Εισήγηση στο σχέδιο νόμου "Δημιουργική Ελλάδα: ενίσχυση του κινηματογραφικού, οπτικοακουστικού και δημιουργικού τομέα, ίδρυση φορέα για το βιβλίο και λοιπές διατάξεις για τον σύγχρονο πολιτισμό". Ολομέλεια Βουλής

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, συζητάμε σήμερα ένα πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού που περιλαμβάνει μια σειρά από θεσμικές αλλαγές σε κρίσιμους τομείς του σύγχρονου πολιτισμού. Βασική ρύθμιση του νομοσχεδίου είναι η κατάργηση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, του φορέα δηλαδή που στήριζε μέχρι σήμερα την τέχνη της κινηματογραφίας, αλλά όχι μόνο.

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου στήριζε την σχέση του κοινού με την αίθουσα, στήριζε την κινηματογραφική παιδεία του ελληνικού κοινού και πολλά άλλα. Καταργεί το Υπουργείο Πολιτισμού, λοιπόν, τον φορέα αυτό και δημιουργεί μια ανώνυμη εταιρεία στη θέση του, τη «Δημιουργική Ελλάδα Α.Ε.», με στόχο αποκλειστικά την προσέλκυση επενδύσεων στον οπτικοακουστικό κλάδο.

Είναι λάθος. Είναι λάθος σε ό,τι αφορά τον σύγχρονο πολιτισμό. Είναι λάθος σε σχέση με τη διαχείριση των εκκρεμοτήτων που αφήνει πίσω του το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων, που επίσης καταργείται. Είναι λάθος σε σχέση με το μέλλον της ελληνικής κινηματογραφίας και γενικότερα. Γιατί; Ο νέος φορέας λειτουργεί με μοναδικό του γνώμονα τα οικονομοτεχνικά στοιχεία ενός επενδυτικού και μόνο επενδυτικού σχεδίου. Η κινηματογραφία, με άλλα λόγια, γίνεται επενδυτικό σχέδιο, ενώ τα πολιτιστικά κριτήρια απουσιάζουν κυριολεκτικά.

Το Υπουργείο Πολιτισμού με αυτό το νομοσχέδιο δείχνει με όλους τους τρόπους τον δρόμο που αποφάσισε να βαδίσει. Επέλεξε έναν δρόμο που μέρα με τη μέρα θα απομακρύνεται από τον Πολιτισμό, από την Τέχνη, από τους καλλιτέχνες, από τους δημιουργούς, θα τους απομακρύνει. Όμως ακόμη κι αυτή η λεγόμενη φιλοεπενδυτική οπτική του νομοσχεδίου για τον κινηματογράφο -το αποδείξαμε και στις συνεδριάσεις της επιτροπής- είναι άκρως κρατικοδίαιτη. Σας είπαμε ότι με την αρχιτεκτονική του νέου φορέα ευνοούνται τα μεγάλα συμφέροντα της οπτικοακουστικής αγοράς, ότι ευνοούνται οι πολυεθνικές εταιρείες που θα έρθουν για να τις πληρώσετε, για να τις δανείσουν οι ελληνικές τράπεζες και τελικά να μην ξοδέψουν ούτε ένα ευρώ στη χώρα.

Τα δημιουργικά κριτήρια στις χρηματοδοτήσεις απουσιάζουν εντελώς. Αποκλείετε τους ανθρώπους του κινηματογράφου από τον νέο φορέα, ex officio δηλαδή. Λέτε ότι απαγορεύεται η συμμετοχή συλλογικών φορέων του κινηματογράφου στη γενική συνέλευση της νέας εταιρείας. Δεν τους θέλετε προφανώς, γιατί δεν θέλετε πολιτιστικά κριτήρια στις κρατικοδίαιτες επενδύσεις σας.

Αλλάξτε το άρθρο 7 παράγραφο 2 του νομοσχεδίου. Επιτρέψτε και φορείς συλλογικής εκπροσώπησης των δημιουργών στη γενική συνέλευση της «Δημιουργικής Ελλάδας Α.Ε.». Σας το ζητάνε οι φορείς, που σας καλούν να εισάγετε στις νομοτεχνικές σας βελτιώσεις τη συγκεκριμένη αλλαγή -σας το είπαν στις επιτροπές-, να μπορούν να συμμετέχουν δηλαδή έστω και με μία μετοχή οι συλλογικοί φορείς των καλλιτεχνών, των κινηματογραφιστών, στη γενική συνέλευση. Δεν είναι οι κινηματογραφιστές, κύριε Υπουργέ, “συγκρουόμενα συμφέροντα”. Γιατί τους εκλαμβάνετε ως τέτοια; Στη διάθεσή σας και η νομοτεχνική, για να τη συμπεριλάβετε, εάν θέλετε. Μας την έχει καταθέσει η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών.

