Με αίτημα να ληφθεί άμεσα κυβερνητική απόφαση για να σταματήσει η καταστροφή της βυζαντινής ιστορίας της Θεσσαλονίκης, με την απόσπαση των αρχαίων στο μετρό Βενιζέλου, ξεκίνησε την τοποθέτησή του ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης, Σωκράτης Φάμελλος, στη δευτερολογία του κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου για τη διαχείριση αποβλήτων και την ανακύκλωση στην Ολομέλεια της Βουλής. «Καταθέτω έκκληση να σταματήσει η κυβέρνηση αυτό το ολέθριο λάθος, μία επιλογή με την οποία διαφωνεί η πλειοψηφία των πολιτών της Θεσσαλονίκης. Ως μέλη της ελληνικής κοινωνίας δεν πρέπει να επιτρέψουμε να γίνει κάτι τέτοιο στην ιστορία μας».

Στη συνέχεια παρουσίασε την κατάσταση που παρέλαβε στη διαχείριση απορριμμάτων η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και τις μεταρρυθμίσεις και παρεμβάσεις που υλοποίησε. Η Ελλάδα  το 2015 είχε καταδικαστεί για 363 παραβάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας με Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) που κληρονόμησε, μαζί με το μνημόνιο, από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, όπως και πρόστιμο ύψους 14,5 εκατομμυρίων ευρώ ανά εξάμηνο. Αυτό το πρόστιμο κατάφερε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κλείνοντας το 82,5% των ΧΑΔΑ.

Το 2015, οι θεσμοί και η ΕΕ είχαν θέσει αίρεση σε όλες τις χρηματοδοτήσεις, γιατί δεν είχαμε σχεδιασμό ούτε εθνικό ούτε περιφερειακό. Τα έργα ΣΔΙΤ ήταν υπερδιαστασιολογημένα και σε αντίθεση με την Οδηγία 2008/98, διότι δεν λάμβαναν υπόψη τους ευρωπαϊκούς στόχους για διαλογή στην πηγή και ανακύκλωση που έπρεπε να φτάνουν στο 50%. Καμία πρωτοβουλία ανακύκλωσης ή στρατηγικής για την κυκλική οικονομία δεν υπήρχε, για να μη θυμηθούμε τα χρόνια προβλήματα με τις κλειστές χωματερές και τα σκουπίδια στον Πύργο που ξεπερνούσαν τον πρώτο όροφο των διαμερισμάτων και των πολυκατοικιών.

Ας δούμε τι έγινε επί ΣΥΡΙΖΑ: Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που μέσα σε ένα χρόνο και για πρώτη φορά στην Ελλάδα εγκρίθηκε μετά από συζήτηση σε δύο συνεδριάσεις στη Βουλή, μαζί με σχέδιο πρόληψης, ενώ τη δεύτερη χρονιά έγιναν και εγκρίθηκαν οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί για όλη την Ελλάδα. Εσείς, η ΝΔ, έχετε ολοκληρώσει δύο χρόνια διακυβέρνησης χωρίς να έχετε κάνει ακόμα τους περιφερειακούς σχεδιασμούς, με αποτέλεσμα τα έργα να ξεκινούν με ασάφειες και υποθέσεις, ενώ προκηρύσσονται έργα στην Αττική που οι προδιαγραφές τους θα γίνουν στο μέλλον. Αυτό είναι ευρωπαϊκή κανονικότητα;

Καταρτίσαμε ακόμη Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Αποβλήτων μαζί με τον ΕΣΔΑ το 2015 αλλά και Σχεδιασμό Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ) και πάνω από όλα Στρατηγική Κυκλικής οικονομίας που κατατέθηκε στην ΕΕ το 2018 και ήμασταν μέσα στις 10 πρώτες χώρες της Ευρώπης. Σχεδιάσαμε τιμολογιακή πολιτική με κίνητρα για την ανακύκλωση που εγκρίθηκε με εφαρμοστική ΚΥΑ το 2019, με υποχρέωση εφαρμογής από 1.1.2020 που δεν εφαρμόσατε! Θεσπίσαμε την εισφορά κυκλικής οικονομίας το 2019, ώστε οι δήμοι να χρηματοδοτούνται για εξοπλισμό ανακύκλωσης με βάση το δικό τους σχέδιο και να κρίνονται για τις επιδόσεις τους.

Θεσπίσαμε τη ρύθμιση για την πλαστική σακούλα, που είχε άμεσα αποτελέσματα, και η ΝΔ κατήγγειλε ως άδικο φόρο. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θέσπισε τα τέσσερα ρεύματα καθαρών υλικών ανακύκλωσης και υποχρέωση για τη χωριστή συλλογή βιοαπόβλητα από το 2018. Επίσης δημιουργήσαμε τις προδιαγραφές για τα «πράσινα» σημεία, το ηλεκτρονικό μητρώο αποβλήτων (ΗΜΑ) το οποίο ενεργοποιήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σε συνδυασμό με ρυθμίσεις του Νόμου για την ανακύκλωση (Ν. 4496/17) για την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγή.

