Ερώτηση και ΑΚΕ 22 βουλευτών ΣΥΡΙΖΑ, με πρωτοβουλία των βουλευτών Κ. Μάρκου και Σ. Αναγνωστοπούλου, προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και θέμα: "Επανεξέταση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της χρονικής περιόδου αλιείας του αλιευτικού εργαλείου της Βιντζότρατας σε προστατευόμενες περιοχές"

Με δεδομένα ότι:

Στόχος όλων και προπαντός του Υπουργείου, της Περιφέρειας και των αρχών ελέγχου της αλιείας οφείλει να είναι όχι η ικανοποίηση ομάδων συμφερόντων με ισχύ πίεσης ή απλώς ο πρόσκαιρος «εφοδιασμός των ιχθυαγορών» αλλά πάνω απ΄όλα η βιωσιμότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος και ειδικότερα η σταθερότητα και βελτίωση των ιχθυοαποθεμάτων, των αλιευτικών πεδίων και των θεμελίων αυτών που είναι τα λιβάδια Ποσειδωνίας.
Αντί αναζήτησης τρόπων επέκτασης της χρήσης της βιντζότρατας η διατήρηση των ιχθυοαποθεμάτων απαιτεί την οριστική παύση τους. Απαραίτητη είναι και η άμεση εφαρμογή σε όλες τις περιοχές Ποσειδωνίας του συναγερμού alarm zone από τα κατά τόπους λιμεναρχεία και από το Κέντρο Παρακολούθησης Αλιείας όσον αφορά την είσοδο αλιευτικών σκαφών μέσης αλιείας σε απαγορευμένη περιοχή (σύμφωνα με την ΚΥΑ 162252 του 2008). Επίσης αντί παρατάσεων κρίσιμος είναι ο αυστηρός έλεγχος των αλιευτικών εργαλείων Βιντζότρατας.
Σύμφωνα με ανακοινώσεις του Υπουργείου σας εξετάζετε επανεξέταση της χρονικής περιόδου αλιείας του αλιευτικού εργαλείου της Βιντζότρατας κατά παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας λειτουργούν 7 Βιντζότρατες.
Η χρονική συγκυρία που εξετάζεται η επέκταση χρήσης αυτών των δύο αλιευτικών εργαλείων συμπίπτει πρώτον με την θέση σε αχρησία των Φορέων Διαχείρισης και την παράλληλη κατάργηση κάποιων από αυτούς από την παρούσα Κυβέρνηση. Συμπίπτει δεύτερον, με την Κοινή Δήλωση Ελλάδας-Ιταλίας για τους Πόρους της Μεσογείου και τα ζητήματα που έχουν ανακύψει σχετικά με την ιταλική αλιεία στον χώρο του Ιονίου Πελάγους. Ήδη υπάρχουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τις ιταλικές μηχανότρατες, όπως ποιος ελέγχει εάν συμμορφώνονται με τις οδηγίες της GFCM, ποιος ελέγχει το ημερολόγιο αλιευμάτων, πού ξεφορτώνονται τα αλιεύματα και ποιος τα καταγράφει και κυρίως αν ακολουθούνται όλες οι νόμιμες ενέργειες για την πορεία των εμπορευμάτων.
Α. Για αυτούς τους λόγους, ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Είναι στα σχέδια της Κυβέρνησης η επέκταση της κατ’ εξαίρεση χρήσης αυτών των δύο αλιευτικών εργαλείων στο μέλλον;

2. Ποια άτομα και με ποια ιδιότητα αποτελούσαν την επιτροπή που φέρεται να εισηγήθηκε την επέκταση των δύο αυτών εργαλείων;

3. Έχετε λάβει υπόψη σας την άποψη όλων των αλιέων αλλά και των αρμόδιων επιστημονικών φορέων, όπως και του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου;

4. Έχει γίνει συλλογή των στοιχείων από τα κατά τόπους λιμεναρχεία όσον αφορά την συχνότητα περιστατικών μη νόμιμης χρήσης της Βιντζότρατας, στις κατηγορίες αλιευμάτων που απαγορεύεται;

