Τοποθέτηση της αν. Τομεάρχη Περιβάλλοντος και βουλευτή Δυτ. Τομέα Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ, στην συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, κατά τη συζήτηση του σ/ν Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» (30/04/2020)

.

Καταρχάς, όσο και να προσπαθούμε να πούμε ότι έγινε διαβούλευση αυτές τις τρεις μέρες μέσα στη Βουλή με την παρουσία και τις πολύωρες συνεδριάσεις της Επιτροπής μας, αυτός ο διάλογος και η ανταλλαγή απόψεων δεν μπορεί να υποκαταστήσει μία ουσιαστική διαβούλευση για το, εν λόγω, σχέδιο νόμου, η οποία έπρεπε, ήδη, να έχει προηγηθεί για να ήταν και ουσιαστική. 

Απ’ αυτά που ακούσαμε και χθες και από τους προσκεκλημένους με τις νέες συνθήκες της τηλεδιάσκεψης, αλλά και γενικότερα με τη στάση που έχουν οι κοινωνικοί φορείς και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις αυτό το νομοσχέδιο δεν «ακουμπάει» στην κοινωνία. Γι’ αυτό το νομοσχέδιο, πλέον, δημιουργούνται όλο και περισσότερες συμμαχίες εναντίον του. Δεν είναι μόνο οι περιβαλλοντικές οργανώσεις. Δεν είναι τα Κόμματα της Αντιπολίτευσης, πολιτικές δυνάμεις εδώ, που δεν συμφωνούν. Δεν είναι μόνο οι κοινωνικοί φορείς. Είναι οι επιστημονικοί φορείς, οι οποίοι δεν συμφωνούν με το, εν λόγω σχέδιο, νόμου και ο καθένας με τον τρόπο του ζητεί την απόσυρση του.
Ουσιαστική διαβούλευση, πιθανό, να έγινε για τα πρώτα 66 άρθρα μέχρι τις 14 Μαρτίου και ήρθε στη Βουλή το νομοσχέδιο με 130 άρθρα. Ένα νομοσχέδιο που έχει πάρα πολλές «φωτογραφικές» διατάξεις και αναδείξαμε αρκετές και στις προηγούμενες συνεδριάσεις.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, κύριοι Υπουργοί, θα ήθελα να τονίσω επιμέρους ζητήματα μιας και συζητάμε κατ’ άρθρον. Στο άρθρο 1, η αύξηση της διάρκειας ισχύος της ΑΕΠΟ από δεκαπέντε σε είκοσι ένα χρόνια δεν είναι συμβατή με τις ταχύτατες περιβαλλοντικές αλλά και τεχνολογικές μεταβολές που επιτελούνται σήμερα. Έχει να κάνει και με αλλαγές σε ευρωπαϊκές οδηγίες και με την ανάγκη εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με αυτές, οι οποίες κάνουν λόγο για χρόνους λιγότερους από 15 χρόνια, όπως οκτώ χρόνια κ.λπ..
Δεν μπορεί να τίθενται στο άρθρο 2 αποκλειστικές προθεσμίες τόσο μικρές, ιδίως όταν οι υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες. Οι διατάξεις του προβλέπουν, ότι οι γνωμοδοτήσεις που δεν υποβλήθηκαν θεωρούνται θετικές, υπονομεύουν, επίσης, την ασφάλεια δικαίου, χωρίς να συνεισφέρουν σε κάτι ουσιαστικό στη διαδικασία ή την επιτάχυνση.
Στο άρθρο 5, με την κατάργηση της παρ. β΄ παρακάμπτεται η όποια πιθανή περιβαλλοντική ζημιά έχει επιφέρει το υφιστάμενο έργο κατά τη λειτουργία του. Τι νόημα θα έχει, τυχόν, περιβαλλοντική επιθεώρηση αν γίνει, αφού η περιβαλλοντική ζημιά δεν εμποδίζει την ανανέωση της ΑΕΠΟ;
Στο άρθρο 6, που αφορά στη σύνθεση του ΚΕΣΠΑ. Από τη σύνθεσή του, πλέον, απουσιάζουν εκπρόσωποι της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και της πρώην Ειδικής Γραμματείας Υδάτων. Εδώ, θα έβλεπα θετικό να ζητηθεί από την Κυβέρνηση και η συμμετοχή εκπροσώπου της Ανεξάρτητης Αρχής του Συνηγόρου του Πολίτη στο ΚΕΣΠΑ και στο ΠΕΣΠΑ, η αποστολή των φακέλων για έλεγχο νομιμότητας, με παράλληλη δυνατότητα της Αρχής να κάνει μία αυτοτελή έρευνα.
