Ερώτηση προς τον Υπουργό Υγείας κατέθεσαν 47 βουλευτές/τριες του ΣΥΡΙΖΑ, με πρωτοβουλία της Βουλεύτριας Ν. Κιλκίς Ειρήνης Αγαθοπούλου, αναφορικά με την ανάγκη ψυχοκοινωνικής στήριξης και ενδυνάμωσης του νοσηλευτικού προσωπικού με δεδομένο ότι το συγκεκριμένο επάγγελμα απαιτεί ισχυρά ψυχικά αποθέματα ιδιαίτερα εν μέσω πανδημίας του covid-19.

Στην ερώτηση επισημαίνεται η έμφυλη διάσταση της διαχείρισης της πανδημίας καθώς, σε παγκόσμιο επίπεδο, το 70% του υγειονομικού προσωπικού είναι γυναίκες, με τις νοσηλεύτριες και τις μαίες να αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα του.

Κρίσιμο ρόλο επιτελούν δε, οι νοσηλευτές/τριες και το υπόλοιπο υγειονομικό προσωπικό στην αντιμετώπιση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο λόγω των μέτρων αναγκαστικού περιορισμού για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Σε αυτό το πλαίσιο ερωτάται ο Υπουργός για τα μέτρα που προτίθεται να λάβει με στόχο την ενδυνάμωση και την ψυχική θωράκιση του νοσηλευτικού και λοιπού υγειονομικού προσωπικού, ιδιαίτερα σήμερα, που αυτό βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης του κορονοϊού.

Επιπλέον, ερωτάται αν προτίθεται να αξιοποιήσει την εμπειρία πιλοτικού προγράμματος που υλοποίησε το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) σε συνεργασία με το Νοσοκομείο «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» με έναρξη τον Οκτώβριο του 2018 και στόχο την ψυχική ενδυνάμωση των νοσηλευτριών.

