Ο Νίκος Φίλης μίλησε στον Άρη Ραβανό και στο Βήμα της Κυριακής

Για το άνοιγμα των σχολείων: Τα σχολεία στην Ελλάδα έμειναν κλειστά για 24 εβδομάδες, το μεγαλύτερο διάστημα απ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή η εξέλιξη δεν ήταν μοιραία. Δεν ελήφθησαν τα κατάλληλα μέτρα, με πρώτο και κύριο την αραίωση των μαθητών ανά τμήμα, όπως είχε εγκαίρως από πέρσι το καλοκαίρι υποδείξει η Επιτροπή των ειδικών. Μπορούσε να γίνει μάθημα εκ περιτροπής, μέρα παρά μέρα, ή και με βάρδιες. Δεν θα κόστιζε περισσότερο. Θα ήταν καλύτερο από το να καθηλώνονται τα παιδιά μπροστά σε κλειστές οθόνες, εκτός σχολικού πλαισίου, χωρίς σχεδιασμό.

Για το κυβερνητικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ: Για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος μιας νέας χρεοκοπίας, οφείλουμε να προωθήσουμε νέες ρυθμίσεις, στην Ελλάδα και την Ευρώπη, για το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, ακόμα και μαζικές διαγραφές, καθώς και την αντικατάσταση του Συμφώνου Σταθερότητας, από ένα σύμφωνο βιώσιμης ανάπτυξης. Να συνειδητοποιήσουμε ότι για να βγούμε από τις τωρινές επάλληλες κρίσεις (υγειονομική, οικονομική, δικαιωμάτων, κοινωνική, προσφυγική και προπάντων περιβαλλοντική), χρειάζεται ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, που θα στηρίζεται στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των κοινωνικών ανισοτήτων, στη δραστήρια παρέμβαση του «δημόσιου» (...) Η «δεύτερη φορά Αριστερά» μπορεί να είναι καλύτερη από την πρώτη, όχι μόνο γιατί έχουμε βγάλει τα συμπεράσματά μας αλλά και γιατί οι συνθήκες διεθνώς μεταβάλλονται. H κοινωνική αλλαγή, ή θα είναι οικολογική ή δεν θα υπάρξει…

Για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, κόντρα στις ρυθμίσεις που διαλύουν τον κόσμο της εργασίας: Χρειάζεται έκτακτη φορολόγηση του πλούτου των πιο πλούσιων Ελλήνων, των εταιριών που θησαύρισαν στην κρίση αλλά και του εφοπλιστικού κεφαλαίου. Είναι αναγκαία η οργάνωση της εργασίας, το 35ωρο ή η εβδομάδα 4 ημερών χωρίς μείωση μισθών. Αυτό συνιστά απάντηση της Αριστεράς στον εργασιακό μεσαίωνα που προωθεί η κυβέρνηση, με την κατάργηση του 8ώρου, τη διάλυση των συνδικάτων και την γενίκευση των «προσωπικών συμβάσεων».

Για τυχόν πρόωρες εκλογές: Όταν καθημερινά συνεχίζεται ο μακάβριος απολογισμός της πανδημίας, είναι κυνικό να ανακινεί κανείς θέμα πρόωρων εκλογών, και μάλιστα σε συνθήκες περιορισμού των δημοκρατικών ελευθεριών. Πρέπει να είναι κανείς στην κυβέρνηση πολύ απελπισμένος για να σκέφτεται κάτι τέτοιο. Θα έρθει η στιγμή που η κοινωνία θα της καταλογίσει πρωτοφανή διαχειριστική ανικανότητα, αλλά και αντικοινωνικές επιλογές.