5. Θα θέσει το Υπουργείο σας σε άμεση εφαρμογή για όλες τις περιοχές Ποσειδωνίας τον συναγερμό alarm zone από τα κατά τόπους λιμεναρχεία και από το Κέντρο Παρακολούθησης Αλιείας όσον αφορά την είσοδο αλιευτικών σκαφών μέσης αλιείας σε απαγορευμένη περιοχή (σύμφωνα με την ΚΥΑ 162252 του 2008);

Β. Αιτούμεθα να κατατεθεί στη Βουλή: Η σχετική έκθεση με την αντίστοιχη εισήγηση από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.)

Επισυνάπτεται το πλήρες κείμενο της Ερώτησης και του Αιτήματος Κατάθεσης Εγγράφων

ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΚΕ

Προς τον κ. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Θέμα: «Επανεξέταση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της χρονικής περιόδου αλιείας του αλιευτικού εργαλείου της Βιντζότρατας σε προστατευόμενες περιοχές».
Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1 του Κανονισμού (ΕΚ) με αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου της 21ης ∆εκεµβρίου 2006 «απαγορεύεται η αλιεία µε δίχτυα τράτας, δράγες, γρι-γρι, γρίπους συρόμενους από σκάφος, πεζότρατες ή παρόμοια δίχτυα πάνω από βυθούς µε θαλάσσια βλάστηση από, ιδίως, Posidonia oceanica ή άλλα θαλάσσια φανερόγαµα». Εξάλλου, η απαγόρευση της παραγράφου 1 εδάφιο 1 και της παραγράφου 2 εφαρμόζεται, από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού, σε όλους τους τόπους Natura 2000, σε όλες τις ειδικές προστατευόμενες περιοχές και σε όλες τις ειδικά προστατευόμενες περιοχές µμεσογειακού ενδιαφέροντος (SPAMI) που έχουν οριστεί για τη διατήρηση των ενδιαιτημάτων αυτών δυνάμει της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ ή της απόφασης 1999/800/ΕΚ (άρθρο 4 παρ. 4 του 1967/2006 Κανονισμού).
Τα λιβάδια Ποσειδωνίας, που απαντώνται μόνο στο πλαίσιο της μεσογειακής βιογεωγραφικής ζώνης, αποτελούν τον τόπο αναπαραγωγής πολλών θαλάσσιων ειδών, ενώ διαδραματίζουν πρωτεύοντα οικολογικό ρόλο. Πρόκειται για πολύτιμα αναπαραγωγικά πεδία για περισσότερα από 80 είδη ψαριών, καθώς σε αυτά οι πιθανότητες επιβίωσης των νεαρών απογόνων αυξάνονται κατακόρυφα.Στον επανακαθορισμό των θαλάσσιων περιοχών και κυρίως με τη μοναδική βλάστηση από Ποσειδωνία στις οποίες απαγορεύεται η αλιεία και ενισχύεται η προστασία τους προχώρησε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με την υπ’ αριθμ. 142447/2019 υπουργική απόφαση, πέραν αυτών όπου έχουν καθοριστεί με την παλιότερη απόφαση του υπουργείου (αριθμ. 167378/4.6.2007 απόφαση ΥΠΑΑΤ -241 Δ`).