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον Υπουργό Υγείας

Θέμα: «Μέτρα ψυχοκοινωνικής στήριξης και ενδυνάμωσης νοσηλευτριών και νοσηλευτών»
Το 2020 έχει οριστεί από την Εκτελεστική Επιτροπή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ως «Έτος Νοσηλευτών/τριών και Μαιών», προς τιμήν της 200ης επετείου από τη γέννηση της Florence Nightingale, Βρετανίδας πρωτοπόρου της σύγχρονης νοσηλευτικής, με σημαντικό έργο κοινωνικής αναμόρφωσης, αλλά και αξιοσημείωτη παρουσία στον τομέα της στατιστικής. Αντίστοιχα και η 7η Απριλίου, η οποία έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Υγείας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) ήταν αφιερωμένη φέτος στις/στους νοσηλεύτριες/ές ως ελάχιστο δείγμα αναγνώρισης του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν στην παροχή υπηρεσιών υγείας και στη διατήρηση της καλής υγείας των πολιτών.
Ιδιαίτερα σήμερα εν μέσω της πανδημικής κρίσης, το νοσηλευτικό προσωπικό βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση του Covid-19, παρέχοντας υψηλής ποιότητας περίθαλψη και φροντίδα με κίνδυνο της ζωής τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΠΟΥ τα ποσοστά μόλυνσης από τον covid-19 του νοσηλευτικού προσωπικού ανέρχονται στο 9% στην Ιταλία και ως το 14% στην Ισπανία. Ο κρίσιμος ρόλος των επαγγελματιών νοσηλευτών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, οι οποίοι/ες αντιπροσωπεύουν πάνω από το μισό του υγειονομικού προσωπικού, διαπιστώθηκε από παγκόσμιους οργανισμούς μεταξύ των οποίων είναι ο ΟΗΕ, ο ΠΟΥ και το Διεθνές Συμβούλιο Νοσηλευτών. Παγκοσμίως δε, το 70% του υγειονομικού προσωπικού είναι γυναίκες, με τις νοσηλεύτριες και τις μαίες να αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα του. Η έμφυλη διάσταση στη διαχείριση της πανδημικής κρίσης είναι περισσότερο από εμφανής, χωρίς ωστόσο να έχει ακόμα αναδειχθεί στο βαθμό που της αναλογεί.
Εξίσου δεν έχει αναδειχθεί και η ανάγκη διαρκούς επιμόρφωσης και ψυχοκοινωνικής ενδυνάμωσης του νοσηλευτικού προσωπικού για την καλύτερη επιτέλεση του έργου του, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα επάγγελμα που απαιτεί ισχυρά ψυχικά αποθέματα ιδιαίτερα στην παρούσα χρονική στιγμή, μεσούσης της πανδημίας.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2019, την οποία διεξήγαγε το Μαιευτήριο Έλενα Βενιζέλου σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δ. Αττικής, μεταξύ 121 πιστοποιημένων νοσηλευτριών, μαιών και βοηθών νοσηλευτριών/ών (117 γυναίκες, 4 άνδρες) σε τρία δημόσια μαιευτήρια στην Αττική, ανέδειξε ότι το νοσηλευτικό προσωπικό (στην συντριπτική πλειοψηφία τους γυναίκες) στα δημόσια νοσοκομεία εργάζεται αποδυναμωμένο και κατάκοπο. Τρεις στις/στους πέντε είναι στα όρια της κατάρρευσης, ενώ το σύνολο σχεδόν αντιμετωπίζει κατάσταση εξάντλησης, βιολογικής, σωματικής και συναισθηματικής δυσλειτουργίας (“κόπωση συμπόνοιας”).
Η αντιμετώπιση της ψυχικής εξουθένωσης με βάση την μελέτη απαιτεί οργανωμένη διαδικασία στήριξης, κλινική εποπτεία και η συνεχιζόμενη εκπαίδευση. Προς αυτήν την κατεύθυνση το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) σε συνεργασία με το Νοσοκομείο «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» υλοποίησε πιλοτικό πρόγραμμα Βιωματικών Εργαστηρίων και Συμβουλευτικής στο χώρο του Νοσοκομείου, το οποίο ξεκίνησε τον Οκτώβρη του 2018, με στόχο την ψυχική ενδυνάμωση των νοσηλευτριών και με σκοπό να επεκταθεί στα υπόλοιπα νοσοκομεία της χώρας μετά το τέλος του πιλοτικού προγράμματος.
Μεταξύ των θεματικών που αναπτύχθηκαν στα εν λόγω εργαστήρια ήταν η ενίσχυση των δεξιοτήτων των νοσηλευτριών, ασκήσεις ελέγχου και ενίσχυσης συμπεριφοράς στον εργασιακό χώρο του νοσοκομείου και ειδικότερα σε ζητήματα διαπροσωπικών σχέσεων, διαχείριση και λειτουργική αντιμετώπιση κρίσεων, εργασιακών προβλημάτων, αποφόρτιση εργασιακού στρες, διαχείριση ζητημάτων έμφυλης βίας και εργασιακού mobbing.
Ειδικά ως προς την αντιμετώπιση έμφυλης βίας, ο ρόλος των νοσηλευτριών/ών και του ιατρικού προσωπικού είναι ύψιστης σημασίας, αποβαίνει δε καταλυτικός λόγω μέτρων αναγκαστικού περιορισμού για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Εξίσου καταλυτική είναι και η επιμόρφωση των εργαζομένων στο πεδίο της υγείας για την καλύτερη και άμεση παροχής βοήθειας προς τις γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Αξίζει δε να επισημανθεί ότι η αξιολόγηση του προγράμματος από τις ίδιες τις συμμετέχουσες ήταν πολύ υψηλή, τόσο σε επίπεδο προσωπικής ενδυνάμωσης όσο και επαγγελματικής συμπεριφοράς. Για το λόγο αυτό οι συμμετέχουσες ζήτησαν από τη Διοίκηση την επέκταση του προγράμματος, καθώς υπήρξε ενδιαφέρον και από άλλες εργαζόμενες να συμμετέχουν.
Επειδή οι νοσηλεύτριες/ες αποτελούν κυριολεκτικά τη ραχοκοκαλιά των συστημάτων υγείας, ιδιαίτερα δε σε περιόδους σαν αυτή που διανύουμε σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω πανδημίας.
Επειδή η ψυχική ενδυνάμωση και διασφάλιση της ψυχικής υγείας του νοσηλευτικού προσωπικού αποτελεί βασική προϋπόθεση για την καλύτερη επιτέλεση του έργου του.
Επειδή η υγεία για όλους/ες αφορά και το νοσηλευτικό προσωπικό και τους/τις εργαζόμενους/ες στον χώρο της υγείας.
Επειδή η πανδημική κρίση ανέδειξε την σημασία θωράκισης των δημόσιων συστημάτων υγείας παγκοσμίως και των εργαζομένων σε αυτήν.
Επειδή πρόκειται για ένα επάγγελμα που απαιτεί υψηλή ψυχική ανθεκτικότητα.
Επειδή ο χαρακτήρας της εργασίας τους είναι ιδιαίτερα τραυματικός εφόσον έρχονται σε συχνή και άμεση επαφή με το θάνατο.
Επειδή εν τέλει η διαχείριση της πανδημίας έχει έμφυλο πρόσημο και το νοσηλευτικό προσωπικό πλειοψηφικά είναι γυναίκες.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός
1. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει για την ενδυνάμωση και ψυχική θωράκιση του νοσηλευτικού προσωπικού της χώρας;

