Τοποθέτηση της Βουλευτή Δυτικής Αθήνας και Αν. Τομεάρχης Πολιτικής Προστασίας της ΚΟ ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, και Αναπλ Προέδρο Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλή Χαράς Καφαντάρη, σήμερα 22-07-2021 Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος

Ευχαριστώ κυρία Πρόεδρε

Ευχαριστούμε τους εκλεκτούς προσκεκλημένους και αυτά τα οποία μας είπαν μέχρι στιγμής για το μεγάλο ζήτημα της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και το πρόγραμμα «Fit for 55». Πρώτα απ’ όλα επιγραμματικά δεν χρειάζεται να πω πολλά. Όλοι βιώνουμε τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης και τις βιώνουμε και στην πατρίδα μας και σε παγκόσμιο επίπεδο με τις θερμοκρασίες, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα κ.λπ..
Ο πλανήτης είναι σε κατάσταση συναγερμού, πραγματικά, οπότε ένας νέος κλιματικός νόμος είναι απαραίτητος και να βάζει τέτοιους στόχους φιλόδοξους, ώστε να καταφέρουμε να μην ξεπεράσουμε τον ενάμισι βαθμό κελσίου στο τέλος του αιώνα, σαν ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε. Εδώ στην Ελλάδα έγινε μία συζήτηση στην Επιτροπή μας νομίζω για το θέμα του κλιματικού νόμου, που μας κάλεσε ο κ. Σκρέκας, ο Υπουργός. Πρόταση, όμως, δεν είδαμε από την πλευρά της Κυβέρνησης συγκεκριμένη. Έγινε μία γενική συζήτηση. Περιμένουμε συγκεκριμένη πρόταση.
Δεύτερο, σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το νέο κλιματικό νόμο η Ευρωπαϊκή Αριστερά δεν τον ψήφισε, γιατί θεωρεί ότι το 55% είναι μικρό μπροστά στις ανάγκες οι οποίες υπάρχουν. Έπρεπε να είναι τουλάχιστον 65% η μείωση των αερίων του θερμοκηπίου στο χρονικό ορίζοντα που ορίζεται, ούτως ώστε να πούμε ότι είμαστε κάπως σε καλή κατάσταση σαν στόχος. Το θέμα, βέβαια, είναι όλοι αυτοί οι φιλόδοξοι στόχοι να υλοποιούνται και οι πολιτικές οι οποίες ακολουθούν πρέπει να είναι ανάλογες.
Τώρα, για το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα πω ότι το «Fit for 55» είναι μια μεγάλη ευκαιρία και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις χώρες της, αλλά και για την πατρίδα μας, γιατί αυτό αφορά για την Ελλάδα και γενικότερα, ένα μετασχηματισμό ο οποίος πρέπει να γίνει, οικονομικός, πολεοδομικός και ενεργειακός μετασχηματισμός. Αλλά μέσα σε αυτή τη διαδικασία, πραγματικά, δεν πρέπει να μείνει κανείς πίσω. Για μας είναι και το πιο σημαντικό αυτή η μετάβαση και υλοποίησή του «New Green Deal» της Ε.Ε. πρέπει να μην αφήσει κανέναν πίσω. Να μην είναι μόνον ωφελημένες μεγάλες εταιρείες, μεγάλα συμφέροντα και λοιπά, αλλά να είναι όλη η κοινωνία της Ευρώπης και, εν προκειμένω, όλη η Ελλάδα. Δηλαδή, η δικαιοσύνη πρέπει να είναι το πρώτο και το χαρακτηριστικό αυτού του προγράμματος στην εφαρμογή του.
Το δεύτερο που θέλω να πω είναι ότι θα χρειαστεί αναθεώρηση στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και το ΕΣΠΑ 2021 - 2027 και σύνδεση με το νέο κοινωνικό ταμείο για το κλίμα που δημιουργείται. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί πραγματικά και από το σχέδιο ανάκαμψης που έστειλε η Ελλάδα και εγκρίθηκε, μιλάμε ότι η αξιοποίηση κονδυλίων για τον μετασχηματισμό αυτό γίνεται υπέρ της εγκατάστασης φυσικού αερίου περισσότερο σαν εναλλακτική. Βέβαια, μιλάμε για μεταβατικό στάδιο, αλλά το ποσοστό στο ενεργειακό μείγμα είναι μεγάλο και, βέβαια, αυτές οι εγκαταστάσεις και επιδοτήσεις εγκαταστάσεων φυσικού αερίου εξυπηρετούν συγκεκριμένους.