Για την πρόοδο του εμβολιασμού: είναι αναγκαίος και δεν πρέπει να μετατραπεί σε άλλο ένα θέμα κομματικής αντιδικίας. Τι νόημα έχει η προσπάθεια της κυβέρνησης, παραποιώντας μάλιστα δηλώσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, να εμφανίζει την αξιωματική αντιπολίτευση ως «αντιεμβολιαστικό κόμμα»; Για την αντιμετώπιση της πανδημίας, χρειαζόμαστε κοινωνική ενότητα και όχι επιπλέον διχασμούς.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:

- Σε λίγες ώρες ανοίγουν τα σχολεία μετά από πολύμηνη διακοπή. Είστε τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Πώς το σχολιάζετε;

Τα σχολεία στην Ελλάδα έμειναν κλειστά για 24 εβδομάδες, το μεγαλύτερο διάστημα απ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή η εξέλιξη δεν ήταν μοιραία. Δεν ελήφθησαν τα κατάλληλα μέτρα, με πρώτο και κύριο την αραίωση των μαθητών ανά τμήμα, όπως είχε εγκαίρως από πέρσι το καλοκαίρι υποδείξει η Επιτροπή των ειδικών. Μπορούσε να γίνει μάθημα εκ περιτροπής, μέρα παρά μέρα, ή και με βάρδιες. Δεν θα κόστιζε περισσότερο. Θα ήταν καλύτερο από το να καθηλώνονται τα παιδιά μπροστά σε κλειστές οθόνες, εκτός σχολικού πλαισίου, χωρίς σχεδιασμό. Η πανδημία δεν πέρασε, χρειάζεται να ληφθούν μέτρα για το Σεπτέμβριο, ώστε να μη χαθεί και τρίτη χρονιά. Δεν είναι μόνο τα μαθησιακά προβλήματα, κυρίως είναι οι ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις για τους εφήβους. Ήδη, μιλούν για τη Generation - Covid. Χρειάζεται επιστημονικός και κοινωνικός διάλογος, για να κατανοήσουμε τις μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις αυτού του φαινομένου, που είναι παγκόσμιο. Όχι στρίμωγμα με εξετάσεις και περισσότερα μαθήματα, αλλά αναπροσαρμογή και μείωση της ύλης. Όχι σχολείο ξέφρενου ανταγωνισμού, αλλά δημοκρατικό σχολείο συνεργασίας και κατανόησης. Αντ’ αυτού η κυβέρνηση προχωρά στη μείωση κατά τουλάχιστον 20.000 των εισακτέων στα ΑΕΙ. Πρόκειται για σφαγείο των παιδιών της πανδημίας. Επιπλέον, χρειάζονται 15.000 διορισμοί μόνιμου προσωπικού στα σχολεία το Σεπτέμβριο, όταν μόνο μέχρι τον Ιούνιο φεύγουν 7.000 εκπαιδευτικοί. Το 25% όσων υπηρετούσαν φέτος (45.000!) ήταν αναπληρωτές… Έτσι δεν προχωράμε. Αλλά κάτι ακόμα: αύριο ανοίγουν τα σχολεία. Για όλα τα παιδιά; Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει ότι τα προσφυγόπουλα έμειναν εκτός εκπαίδευσης, κρατούμενα στα στρατόπεδα. Οι συνέπειες για αυτά τα παιδιά και για την κοινωνία θα είναι μεγάλες. Στερείται το δικαίωμα στη μόρφωση από αυριανούς πολίτες.

- Θεωρείτε ότι θα εφαρμοστεί ο νόμος για τα Πανεπιστήμια παρά τις αντιδράσεις; Ποια θα είναι η στάση του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία;

Με τους αγώνες τους οι Πανεπιστημιακοί και το φοιτητικό κίνημα, ανάγκασαν την κυβέρνηση να αποσύρει (προσώρας) την ίδρυση της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή. Φαίνεται ότι η αναζωπύρωση κινημάτων στη νεολαία και στην εκπαίδευση, διαμορφώνει δεύτερες σκέψεις σε κυβερνητικούς κύκλους. Το βέβαιο είναι ότι η κυβέρνηση δεν θα παραιτηθεί από τον στόχο να υποβαθμίσει κι άλλο τα δημόσια Πανεπιστήμια ή να τα υπονομεύσει εκ των ένδον, κρατώντας τα μακριά από την κοινωνία και τις ανάγκες της. Σε πλήρη ταύτιση με τα συμφέροντα των κολεγιαρχών - εμπόρων της εκπαίδευσης, άνθρωπος των οποίων είναι η σημερινή υπουργός Παιδείας. Η επόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσμευτεί ότι θα καταργήσει το νόμο για τα πανεπιστήμια, με δεδομένο μάλιστα ότι όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης τον έχουν καταψηφίσει.