Σε ό,τι αφορά στις περιοχές NATURA. Για τους Φορείς Διαχείρισης ελέχθησαν πολλά και δεν θα επαναλάβω τα ίδια. Όντως, πρόκειται για υπερσυγκέντρωση και υπουργοκεντροποίηση των Φορέων Διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, εντελώς αντίθετη με τη λογική η οποία ακολουθείται και σε ευρωπαϊκές χώρες. Ο ρόλος τους, λίγο πολύ, είναι γνωστός, δηλαδή, αυτό το μοντέλο διαχείρισης μέσω των προστατευόμενων περιοχών.
Θα ήθελα να θέσω δύο ερωτήματα. Καταρχάς, γιατί κάνετε μόνο 24 μονάδες διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών στο Υπουργείο, τη στιγμή που σήμερα είναι 36 οι φορείς; Γιατί δεν διατηρείτε μία τέτοια συγκεκριμένη δομή;
Επίσης, το πολύ σημαντικό που θέλω να θέσω είναι για το θέμα των εργαζομένων και την ανασφάλεια που για περισσότερα από δεκατέσσερα χρόνια βρίσκονται. Γιατί δεν προβλέπετε τίποτα για το εργασιακό τους μέλλον; Δημιουργείται αυτός ο κεντρικός φορέας, όπως αναφέρετε, άλλα οι 350 εργαζόμενοι θα μεταφερθούν εκεί ως συμβασιούχοι; Θα είναι μία υπηρεσία του Υπουργείου, του Δημοσίου, που θα λειτουργεί μόνο με συμβασιούχους; Τι διαδικασία ΑΣΕΠ θα ακολουθηθεί και πώς θα μοριοδοτηθούν;
Αναφορικά με τις προστατευόμενες περιοχές, ένα άλλο πολύ σοβαρό ζήτημα είναι ότι εισάγονται όροι πολεοδόμησης στις προστατευόμενες περιοχές. Χωρίζονται σε τέσσερις. Η γενική θεσμοθέτηση, αυστηρά, καθορισμένων ζωνών δεν ευσταθεί και δεν αιτιολογείται, δεδομένου ότι κάθε περιοχή προστασίας της φύσης φέρνει ιδιαίτερα και διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, θα έλεγα ότι επειδή αναφέρθηκαν πάρα πολλά και για τις ζώνες διαχείρισης οικοτόπων και ειδών. Είναι στο άρθρο 44, 11γ΄. Εδώ αναφέρεται και για το θέμα των υδρογονανθράκων. Νομίζω ότι ο εκπρόσωπος του ΣΜΕ μας είπε με σαφήνεια χθες κάποια πράγματα και δεν συμφωνούν και εκείνοι. Ενώ με βάση τη Συνθήκη NATURA μπορεί να υπάρχουν λατομεία, δραστηριότητες μεταλλεία, αμμοληψία, είναι κάτι το επικίνδυνο. Δεν μπορεί να είναι ζώνη αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Αυτό βάζει πάρα πολλές σκέψεις.
Επιτρέψτε μου, κύριε Υπουργέ, να ρωτήσω κάτι, γιατί το μυαλό μου πηγαίνει όχι τόσο στις νυν έρευνες που γίνονται. Μήπως έχετε σκοπό αξιοποίησης σχιστολιθικού αερίου; Θέτω μία ερώτηση, καθώς πρόκειται για μία μέθοδο που τα περιβαλλοντικά κινήματα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, πλην της Αγγλίας, είναι αρνητικά.