Δεσμεύθηκαν ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για δημόσια έργα επεξεργασίας απορριμμάτων ύψους 1 δισ. ευρώ, βγήκαν οι αντίστοιχες προσκλήσεις και εντάχθηκαν, δημοπρατήθηκαν και ωρίμασαν έργα που κατασκευάζονται σήμερα σε όλη την Ελλάδα. Και από όλα αυτά τα έργα προσπαθείτε κάποια να τα κάνετε ΣΔΙΤ, αλλά είναι μόνο τρία σε όλη την Ελλάδα γιατί οι δήμαρχοι που εκλέχτηκαν με όλες τις πιθανές στηρίξεις και από τη Νέα Δημοκρατία, υλοποιούν τη δική μας στρατηγική, τα δημόσια έργα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Ας δούμε τι κάνει η κυβέρνηση ΝΔ: Καταργείτε την εισφορά κυκλικής οικονομίας και φέρνετε το τέλος ταφής. Όμως, η εισφορά κυκλικής οικονομίας επέστρεφε στους δήμους, ενώ εσείς θέλετε να περάσετε τους πόρους από τον ΕΟΑΝ με αδιαφανείς σκοπούς. Το τέλος ταφής εφαρμόζεται αδιακρίτως και χωρίς να αξιολογεί την πρόοδο κάθε περιοχής στα έργα κυκλικής οικονομίας, γιατί αυτό που θέλετε να προωθήσετε με τον φόρο αυτό είναι μόνο η καύση. Άρα ακόμα και οι δήμοι που προωθούν έργα με βάση την ευρωπαϊκή στρατηγική θα πληρώνουν τέλος ταφής. Όλα αυτά θα πρέπει να τα εξηγήσετε στην Αυτοδιοίκηση που θα πληρώνει τις δικές σας επιλογές και στους Δήμους που δεν θα λαμβάνουν πόρους από την εισφορά κυκλικής οικονομίας.

 Έχετε σταματήσει ακόμα και τη μελέτη καταγραφής των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών των αποβλήτων στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) που είχε ξεκινήσει για να έχει η Ελλάδα αξιόπιστα δεδομένα για την παραγωγή απορριμμάτων και για την ανακύκλωση, ώστε να υπάρχει διαφάνεια στα κίνητρα και στους υπόχρεους.

Αλήθεια, ο σχεδιασμός σας τώρα γίνεται χωρίς δεδομένα; Αυτός είναι ο εκσυγχρονισμός σας; Και βέβαια είναι «παγωμένα» και 20 εκατομμύρια ευρώ στον ΕΟΑΝ από την εισφορά για την πλαστική σακούλα. 20 εκατ. ευρώ των πολιτών που θα έπρεπε να επιστρέψουν σύμφωνα με το νόμο σε αυτούς είναι  «παγωμένα» με ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη!

Η άλλη μεγάλη προτεραιότητά σας, εκτός από την ιδιωτικοποίηση είναι η καύση απορριμμάτων. Η επιλογή σας φάνηκε, όταν στον ΕΣΔΑ, τον Αύγουστο 2020, χωρίς συζήτηση στη Βουλή, εισάγατε ειδική πρόβλεψη για νέες μονάδες καύσης που δεν προβλεπόταν στον δικό μας σχεδιασμό και ταυτόχρονα δίνετε την αρμοδιότητα σχεδιασμού για τις μονάδες καύσης στο ΥΠΕΝ, αφαιρώντας αρμοδιότητες από τους δήμους. Δημιουργήσατε μάλιστα παράθυρα τροποποιήσεων ακόμα και στις προδιαγραφές για μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, όχι για να γίνονται μονάδες κυκλικής οικονομίας, αλλά για να παράγουν καύσιμα. Αυτή είναι η Νέα Δημοκρατία, αυτή είναι η αλλαγή στρατηγικής που έχετε κάνει, και την αποδείξαμε γιατί βάλατε την καύση ως μέθοδο ακόμα και στα απόβλητα τροφίμων!

Επειδή δε το 2014 είχατε δώσει άδεια για χρήση δευτερογενών/απορριμματογενών καυσίμων από την τσιμεντοβιομηχανία, η οποία ήδη υπήρχε στη χώρα μας και σε όλη την Ευρώπη, εμείς ως κυβέρνηση, το 2019, αυστηροποιήσαμε τις προδιαγραφές, κάναμε πιο αυστηρές τις απαιτήσεις και στην πρώτη ύλη, ζητήσαμε περισσότερες αναλύσεις στους ρύπους, υποχρεωτική διαφάνεια και πρόσβαση στις μετρήσεις για όλη την κοινωνία και κοινωνική διαβούλευση για την αδειοδότηση. Τη διαφάνεια και τη διαβούλευση με την κοινωνία όμως εσείς δεν την εφαρμόζετε εδώ και δύο χρόνια τώρα ούτε στον ΤΙΤΑΝ στη Θεσσαλονίκη ούτε στην ΑΓΕΤ στον Βόλο.

Όσον αφορά τέλος τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων που σχεδιάζετε, πρέπει να είστε σοβαροί. Επειδή είπατε ότι θα μετατρέψετε τον ΕΟΑΝ σε ρυθμιστική αρχή πρέπει να δείτε εάν στην Ευρώπη υπάρχει ρυθμιστική αρχή που να είναι φορέας διαχείρισης χρηματοδοτήσεων. Έχετε μεταφέρει τον πόρο της σακούλας στον ΕΟΑΝ, θα μεταφέρετε και το τέλος ταφής και θα είναι δηλαδή η ρυθμιστική αρχή που θα διαχειρίζεται τους πόρους; Πού θα είναι η ανεξαρτησία της δηλαδή;

Είναι προτιμότερο να ενισχύσετε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το οποίο αποψιλώνετε συνεχώς, να στελεχώσετε τη Διεύθυνση Στερεών Αποβλήτων, για να υλοποιηθούν όλα τα παραπάνω και όχι να νομοθετείτε για να δουλεύουν ιδιώτες στον ΕΟΑΝ. Γιατί το μόνο που κάνετε ως κυβέρνηση, είναι να αποδυναμώνετε συνεχώς όλες τις υπηρεσίες του περιβάλλοντος και το Υπουργείο.