Τα αλιευτικά εργαλεία «γρίπος που σύρεται από αγκυροβολημένο σκάφος», «τράτα» ή «βιντζότρατα» (SB) λειτουργούν κατ’ εφαρμογή σχεδίου διαχείρισης που θεσπίστηκε με την αριθ. 6719/146097/29-12-2016 ΥΑ (Φ.Ε.Κ. Β’ 4348), σε εφαρμογή του άρθρου 19 του Κανονισμού (ΕΚ) 1967/2006 για ορισμένα τεχνικά μέτρα στη Μεσόγειο Θάλασσα. Έτσι, ο Κανονισμός αποθαρρύνει τη χρήση αυτών των μέσων και περιλαμβάνει μέτρα απόσυρσής τους. Η λειτουργία τους γίνεται κατά παρέκκλιση των προβλεπόμενων στο άρθρο 13. Η παρέκκλιση για την λειτουργία του εργαλείου ισχύει από 3/6/2017 και για 3 έτη, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2017/929 της Επιτροπής της 31ης Μαΐου 2017 για τη θέσπιση παρέκκλισης από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1967/2006 του Συμβουλίου όσον αφορά την ελάχιστη απόσταση από την ακτή και το ελάχιστο βάθος θάλασσας που οφείλουν να τηρούν οι συρόμενοι από σκάφος γρίποι που αλιεύουν στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας. Σε αυτό το εξαιρετικό πλαίσιο η βιντζότρατα επιτρέπεται να αλιεύσει μόνο μαρίδα και γόπα ωστόσο τα αποτελέσματα δείχνουν το αντίθετο.
Το τρέχον αυτό μη βιώσιμο μοντέλο κοστίζει μία περιουσία. Σύμφωνα με αναφορά της Παγκόσμιας Τράπεζας (2012) αν υιοθετούσαμε μία πιο βιώσιμη διαχείριση της αλιείας, θα κερδίζαμε παγκόσμια ετησίως 83 δισεκατομμύρια δολάρια (73.7 δις ευρώ). Κατ’ επέκταση, η έξοδος από τον νέο υφεσιακό κύκλο της οικονομίας και η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας προϋποθέτουν την προστασία και ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής και τη βιώσιμη διαχείριση μοναδικών φυσικών και πλουτοπαραγωγικών πόρων όπως αυτοί που συγκεντρώνονται στους οικοτόπους του Πατραϊκού και Κορινθιακού Κόλπου.
Επιβάλλεται επίσης, αν θέλουμε να έχουμε σταθερά ιχθυοαποθέματα να εφαρμόζονται αυστηρά οι διατάξεις που απαγορεύουν συρόμενα εργαλεία κάθε είδους (μηχανότρατες, βιντζότρατες, γρι – γρί με μεγάλος «άλτος» διχτυού) στις περιοχές με λιβάδια Ποσειδωνίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις περιοχές που είναι εντός Natura 2000, όπως οι ακτές του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου, Στροφιλιάς, Κυπαρισσιακού. Σημειώνουμε ότι η Ποσειδωνία μπορεί να αναπτυχθεί και σε δεκάδες μέτρα βάθος και πρακτικά σχεδόν στο σύνολο της ακτογραμμής των 16.000 χιλιομέτρων της χώρας μας.
Επειδή στόχος όλων και προπαντός του Υπουργείου, της Περιφέρειας και των αρχών ελέγχου της αλιείας οφείλει να είναι όχι η ικανοποίηση ομάδων συμφερόντων με ισχύ πίεσης ή απλώς ο πρόσκαιρος «εφοδιασμός των ιχθυαγορών» αλλά πάνω απ΄όλα η βιωσιμότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος και ειδικότερα η σταθερότητα και βελτίωση των ιχθυοαποθεμάτων, των αλιευτικών πεδίων και των θεμελίων αυτών που είναι τα λιβάδια Ποσειδωνίας.
Επειδή αντί αναζήτησης τρόπων επέκτασης της χρήσης της βιντζότρατας η διατήρηση των ιχθυοαποθεμάτων απαιτεί την οριστική παύση τους. Απαραίτητη είναι και η άμεση εφαρμογή σε όλες τις περιοχές Ποσειδωνίας του συναγερμού alarm zone από τα κατά τόπους λιμεναρχεία και από το Κέντρο Παρακολούθησης Αλιείας όσον αφορά την είσοδο αλιευτικών σκαφών μέσης αλιείας σε απαγορευμένη περιοχή (σύμφωνα με την ΚΥΑ 162252 του 2008). Επίσης αντί παρατάσεων κρίσιμος είναι ο αυστηρός έλεγχος των αλιευτικών εργαλείων Βιντζότρατας.
