Ομιλία του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Ν. Ευβοίας και πρώην Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλη Αποστόλου, ως Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου, στην Ολομέλεια της Βουλής την Τρίτη 3 Μαρτίου 2020, κατά τη διάρκεια της συζήτησης του Νομοσχεδίου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και άλλες διατάξεις»

.

«Έρχομαι, κύριε Υπουργέ, στα θέματα που βάλατε ειδικά στην θητεία που εμείς είχαμε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Κύριε Υπουργέ, όταν παραλάβαμε το Υπουργείο μπροστά μας έτρεχαν 3 δισεκατομμύρια πρόστιμα και καταλογισμοί, μπροστά μας έτρεχαν μνημονιακές απαιτήσεις. Ξεχνάτε ότι κυβερνήσαμε σε μια περίοδο που ήταν πάρα πολύ δύσκολη, ιδιαίτερα για τον αγροτικό χώρο. Μόνο να σας θυμίσω την πρόταση που υπήρχε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις για 23% φορολόγηση του αγροτικού εισοδήματος από το πρώτο ευρώ. Και δώσαμε μεγάλες μάχες και για να αποκρούσουμε αυτές τις προτάσεις, καθιερώνοντας μάλιστα και το ατομικό αφορολόγητο των 8.500 ευρώ για τον αγροτικό χώρο, που αποτελεί μεγάλη κατάκτηση. Ταυτόχρονα επιχειρήσαμε να βάλουμε σε τάξη πάρα πολλά πράγματα που είχαν σχέση με την λειτουργία και τη διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων.
Παρόλα αυτά είπατε ότι είχαμε δύο-τρεις νομοθετικές πρωτοβουλίες. Λάθος κάνετε, γιατί είχαμε πολύ περισσότερες. Είχαμε τις βοσκήσιμες γαίες, μια ρύθμιση η οποία αποτελεί ορόσημο, θα σας έλεγα εγώ, για την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων που υπάρχουν σχετικά με τις επιλεξιμότητες στην κτηνοτροφία. Φέραμε τον νόμο για τους συνεταιρισμούς. Θα σας πω περισσότερα ιδιαίτερα και όσον αφορά τα στοιχεία που είπατε, αλλά και την αποτελεσματικότητα που υπήρξε.
Ξεχάσατε να πείτε, κύριε Υπουργέ, ότι φέραμε την υποχρεωτική αναγραφή της χώρας προέλευσης, είτε του γάλακτος είτε του κρέατος, που ήταν πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που υπάρχουν με τις ελληνοποιήσεις. Φέραμε το εργόσημο ως ένα βασικό στοιχείο απασχόλησης των οικονομικών μεταναστών στον αγροτικό χώρο, κάτι το οποίο και εσείς τώρα επιχειρείται να δείτε μήπως τυχόν με τους πρόσφυγες υπάρξει μια τέτοια απασχόληση μέσα από αυτή τη διαδικασία.
Φέραμε την αγρο-κάρτα, μια κάρτα με την οποία έχει τη δυνατότητα ο αγρότης να παίρνει δάνειο βάζοντας τις ενισχύσεις ως εγγύηση, πάνω από ένα δισεκατομμύριο συνολικό τον χρόνο και μάλιστα χαμηλότοκο. Φέραμε την πληρωμή νωπών και ευαλλοίωτων προϊόντων μέσα σε εξήντα ημέρες για να αντιμετωπίσουμε τις κακές πρακτικές που υπήρχαν στον χώρο όπου είχαμε πληρωμές μέχρι και με επιταγές ενός έτους.
Φέραμε και άλλες ρυθμίσεις, όπως είναι ο ΟΔΙΑΓΕ τον οποίο εσείς καταργείτε σήμερα, έναν οργανισμό ο οποίος μπορούσε να προσφέρει πάρα πολλά όσον αφορά την αξιοποίηση της περιουσίας του αγροτικού χώρου. Φέραμε ρυθμίσεις που είχαν σχέση με προβλήματα. Δεν σας αρέσει η Τράπεζα του Γενετικού Υλικού, κύριε Βορίδη; Να την επισκεφτείτε να δείτε τι δουλειά γίνεται στη Θέρμη Θεσσαλονίκης πάνω στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που έχουμε για φυτικό υλικό και….
Όμως επειδή φάνηκε και από τη συζήτηση ότι είναι άβυσσος η απόσταση που μας χωρίζει στα ζητήματα λειτουργίας του συνεργατισμού, εσείς θεωρείτε την ελευθερία στη λειτουργία του ως πανάκεια. Εμείς κάνουμε ουσιαστικά αυτό που κάνει γενικότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθιερώνοντας για τον αγροτικό χώρο στην Ευρώπη την Κοινή Αγροτική Πολιτική, δηλαδή ενισχύσεις στον αγροτικό χώρο για να μπορεί να ανταγωνιστεί διεθνώς.
