα στοιχεία είναι ελλιπή και μη αξιόπιστα.

Η κατάργηση της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων δημιουργεί επιπλέον προβλήματα, τόσο για το Μηχανισμό Παρακολούθησης όσο και για τη συνολικότερη εφαρμογή του πλαισίου κοστολόγησης και τιμολόγησης, αλλά και για την ορθολογική και διάφανη λειτουργία των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης.

Επειδή η ορθή και διαφανής κοστολόγηση και τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδατος είναι ευρωπαϊκή υποχρέωση

Επειδή η μεγάλη καθυστέρηση εφαρμογής της μπορεί να οδηγήσει σε νέα αιρεσιμότητα στα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία

Επειδή η πολιτεία οφείλει να δίνει κατάλληλα κίνητρα προς την κατεύθυνση της εξοικονόμησης νερού και προστασίας των υδάτινων σωμάτων

Επειδή η Ελλάδα οφείλει να έχει κοινωνικό και περιβαλλοντικό τιμολόγιο στις υπηρεσίες ύδατος

Επειδή οι φορείς που παρέχουν υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης οφείλουν να έχουν διάφανη τιμολόγηση υπηρεσιών, περιορισμό των απωλειών και του μη παραγωγικού κόστους και χρηστή διοίκηση

Επειδή η πολιτεία οφείλει να διασφαλίζει την πρόσβαση σε ικανοποιητικές υπηρεσίες για πολίτες και παραγωγικές δραστηριότητες,

Επειδή η πολιτεία οφείλει να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει αναίτια αύξηση των χρεώσεων για τις υπηρεσίες ύδατος

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί και ζητούνται να καταθέσουν τα σχετικά έγγραφα:

1. Τι μέτρα προτίθενται να λάβουν τα αρμόδια Υπουργεία προκειμένου να εφαρμοστεί η απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων;

2. Πως θα καταστεί πλήρως λειτουργικός ο Μηχανισμός Παρακολούθησης και θα προχωρήσουν άμεσα οι φορείς στην παροχή ορθών και αξιόπιστων στοιχείων;

3. Ποιοι φορείς και πάροχοι υπηρεσιών έχουν προχωρήσει σε αποφάσεις κοστολόγησης και τιμολόγησης;

4. Για ποιο λόγο δεν εισάγονται τα απαραίτητα στοιχεία στο Μηχανισμό Παρακολούθησης και πως θα αντιμετωπίσουν τα αρμόδια Υπουργεία θέματα ποιότητας πόσιμου νερού και απωλειών δικτύων που δεν δημοσιοποιούνται;

Παρακαλούνται οι αρμόδιοι Υπουργοί να καταθέσουν όλα τα έγγραφα των παρόχων υπηρεσιών ύδατος προς εφαρμογή της απόφασης της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων 135275/2017 καθώς και τις αντίστοιχες αποφάσεις των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των Διευθύνσεων Υδάτων αυτών.

Οι Ερωτώντες Βουλευτές

Φάμελλος Σωκράτης

Αβραμάκης Ελευθέριος
Αραχωβίτης Σταύρος
Βαρδάκης Σωκράτης
Βασιλικός Βασίλειος
Βέττα Καλλιόπη
Γκαρά Αναστασία
Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Ζουράρις Κωνσταντίνος
Ηγουμενίδης Νικόλαος
Καλαματιανός Διονύσιος - Χαράλαμπος
Καρασαρλίδου Ευφροσύνη (Φρόσω)
Καφαντάρη Χαρά
Κόκκαλης Βασίλης
Λάππας Σπύρος
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος
Μάρκου Κωνσταντίνος
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος)
Παπαδόπουλος Σάκης
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Σαντορινιός Νεκτάριος
Σαρακιώτης Ιωάννης
Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέτυ)
Συρμαλένιος Νίκος
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
Τσίπρας Γιώργος
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γιώργος