Σε ό,τι αφορά στα θέματα των δασών και το άρθρο 48, που ζητείται να αποσυρθεί ουσιαστικά, καθώς βάζει θέματα και για τον ορισμό του δάσους, αλλά και για τα έγγραφα πληροφοριακού χαρακτήρα, όποια υπάρχουν που θα χρησιμοποιούνται στους χαρακτηρισμούς δασικών χαρτών και σε όλη αυτή τη διαδικασία. Εδώ πρέπει να πούμε ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει κρίνει, ότι έγραφα πληροφοριακού χαρακτήρα που έχουν εκδοθεί από δασάρχες δεν υποκαθιστούν τη διαδικασία των πράξεων χαρακτηρισμού.
Επίσης, το Συμβούλιο της Επικρατείας αναφέρει στην απόφαση 3246/17, ότι σε κάθε περίπτωση ο δασάρχης υποχρεούται να ακολουθεί τη διαδικασία του νόμου και δεν έχει την ευχέρεια να διατυπώσει προσωπική αντίληψη πάνω σε πληροφοριακό χαρακτήρα. Αυτό, κάπως, «δένει» και με τα θέματα του ΟΠΕΚΕΠΕ, αγρογή, όπως είπαμε προχθές, που θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα στοιχεία. Το ζήτημα, όμως, είναι ότι όση δουλειά είχε γίνει μέχρι σήμερα, «τινάζεται στον αέρα». Είναι πολύ προβληματικό το, εν λόγω, άρθρο.
Επίσης, το άρθρο 49, για τις Επιτροπές Αντιρρήσεων. Εκτός το ό,τι θα είναι ιδιώτες μηχανικοί, δικηγόροι που θα προεδρεύουν, δεν θα είναι καθοριστικός ο ρόλος και η συμμετοχή δασολόγων και δασοπόνων.
Στο άρθρο 118, για το ΙΓΜΕ. Πραγματικά, πρέπει να λυθεί το ζήτημα και για τους εργαζόμενους του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών. Να διορθώσω, όμως, κάτι που ακούστηκε. Το ΙΓΜΕ δεν είχε ποτέ καμία σχέση με την έρευνα των υδρογονανθράκων. Άλλες εταιρείες ασχολήθηκαν. Μιλάμε για την παλιά Δ.Ε.Η,… κ.λπ.. Όμως, για τον ορυκτό πλούτο, φυσικά, η συνεισφορά του είναι καθοριστική, επί δεκαετίες.
Σε ό,τι αφορά στα θέματα των αποβλήτων. Στο άρθρο 90, γίνεται λόγος για τα επικίνδυνα απόβλητα και για μία διαδικασία μεταφοράς κ.λπ.. Θέλω να θέσω ένα ερώτημα στους κύριους Υπουργούς. Καθώς μιλάτε για τον αμίαντο, θέλω να ρωτήσω, στο Μάτι, που έγιναν όλα αυτά το καλοκαίρι, που πήγε ο κ. Πρωθυπουργός και άδειασε ένα οικόπεδο. Αυτή τη στιγμή, στο Μάτι, σε άλλο οικόπεδο μέσα στον οικιστικό ιστό υπάρχουν διάφορα απόβλητα, ακόμη και αμιάντου. Θέλω μία απάντηση γι` αυτό το θέμα.
Επίσης, επειδή αναφέρομαι στο συγκεκριμένο θέμα και αναφέρονται κάποια και στο άρθρο 2, για τον Οργανισμό «ΜΑΤΙ ΞΑΝΑ», πραγματικά θα ήθελα να μας πείτε πώς προχωρεί η συγκεκριμένη εταιρεία για την οποία ψήφισε η Βουλή πέρυσι το καλοκαίρι; Μαθαίνω ότι έχουν παραιτηθεί τοπικοί φορείς και εκπρόσωποι πολιτών. Έχουν προχωρήσει κατεδαφίσεις, αν έχει εκδοθεί καμία οικοδομική άδεια και γενικότερα πως προχωράει το χωροταξικό στο εν λόγω.
