Τομή ουσίας και δημοκρατίας η θεσμοθέτηση της απλής αναλογικής από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ

Δριμεία κριτική στην κυβέρνηση Μητσοτάκη εξαπέλυσε ο βουλευτής Μεσσηνίας και εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Χαρίτσης, κατά την ομιλία του στη Βουλή επί του σχεδίου νόμου για το εκλογικό σύστημα, επικρίνοντάς την ότι “επιχειρεί να καταργήσει μία κατάκτηση που αφορά τη βαθύτερη ουσία της δημοκρατίας μας, την ισότητα της ψήφου των πολιτών”, με “βασική της επιδίωξη την επιστροφή στις μέρες του παλιού πολιτικού συστήματος, την παλινόρθωση λογικών και πρακτικών που οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και την πολιτική ζωή στα όρια της απαξίωσης”.

“Εδώ και έξι μήνες, η κυβέρνηση επιχειρεί συστηματικά να αναιρέσει τομές και κατακτήσεις της περιόδου 2015-2019”, σημείωσε χαρακτηριστικά ο Αλ. Χαρίτσης, αναφερόμενος, μεταξύ άλλων, στην απαξίωση του ΣΕΠΕ και του ΣΔΟΕ, στην κατάργηση του αναπτυξιακού σχεδίου και στις τελευταίες αντιμεταρρυθμίσεις στην Παιδεία.

“Δυστυχώς για τη ΝΔ το μόνο που έχει σημασία είναι η υπέρμετρη πριμοδότηση του πρώτου κόμματος και τελικά ο ολοκληρωτικός έλεγχος του κράτους από τα κομματικά φέουδα, η αυτοδύναμη αλαζονεία της εξουσίας”, επισήμανε, υπογραμμίζοντας: “Οι μονοκομματικές κυβερνήσεις κοινωνικής μειοψηφίας οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα του γκρεμού. Και σήμερα μια μονοκομματική κυβέρνηση κοινωνικής μειοψηφίας κατεδαφίζει το κοινωνικό κράτος, ναρκοθετεί τη δυνατότητα της ανάπτυξης, αδυνατεί να παρέμβει ενεργητικά στα σύνθετα εθνικά ζητήματα, σιωπά αμήχανα στις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Οι μονοκομματικές κυβερνήσεις κοινωνικής μειοψηφίας ανήκουν στο παρελθόν. Και σε αυτό το παρελθόν δεν μπορούμε να γυρίσουμε”.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε ότι “ήταν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που συνέδεσε τον εκλογικό νόμο με τρεις σημαντικές θεσμικές μεταβολές”. “Πρόκειται για τη διεύρυνση του εκλογικού σώματος με τη συμπερίληψη των δεκαεπτάχρονων, την κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών, την κατάθεση επιστημονικού πορίσματος -του πρώτου- για τη ρύθμιση του ζητήματος της ψήφου των εκτός επικρατείας εκλογέων, που άνοιξε το δρόμο για την πρόσφατη απόφαση του κοινοβουλίου”, ανέφερε χαρακτηριστικά, χαρακτηρίζοντας τη θεσμοθέτηση της απλής αναλογικής από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ως “τομή ουσίας και δημοκρατίας, τομή στην κατεύθυνση της ισότητας και της εμπέδωσης της λαϊκής κυριαρχίας”.