Επειδή σύμφωνα με ανακοινώσεις του Υπουργείου σας εξετάζετε επανεξέταση της χρονικής περιόδου αλιείας του αλιευτικού εργαλείου της Βιντζότρατας κατά παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας λειτουργούν 7 Βιντζότρατες.
Επειδή η χρονική συγκυρία που εξετάζεται η επέκταση χρήσης αυτών των δύο αλιευτικών εργαλείων συμπίπτει πρώτον με την θέση σε αχρησία των Φορέων Διαχείρισης και την παράλληλη κατάργηση κάποιων από αυτούς από την παρούσα Κυβέρνηση.
Συμπίπτει δεύτερον, με την Κοινή Δήλωση Ελλάδας-Ιταλίας για τους Πόρους της Μεσογείου και τα ζητήματα που έχουν ανακύψει σχετικά με την ιταλική αλιεία στον χώρο του Ιονίου Πελάγους. Ήδη υπάρχουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τις ιταλικές μηχανότρατες, όπως ποιος ελέγχει εάν συμμορφώνονται με τις οδηγίες της GFCM, ποιος ελέγχει το ημερολόγιο αλιευμάτων, πού ξεφορτώνονται τα αλιεύματα και ποιος τα καταγράφει και κυρίως αν ακολουθούνται όλες οι νόμιμες ενέργειες για την πορεία των εμπορευμάτων.
Α. Για αυτούς τους λόγους, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Είναι στα σχέδια της Κυβέρνησης η επέκταση της κατ’ εξαίρεση χρήσης αυτών των δύο αλιευτικών εργαλείων στο μέλλον;
2. Ποια άτομα και με ποια ιδιότητα αποτελούσαν την επιτροπή που φέρεται να εισηγήθηκε την επέκταση των δύο αυτών εργαλείων;
3. Έχετε λάβει υπόψη σας την άποψη όλων των αλιέων αλλά και των αρμόδιων επιστημονικών φορέων, όπως και του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου;
4. Έχει γίνει συλλογή των στοιχείων από τα κατά τόπους λιμεναρχεία όσον αφορά την συχνότητα περιστατικών μη νόμιμης χρήσης της Βιντζότρατας, στις κατηγορίες αλιευμάτων που απαγορεύεται;
5. Θα θέσει το Υπουργείο σας σε άμεση εφαρμογή για όλες τις περιοχές Ποσειδωνίας τον συναγερμό alarm zone από τα κατά τόπους λιμεναρχεία και από το Κέντρο Παρακολούθησης Αλιείας όσον αφορά την είσοδο αλιευτικών σκαφών μέσης αλιείας σε απαγορευμένη περιοχή (σύμφωνα με την ΚΥΑ 162252 του 2008);
Β. Αιτούμεθα να κατατεθεί στη Βουλή:
Να κατατεθεί η σχετική έκθεση με την αντίστοιχη εισήγηση από το Ελληνικό Κέντρο
Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.)
Οι ερωτώντες Βουλευτές

Μάρκου Κώστας

Αναγνωστοπούλου Αθανασία

Αθανασίου Αθανάσιος

Βαρδάκης Σωκράτης

Βέττα Καλλιόπη

Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος

Ηγουμενίδης Νικόλαος

Θραψανιώτης Εμμανουήλ

Καφαντάρη Χαρά

Μάλαμα Κυριακή

Μαμουλάκης Χαράλαμπος

Μωραΐτης Θάνος

Πούλου Παναγιώτα

Ραγκούσης Γιάννης

Σκουρολιάκος Παναγιώτης

Σκούφα Μπέττυ

Συρμαλένιος Νικόλαος

Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος

Φίλης Νικόλαος

Χαρίτου Δημήτριος

Χρηστίδου Ραλλία

Ψυχογιός Γεώργιος