- Κατά γενική ομολογία είστε ένα από τα μετριοπαθή στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ –μέχρι και ο Πρωθυπουργός εξήρε τη στάση σας στο θέμα του εμβολιασμού- που όμως παράλληλα έχει και αιχμηρό λόγο εκεί που πρέπει. Υπάρχει πρόβλημα στο ύφος των στελεχών του κόμματος και στην εκφορά του πολιτικού τους λόγου;

Ο εμβολιασμός είναι αναγκαίος και δεν πρέπει να μετατραπεί σε άλλο ένα θέμα κομματικής αντιδικίας. Τι νόημα έχει η προσπάθεια της κυβέρνησης, παραποιώντας μάλιστα δηλώσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, να εμφανίζει την αξιωματική αντιπολίτευση ως «αντιεμβολιαστικό κόμμα»; Για την αντιμετώπιση της πανδημίας, χρειαζόμαστε κοινωνική ενότητα και όχι επιπλέον διχασμούς. Το σύνολο του πολιτικού συστήματος, οφείλει να απομακρυνθεί από μια κουλτούρα τηλεοπτικού εντυπωσιασμού, που εμφανίζει τον αντίπαλο ως καρικατούρα και υμνολογεί τους ημέτερους. Σε αυτό το αναχρονιστικό και επικίνδυνο ήθος πολιτικής, πρωταγωνιστεί η κυβέρνηση, εμφανιζόμενη συχνά ως αντιπολίτευση της αντιπολίτευσης! Η απάντηση είναι η υπέρβαση και όχι η ανταπόδοση αυτού του ύφους και ήθους, που σε κάθε περίπτωση είναι ξένο προς τις δημοκρατικές αξίες της Αριστεράς. Διαθέτουμε εναλλακτικές πολιτικές, που οι εξελίξεις, όπως το new deal του Μπάιντεν στις ΗΠΑ, τις καθιστούν ρεαλιστικές, σε αντίθεση με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που οδήγησαν την ανθρωπότητα σε αλλεπάλληλες κρίσεις.

- Τελικά τι είδους αντιπολίτευση χρειάζεται; Ρωτώ γιατί είμαστε εν μέσω μιας έντονης συγκρουσιακής κατάστασης και έχουμε μπροστά μας το νέο εργασιακό, δηλ. την μητέρα των μαχών, όπως λέτε.