Ο Αλ. Χαρίτσης διεμήνυσε πως “η απλή αναλογική είναι ένα από τα πλέον δημοφιλή εκλογικά συστήματα παγκοσμίως, ο τρόπος ανάδειξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και εξασφαλίζει την -κατά το δυνατόν– ακριβέστερη αντιστοίχιση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης προς την πραγματική εκλογική δύναμη των πολιτικών σχηματισμών”, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι “έχει επιδοθεί στη συστηματική απαξίωση της ίδιας της ιδέας της απλής αναλογικής” και ότι φοβάται “την ενεργή συμμετοχή των πολιτών και τον πολιτικό πλουραλισμό, την αναζήτηση συναινέσεων, την ανάδυση ενός δυναμικού πεδίου προγραμματικών συγκλίσεων και πολιτικών διεργασιών”. “Για αυτό επιστρατεύει το φάντασμα της «ακυβερνησίας», αντί να συζητήσει την ουσία -πώς, δηλαδή, μπορεί το πολιτικό σύστημα να κάνει ένα βήμα προς την συγκρότηση κυβερνήσεων συνεργασίας βάσει αρχών. Προς την πολυφωνία εντός του κοινοβουλίου ως συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας”, προσέθεσε.

Ομιλία του βουλευτή Μεσσηνίας και  Εκπροσώπου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Χαρίτση, στη βουλή κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου για τον εκλογικό νόμο

Δεν είναι η πρώτη, και φοβάμαι δεν θα είναι και η τελευταία, φορά που βρισκόμαστε εδώ για να συζητήσουμε ένα νομοσχέδιο που αντανακλά τη βασική επιδίωξη της κυβερνητικής παράταξης: της αναστροφής του χρόνου προς τα πίσω, της επιστροφής στις μέρες του παλιού πολιτικού συστήματος, της παλινόρθωσης λογικών και πρακτικών που οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και την πολιτική ζωή στα όρια της απαξίωσης.

Το είδαμε και άλλες φορές, το βλέπουμε και τώρα. Γιατί τι άλλο είναι το σχέδιο νόμου για το εκλογικό σύστημα από μια επιστροφή σε μία γνώριμη, και προβληματική, κατάσταση όπου αυτό που κυριαρχούσε ήταν η τεχνητή διαστρέβλωση της λαϊκής ετυμηγορίας; Ξέρετε, η χώρα μας έχει υποφέρει πολύ από τις εναλλαγές των εκλογικών συστημάτων. Έχει υποφέρει γιατί αν το δει κανείς από τη δεκαετία του 1950 και μετά, οι αλλαγές (αυτό που ο λαός μας αποκαλεί εκλογομαγειρέματα) αντανακλούσαν την οξύτατη κρίση της αντιπροσωπευτικής μας δημοκρατίας, τις σκοτεινές επιδιώξεις παραθεσμικών κέντρων και, κυρίως, τον φόβο ότι η απόφαση των πολλών στην κάλπη μπορούσε να κλονίσει την κατεστημένη τάξη πραγμάτων στο πολιτικό μας σύστημα.

Μόνο στη μεταπολίτευση, είχαμε οκτώ νομοθετήματα για το εκλογικό σύστημα, νομοθετήματα που στη συντριπτική τους πλειονότητα είχαν ένα στόχο: την πριμοδότηση του πάλαι ποτέ δικομματισμού σε βάρος των υπόλοιπων πολιτικών κομμάτων. Σε αυτή τη μακρά διαδοχή, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έκανε μια τομή: τομή ουσίας, τομή δημοκρατίας, τομή στην κατεύθυνση της ισότητας και της εμπέδωσης της λαϊκής κυριαρχίας. Αυτή η τομή είχε όνομα: απλή αναλογική.

Δυστυχώς, με όλες τις τερατολογίες που έχουν ακουστεί εδώ μέσα από την παράταξη της Νέας Δημοκρατίας, είμαι υποχρεωμένος να σπαταλήσω λίγο χρόνο για να πω τα αυτονόητα. Η απλή αναλογική δεν είναι ένα τέρας που οδηγεί τις κοινωνίες στην ακυβερνησία και στο χάος. Η απλή αναλογική δεν είναι δημιούργημα ενός σκοτεινού εγκεφάλου. Η απλή αναλογική δεν είναι τερτίπι από τον παλιό-καλό τσελεμεντέ των εκλογομαγείρων.