Η ενεργειακή μετάβαση η οποία γίνεται και στη δυτική Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη στην Πελοπόννησο, δεν έχει τα χαρακτηριστικά της δικαιοσύνης. Πέραν αυτού που είπα κλιματικά για το φυσικό αέριο, που είναι ορυκτό καύσιμο ουσιαστικά, δεν έχει ένα σχέδιο συγκεκριμένο η Κυβέρνηση. Επειδή αναφέρθηκε και ο κ. Καραμανλής, πρωταθλητές στην απολιγνιτοποίηση είπε ότι είμαστε σαν Ελλάδα και στην ηλεκτροκίνηση. Θα πω ότι απολιγνιτοποίηση πριν από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι όμως αποανθρακοποίηση, σε συνέχεια αυτών τα οποία είπα. Απλά είναι ένα σχέδιο χωρίς σχέδιο συγκεκριμένο για τις περιοχές και για την ενεργειακή μετάβαση το 2050 να είναι η Ευρώπη η πρώτη ουδέτερα κλιματικά ήπειρος.
Θα ήθελα να θέσω και ένα δεύτερο ερώτημα για την ηλεκτροκίνηση, γιατί αναφέρεται εδώ και στο πρόγραμμα. Διαβάζω ότι το 2035 πρέπει να κυκλοφορούν μόνο ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Μπαίνουν δύο ερωτήματα. Πρώτα από όλα, τι καύσιμο θα έχουν αυτά τα αυτοκίνητα; Ηλεκτρική ενέργεια. Πώς θα παράγεται αυτή η ηλεκτρική ενέργεια; Θα παράγεται για, παράδειγμα, από ανανεώσιμες πηγές ή και υδρογόνο, που είναι και οι νέες τεχνολογίες; Είναι ένα σοβαρό θέμα. Στην Ελλάδα, αν και ψηφίσαμε το νόμο πέρυσι – έτυχε να είμαι και εισηγήτρια πέρυσι τέτοιον καιρό περίπου – μέχρι σήμερα ποια είναι τα στοιχεία; Έχουμε ηλεκτρικά ποδήλατα σε μεγάλο βαθμό και ταξινομήσεις μεγάλων κυβικών ηλεκτρικών αυτοκίνητων. Θέλω να πω, δεν αγγίζει τα πλατιά λαϊκά στρώματα ούτως ώστε να επιδοτηθούν και να μπορέσουν να έχουν ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Άρα, δηλαδή, μπαίνει και εδώ για άλλη μια φορά η έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ένα άλλο ερώτημα που θα ήθελα να θέσω στο κ. Κρεμλή είναι το εξής. Ο νέος νόμος ο οποίος ψηφίστηκε προχθές για τα απόβλητα, που περιλαμβάνει μέσα μονάδες καύσης σε όλη τη χώρα, παράδειγμα, καύση σύμμεικτων απορριμμάτων. Το θυμάμαι τον κ. Κρεμλή, κυρία Πρόεδρε, εδώ στην Επιτροπή μας ή το 2013 ήταν ή το 2014, που είχε τοποθετηθεί με σαφήνεια, με το ρόλο του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατά της καύσης σύμμεικτων απορριμμάτων. Θα ήθελα μία απάντηση ας πούμε για το τι πραγματικά γίνεται σήμερα. Πώς συμβαδίζουν οι στόχοι αυτοί που μπαίνουν – και σωστά μπαίνουν – από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το πρόγραμμα το συγκεκριμένο, πρώτα από όλα, με τη χρήση ορυκτών καυσίμων, με τη μέθοδο που ακολουθείται και προτείνεται από την Κυβέρνηση σαν μονόδρομο, υποβαθμίζοντας τα άλλα στάδια και την αλυσίδα που υπάρχει με βάση και ευρωπαϊκές οδηγίες;
Μου έκανε εντύπωση κάτι το οποίο αναφέρεται και εδώ στο «Fit for 55», που μιλάει μέσα για ένα νέο μοντέλο φορολόγησης της ενέργειας, που λέει όχι η φορολόγηση με βάση την ποσότητα, αλλά με αυστηρότερη φορολόγηση με βάση την ενέργεια και την ποιότητα, δηλαδή αν προέρχεται από ορυκτά καύσιμα ή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό ζήτημα αυτό. Μου έκανε εντύπωση που αναφέρθηκε ότι αυτή η φορολόγηση πρέπει να υλοποιηθεί οπωσδήποτε και να πω ότι σαν χώρα είμαστε πρωταθλητές στην τιμή της ενέργειας. Έχουμε την πιο ακριβή ενέργεια στην Ευρώπη. Οι τιμές έχουν αυξηθεί ειδικά το τελευταίο διάστημα, τον τελευταίο χρόνο, πάρα πολύ. Συνέπεια αυτού, βέβαια, είναι και η ενίσχυση της ενεργειακής φτώχειας, που ένα νέο κοινωνικό ταμείο το οποίο προβλέπεται να δημιουργηθεί, όπως μας είπανε πριν και οι προσκεκλημένοι, το 2025 - 2032, θα έχει σαν στόχο να βοηθήσει να αναβαθμιστούν ενεργειακά οι κατοικίες, να αλλάξει το όχημα να γίνει ηλεκτρικό – βάζει το 2035 όριο – και, βέβαια, ότι η κάθε Κυβέρνηση και η δική μας, πρέπει να στείλει ένα συγκεκριμένο σχέδιο αξιοποίησης αυτών των στόχων.
