Άρθρο του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλου, για το greenagenda.gr

«Έχουμε ήδη χάσει ενάμιση χρόνο για την υλοποίηση ενός σχεδίου δίκαιης μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές της χώρας μας. Το ότι το «μη σχέδιο», γράφτηκε στα γραφεία της Αθήνας, πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς συμμετοχή και συνδιαμόρφωση με τις τοπικές κοινωνίες αποτελεί κομβικό λάθος. Η ανάγκη δημιουργίας ισχυρής νέας τοπικής επιχειρηματικότητας και εισοδήματος δίνει τη θέση της στη λογική «φαρ ουέστ» και «όποιος προλάβει». Οι τοπικές κοινωνίες εκφράζουν την αγωνία τους για το καθοδικό σπιράλ, αφού πρόκειται πια για θέμα επιβίωσης καθώς οι λιγνιτικές μονάδες ήδη αποσύρονται με τουλάχιστον άλλους δύο χιλιάδες (2.000) ανέργους να προστίθενται στη Δυτική Μακεδονία», σημειώνει ο Σωκράτης Φάμελλος σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στις 14.12.2020 στην ιστοσελίδα greenagenda.gr.

Ξεκαθαρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τάσσεται υπέρ της τάχιστης απολιγνιτοποίησης της χώρας, ως τμήμα ενός ευρύτερου σχεδίου απανθρακοποίησης του ενεργειακού μίγματος και ότι ο λιγνίτης, οφείλει να αντικατασταθεί με ΑΠΕ, και όχι με τις νέες ιδιωτικές μονάδες φυσικού αερίου, όπως επιδιώκει η κυβέρνηση ΝΔ, δεσμεύοντας τη χώρα σε ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα έως το 2050.

Ο Σ. Φάμελλος υπογραμμίζει ότι μία από τις βασικές προϋποθέσεις που έχει θέσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την απολιγνιτοποίηση είναι η δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών, ώστε να αποτελέσουν πρότυπα πράσινης και δίκαιης ανάπτυξης για όλους και παρουσιάζει τις προτάσεις, έναν «οδικό χάρτη», του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την πραγματικά δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών.

Ακολουθεί το πλήρες άρθρο:

Οδικός χάρτης για την πραγματικά δίκαιη μετάβαση των λιγντιτικών περιοχών

Ένα χρόνο μετά την αιφνίδια, και χωρίς προετοιμασία, εξαγγελία του κυρίου Μητσοτάκη για το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων της χώρας έως το 2028, οι περιοχές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης παραμένουν σε κοινωνικό και οικονομικό αδιέξοδο.

Οι λιγνιτικές μονάδες ήδη αποσύρονται με τουλάχιστον άλλους δύο χιλιάδες (2.000) ανέργους να προστίθενται στη Δυτική Μακεδονία. Η πανδημία πολλαπλασιάζει την κοινωνική ανησυχία και τα αδιέξοδα, ενώ η κυβέρνηση περιορίζεται σε εξαγγελίες και στην επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος.

Δυστυχώς, το μέχρι τώρα δημοσιοποιημένο σχέδιο της κυβέρνησης δεν αποτελεί αναπτυξιακό προγραμματισμό αλλά ομαδοποίηση αιτημάτων ενδιαφερόμενων επενδυτών, με ασαφή και ανασφαλή απόδοση θέσεων εργασίας, ενώ δεν ενσωματώνει κατάλληλα τις προτάσεις των αυτοδιοικητικών και παραγωγικών φορέων της περιοχής.

Έχουμε ήδη χάσει ενάμιση χρόνο. Το ότι το «μη σχέδιο», γράφτηκε στα γραφεία της Αθήνας, πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς συμμετοχή και συνδιαμόρφωση με τις τοπικές κοινωνίες αποτελεί κομβικό λάθος. Η διάσταση της δημιουργίας ισχυρής νέας τοπικής επιχειρηματικότητας και εισοδήματος φαίνεται να δίνει τη θέση της στη λογική «φαρ ουέστ» και «όποιος προλάβει».

Οι τοπικές κοινωνίες εκφράζουν την αγωνία τους για το καθοδικό σπιράλ, αφού πρόκειται πια για θέμα επιβίωσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τάσσεται υπέρ της τάχιστης απολιγνιτοποίησης της χώρας, ως τμήμα ενός ευρύτερου σχεδίου απανθρακοποίησης του ενεργειακού μίγματος. Ο λιγνίτης, οφείλει να αντικατασταθεί με ΑΠΕ, και όχι με τις νέες ιδιωτικές μονάδες φυσικού αερίου, που επιδιώκει η κυβέρνηση ΝΔ, δεσμεύοντας τη χώρα σε ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα έως το 2050.