Η απλή αναλογική είναι ένα από τα πλέον δημοφιλή εκλογικά συστήματα παγκοσμίως, είναι ο τρόπος ανάδειξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η απλή αναλογική εξασφαλίζει εν τέλει την - κατά το δυνατόν – ακριβέστερη αντιστοίχιση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης προς την πραγματική εκλογική δύναμη των πολιτικών σχηματισμών. Είναι τόσο, μα τόσο απλό. Κυρίως όμως, η απλή αναλογική συμπυκνώνει μια διαφορετική αντίληψη για τον τρόπο άσκησης της πολιτικής. Μια αντίληψη που εκκινεί από τη θεμελιώδη αρχή της ισότητας της ψήφου των πολιτών. Και δεν σταματά εκεί. Εκτείνεται στην ενεργή συμμετοχή των πολιτών και ενθαρρύνει, εκ των πραγμάτων, τον πολιτικό πλουραλισμό, την αναζήτηση συναινέσεων, την ανάδυση ενός δυναμικού πεδίου προγραμματικών συγκλίσεων και πολιτικών διεργασιών. Αυτό ακριβώς φοβάται η Νέα Δημοκρατία. Για αυτό επιστρατεύει το φάντασμα της «ακυβερνησίας», αντί να συζητήσει την ουσία: πώς δηλαδή μπορεί το πολιτικό μας σύστημα να κάνει ένα βήμα προς τα μπροστά, προς την συγκρότηση κυβερνήσεων συνεργασίας βάσει αρχών, προς την πολυφωνία εντός του κοινοβουλίου ως συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας μας. Αυτό δηλαδή που αντιστοιχεί στη χώρα μας. Ειδικά τώρα, ύστερα από τη δύσβατη περίοδο της κρίσης που είδαμε την αντανάκλασή της στην απαξίωση του πολιτικού συστήματος.

Για τον λόγο αυτό, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ συνέδεσε τον εκλογικό νόμο με τρεις σημαντικές θεσμικές μεταβολές: Τη διεύρυνση του εκλογικού σώματος με τη συμπερίληψη των 17χρονων. Την κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών. Την κατάθεση ενός επιστημονικού πορίσματος, του πρώτου, για τη ρύθμιση του ζητήματος της ψήφου των εκτός επικρατείας εκλογέων που άνοιξε το δρόμο για να φτάσουμε στην πρόσφατη απόφαση του κοινοβουλίου.

Οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις και η απλή αναλογική είχαν έναν στόχο: Να σηματοδοτήσουν μια νέα αρχή, μια νέα αρχή που αναλογεί στη συλλογική προσπάθεια του λαού μας στα χρόνια της κρίσης, μια νέα αρχή που περιγράφει την Ελλάδα του 21ου αιώνα με γνώμονα την εμπέδωση και διεύρυνση της δημοκρατίας, τη διασφάλιση της πολιτικής συμμετοχής, την αναζωογόνηση της πολιτικής ζωής του τόπου.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Θέλουμε ή όχι συνεργασίες; Θέλουμε ή όχι προγραμματικές συγκλίσεις;
Θέλουμε ή όχι κυβερνήσεις που να εκφράζουν την κοινωνική πλειοψηφία; Αν απαντήσουμε καταφατικά, η απλή αναλογική είναι το όχημα για να το επιτύχουμε. Αν όχι, όπως κάνει η Νέα Δημοκρατία, ας σταματήσουμε -και αυτό την καλώ να κάνει- να μιλάμε αόριστα και υποκριτικά για την υπέρβαση των παλιών διαχωριστικών γραμμών, τη συναίνεση, τη συνεργασία.

