Τοποθέτηση του βουλευτή Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο της Πολιτικής Προστασίας

Ο βουλευτής Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Παπαηλιού, μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την «Πολιτική Προστασία», είπε μεταξύ των άλλων, τα εξής :

1) Η κλιματική κρίση αποτελεί πλέον στοιχείο της καθημερινότητας διεθνώς και στη χώρα μας, αφού όλο και πιο έντονα εκτός φυσικής κανονικότητας καιρικά φαινόμενα οδηγούν σε μεγάλες φυσικές καταστροφές και συνακόλουθα σε πρόκληση μεγάλων ζημιών στο φυσικό πλούτο, στην πολιτιστική κληρονομιά, σε υποδομές, σε περιουσίες και τραγικών απωλειών ανθρώπινων ζωών. Φαίνεται, ότι αυτές οι συνέπειες θα επιταθούν τα επόμενα χρόνια.

Βέβαια, υπάρχουν και ανθρωπογενείς αιτίες που οδηγούν σε αυτού του είδους και έκτασης καταστροφές.

Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να θωρακιστεί το κράτος σε όλα τα επίπεδα διοίκησης με τη δημιουργία ενός σύγχρονου, ολοκληρωμένου-ολιστικού, ευέλικτου και αποτελεσματικού μηχανισμού αντιμετώπισης τέτοιων έντονων και καταστροφικών φαινομένων.

Προς αυτή την κατεύθυνση, είναι αναγκαία η αναθεώρηση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και η ριζική αναμόρφωση της «Πολιτικής Προστασίας», ώστε να συγκλίνουν οι επιτελικές, επιχειρησιακές, και υποστηρικτικές δομές της. Πρέπει να γίνουν απολύτως σαφείς οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα σε όλα τα επίπεδα διοίκησης ώστε να μην υπάρχουν επικαλύψεις και να μην οδηγούμεθα σε χαοτικές καταστάσεις, όταν ανακύπτουν ή ενσκήπτουν τέτοιες καταστάσεις. Είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων και ανάληψης δράσεων σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο.

Το νομοσχέδιο δεν κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Δημιουργούνται εμπόδια στην πολιτική προστασία αντί να διευκολύνεται η λειτουργία της και έτσι να υπάρχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών.

Τροποποιούνται θεσμικές λειτουργίες της πολιτικής προστασίας που είχαν δρομολογηθεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ οι προβλέψεις του νομοσχεδίου θα έπρεπε να συνδεθούν με τις πολιτικές και το σχεδιασμό που ήδη έχει η χώρα, σε εθνικό και σε περιφερειακό επίπεδο, κάτι τέτοιο δεν γίνεται. Αυτό αφορά ενδεικτικά τα Περιφερειακά Σχέδια Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας, και το ήδη νομοθετημένο σχέδιο πρόληψης δασικών πυρκαγιών.

2) Η «Πολιτική Προστασία» καθίσταται προβληματική, αφού δημιουργούνται πολλές δομές και πολυμελή, άρα δυσκίνητα, όργανα με παράλληλες η ίδιες αρμοδιότητες. Ενδεικτικά, η λειτουργία του νέου Κέντρου Μελετών Διαχείρισης Κρίσεων (ΚΕΜΕΔΙΚ) με ταυτόχρονη παρουσία του υπάρχοντος σήμερα ΚΕΜΕΑ εντός του ίδιου Υπουργείου.

Ιδρύεται το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κινδύνων (ΕΣΚΕΔΙΚ) ως ειδική κεντρική υπηρεσία του Πυροσβεστικού Σώματος και όχι της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας όπως θα έπρεπε αφού το Πυροσβεστικό Σώμα είναι μία από τις συνιστώσες της «Πολιτικής Προστασίας».

Αρμοδιότητες περιφερειακού συντονιστή ανατίθενται σε ένα μετακλητό υπάλληλο της Περιφέρειας, ο οποίος θα κατευθύνει τις δομές πολιτικής προστασίας των δήμων. Με την κάλυψη της θέσης του περιφερειακού συντονιστή από ένα μετακλητό υπάλληλο της Περιφέρειας, είναι αδύνατη η συνέχεια των πολιτικών της πολιτικής προστασίας, της διαχείρισης κρίσεων και της αντιμετώπισης κινδύνων.

