οποθέτηση Σωκράτη Φάμελλου, τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτή Β` Θεσσαλονίκης, στην εκδήλωση της Ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE/NGL) για τη Δίκαιη Μετάβαση

«Η πολιτική και τα οικονομικά εργαλεία που μας οδήγησαν στην κλιματική κρίση, δεν μπορούν να μας οδηγήσουν στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Χρειάζεται ουσιαστικός μετασχηματισμός του οικονομικού, πολιτικού και κοινωνικού πλαισίου, στο επίκεντρο του οποίου θα βάλουμε το ζήτημα της Δίκαιης Μετάβασης καθώς, ελλοχεύει ο κίνδυνος δημιουργίας νέων ανισοτήτων και φτώχειας από τη μετάβαση των κοινωνιών στην μετα-ανθρακική εποχή. Λαμβάνοντας υπόψη και την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, πρέπει να ανοίξουμε τη συζήτηση για μια νέα σχέση μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, η οποία φυσικά, δεν πρέπει να παραβλέπει ότι η Δίκαιη Μετάβαση αφορά ολόκληρη την κοινωνία και όχι μόνο τις λιγνιτικές περιοχές», δήλωσε ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στην εκδήλωση της Ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE/NGL), με θέμα τη «Δίκαιη Μετάβαση στην Ευρώπη», εχθές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Αναφέρθηκε στη συνέχεια, στην απογοήτευση που ακολούθησε την πρόσφατη Διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα, στη Μαδρίτη, και σχολίασε την περίσσεια δηλώσεων και φιλόδοξων στόχων, στο δημόσιο λόγο για την κλιματική κρίση, με την παράλληλη όμως έλλειψη και καθυστέρηση ουσιαστικών ανάληψης ουσιαστικών δράσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης. «Οι κυρίαρχες ιδεολογικο-πολιτικές δυνάμεις, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο, χρησιμοποιούν οικολογικά συνθήματα, για να αναπαράξουν όμως τις ίδιες οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις που μας έφεραν εδώ, με αποτέλεσμα να καθυστερούμε σημαντικά ως παγκόσμια κοινωνία. Στην Ελλάδα, η απολιγνιτοποίηση χρησιμοποιείται εργαλειακά, ως σύνθημα, από την κυβέρνηση της ΝΔ, για να κρύψει, υπό το πέπλο της, την ιδιωτικοποίηση των δικτύων ενέργειας, φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού και να αποστερήσει, από την πολιτεία, σημαντικά εργαλεία άσκησης πολιτικής στη διαδικασία μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας».
Στάθηκε στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, όπου παραδέχτηκε ότι μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό πλαίσιο συζήτησης για τη Δίκαιη Μετάβαση, τόνισε όμως, ότι αυτό θα επιτευχθεί μόνο εάν ενσωματώσει ουσιαστικά τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2030, το στόχο διασφάλισης της πρόσβασης στο βασικό αγαθό της ενέργειας, καθώς και το αίτημα κοινωνικής δικαιοσύνης. Αυτή η στρατηγική επιλογή μπορεί να οδηγήσει στον προοδευτικό, οικολογικό και κοινωνικό μετασχηματισμό που έχουν ανάγκη οι κοινωνίες μας.
Ο Σ.Φάμελλος έθεσε σε αυτή την κατεύθυνση, δύο κεντρικά ερωτήματα σε σχέση με το πώς τα οικονομικά και πολιτικά εργαλεία μπορούν να φέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και τη διασφάλιση της Δίκαιης Μετάβασης.
-Πόσες και ποιες δημόσιες επενδύσεις έχει ανάγκη η Ευρωπαϊκή Κοινότητα
-Πόσο ισχυρός πρέπει να είναι ο κοινωνικός πυλώνας των πολιτικών
Τόνισε πως οι προβλεπόμενοι, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, πόροι, 7,5 δισ. ευρώ δεν είναι αρκετοί και ότι πρέπει να δοθεί περισσότερη έμφαση στα κριτήρια κατανομής τους. Συγκεκριμένα, να λαμβάνεται υπόψη στη χρηματοδότηση το χρονοδιάγραμμα απεξάρτησης κάθε περιοχής από τα ορυκτά καύσιμα και το ποσοστό εξάρτησης της τοπικής οικονομίας από τον μη ανανεώσιμο πόρο. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και η Μεγαλόπολη, βάσει των δηλώσεων της κυβέρνησης, πρέπει, σε μόλις δύο χρόνια, να αλλάξει μοντέλο ανάπτυξης ενώ, όπως δήλωσε νωρίτερα ο Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Ανάπτυξης, πρόκειται για διαδικασία που χρειάζεται δεκαετίες. Το ΑΕΠ της Δυτικής Μακεδονίας είναι εξαρτημένο σε ποσοστό 40% από τη λιγνιτική παραγωγή, αντίστοιχα οι τοπικές θέσεις εργασίας και επιπλέον, καταγράφει από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στην Ευρώπη. Ανάλογα είναι τα δεδομένα και στη Μεγαλόπολη.
Επισήμανε ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, το 2017, ήταν η πρώτη στην Ευρώπη που έλαβε πρωτοβουλία για τη σύσταση Εθνικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, με χρηματοδότηση από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου. Μόνο το 2018, το Ταμείο συγκέντρωσε 31,5 εκατ. ευρώ, ποσό που σήμερα ξεπερνά τα 60 εκατ. ευρώ αλλά, δυστυχώς παραμένει «παγωμένο» από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. «Προχωρήσαμε επίσης, στο σχεδιασμό ενός νέου σχεδίου ανάπτυξης για τις λιγνιτικές περιοχές, σε διαβούλευση φυσικά με τους τοπικούς φορείς και την υποστήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας. Στόχος ήταν να σχεδιάσουμε, όλοι μαζί, ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, βασισμένο στις αρχές μηδενικά απόβλητα/zerowaste και μηδενικός άνθρακας/zerocarbon για να οδηγήσει τις περιοχές αυτές σε ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης και συνεπώς, βιώσιμων θέσεων εργασίας».
Ο Σ.Φάμελλος αναφέρθηκε στη νομοθετική πρωτοβουλία-τομή της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, τις Ενεργειακές Κοινότητες, όπου, όπως σημείωσε, μπορεί να ενεργοποιήσει την κοινωνική επιχειρηματικότητα στις υπό μετάβαση περιοχές και να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή, το οποίο όμως έχει «παγώσει» από την παρούσα κυβέρνηση.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, επισήμανε ότι, η πρόκληση της Δίκαιης Μετάβασης ενέχει κινδύνους αλλά, ταυτόχρονα, εμπεριέχει και σημαντικές ευκαιρίες για τη δημιουργία νέων κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών με ελπιδοφόρα προοπτική για την Ευρώπη, την αξιοποίηση της καινοτομίας για μία καλύτερη ποιότητα ζωής των πολιτών και το άνοιγμα της συζήτησης για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο και παραγωγικές σχέσεις, που θα δίνουν πλουραλισμό στην επιχειρηματικότητα, καλύτερη διανομή αξιών στην κοινωνία και νέα συνεταιριστικά σχήματα.