Η Νέα Δημοκρατία αποδεικνύει ότι όλα αυτά στο δικό της πολιτικό λεξιλόγιο είναι λόγια του αέρα. Για αυτό το λόγο έχει επιδοθεί σε αυτήν τη συστηματική απαξίωση της ίδιας της ιδέας της απλής αναλογικής. Παρουσιάζει σαν το μεγαλύτερο πρόβλημα της δημοκρατίας εκείνο το εκλογικό σύστημα που είναι τελικά η προκείμενη της ίδιας της βάσης της δημοκρατίας: την ισοτιμία της ψήφου. Για αυτό, η ΝΔ μας φέρνει εδώ το ξαναζεσταμμένο φαγητό της ενισχυμένης αναλογικής με κύριο ζητούμενο το περίφημο μπόνους. Αυτό που σας νοιάζει, αυτό που ενδιαφέρει τη ΝΔ, είναι η παλινόρθωση ενός πολιτικού συστήματος που τεχνητά κατασκευάζει πλειοψηφίες, εμπεδώνει τη λογική της άχρηστης και χρήσιμης ψήφου, διευρύνει την ανισοτιμία της ψήφου των πολιτών. Και το κάνετε αυτό σήμερα, με το βλέμμα στο άμεσο μέλλον. Για να εμποδίσετε τη δυνατότητα η χώρα μας να ακολουθήσει το ευρωπαϊκό παράδειγμα, όπου οι εκλογές είναι η αφετηρία προγραμματικών συζητήσεων μεταξύ των κομμάτων με άμεσο στόχο τη συγκρότηση κυβερνήσεων συνεργασίας. Κυβερνήσεων που αντανακλούν την κοινωνική πλειοψηφία, εκφράζουν την πολυμορφία της πολιτικής ζωής, συνθέτουν πάνω στα πραγματικά προβλήματα και τις μεγάλες ριζοσπαστικές τομές που απαιτεί η εποχή μας. Αλλά φυσικά αυτά για εσάς είναι αδιάφορα. Το μόνο που έχει σημασία είναι η υπέρμετρη πριμοδότηση του πρώτου κόμματος.

Τελικά, ο ολοκληρωτικός έλεγχος του κράτους από τα κομματικά φέουδα, η αυτοδύναμη αλαζονεία της εξουσίας. Εδώ και έξι μήνες, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας συστηματικά -ίσως το μόνο πεδίο που δείχνει τέτοια συστηματικότητα- επιχειρεί να αναιρέσει τομές και να καταργήσει κατακτήσεις της περιόδου 2015-2019. Αυτό κάνει με την κατάργηση του αναπτυξιακού σχεδίου. Αυτό κάνει με την απαξίωση του ΣΕΠΕ και του ΣΔΟΕ. Αυτό κάνει με τις αντιμεταρρυθμίσεις στην Παιδεία. Αυτή τη φορά, κάνει κάτι θεσμικά ακόμα πιο σοβαρό. Επιχειρεί να καταργήσει μία κατάκτηση που αφορά τη βαθύτερη ουσία της δημοκρατίας μας.
Η ελληνική κοινωνία όμως δεν ξεχνά ότι είναι οι μονοκομματικές κυβερνήσεις κοινωνικής μειοψηφίας αυτές που οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα του γκρεμού. Σήμερα, μια τέτοια μονοκομματική κυβέρνηση κατεδαφίζει το κοινωνικό κράτος, ναρκοθετεί τη δυνατότητα της ανάπτυξης της χώρας και της ελληνικής κοινωνίας, αδυνατεί να παρέμβει ενεργητικά στα σύνθετα εθνικά ζητήματα, σιωπά αμήχανα στις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Οι μονοκομματικές κυβερνήσεις κοινωνικής μειοψηφίας ανήκουν στο παρελθόν. Και σε αυτό το παρελθόν δεν μπορούμε να γυρίσουμε.

Εμείς θα επιμείνουμε: Θα υπερασπιστούμε την απλή αναλογική. Θα υπερασπιστούμε την ισοδυναμία της ψήφου. Θα υπερασπιστούμε το αυτονόητο: ότι ο λαός μέσω των εκλεγμένων εκπροσώπων του είναι η πηγή όλων των πολιτικών εξουσιών της δημοκρατίας μας.