ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ.Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας
Θέμα: «Ανάγκη ρύθμισης του πεδίου για την εύρυθμη ανάπτυξη υποδομών Α.Π.Ε.»

Η Δυτική Μακεδονία αντιμετωπίζει το τελευταίο διάστημα το φαινόμενο της έντονης ζήτησης για την δημιουργία επενδύσεων σε υποδομές Α.Π.Ε., που σε ένα βαθμό συνδέεται και με τη βίαιη και χωρίς σχέδιο απολιγνιτοποίησης που επιχειρεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Παρόλο που συμφωνούμε για τους στόχους διείσδυσης των ΑΠΕ, ιδιαίτερη ανησυχία μας προκάλεσε ο αναρτημένος γεω-πληροφοριακός χάρτης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (geo.rae.gr), όπου διαπιστώνεται ότι στην περιοχή προβλέπεται μια πύκνωση δραστηριοτήτων και χωροθετήσεων κυρίως για αιολικούς και φωτοβολταικούς σταθμούς.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία των Τμημάτων Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας των περιφερειακών ενοτήτων της Δυτικής Μακεδονίας έχουν δοθεί, από τον Σεπτέμβριο του 2019 έως και τις 20 Ιανουαρίου 2021, οι κάτωθι άδειες για αξιοποίηση εκτάσεων για φ/β συστήματα με απαλλακτικό από υποχρέωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης ή με πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις:
Για την Κοζάνη, οι άδειες περιλαμβάνουν επενδύσεις που εκτείνονται σε εκτάσεις 17.165 στρεμμάτων, για την Φλώρινα 11.716 στρέμματα, την Καστοριά 939,7 στρέμματα και για τα Γρεβενά 635,6 στρέμματα.
Οι λόγοι που συντελούν σε αυτό το φαινόμενο της υπερθέρμανσης των ΑΠΕ είναι η αποδόμηση των διαδικασιών σχεδιασμού και αδειοδότησης, η χωρίς σχέδιο ψευδο-απελευθέρωση των έργων από τον αντιπεριβαλλοντικό νόμο της ΝΔ 4685/20, η έλλειψη ολοκληρωμένου χωρικού σχεδιασμού και η καθυστέρηση στην αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, η οποία ενώ είχε προκηρυχθεί το Φεβρουάριο του 2019, ξεκίνησε μόλις στα τέλη Οκτωβρίου του 2020.
Όλα τα παραπάνω έχουν δημιουργήσει μια υπερβάλλουσα ζήτηση στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, λόγω και της ευχερούς σύνδεσης με υφιστάμενα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Το γεγονός αυτό έχει δημιουργήσει μια έντονη ανησυχία στους κατοίκους της περιοχής οι οποίοι διαπιστώνουν ότι, με τις ευλογίες και την ανοχή της Πολιτείας, αλλάζει άρδην η μορφολογία της περιοχής με πιθανά προβλήματα για το οικοσύστημα, την αγροτική παραγωγή, την ανάπτυξη των υποδομών, τις χρήσεις γης και την αύξηση της τιμής των διαθέσιμων καλλιεργήσιμων στρεμμάτων.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο συνεδρίασε την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου με βασικό θέμα την ενημέρωση – συζήτηση των υπό αξιολόγηση επενδύσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία με ιδιαίτερη έμφαση στις επενδύσεις που προωθούνται στην λίμνη Πολυφύτου. Στη συζήτηση που ακολούθησε, με την παρουσία των Δημάρχων της περιοχής και των Βουλευτών της αντιπολίτευσης, εκφράστηκε η έντονη αγωνία όλων των συμμετεχόντων για τη διαφαινόμενη μετατροπή της περιοχής σε αποκλειστική ζώνη ανάπτυξης παρόμοιων δραστηριοτήτων χωρίς καμία μέριμνα για πολύ-επίπεδη εκδίπλωση έτερων παραγωγικών σκοπών.
Όπως αναφέρεται στο ομόφωνο ψήφισμα:
«Το περιφερειακό συμβούλιο είναι αντίθετο στην άναρχη ανάπτυξη επενδύσεων ΑΠΕ στη Δυτική Μακεδονία, ιδίως όταν αυτές καταλαμβάνουν παραγωγικές εκτάσεις και στις οποίες πραγματοποιούνται γεωργικές, κτηνοτροφικές και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλιευτικές δραστηριότητες. Για το λόγο αυτό προτάθηκαν βασικές θεσμικές αλλαγές στη νομοθεσία που διέπει τη διαδικασία ανάπτυξης υποδομών Α.Π.Ε. Αυτό αποτυπώθηκε και στην απόφαση του Περιφερειακού Συμβούλιου της Δυτικής Μακεδονίας.