Χρειαζόμαστε μια αντιπολίτευση που θα αναμετρηθεί με τα νέα προβλήματα της εποχής της πανδημίας, και θα ετοιμάσει την επόμενη δημοκρατική - προοδευτική διακυβέρνηση. Για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος μιας νέας χρεοκοπίας, οφείλουμε να προωθήσουμε νέες ρυθμίσεις, στην Ελλάδα και την Ευρώπη, για το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, ακόμα και μαζικές διαγραφές, καθώς και την αντικατάσταση του Συμφώνου Σταθερότητας, από ένα σύμφωνο βιώσιμης ανάπτυξης. Να συνειδητοποιήσουμε ότι για να βγούμε από τις τωρινές επάλληλες κρίσεις (υγειονομική, οικονομική, δικαιωμάτων, κοινωνική, προσφυγική και προπάντων περιβαλλοντική), χρειάζεται ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, που θα στηρίζεται στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των κοινωνικών ανισοτήτων, στη δραστήρια παρέμβαση του «δημόσιου». Στο επίκεντρο της νέας προσπάθειας είναι η αναμόρφωση του κοινωνικού κράτους και η αναθεμελίωση των δημόσιων πολιτικών, ώστε να αποσπαστούν από την κερδοσκοπική απληστία της αγοράς, κρίσιμα κοινωνικά αγαθά, όπως είναι η Υγεία, η Παιδεία, τα εμβόλια, μετά μάλιστα την πρόταση που υιοθέτησε ο πρόεδρος Μπάιντεν για την κατάργηση της πατέντας, το νερό, η ενέργεια, η στέγη, η γενίκευση του κοινωνικού μισθού στο ύψος της αξιοπρεπούς διαβίωσης για κάθε πολίτη. Και ακόμα είναι αναγκαίο, μέτρα φορολογικής δικαιοσύνης, στον αντίποδα των όσων προωθεί η κυβέρνηση, μέτρα που θα ελαφρύνουν τις μεσαίες τάξεις, τους αυτο-απασχολούμενους και τους μισθωτούς. Χρειάζεται έκτακτη φορολόγηση του πλούτου των πιο πλούσιων Ελλήνων, των εταιριών που θησαύρισαν στην κρίση αλλά και του εφοπλιστικού κεφαλαίου. Είναι αναγκαία η οργάνωση της εργασίας, το 35ωρο ή η εβδομάδα 4 ημερών χωρίς μείωση μισθών. Αυτό συνιστά απάντηση της Αριστεράς στον εργασιακό μεσαίωνα που προωθεί η κυβέρνηση, με την κατάργηση του 8ώρου, τη διάλυση των συνδικάτων και την γενίκευση των «προσωπικών συμβάσεων».

- Μήπως το τείχος ανοσίας που χτίζεται διευκολύνει πολιτικά τον Πρωθυπουργό για πρόωρες εκλογές; Πόσο έτοιμος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ σε κάτι τέτοιο;

Όταν καθημερινά συνεχίζεται ο μακάβριος απολογισμός της πανδημίας, είναι κυνικό να ανακινεί κανείς θέμα πρόωρων εκλογών, και μάλιστα σε συνθήκες περιορισμού των δημοκρατικών ελευθεριών. Πρέπει να είναι κανείς στην κυβέρνηση πολύ απελπισμένος για να σκέφτεται κάτι τέτοιο. Θα έρθει η στιγμή που η κοινωνία θα της καταλογίσει πρωτοφανή διαχειριστική ανικανότητα, αλλά και αντικοινωνικές επιλογές. Η δημοσκοπική ευφορία είναι κακός σύμβουλος. Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, με το εναλλακτικό πρόγραμμά του, εργάζεται για ένα πλατύ δημοκρατικό μέτωπο, πολιτικής ανατροπής και προοδευτικής διακυβέρνησης, ικανό να ανταποκριθεί στην πρόκληση της απλής αναλογικής για κυβέρνηση συνεργασίας. Πρόταση αναγκαίο να συζητηθεί τώρα, ανοιχτά, μπροστά στην κοινωνία, δημιουργώντας αυτοπεποίθηση και στρατηγικές συγκλίσεις, που θα φέρουν προοδευτικές εξελίξεις. Αυτή είναι η ενωτική πολιτική πρωτοβουλία της ριζοσπαστικής Αριστεράς, προκειμένου να ηττηθεί και στη χώρα μας, ιδεολογικά και προγραμματικά ο νεοφιλελευθερισμός και να συμβάλλουμε σε μια πορεία δημοκρατικής, κοινωνικής και οικολογικής επαναθεμελίωσης της Ευρώπης. Η «δεύτερη φορά Αριστερά» μπορεί να είναι καλύτερη από την πρώτη, όχι μόνο γιατί έχουμε βγάλει τα συμπεράσματά μας αλλά και γιατί οι συνθήκες διεθνώς, μετά την πανδημία, μεταβάλλονται. H κοινωνική αλλαγή, ή θα είναι οικολογική ή δεν θα υπάρξει…