2. Προτίθεται να αναπλαισιώσει το εν λόγω πιλοτικό πρόγραμμα Κοργιαλένειου-ΚΕΘΙ ώστε να ανταποκριθεί, ιδιαίτερα σήμερα, στις ανάγκες των νοσηλευτριών/ών εν μέσω πανδημικής κρίσης;

3. Πώς προτίθεται να αξιοποιήσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα Κοργιαλένειου-ΚΕΘΙ σε διευρυμένη πλέον κλίμακα ώστε να επιμορφωθεί σε ζητήματα ψυχικής ανθεκτικότητας, ενδυνάμωσης και διαχείρισης κρίσεων το σύνολο του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού;
Οι ερωτώντες βουλευτές

Αγαθοπούλου Ειρήνη
Αβραμάκης Ελευθέριος
Αθανασίου Αθανάσιος (Νάσος)
Αλεξιάδης Τρύφωνας
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Βαρδάκης Σωκράτης
Βέττα Καλλιόπη
Γιαννούλης Χρήστος
Γκιόλας Γιάννης
Δρίτσας Θεόδωρος
Ζαχαριάδης Κώστας
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Ηγουμενίδης Νίκος
Θραψανιώτης Εμμανουήλ
Καλαματιανός Διονύσης
Καρασαρλίδου Ευφροσύνη (Φρόσω)
Κασιμάτη Ειρήνη (Νίνα)
Λάππας Σπυρίδων
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος
Μάρκου Κωνσταντίνος
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μιχαηλίδης Ανδρέας
Μουζάλας Γιάννης
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μπουρνούς Γιάννης
Νοτοπούλου Κατερίνα
Ξανθός Ανδρέας
Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)
Παπαηλιού Γιώργος
Παπανάτσιου Κατερίνα
Παπαχριστόπουλος Θανάσης
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Ραγκούσης Γιάννης
Σαρακιώτης Γιάννης
Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
Σκουρολιάκος Παναγιώτης (Πάνος)
Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)
Σπίρτζης Χρήστος
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
Φάμελλος Σωκράτης
Φίλης Νικόλαος
Φωτίου Θεανώ
Χαρίτου Δημήτριος (Τάκης)
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γιώργος