Η «Πολιτική Προστασία» ανατίθεται πλέον ουσιαστικά στο Πυροσβεστικό Σώμα. Το Επιχειρησιακό Κέντρο Πολιτικής Προστασίας υποβαθμίζεται και υπάγεται στο Πυροσβεστικό Σώμα ενώ η Πολιτική Προστασία έχει ευρύτερες αρμοδιότητες

Σε αντίθεση προς την «Πολιτική Προστασία» που έχει 19 αρμοδιότητες, Το Πυροσβεστικό Σώμα έχει μόνο δύο, την πυρόσβεση και την έρευνα και διάσωση στο χερσαίο έδαφος. Με το νομοσχέδιο του αποδίδονται σχεδόν όλες τις αρμοδιότητες.

Συμμετοχή των δήμων δεν προβλέπεται ή υποβαθμίζεται, παρότι οι δήμοι είναι το πρώτο ανάχωμα στο πεδίο της πρόληψης. Δεν προβλέπονται λειτουργίες έκτακτης ανάγκης στους δήμους. Δεν προβλέπονται κέντρα συντονισμού σε επίπεδο δήμων. Από που θα γίνεται ο σχεδιασμός και ο συντονισμός ;

Παράλληλα παύει η αυτονομία και αυτοτέλεια του Πυροσβεστικού Σώματος, ως ενός εκ των τριών Σωμάτων Ασφάλειας. Ενδεικτική είναι η κατάργηση της αυτονομίας και συνακόλουθα η υποβάθμιση της Πυροσβεστικής Ακαδημίας και η ένταξη της ως μια εκ των τριών σχολών της Εθνικής Σχολής Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κίνδυνων.

Εκτός αυτών, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις που καθιστούν τον εθνικό μηχανισμό δυσκίνητο, δυσλειτουργικό, αναποτελεσματικό και ιδιαίτερα δαπανηρό.

3) Με το νομοσχέδιο θεσπίζονται απόρρητα κονδύλια (πιστώσεις) τα οποία διαχειρίζεται η ΓΓΠΠ για την εξυπηρέτηση και την κάλυψη εθνικών αναγκών. Το ερώτημα που τίθεται είναι, ποια εθνικά συμφέροντα εξυπηρετεί η ΓΓΠΠ ώστε να προβλέπονται γι΄ αυτήν τέτοιες δαπάνες.

Το ερώτημα τίθεται έμμεσα και από την Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής, η οποία ζητεί τη συμπλήρωση της σχετικής διάταξης με τρόπο που να ανταποκρίνεται στις προβλέψεις του Ν. 3556/2007.

4) Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ είχε καταθέσει στη Βουλή πρόταση νόμου ουσιαστικής αναδιοργάνωσης της «Πολιτικής Προστασίας», το οποίο είχε προκύψει μετά από μήνες ουσιαστικής διαβούλευσης και συνεργασίας της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΡΟΠΟ, της ΓΓΠΠ και της επιστημονικής κοινότητας. Δυστυχώς δεν κατέστη δυνατή η συζήτηση και ψήφισή της, λόγω των εκλογών του Ιουλίου 2019 Προέβλεπε τη δημιουργία Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας, αξιοποιώντας τις υπάρχουσες οργανικές δομές σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, προσδιορίζοντας τους ρόλους που κάθε μία θα έχει και δημιουργώντας έτσι ένα συνεκτικό σύστημα «Πολιτικής Προστασίας». Παράλληλα καθιστούσε αυτές τις δομές ως βασικούς φορείς συντονισμού και θέσπιζε ρητά την ενίσχυση αυτών των δομών σε προσωπικό και μέσα. Αυτή η πρόταση προέβλεπε, αντί για δυσκίνητες επιτροπές αιρετών που δύσκολα συνέρχονται την ώρα της κρίσης, Συντονιστικά Κέντρα Έκτακτης Ανάγκης από υπηρεσιακού παράγοντες σε όλα τα επίπεδα (τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό).

Στον αντίποδα, με το κυβερνητικό νομοσχέδιο δημιουργείται μια φαραωνικού τύπου ΓΓΠΠ με αρμοδιότητες υπουργείου, η οποία θα διαχειρίζεται μεγάλα ποσά και με απευθείας αναθέσεις.

5) Βεβαίως τα νομοσχέδια που ψηφίζονται, κρίνονται στην πράξη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελούν αντικείμενο κριτικής. Αυτό γίνεται από πλευράς του ΣΥΡΙΖΑ, ως αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Δεν αμφισβητείται η ανάγκη αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου για την «Πολιτική Προστασία». Όμως υφίστανται ουσιαστικές διαφωνίες ως προς το περιεχόμενό του.