Ομιλία Κυριακής Μάλαμα στο σχέδιο νόμου “Εκλογή Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών”. (Ολομέλεια Βουλής 1.6.2021)

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, με το νομοσχέδιο που εισάγει σήμερα η κυβέρνηση για το εκλογικό σύστημα των δήμων, φαίνεται ξεκάθαρα ότι αναπολεί το παλαιοκομματικό σύστημα του διορισμένου νομάρχη, των καρφιτσωμένων κοινοταρχών κάτω από το ψηφοδέλτιο του αιωνόβιου δημάρχου, των τοπικών πελατειακών σχέσεων που πνίγουν κάθε προσπάθεια χειραφέτησης της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Το νομοσχέδιο που καταργεί την απλή αναλογική στους Δήμους μας γυρνάει πίσω στα κομματικά ψηφοδέλτια και στην καταγραφή του αυτοδιοικητικού χάρτη με τα κομματικά χρώματα. Απ΄ ότι φαίνεται η Νέα Δημοκρατία ονειρεύεται μια αυτοδιοίκηση μπλε. Δεν της αρέσει που σήμερα, σε κάθε Δημοτικό Συμβούλιο υπάρχουν ανεξάρτητες παρατάξεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις διαψεύδουν τα αφηγήματα των κομματικών Δημάρχων. Δεν της αρέσει που στα Δημοτικά Συμβούλια ασκείται έλεγχος στις αποφάσεις των πλειοψηφιών. Δεν της αρέσει που οι κοινότητες, τα χωριά της Ελλάδας απέκτησαν φωνή. Δεν αισθάνεται άνετα από το γεγονός ότι το αυτοδιοικητικό κίνημα έχει δύναμη και σε θεσμικό επίπεδο, αφού οι κοινωνικές δυνάμεις μπορούν πλέον να εκπροσωπούνται στα δημοτικά τεκταινόμενα.  

Μιλάει η κυβέρνηση για ακυβερνησία στους Δήμους με την απλή αναλογική. Ξέρετε γιατί υπάρχει ακυβερνησία στους Δήμους; Γιατί η σημερινή κυβέρνηση έχει παντού για Δημάρχους και για Περιφερειάρχες κομματικά της στελέχη. Οι αιρετοί αυτοί δεν τολμούν καν να ψελλίσουν το παραμικρό αίτημα των κοινωνιών που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν, για να μην γίνουν δυσάρεστοι στον Υπουργό τους. Έρχονται Υπουργοί στους Δήμους κι αντί οι Δήμαρχοι να τους ενημερώσουν για τα προβλήματα τους, αρκούνται στα χαμόγελα και στις αναμνηστικές φωτογραφίες. Αυτό γίνεται σήμερα όπου υπάρχουν μπλε Δήμαρχοι, όπου υπάρχουν μπλε Περιφερειάρχες.

Ποιος είναι ο άλλος, εξίσου σημαντικός λόγος, για τον οποίο υπάρχει σήμερα ακυβερνησία στους Δήμους; Είναι πολύ απλά το γεγονός ότι, η κυβέρνηση τους έχει αφήσει εκτός αρμοδιοτήτων και χρηματοδοτήσεων. Οι Δήμοι σήμερα δεν έχουν χρήματα για να καλύψουν ούτε τις βασικές ανάγκες των δημοτών τους. Οι Δήμαρχοι βλέπουν την ποιότητα ζωής των πολιτών τους να υποβαθμίζεται, επειδή τα πάντα γύρω τους ρημάζουν και δεν λένε κουβέντα. Εδώ και δύο χρόνια στην συντριπτική πλειοψηφία των Δήμων της χώρας δεν κουνιέται κυριολεκτικά ούτε σκαλιστήρι. Δεν έχει γίνει ούτε ένα έργο. Οι δημοτικές εγκαταστάσεις, πάσης φύσεως, κυριολεκτικά ρημάζουν. Δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε πολύ συγκεκριμένα παραδείγματα στη Βόρεια Ελλάδα, γιατί δεν θέλω να στοχοποιήσω κανένα Δήμαρχο, όμως, ελάχιστοι είναι εκείνοι που έχουν καταφέρει να κάνουν κάτι αυτά τα δύο χρόνια της μπλε διακυβέρνησης.