Μία από τις βασικές προϋποθέσεις που έχει θέσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την απολιγνιτοποίηση είναι η δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών, ώστε να αποτελέσουν πρότυπα πράσινης και δίκαιης ανάπτυξης, για όλους.

Απαραίτητο στοιχείο της δίκαιης μετάβασης στη μεταλιγνιτική εποχή είναι ο χωρικός σχεδιασμός και η χωροθέτηση περιοχών εγκατάστασης νέων δραστηριοτήτων, όλων των παραγωγικών τομέων, καθώς και η αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων επενδύσεων στους τομείς Παιδείας, Υγείας και Πολιτισμού. Η προσέλκυση νέας επιχειρηματικότητας πρέπει να ανταποκρίνεται στα κριτήρια της καινοτομίας, της κλιματικής ουδετερότητας και της κυκλικής οικονομίας και να έχει ισχυρά κίνητρα επιδότησης και φοροελαφρύνσεων και για μεγάλες αλλά και για μικρές και μεσαίες επενδύσεις, με κριτήριο την απόδοση σταθερών θέσεων εργασίας.

Η ευρεία αποκατάσταση των λιγνιτωρυχείων πρέπει να αποδώσει εδάφη στις τοπικές κοινωνίες για βιώσιμη αγροτική παραγωγή αλλά και για έργα ΑΠΕ, μέσω ενεργειακών κοινοτήτων. Σημαντική διέξοδο αποτελούν τα έργα δημόσιων υποδομών, με κριτήρια κλιματικής ανθεκτικότητας και ουδετερότητας, η τηλεθέρμανση και οι επενδύσεις στην προστασία της βιοποικιλότητας της περιοχής, που θα ανατροφοδοτήσει τον πρωτογενή και τον τριτογενή τομέα. Το σχέδιο πρέπει να διοικηθεί από τοπική δομή με συμμετοχή της αυτοδιοίκησης και των παραγωγικών φορέων, από την πρώτη μέρα εφαρμογής του.

Όμως, το 2023 είναι ήδη πολύ κοντά, και οι επενδύσεις που θα καλύψουν το κενό δε θα έχουν υλοποιηθεί σε 2 χρόνια. Είναι ορατός ο κίνδυνος μεγάλες ομάδες του πληθυσμού να μείνουν πίσω. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η οξεία κρίση που δημιούργησε η κυβέρνηση και που θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προτείνει τα εξής:

- Άμεσα ενισχυμένο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» για τις λιγνιτικές περιοχές, με δημόσια ενίσχυση του προϋπολογισμού, για ιδιωτικά και δημόσια κτίρια ώστε να καταπολεμηθεί η ενεργειακή φτώχεια και να πετύχουμε μεγαλύτερο αποτύπωμα και στην εργασία.

- Κάλυψη του λειτουργικού και επενδυτικού κόστους από την πολιτεία για ενεργειακές κοινότητες τοπικών φορέων και επιχειρήσεων, που θα μειώνουν και το ενεργειακό κόστος στην περιοχή, με στόχο να φτάσουν το 50% της τοπικής ενεργειακής παραγωγής ΑΠΕ.

- Επέκταση του περιβαλλοντικού/εκπτωτικού τιμολογίου ηλεκτρικής ενέργειας, που θέσπισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στις τοπικές επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας χαμηλότερο κόστος ενέργειας για την παραγωγή.

- Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας με μη επιστρεπτέα επιχορήγηση και κάλυψη ασφαλιστικού και εργατικού κόστους για νέες διατηρήσιμες θέσεις εργασίας.

- Δημόσιες υποδομές για έργα των ΟΤΑ, σιδηροδρομικές διασυνδέσεις και υποδομές εξωστρέφειας σε Παιδεία, Υγεία, Πολιτισμό που θα δώσουν άμεσες θέσεις εργασίας.

Η διαδικασία της δίκαιης μετάβασης θα διαρκέσει πάνω από δεκαετία. Δε χρειάζεται πυροτεχνήματα, και πρόχειρες εξαγγελίες. Ούτε να μετατραπεί σε συγκυριακή ευκαιρία των λίγων, αφήνοντας τις τοπικές κοινωνίες έξω και πίσω.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα επιδιώξει και θα διεκδικήσει ακριβώς αυτό: μια δίκαιη μετάβαση για την τοπική κοινωνία που να την αφορά, με στέρεη και βιώσιμη βάση.