Άρα, λοιπόν, εμείς με τις δυνατότητες που έχουμε, τουλάχιστον στο συνεργατισμό, για να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα, βάλαμε, για παράδειγμα, την μία ψήφο ανά μέλος. Εσείς βάλατε μέχρι και σαράντα ψήφους ανά μέλος. Άρα, λοιπόν, τώρα η βασική αρχή που λέμε εμείς για λειτουργία με συνεργασία και αλληλεγγύη είναι δυνατόν να εκφραστεί με τις δικές σας προτάσεις; 
Το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, αγαπητοί συνάδελφοι, θα σημαδευτεί από δυο διατάξεις που συνάντησαν μεγάλη αντίδραση στην Επιτροπή. Η πρώτη είναι αυτή της εισόδου των ιδιωτών στο κεφάλαιο των αγροτικών συνεταιρισμών, με δικαίωμα συμμετοχής και ψήφου στα όργανα της διοίκησης, πράγμα που ευνοεί σκανδαλωδώς όλους αυτούς που θέλουν να περάσουν τα περιουσιακά στοιχεία των συνεταιρισμών σε φυσικά πρόσωπα. Ήταν χαρακτηριστική η τοποθέτηση του γενικού διευθυντή της Διεθνούς Συνεταιριστικής Συμμαχίας. Όπου επιχειρήθηκε να εφαρμοστεί μια τέτοια ρύθμιση, απέτυχε.
Κύριε Υπουργέ, μπερδέψατε τις κεφαλαιουχικές εταιρίες που έχουν ως επίκεντρο το επενδεδυμένο κεφάλαιο. Κατευθύνονται από τους επενδυτές, καθορίζονται από τις επενδυτικές σχέσεις και διαθέτουν ένα συγκεκριμένο πάγιο κεφάλαιο με τους συνεταιρισμούς, που έχουν ως επίκεντρο τον άνθρωπο. Κατευθύνονται από τα μέλη-χρήστες, καθορίζονται από τις εναλλακτικές σχέσεις με τον συνεταιρισμό και το συνεταιριστικό κεφάλαιό τους αποτελείται από μερίδες που μεταβάλλονται ανάλογα με τον αριθμό των μελών.
Κι έρχομαι στη δεύτερη διάταξη. Είναι μια διάταξη, όπου στη συζήτηση στην επιτροπή υπήρξε μια σχετική συζήτηση σε επίπεδο έντασης και είναι αυτή που προβλέπει την αναστολή διώξεων μελών διοίκησης συνεταιρισμών, για πέντε συν ένα χρόνια, για τη μη καταβολή φόρων, τελών, εισφορών, δασμών προς το δημόσιο ή νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών κύριας ή επικουρικής ασφάλισης.
Όντως, υπάρχει πρόβλημα με μερικά μέλη διοικήσεων. Μας απασχόλησε και εμάς, αλλά δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται αυτό το πρόβλημα με διατάξεις που προκαλούν την κοινωνία. Πόσο μάλλον, όταν τόσο στην προηγούμενη ρύθμιση Σαμαρά, με το ν.4224/2013, όσο και στην προκειμένη περίπτωση, δεν πρόκειται να προσφέρουν απολύτως τίποτα. Απλά, θα διαιωνίσουν τη διαδικασία της εκκαθάρισης, που το ξέρετε όλοι, ότι αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα του αγροτικού συνεργατικού χώρου.
Κύριε Υπουργέ, οι συνεταιρισμοί που κατέρρευσαν, άφησαν χρέη, απλήρωτους αγρότες, δημιούργησαν τεράστιες οφειλές στις τράπεζες, αποδέχθηκαν παράνομες ρυθμίσεις, έχασαν μεγάλα μερίδια αγοράς και στο τέλος οδηγήθηκαν σε εκκαθάριση.
Ξέρετε πώς δημιουργήθηκε αυτή η κατάσταση; Από την κομματικοποίηση που είχαν επιβάλλει οι δικές σας κυβερνήσεις Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ στη λειτουργία του χώρου, από το 1980 μέχρι το 2010 και είχε ως αποτέλεσμα την κακοδιαχείριση, τη σπατάλη και τη λεηλασία των πόρων του. Όλα αυτά, σας θυμίζουμε, ότι δεν οφείλονται στη δική μας νομοθεσία, αλλά συνέβησαν την προηγούμενη περίοδο, με τους δικούς σας νόμους των κυβερνήσεων Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ.
Όταν εμείς ψηφίσαμε το ν.4384/16 είχαμε ως στόχο βασικό να ξεκαθαρίσει ο αριθμός των ενεργών συνεταιρισμών. Ξέρετε τι είπαν οι θεσμοί για τη δική μας ρύθμιση; Αυτός ο νόμος έχει την ποιότητα να είναι σαφής. Απλοποιεί και διευκολύνει τη δημιουργία συνεταιρισμών και άλλων μορφών αγροτικών οργανώσεων.