Είναι σοβαρό θέμα αυτό. Είναι ευκαιρία, βέβαια, για ανανέωση του στόλου και αναβάθμιση των κτιρίων. Να υπενθυμίσω ότι το 3% των δημόσιων κτιρίων ήδη έπρεπε να αναβαθμίζονται ενεργειακά κάθε χρόνο. Υπάρχουν προγράμματα, όπως το «Εξοικονομώ» το γνωστό, το οποίο δεν απευθύνεται σε πλατιές λαϊκές μάζες που έχουν ανάγκη περισσότερο, λόγω και της ποιότητας κατασκευών πολλές φορές, να αναβαθμίζουν το σπίτι τους. Άρα, λοιπόν, μπαίνει ένα ζήτημα πάρα πολύ σημαντικό στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και βέβαια, στην ενεργειακή εξοικονόμηση και γενικότερα να συμμετέχουν όλοι και όχι μόνο ορισμένα εισοδήματα και πάνω. Αυτά είναι πάρα πολύ σοβαρά ζητήματα.
Έρχομαι τώρα και λέω και κάτι άλλο. Υπάρχει μέσα εδώ σε αυτά τα οποία πρέπει να γίνουν και το θέμα του δασμού του άνθρακα, δηλαδή στις εισαγωγές από σίδηρο, τσιμέντο, αλουμίνιο που θα έρχονται να μπαίνουν κάποιοι δασμοί. Εδώ θέλω να πω ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρία Πρόεδρε, υπάρχει μια αντιδικία και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, την Αυστραλία και κάποιες άλλες χώρες, που θεωρούν ότι αυτό είναι προστατευτισμός. Αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση έρχεται και λέει να εφαρμόσουν όλες οι χώρες – και αυτό το βλέπω λογικό – αυτά τα μέτρα των καθαρότερων τεχνολογιών. Δηλαδή, είναι ένα σοβαρό ζήτημα αυτό των δασμών άνθρακα. Είναι ένα σοβαρό ζήτημα πώς θα υλοποιηθεί ο φόρος, ας πούμε, για την ενέργεια, γιατί μπορεί να οδηγήσει, πράγματι, σε άλλες αυξήσεις τιμών ενέργειας που, ειδικά για τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, είναι πολύ σημαντικό.
Είναι σημαντικό το ότι συζητιέται πλέον η επέκταση στις μεταφορές και στη ναυτιλία και αυτό καλό είναι που θα κάνουμε αυτή τη συζήτηση την Τρίτη, οπότε δεν θα ήθελα να πω κάτι παραπάνω σχετικά με αυτό
Απλά θέλω να πω ότι πρέπει πέρα από τα μεγάλα λόγια και τις διακηρύξεις, στο σοβαρό ζήτημα αυτό της κλιματικής αλλαγής και των στόχων που βάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση άσχετα αν εμείς θέλαμε κάτι παραπάνω, πρέπει και η αντίστοιχη πολιτική που ακολουθείται να συνάδει με αυτό και από την ελληνική κυβέρνηση και περιμένουμε να δούμε την πρόταση της κυβέρνησης γι’ αυτό το νέο κοινωνικό ταμείο, πώς θα είναι δίκαιη και πώς θα ενισχύει πραγματικά τα φτωχά εισοδηματικά στρώματα, ώστε αυτή η ενεργειακή μετάβαση να μας πάρει όλους και όχι ορισμένους και αυτό νομίζω είναι το πιο σημαντικό η κλιματική δικαιοσύνη σήμερα. Τα άλλα μπορούμε να τα πούμε και στις επόμενες συζητήσεις που θα κάνουμε ανά θέμα γιατί πιάνει πάρα πολλά ζητήματα το «Fit for 55».

.