Πάμε παρακάτω. Λέτε ότι ακόμη κι αν διαφωνεί κανείς με τον νέο φορέα θα πρέπει να ψηφίσει το εργαλείο του cash rebate. Κατ’ αρχάς η δική μας παράταξη, η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία δημιούργησε το εργαλείο του cash rebate. Εσείς το καταστρέφετε με αυτόν τον τρόπο. Πρώτον, το χρεώσατε με «άνοιγμα» 90 εκατομμύρια, κατά δική σας δήλωση. Δεύτερον, το «παγώνετε» για τουλάχιστον πέντε μήνες. Συνεπώς μέχρι τη νέα σεζόν δεν θα χρηματοδοτήσετε νέα πράγματα, νέες ταινίες. Θα προσπαθήσετε να ξεχρεώσετε τις παλιές εκκρεμότητές σας, για να το πούμε απλά. Και φυσικά δεν θα είναι πέντε μήνες, θα είναι πολύ περισσότερο, ως συνηθίζεται.

Το εργαλείο αυτό εσείς το κάνετε κρατικοδίαιτο και παράλληλα δεν εισάγετε δικλείδες ασφαλείας, ποσόστωσης για κάθε είδους κινηματογραφίας, ώστε να διασφαλίζεται η χρηματοδότηση στο δημιουργικό κομμάτι, στα επιλεκτικά προγράμματα. Γιατί; Για να τα παίρνουν όλα τα λεγόμενα «στρατηγικά επενδυτικά σχέδια», τα οποία θα μοιράζετε εσείς με υπουργικές αποφάσεις. Δηλαδή θα μοιράζετε όλα αυτά τα εκατομμύρια με υπουργικές αποφάσεις.

Επίσης βλέπουμε πλήρη αδιαφάνεια στη διαδικασία επιλογής των επενδυτικών σχεδίων, απουσία κριτηρίων και σωρεία υπουργικών αποφάσεων, οι οποίες μπορεί να αλλάξουν τα πάντα μέσα στον νόμο ανά πάσα στιγμή. Άρα λοιπόν το βασικό πολιτικό ερώτημα που τίθεται είναι ένα: Ανατέλλει σήμερα μια καλύτερη μέρα για την κινηματογραφική τέχνη, για την εθνική κινηματογραφία στην Ελλάδα; Και η απάντηση είναι ξεκάθαρα, με κεφαλαία, ένα ΟΧΙ.

Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, η ΕΣΠΕΚ, η ΣΑΠΟΕ, η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ με ανακοίνωσή τους διαπιστώνουν σημαντικές ελλείψεις που θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον της ελληνικής κινηματογραφίας, με επίκεντρο την ασάφεια ως προς την ύπαρξη του επιλεκτικού προγράμματος. Θα το καταθέσω και αυτό αφού πω και το τελευταίο μέρος της ανακοίνωσης, που λέει: «Είμαστε αισιόδοξοι ότι το Υπουργείο θα ανταποκριθεί θετικά στα δίκαια αιτήματά μας για τη δημιουργία ενός σχεδίου νόμου που θα οδηγήσει σε μια υγιή και πλούσια ελληνική κινηματογραφία». Σας τα είπαν και στις επιτροπές. Γιατί δεν τους ακούτε; Το καταθέτω κι αυτό.

Σας μεταφέρουμε εδώ επίσης την αγωνία όλων για τους πόρους που θα έχει εξασφαλισμένους ο νέος φορέας. Δεν μας δώσατε αυτά τα στοιχεία, ενώ σας τα ζητήσαμε στην επιτροπή. Το 1,5% για τον ελληνικό κινηματογράφο θα αποδίδεται; Γιατί δεν εισάγετε ρητά το άρθρο αυτό μέσα στον νόμο; Το τέλος συνδρομητικής τηλεόρασης εισπραξιμότητα θα έχει και πόσο θα έχει; Γιατί δεν ξεκαθαρίζεται αυτό μέσα στον νόμο; Ποιοι τελικά θα είναι οι πόροι και πού θα κατευθύνονται; Όλα αυτά θα έπρεπε με απόλυτη σαφήνεια να αποτυπώνονται στο νομοσχέδιο.

Τα ερωτήματα, λοιπόν, αυτά παραμένουν σε εκκρεμότητα και συσκοτίζουν το αύριο του νέου φορέα. Αυτοί είναι οι λόγοι που εμείς διαφωνούμε με αυτό το νομοθέτημα.

Σε ό,τι αφορά τώρα το θέμα του νέου φορέα για το βιβλίο, η δική μας άποψη είναι ότι αλλάζετε την ταμπέλα σε έναν φορέα που κουβαλάει μεγάλα βάρη και φοβόμαστε ότι χρησιμοποιείται το βιβλίο ως πρόσχημα για να σκεπάσει το Υπουργείο Πολιτισμού την αποτυχημένη διαχείριση του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού. Σας ζητάμε επίμονα τον απολογισμό έργου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού και δεν μας τον δίνετε. Δεν μας τον δώσατε ούτε στις επιτροπές.