Όσον αφορά στην ενεργειακή απόδοση στο άρθρο που αφορά «ενσωμάτωση Οδηγίας και κάποιες τροποποιήσεις», να πω ότι είναι σημαντικό ενώ λέτε εσείς, κύριε Υπουργέ, για την ενεργειακή αποδοτικότητα των κτηρίων - και για το ΕΣΕΚ το καινούργιο και για τους φιλόδοξους στόχους και μιλάτε ειδικά για την ενεργειακή εξοικονόμηση - παγώνετε μέχρι το 2022 την κατασκευή των νέων κτηρίων στη βάση αυξημένων απαιτήσεων κτηρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας. Αυτό είναι σοβαρό ενώ έπρεπε ήδη να έχει αρχίσει.
Το άρθρο 48, για τα δασικά. Εκεί αναφέρονται τα θέματα των οικιστικών πυκνώσεων. Πρέπει να δοθεί μία λύση για τις περιοχές των Ιονίων Νήσων, των Κυκλάδων, του Αιγαίου, για τα χορτολιβαδικά υπάρχουν συμπολίτες μας, οι οποίοι δεν μπορούν καν να μεταβιβάσουν ένα ακίνητο νόμιμο, γιατί κάποιο κομμάτι έχει χαρακτηριστεί ή χορτολιβαδικό ή δασικό κ.λπ.. Δεν μπορεί να γίνει η μεταγραφή συμβολαιογραφικών πράξεων και πρέπει να γίνονται δικαστήρια. Είναι ένα σύνθετο ζήτημα, αλλά πρέπει να λυθεί. Υπήρχε μία πρόταση ρύθμιση από την Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στο νόμο που είχε καταθέσει στα τέλη Ιουνίου του 2019. Δεν μπήκε στην Βουλή, μας πρόλαβαν οι εκλογές.
Εν κατακλείδι, για τον ΑΔΜΗΕ, είναι πάρα πολύ σοβαρό αυτό που συμβαίνει. Μέσα σε δύσκολες συνθήκες με τους θεσμούς, διατηρήσαμε το 51% των δικτύων και των υποδομών. Είναι πολύ σημαντικό. Έρχεστε τώρα και το απελευθερώνετε. Ιδιωτικοποιείτε πλήρως τον ΑΔΜΗΕ. Τα δίκτυα είναι ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο. Εδώ φαίνεται και η κερδοφορία του ΑΔΜΗΕ. Έχει σχέση με τη συμμετοχή των ιδιωτών. Το 24% των Κινέζων. Σαφώς έχει σχέση και εδώ φαίνεται ότι η συνεργασία του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα μπορεί να προχωρήσει, αλλά η πλειοψηφία, το 51%, είναι υπό δημόσιο έλεγχο. Αυτό δείχνει ότι με όρους συγκεκριμένους, διαφάνειας, αμοιβαίου συμφέροντος, μπορεί να υπάρξει αυτή η συνεργασία. Αλλά τα δίκτυα δεν μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν όπως προωθείτε εσείς τώρα.
Επειδή ήμουν σε μία διάσκεψη με μικρομεσαίους από τη Δυτική Αθήνα – λέγοντας ότι σε πολλούς καταστηματάρχες έχουν κόψει το ηλεκτρικό ρεύμα. Είναι κλειστοί, είχαν οφειλές, άλλοι υπολειτουργούν και μέσα στην κρίση με όλες αυτές τις συνθήκες που υπάρχουν, γίνεται αποκοπή ηλεκτρικού ρεύματος σε μικρομεσαίους επιχειρηματίες. Έχουμε πάρα πολλά τέτοια στοιχεία, τα οποία συγκεντρώνουμε γενικά ανά την Ελλάδα. Μέτρα ανάκαμψης παίρνονται, επανερχόμαστε στην πραγματικότητα. Το είπε και ο κύριος Πρωθυπουργός σήμερα. Τα βασικά αγαθά, όμως, όπως νερό, ενέργεια που πρέπει για όλους να είναι δεδομένα, βλέπουμε ότι αποκόπτονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Κλείνοντας, το αίτημά μας εξακολουθεί να είναι για απόσυρση, όπως άλλωστε συμφωνούμε με τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά κινήματα και μεγάλο κομμάτι του επιστημονικού κόσμου. Καλείστε να δείτε πολύ σοβαρά το εν λόγω σχέδιο νόμου.