Όλα τα στοιχεία που μας αναφέρετε, κύριε Υπουργέ, δεν είναι αληθή. Βρήκαμε μια εικονική πραγματικότητα. Εξήμισι χιλιάδες συνεταιρισμούς-σφραγίδες, οι περισσότεροι με 750 χιλιάδες αγρότες μέλη. Όλο αυτό το σύστημα για να εξυπηρετεί τη συγκεκριμένη κομματική λειτουργία.
Σήμερα οι αγροτικοί συνεταιρισμοί ανέρχονται στους 880 κι ο συνολικός αριθμός των μελών στις 142 χιλιάδες περίπου, χωρίς να είναι όλα ενεργά μέλη, εκτός κι αν έχετε παρανομήσει, διαγράφοντας συνεταιρισμούς από το μητρώο. Ο δε κύκλος των εργασιών τους είχε άνοδο και ξεπέρασε τα 1,3 δισεκατομμύρια. Αυτό που χρειαζόταν να γίνει, ήταν να συνεχιστεί η προσπάθεια εξυγίανσης, προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγροτών.
Δεν σας άκουσα, κύριε Υπουργέ, να πείτε κάτι για τις οφειλές τους που σήμερα ξεπερνούν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Πετάχτηκαν έξω από το σχέδιο ΗΡΑΚΛΗΣ και ξεπουλιούνται ήδη από την εκκαθαρίστρια PQH, στην οποία έφτασαν μετά την εγκληματική για τον αγροτικό χώρο κατάργηση της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδας.
Καταργείτε –θα το επαναλάβω και πάλι- έναν οργανισμό τον ΟΔΙΑΓΕ, που ήταν πάρα πολύ σημαντικός για την περιουσία των συνεταιρισμών. Βέβαια, εσείς, σε ανάλογη περίπτωση φέρατε τη γνωστή τροπολογία για το Κιάτο, με την οποία καταργήσατε απόφαση του ΣτΕ –ακούστε, αγαπητοί συνάδελφοι- πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι της.
Δεν σας άκουσα να πείτε κάτι για τις ανακτήσεις που μας υποχρέωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να κάνουμε από τον χώρο, με χαρακτηριστικότερη αυτή των 573 εκατομμυρίων των ρυθμίσεων της ΑτΕ.
Κύριε Υπουργέ, στην επιβολή των ανακτήσεων οι συνάδελφοί σας Υπουργοί των δικών σας κυβερνήσεων έχουν τεράστιες ευθύνες, όχι μόνο γιατί έδωσαν χρήματα, χωρίς την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και γιατί δεν έκαναν και τίποτα, για να μην καταλογιστούν.
Αν είχατε σκύψει περισσότερο, θα βρίσκατε γνωστά ονόματα από τον χώρο σας συνδεδεμένα με πακέτα και ρυθμίσεις. Δεν θέλω να πω ονόματα, όλοι γνωρίζουν. Ειδικά για τις ανακτήσεις των ρυθμίσεων της ΑΤΕ, έχουμε κάνει καλή δουλειά, σε συνεργασία με τους ενεργούς συνεταιρισμούς της χώρας. Τεκμηριώσαμε ποσό πολύ μικρότερο, το οποίο σύντομα βλέπω να ανακοινώνετε ως επιτυχία σας, όπως κάνατε πρόσφατα για τα 300 εκατομμύρια των προστίμων για τους βοσκοτόπους, για τους οποίους έρχονται, μετά από δικές μας προσπάθειες, κι άλλες αποφάσεις επιστροφών
Βλέπετε, κύριε Υπουργέ, εσείς τα κάνατε θάλασσα, εμείς ξελασπώνουμε τη χώρα και εσείς επαίρεστε για τη δήθεν αποτελεσματικότητά σας.
Τελειώνω με την εκπροσώπηση του αγροτικού χώρου. Με τη διάταξη που φέρνετε, 23 συνεταιρισμοί από τους 880 του μητρώου που κατέχουν το 51% του συνολικού κύκλου εργασιών, θα μπορούν να συστήσουν την ΕΘΕΑΣ. Μπορεί οι 23 αυτοί συνεταιρισμοί να είναι οι μεγαλύτεροι σε κύκλο εργασιών στη χώρα, αλλά εκπροσωπούν, αγαπητοί συνάδελφοι, το 2,6% των ενεργών συνεταιρισμών. Αν αυτό το θεωρείτε δημοκρατική νομιμοποίηση, οι αποστάσεις που μας χωρίζουν -που έτσι κι αλλιώς ήταν μεγάλες- δεν μπορούν να γεφυρωθούν με καμιά βελτίωση.
Το πρόβλημα των συνεταιρισμών σήμερα, αγαπητοί συνάδελφοι, δεν είναι η καρέκλα της εκπροσώπησης, είναι το πώς θα σταθούν στα πόδια τους και το νομοσχέδιο από τη στιγμή που αγνοεί τις βασικές αρχές του συνεργατισμού, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη, μεταξύ των μελών του, δεν θα προσφέρει τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση. Αντίθετα, θα βλάψει τον χώρο και γι’ αυτό το καταψηφίζουμε.»