Τώρα λέτε ότι αυτός ο φορέας θα έχει ως κεντρικό του σκοπό το βιβλίο. Οι φορείς σας λένε ότι δεν είναι το κατάλληλο σχήμα αυτό, ότι ο φορέας αυτός δεν έχει τις διαχειριστικές δυνατότητες να αναβαθμίσει την εθνική πολιτική για το βιβλίο. Σας λένε επίσης ότι φτιάχνετε έναν φορέα για το βιβλίο όπου οι εκπρόσωποι του βιβλίου είναι μια πολύ πολύ μικρή μειοψηφία. Σας ζητάνε οι φορείς του βιβλίου συγκεκριμένο προϋπολογισμό. Σας ζητάνε έναν φορέα με αποκλειστικό αντικείμενο το βιβλίο, όπου θα μπορούν να συμμετέχουν όλοι.

Επιμείναμε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων να τους καλέσετε όλους. Σας είπαν όσοι κλήθηκαν -γιατί δεν κλήθηκαν όλοι- ότι η μεταρρύθμιση σας είναι σε λάθος κατεύθυνση. Γιατί δεν τους ακούτε ούτε αυτούς; Αυτό δεν μπορούμε να το καταλάβουμε. Δεν ακούτε τους κινηματογραφιστές, δεν ακούτε ούτε τους ανθρώπους του βιβλίου.

Εμείς, λοιπόν, δεν μπορούμε να στηρίξουμε έναν σχεδιασμό που γίνεται ερήμην των ανθρώπων του βιβλίου ούτε μπορούμε να δεχτούμε το «όλα καλώς καμωμένα» όσον αφορά το Εθνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Θέλουμε απολογισμό, θέλουμε συμμετοχή όλου του οικοσυστήματος του βιβλίου σε αυτόν τον νέο φορέα που θέλετε να φτιάξετε.

Σε ό,τι αφορά το ΑΚΡΟΠΟΛ, σας είπαμε σε όλους τους τόνους ότι πρόκειται για έναν λευκό ελέφαντα στο δωμάτιο. Φορτώνετε και άλλους διορισμούς επάνω σε έναν φορέα που δεν λειτουργεί και κυρίως κάνετε ότι δεν βλέπετε την αποτυχία σας όλα αυτά τα χρόνια όσον αφορά το ΑΚΡΟΠΟΛ. Από κόμβο σύγχρονου πολιτισμού που λέγατε ότι θα το κάνετε, το έχετε μετατρέψει σε ένα κτήριο - «φάντασμα».

Εμείς λοιπόν σας λέμε ότι πρέπει να αποσύρετε όλο το κεφάλαιο του νομοσχεδίου που αφορά το Ακροπόλ και να προσέλθετε στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων σε δημόσιο απολογισμό του τι έχει πάει στραβά με το ΑΚΡΟΠΟΛ, γιατί δεν μπορέσατε επί τέσσερα χρόνια να το λειτουργήσετε και γιατί ρημάζει. Δεν είμαστε διατεθειμένοι να σας δώσουμε λευκή επιταγή στο θέμα του ΑΚΡΟΠΟΛ ούτε στο ελάχιστο. Τέλος, στα υπόλοιπα ζητήματα του νομοσχεδίου έχουμε αναφερθεί διεξοδικά στις συνεδριάσεις των επιτροπών, έχουμε επεξηγήσει ποια επιμέρους άρθρα θα στηρίξουμε.

Θα ήθελα όμως, κλείνοντας, να πω ότι ο πολιτισμός είναι όλοι οι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτόν, πολλές φορές και πίσω από τα φώτα και πίσω από τις κουρτίνες και κάτω στα υπόγεια. Μέσα στον πακτωλό υποσχέσεων και μεγαλεπήβολων σχεδίων του νομοσχεδίου αυτό που δεν υπάρχει ούτε μία μέριμνα για την εργασιακή ασφάλεια των ανθρώπων που δουλεύουν πίσω από τη σκηνή πραγματικά μας εξοργίζει.

Αυτό για εμάς δεν είναι αποδεκτό και δεσμευόμαστε απέναντί τους ότι στο άμεσο επόμενο διάστημα θα καταθέσουμε μια δέσμη προτάσεων που να τους αφορά. Ο σύγχρονος πολιτισμός δεν μπορεί να είναι μια εργασιακή ζούγκλα για τους πολλούς και βροχή εκατομμυρίων για τους λίγους. Δεν συμβιβαζόμαστε με αυτήν την κανονικότητά σας και δεν μας τα θαμπώνουν τα μεγάλα σας λόγια. Σας ευχαριστώ.