Άρα, λοιπόν, η κατάργηση της απλής αναλογικής στους Δήμους γίνεται με αποκλειστικό κίνητρο την φίμωση των τοπικών κοινωνιών και την χειραγώγηση των Δημάρχων και των Δημοτικών Συμβουλίων. Αν θέλετε να ενισχύσετε την ικανότητα διακυβέρνησης των δήμων θα πρέπει να τους εφοδιάσετε με ανθρώπινο δυναμικό, με πόρους και με θεσμικές αρμοδιότητες. Ο ΣΥΡΙΖΑ σαν κυβέρνηση έκανε 10.000 προσλήψεις στους Δήμους, μετά από 10 χρόνια μαρασμού. Έδωσε στους Δήμους χρηματοδοτικά εργαλεία, με αιχμή το πρόγραμμα Φιλόδημος, το οποίο  καταργήσατε και στη θέση του δεν βάλατε τίποτα. Τι κάνατε εσείς αντίθετα; Απαξιώσατε όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία από τα οποία θα μπορούσαν οι Δήμοι να επωφεληθούν και αναστείλατε κάθε διαδικασία θεσμικής ενδυνάμωσης του πρώτου βαθμού αυτοδιοίκησης. Κι έτσι σήμερα έχουμε Δήμους σε οπισθοδρόμηση. Έχουμε Δήμους που δεν μπορούν να φτιάξουν ούτε μία βλάβη, έχουμε Δήμους που εκχωρούν βασικές λειτουργίες τους, όπως οι τεχνικές υπηρεσίες, σε ιδιώτες κι έχουμε Δήμους σε κατάσταση χρεοκοπίας.

Ως προς την εκπροσώπηση στα Δημοτικά Συμβούλια, αναρωτιέται κανείς τι ακριβώς φοβάστε κι εισάγετε αυτά τα ποσοστά κατανομής εδρών. Γιατί πρέπει με 43% των ψήφων να παίρνει ένας συνδυασμός το 60% των εδρών. Που ακούστηκε αυτό; Γιατί είστε τόσο αλλεργικοί στην δημοκρατική λειτουργία των Δημοτικών Συμβουλίων; Η εμπειρία μας αυτά τα δύο χρόνια λέει, - και πάλι θα αναφερθώ γενικά σε επίπεδο Βόρειας Ελλάδας, γιατί δεν θέλω να στοχοποιήσω κανέναν προσωπικά-, ότι οι περισσότεροι γαλάζιοι Δήμαρχοι βρήκαν ευκαιρία με την πανδημία να επιβάλουν, χρησιμοποιώντας τις πλειοψηφίες τους, την λειτουργία των Δημοτικών Συμβουλίων μέσω απλής ανταλλαγής email. Ελάχιστοι μπλε Δήμαρχοι έχουν δεχτεί να αναμεταδίδονται ζωντανά οι συνεδριάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων ή να γίνονται οι διαδικασίες, μέσω τηλεδιάσκεψης, όπου χρειάζεται. Ξέρετε γιατί; Γιατί επιδιώκουν να καλλιεργούν την ίδια εικόνα του Μωϋσή που επιδιώκει κι ο πρωθυπουργός. Γιατί επιμένουν να αντιλαμβάνονται τους δημότες ως κομματικούς στρατούς και τους εκλογείς ως “κουκιά". Γιατί φοβούνται τον θεσμικό έλεγχο, γιατί προφανώς δεν θέλουν να σπάσουν τα αυγά της τοπικής διαπλοκής που τους στηρίζει.

Εμείς θέλουμε το αυτοδιοικητικό κίνημα να χειραφετηθεί από όλες αυτές τις παθογένειες. Θέλουμε τους Δήμους και τις κοινότητες κύτταρα δημοκρατίας κι αυτός ήταν κι ο λόγο που θεσπίσαμε την απλή αναλογική στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Δυστυχώς, η Νέα Δημοκρατία αντιλαμβάνεται την τοπική αυτοδιοίκηση ως πολιτικό της παραμάγαζο και τους Δημάρχους ως τοπικούς κομματάρχες. Εμείς θα είμαστε απέναντι σε αυτή τη νοοτροπία που κράτησε τους Δήμους τόσο πίσω όλα αυτά τα χρόνια. Θα παλέψουμε για να δημιουργηθούν ισχυρά τοπικά ψηφοδέλτια αντίβαρο στην κομματικοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης και καλούμε όλους τους προβληματισμένους πολίτες και δημότες να αναλάβουν δράση για να φύγει επιτέλους το κομματικό κράτος από την αυτοδιοίκηση. Για να μπορέσει κάποια στιγμή η χώρα να λειτουργήσει, όπως όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Μέσα από ένα αποκεντρωμένο και αποκομματικοποιημένο σύστημα αυτοδιοίκησης, με ισχυρούς θεσμούς τοπικής δημοκρατίας. Αυτό χρειαζόμαστε κι όχι δήμους κομματικά φέουδα. Σας ευχαριστώ.