Κατά τη συζήτηση που έγινε αναδείχθηκαν βασικές αδυναμίες της θεσμικής διαδικασίας που ισχύει εδώ και χρόνια και αφορούν:
α) στον άναρχο και χωρίς σχεδιασμό τρόπο ανάπτυξης των υποδομών Α.Π.Ε. σε διάφορες εκτάσεις μη λαμβάνοντας υπόψιν την πιθανή αξιοποίηση αυτών σε άλλες χρήσεις με παραγωγική δραστηριότητα,
β) στη λήψη αποφάσεων, ερήμην των θεσμικών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης των τοπικών κοινωνιών, δια του αποκλεισμού αυτών από τις αποφασιστικές διαδικασίες και όργανα,
γ) στην έλλειψη ισχυρών ανταποδοτικών ωφελειών προς τις τοπικές κοινωνίες ισότιμων και ισοδύναμων των ζημιών και αρνητικών επιπτώσεων που προκαλούνται σε αυτές,
δ) στην έλλειψη ενσωμάτωσης των νέων οικονομικών αξιών που δημιουργούν οι Α.Π.Ε. στις τοπικές κοινωνίας και οικονομίες και την κατ΄ επέκταση μειωμένη έως αρνητική επιρροή στη δημιουργία θέσεων εργασίας, εισοδήματος και άλλων ωφελειών.
Με βάση αυτές τις διαπιστώσεις αποφασίστηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο να προταθεί στο αρμόδιο Υπουργείο η αναστολή αδειοδότησης και υλοποίησης υποδομών Α.Π.Ε. και η μη έγκριση νέων, μέχρις ότου ολοκληρωθεί και εγκριθεί το σχέδιο χωροταξικού πλαισίου της Δυτικής Μακεδονίας.
Ταυτόχρονα αποφασίστηκαν τα εξής:
Η διεκδίκηση θεσμικών αλλαγών που σχετίζονται με τη συμμετοχή των οργάνων
του α΄ και β΄ βαθμού αυτοδιοίκησης στα αποφασιστικά όργανα έγκρισης, των
αιτήσεων υποδομών Α.Π.Ε.
Η θεσμοθέτηση ισχυρών ανταποδοτικών ωφελημάτων υπέρ των τοπικών
κοινωνιών και της κοινής ενεργειακής κοινότητας της αυτοδιοίκησης και του Πανεπιστημίου.
Η διεκδίκηση θεσμικών αλλαγών ώστε η ανάπτυξη των επενδύσεων Α.Π.Ε. στη
Δυτική Μακεδονία να συμβάλλει καθοριστικά στο πρασίνισμα της Περιφέρειας και
της οικονομίας της, με όρους δημιουργίας θέσεων εργασίας, εισοδήματος και αξιών
περιβάλλοντος.
Διεκδίκηση προτεραιότητας επενδύσεων ΑΠΕ από τοπικούς επενδυτές και με την
επιφύλαξη της Περιφερειακής αρχής για χρήση ένδικων μέσων σε περιπτώσεις ήδη
αδειοδοτημένων επενδύσεων ΑΠΕ που τεκμηριωμένα βλάπτουν το αναπτυξιακό
απόθεμα της περιοχής».
Επειδή οι κάτοικοι της περιοχής παρατηρούν την βίαιη αναδιάρθρωση της παραγωγής και των χρήσεων γης από την έντονη ζήτηση για επενδυτικές δραστηριότητες στον τομέα των Α.Π.Ε.,
Επειδή η βίαιη απολιγνιτοποίηση, η πανδημία και η οικονομική κρίση έχουν πλήξει δραματικά την οικονομία και την κοινωνία της Δυτικής Μακεδονίας,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
Τι απαντά στο ψήφισμα του Περιφερειακού Συμβουλίου; Ειδικότερα, ποιες είναι οι πρωτοβουλίες του Υπουργείου για την ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού στην Δυτική Μακεδονία, δεδομένου ότι με πολύ μεγάλη καθυστέρηση η κυβέρνηση ΝΔ προχώρησε στην υπογραφή της σύμβασης για την αξιολόγηση και αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ; Πως θα συνδυαστούν αυτά τα επίπεδα σχεδιασμού μεταξύ τους αλλά και με τα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης που έχει ανακοινώσει το ΥΠΕΝ ότι εκπονούνται στις λιγνιτικές περιοχές, ώστε να υπάρχει σχέδιο στην ανάπτυξη των ΑΠΕ με βάση τους πόρους της περιοχής, την ανάγκη μιας ισόρροπης και βιώσιμης ανάπτυξης και τις ανάγκες των πολιτών;
Πως τοποθετείται σχετικά με την πρόταση ενδυνάμωσης της συμμετοχής των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στη διαδικασία αδειοδότησης παρόμοιων επενδύσεων με δεσμευτικό και όχι μόνο γνωμοδοτικό χαρακτήρα;
Πως θα αντιμετωπίσει το θέμα αδειοδότησης και υλοποίησης υποδομών Α.Π.Ε. μέχρις ότου ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός της Δυτικής Μακεδονίας;
Πώς προτίθεται να προστατέψει την γεωμορφολογία της περιοχής, την βιοποικιλότητα, την αγροτική παραγωγή αλλά και την ασφάλεια δικαίου των επενδυτών;
Ποια είναι τα άμεσα ανταποδοτικά οφέλη που προβλέπονται από την ανάπτυξη τέτοιων επενδύσεων; Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα αυτών των επενδύσεων στο κόστος ενέργειας για τους επαγγελματίες, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες των λιγνιτικών περιοχών;
Ποια είναι τα κίνητρα που δίνονται προς τους τοπικούς επενδυτές και στις μικρές και μικρομεσαίες επενδύσεις στον τομέα των ΑΠΕ;

Οι ερωτώντες Βουλευτές
Βέττα Καλλιόπη
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)
Τελιγιορίδου Ολυμπία
Φάμελος Σωκράτης