Τους τέσσερις (4) λόγους, για τους οποίους ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία κατέθεσε ένσταση αντισυνταγματικότητας για την κύρωση της αναθεωρημένης Σύμβασης του Ελληνικού Δημοσίου με την Ελληνικός Χρυσός, παρουσίασε ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, κατά τη σημερινή συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, και ζήτησε την απόσυρση του νομοσχεδίου.

Συγκεκριμένα, επιμέρους άρθρα της αναθεωρημένης Σύμβασης αντίκεινται στα άρθρα 1 παρ. 3, 24 παρ. 1, 26, 28, 100A και 102 του Συντάγματος.

1. Το άρθρο 10 της σύμβασης αναγνωρίζει ως υφιστάμενη διαφορά τις αξιώσεις της Ελληνικός Χρυσός (750 εκατ. ευρώ) κατά του Δημοσίου τ​ο 2018 με δύο εξώδικα, ενώ το άρθρο 11 προβλέπει διευθέτηση των «Υφιστάμενων Διαφορών». Τα δύο αυτά άρθρα εγείρουν θέμα απιστίας των Υπουργών, γιατί αναγνωρίζουν απαιτήσεις ενώ θα έπρεπε να είχαν λάβει προηγουμένως γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ). Το άρθρο 100 του Συντάγματος αποτυπώνει την αποκλειστική αρμοδιότητα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους να αναγνωρίζει απαιτήσεις κατά του Δημοσίου και το συμβιβασμό σε διαφορές. Η συνταγματική αυτή πρόβλεψη σχετίζεται τόσο με τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου όσο και με την αποτελεσματική και ορθολογική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης.

2. Το άρθρο 21 της σύμβασης, το οποίο προβλέπει ότι το Δημόσιο και κάθε κρατική και τοπική Αρχή θα απέχουν από τη θέσπιση ρυθμίσεων, κανόνων ή διαδικασιών στο ελληνικό δίκαιο που εισάγουν «διακριτική μεταχείριση» και επιβάλλουν «ουσιώδη οικονομική επιβάρυνση ή άλλη ουσιώδη επιβάρυνση δυσανάλογα» στην εταιρεία, αντίκειται στα άρθρα 1 παρ. 3, 26, 28 και 102 του Συντάγματος. Αυτό επειδή, πρακτικά, απαγορεύει στο Δημόσιο, στο σύνολό του, αλλά και σε κάθε τοπική και δημόσια αρχή να προχωρήσει στη ρύθμιση κανόνων, για τα 25 συν 25 έτη διάρκειας της Σύμβασης. Δεν μπορεί δηλαδή ο τοπικός δήμος να αποφασίσει ότι πρέπει να αυξηθούν τα δημοτικά τέλη, σε πέντε χρόνια, δε θα έχει πλέον αυτή τη δικαιοδοσία, αυτό προβλέπεται στη Σύμβαση. Η Ελληνικός Χρυσός θα εξαιρείται από οποιαδήποτε απόφαση του κράτους για τη φορολογική πολιτική που μπορεί να την επιβαρύνει τα επόμενα 25 συν 25 χρόνια, ενώ οι υπόλοιπες εταιρείες δε θα απολαμβάνουν αυτά τα οφέλη, ξεκάθαρη διάκριση. Ούτε προβλέψεις διεθνών συμβάσεων δεν θα επιτρέπεται να ενσωματώνει στο δίκαιό της η χώρα αν αυτές δημιουργούν υποχρεώσεις στην Ελληνικός Χρυσός.

3. Το άρθρο 22 της Σύμβασης, με τον περιορισμό της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης να μην περιέχει «οικονομικούς όρους που είναι επαχθέστεροι για την Εταιρεία», παραβιάζει ευθέως το άρθρο 24 του Συντάγματος για την προστασία του περιβάλλοντος, βάλλοντας ευθέως κατά της αυξημένης υποχρέωσης του Κράτους για τη λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων με στόχο τη διασφάλιση της αειφορίας, που βρίσκεται στον πυρήνα της συνταγματικής προστασίας του περιβάλλοντος.

4. Η πρόβλεψη του «ανεξάρτητου ελεγκτή περιβάλλοντος» παραβιάζει επίσης το άρθρο 24 του Συντάγματος, διότι υποβιβάζει τις περιβαλλοντικές υπηρεσίες και τις υποχρεώσεις της Πολιτείας, αφού ορίζει ότι ο ελεγκτής θα γνωμοδοτεί και θα ελέγχει κάθε αρμόδια Κρατική ή/και Τοπική Αρχή, με την παρουσία του στους σχετικούς ελέγχους και με την υποχρεωτική διατύπωση της γνώμης του πριν την έκδοση οποιασδήποτε απόφασης, καθώς και ότι οι έλεγχοι και αποφάσεις των Αρχών κατά παράβαση των ανωτέρω είναι «αυτοδικαίως άκυρες». Χωρίς τη γνωμοδότηση δηλαδή του «ανεξάρτητου» ελεγκτή που προσλαμβάνεται και πληρώνεται από την εταιρεία τα πορίσματα των αρμόδιων Αρχών θα είναι άκυρα! Η αναθεωρημένη ΑΕΠΟ θα ελέγχεται μόνο από τον «ανεξάρτητο ελεγκτή», αυτός θα γνωστοποιεί στην εταιρεία τις παραβάσεις της και θα εισηγείται και τις ενέργειες αποκατάστασης στην εταιρεία, από την οποία και θα αμείβεται !! Υπάρχει λοιπόν σοβαρό ζήτημα ανεξαρτησίας του ελεγκτή, ο οποίος θα περιορίζει όλες τις περιβαλλοντικές αρμοδιότητες της πολιτείας και τους ελέγχους. Πρόκειται για σαφή παραβίαση του άρθρου 24 που επιτάσσει την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος ως υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός με τη λήψη προληπτικών ή κατασταλτικών μέτρων στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας.