Δήλωση του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Πάνου Σκουρλέτη

Το νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Εσωτερικών, για να καταργήσει την απλή αναλογική στις αυτοδιοικητικές εκλογές, εισάγει το πιο αντιδημοκρατικό εκλογικό σύστημα που έχει γνωρίσει μεταπολιτευτικά η χώρα μας και εναντιώνεται σε διαχρονικές αξίες που διέπουν την λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πρώτα απ‘ όλα υπονομεύοντας τη λαϊκή βούληση.

Τον Ιούλιο του 2018, ο «Κλεισθένης Ι», προσέγγισε ολιστικά τον θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με μια πρώτη δέσμη σημαντικών μέτρων και τομών. Οι έννοιες της συμμετοχής, της αποκέντρωσης, της αυτονομίας, της διαφάνειας και του δημόσιου ελέγχου, βρέθηκαν στο επίκεντρο της νομοθέτησης από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Θυμίζω ενδεικτικά:

• Τη θέσπιση του συστήματος της απλής αναλογικής για τις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να αποτυπώνονται οι πραγματικοί συσχετισμοί στις τοπικές κοινωνίες.

• Την ενδοδημοτική αποκέντρωση, με την ξεχωριστή κάλπη για την ανάδειξη των τοπικών συμβουλίων στις δημοτικές κοινότητες, την ενίσχυση του ρόλου τους και την μεταφορά αρμοδιοτήτων προς αυτές.

• Τις αναλυτικές διατάξεις που είχαν ως στόχο να εναρμονίσουν τη λειτουργία των οργάνων των δήμων με την απλή αναλογική, εξασφαλίζοντας ουσιαστικές προϋποθέσεις προγραμματικών συνεργασιών και συνθέσεων, μακριά από φαινόμενα συναλλαγών «κάτω από το τραπέζι».

• Την νέα κατηγοριοποίηση των δήμων, που αποτύπωσε πιστότερα τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες τους, για δικαιότερη χρηματοδότηση.

• Τον νέο θεσμό και τις διαδικασίες ελέγχου νομιμότητας –και όχι σκοπιμότητας- των πράξεων των ΟΤΑ και της γενικότερης εποπτείας των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

• Την ενεργοποίηση και επέκταση το θεσμού των δημοψηφισμάτων, για να μπορεί να καταγραφεί άμεσα η γνώμη του πολίτη σε κρίσιμα ζητήματα και να ενισχυθεί ο δεσμός του με την Αυτοδιοίκηση.

• Τη δημιουργία του θεσμού της Δημοτικής και Περιφερειακής Διαμεσολάβησης, με στόχο να λειτουργήσει ουσιαστικά και σε όλους τους ΟΤΑ.

• Τη σειρά ρυθμίσεων ώστε, με τρόπο άμεσο και πρακτικό, να αντιμετωπιστούν ζητήματα υποστελέχωσης των δήμων και να απεγκλωβιστούν έργα με εξασφαλισμένους πόρους, μέχρι τη δρομολόγηση μόνιμων λύσεων στο πεδίο του επιστημονικού προσωπικού.

• Την πρόβλεψη για τις μικτές Διυπουργικές Επιτροπές Ανακαθορισμού Αρμοδιοτήτων και Διαδικασιών, ως αναγκαίας προϋπόθεσης για να ενεργοποιηθεί η επίλυση ενός διαχρονικού προβλήματος.

Περίπου τρία χρόνια μετά, θα έπρεπε να συζητάμε πάνω σε αυτά τα ζητήματα και να αναζητούμε τις νέες ρυθμίσεις, τα επόμενα βήματα. Αντί γι’ αυτό, η κυβέρνηση της ΝΔ δρομολογεί στην Αυτοδιοίκηση ένα απόλυτα δημαρχοκεντρικό σύστημα, μετατρέποντας παρατάξεις και συμβούλους της μειοψηφίας σε απλούς θεατές. Ταυτόχρονα, θέτει σημαντικά προσκόμματα για την εκλογή μικρότερων δυνάμεων και σχημάτων, ενώ στερεί τα κίνητρα συμμετοχής από τους απλούς πολίτες.

Αγνοεί όμως και τον χαρακτήρα των τοπικών ζητημάτων. Την πολύ μεγάλη ανάγκη για συναινέσεις σε κοινωνικό επίπεδο, αλλά και το γεγονός ότι τα περισσότερα προβλήματα, λίγο πολύ, κινούνται σε συγκεκριμένες «περιοχές» λύσεων, επιτρέποντας δημιουργικούς εμπλουτισμούς, συνθέσεις και συγκλίσεις στις τελικές αποφάσεις.

Μόνη έγνοια της κυβέρνησης είναι να βάλει, όπως δηλώνει περιχαρής ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, ο κ. Πέτσας, «ταφόπλακα» στον νόμο για την απλή αναλογική. Είναι ο ίδιος που ισχυρίζεται ότι το νομοσχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει «σοβαρές λειτουργικές αρμοδιότητες» για την Αυτοδιοίκηση. Αλήθεια, που τις είδε; Εκτός κι αν ταυτίζει τις αρμοδιότητες με τις υπερεξουσίες του κάθε δημάρχου και την υποβάθμιση των δημοτικών συμβουλίων. Ή αν θεωρεί ότι υπηρετείται η διεύρυνση των «αρμοδιοτήτων» με την κατάργηση του «ΦιλόΔημου» και την εν γένει κοροϊδία, ή με την -όπως φημολογείται- μεταβίβαση του ΕΝΦΙΑ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση αντί τακτικής χρηματοδότησης, κάτι που θα διεύρυνε καθοριστικά τις ανισότητες ανάμεσα σε αστικούς και μη αστικούς δήμους.

Το γεγονός είναι ότι το νομοσχέδιο δεν ασχολείται ούτε με το θέμα των πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ούτε με τα ζητήματα της υποστελέχωσης, ούτε με άλλα, κρίσιμα και ζωτικά θέματα που απαιτούν απαντήσεις. Το μόνο που φαίνεται να υπηρετεί είναι η διαμόρφωση των προϋποθέσεων για την απρόσκοπτη υλοποίηση αμφιλεγόμενων πολιτικών και οικονομικών επιλογών στους δήμους, όπως είναι η μεγέθυνση και επέκταση του ιδιωτικού τομέα σε κερδοφόρες δραστηριότητες, με το αζημίωτο για τους δημότες.

Η Αυτοδιοίκηση είναι κατά κύριο λόγο δημοκρατία και συμμετοχή. Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο η κυβέρνηση της ΝΔ και η ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών τα πλήττουν και τα δύο.