ΣΥΡΙΖΑ Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς


Επικοινωνία / Contact RSS Twitter Facebook YouTube Instagram

08/10/2021

Απάντηση Κομισιόν στους Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τα αρχαία της Βενιζέλου στο Μετρό Θεσσαλονίκης

Απάντηση Κομισιόν στους Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τα αρχαία της Βενιζέλου στο Μετρό Θεσσαλονίκης



Απάντηση της Επιτρόπου Μ. Γκάμπριελ σε ερώτηση των Ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τα αρχαία της Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης: «Τα ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελούν πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα - πρέπει να τηρούνται όλες οι σχετικές ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις της ΕΕ και οι εθνικοί κανόνες, ιδίως όσον αφορά την αρχαιολογική προστασία»

Απάντηση δια της Επιτρόπου Μαρίγια Γκαμπριέλ, αρμόδιας για θέματα καινοτομίας, έρευνας, πολιτισμού, εκπαίδευσης και νεολαίας, έδωσε η Κομισιόν σε ερώτηση που κατέθεσαν οι 6 Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία αναφορικά με τα αρχαία του σταθμού «Βενιζέλου» του Μετρό Θεσσαλονίκης.

Αναφέροντας ότι τα ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελούν πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα και η Επιτροπή δεν μπορεί να παρέμβει άμεσα, η Επίτροπος τονίζει ότι «πρέπει να τηρούνται όλες οι σχετικές ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις της ΕΕ και οι εθνικοί κανόνες, ιδίως όσον αφορά την αρχαιολογική προστασία». Υπενθυμίζεται ότι η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχει τονίσει επανειλημμένα ότι η λύση του τεμαχισμού και της απόσπασης καταστρέφει την ακεραιότητα και την αυθεντικότητα ενός σπουδαίου μνημείου, μοναδικού οπουδήποτε στον κόσμο.

Πάντως, η Επίτροπος αποφεύγει να απαντήσει ευθέως στο ερώτημα των Ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία για το ύστατο χρονικό σημείο παράδοσης (deadline) του έργου προκειμένου να είναι διασφαλισμένη η ευρωπαϊκή συγχρηματοδότησή του. Περιορίζεται να αναφέρει ότι «η προθεσμία για την πραγματοποίηση από τον δικαιούχο και την πληρωμή των δαπανών που σχετίζονται με το έργο του μετρό Θεσσαλονίκης, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ, είναι η 31η Δεκεμβρίου 2023».

Η απάντηση της Επιτρόπου Γκαμπριέλ ουσιαστικά επιβεβαιώνει το ερώτημα που έθεσαν οι Ευρωβουλευτές: Με βάση το κείμενο των οδηγιών κλεισίματος των συγχρηματοδοτούμενων έργων της περιόδου 2014 - 2020, μετά τις 31.12.2023 το έργο μπορεί να συνεχιστεί με εθνικούς πόρους και εφόσον ολοκληρωθεί και είναι λειτουργικό μέχρι τον Φεβρουάριο 2025 (χρόνος υποβολής των εγγράφων κλεισίματος), το σύνολο της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης είναι πλήρως διασφαλισμένο.

Διαψεύδονται, επομένως, οι κινδυνολογίες της κυβέρνησης -τόσο στις αρχικές ανακοινώσεις της όσο και στον φάκελο που κατέθεσε αρχικά στο ΚΑΣ και στη συνέχεια στο ΣτΕ- ότι αν το μετρό δεν ολοκληρωθεί ως τον Δεκέμβριο του 2023, η χώρα μας θα χρειαστεί να επιστρέψει τα ευρωπαϊκά κονδύλια για τη χρηματοδότηση του έργου. Άλλωστε, η ίδια διάψευση είχε έρθει τον Ιούνιο και διά στόματος της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, κατά τη διάρκεια απάντησής της σε σχετική επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή, προκαλώντας αν μη τι άλλο απορία και αμφιβολίες για τον πραγματικό σχεδιασμό της κυβέρνησης για την ολοκλήρωση του έργου.

Οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης για δήθεν απένταξη του έργου μετά το 2023, με επιβάρυνση 700 εκ. ευρώ για τον Εθνικό Προϋπολογισμό, έχουν καταρρεύσει. Και το μόνο βέβαιο είναι ότι η κυβέρνηση της ΝΔ ευθύνεται για επιπλέον καθυστερήσεις με τη λύση που έχει επιλέξει. Μετά από δυο χρόνια πλήρους στασιμότητας του έργου και προτού καν ξεκινήσει η υλοποίηση της απόσπασης των αρχαιοτήτων, ο Κ. Μητσοτάκης μετέθεσε ήδη, στη φετινή ΔΕΘ, την παράδοση του έργου στο τέλος του 2023. Πρόσθεσε δε την επιφύλαξη «καλώς εχόντων των πραγμάτων» - επιφύλαξη καθόλου τυχαία καθώς, λόγω του χρόνου που θα απαιτηθεί για τις ήδη αποφασισμένες αποσπάσεις, για τις νέες εκτεταμένες ανασκαφές που θα χρειαστούν καθώς και για τις νέες αποσπάσεις αρχαιοτήτων που θα αποκαλυφθούν, το χρονοδιάγραμμα αυτό κάθε άλλο παρά εφικτό μοιάζει.

Παράλληλα, η αναθεώρηση του χρονοδιαγράμματος, σημαίνει εκτόξευση του κόστους, με 20 εκ. ευρώ να έχουν ήδη δοθεί στον ανάδοχο ως αποζημίωση για τον πρώτο χρόνο και άλλα 54 εκ. ευρώ να δίνονται, συμπληρωματικά, για αρχαιολογικές ανασκαφές και άλλες εργασίες για τη λύση του «ξηλώματος» των αρχαίων. Το «καπέλο», λοιπόν, στο αρχικό κόστος του έργου ανέρχεται, προς το παρόν, στα 42 εκ. ευρώ σε σχέση με την προϋπολογισμένη λύση συνολικού κόστους 32 εκ. που είχε ξεκινήσει να υλοποιεί η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και η οποία προέβλεπε και το μετρό στην ώρα του και τα αρχαία στη θέση τους.

Η αδιαφορία της κυβέρνησης απέναντι στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα και η άρνησή της να εφαρμόσει το υλοποιήσιμο σχέδιο της κατασκευής του σταθμού με διατήρηση των αρχαίων στη θέση τους, πέρα από την πολιτιστική καταστροφή, κοστίζουν σε χρόνο και χρήμα. Και θα συνεχίσουν να ταλαιπωρούν τους Θεσσαλονικείς, που στη μεγάλη τους πλειοψηφία (62%) επιθυμούν την κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων.

Υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει λύση για την ολοκλήρωση του μετρό της Θεσσαλονίκης χωρίς πρόσθετες καθυστερήσεις, χωρίς εκτόξευση του κόστους, χωρίς νέες ανασκαφές, με τα αρχαία ακέραια, αυθεντικά, αμετακίνητα στη θέση τους, προκειμένου να ενταχθούν στην Παγκόσμια Κληρονομιά της UNESCO, προσφέροντας νέες δυνατότητες ανάπτυξης στη Θεσσαλονίκη. Τη λύση, όμως, αυτή αρνείται πεισματικά η κυβέρνηση της ΝΔ.

Ακολουθούν η πλήρης ερώτηση και η απάντηση:

P-003538/2021

Απάντηση της κ. Gabriel

Εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η διαφύλαξη όλων των μορφών πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένης της αρχαιολογικής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης, είναι υψίστης σημασίας. Η Επιτροπή είναι ενήμερη για το αρχαιολογικό σύμπλεγμα που αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια των εργασιών στον σταθμό Βενιζέλου του μετρό και συμφωνεί πλήρως ότι η αρχαιολογική κληρονομιά της Ευρώπης αποτελεί πεπερασμένο και μη ανανεώσιμο πόρο, ο οποίος θα πρέπει να προστατευτεί. Η Επιτροπή παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς το έργο του μετρό, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών των ελληνικών αρχών για τη διατήρηση του χώρου και των τεχνουργημάτων, οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από το έργο υποδομής.

Σύμφωνα με το άρθρο 167 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης1, η δράση της ΕΕ περιορίζεται στην ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών και στην υποστήριξη και συμπλήρωση της δράσης τους, μεταξύ άλλων, με σκοπό τη διατήρηση και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς ευρωπαϊκής σημασίας. Ως εκ τούτου, η διατήρηση, η προστασία, η συντήρηση και η αποκατάσταση αρχαιολογικών δομών και τεχνουργημάτων αποτελούν πρωτίστως εθνική αρμοδιότητα και η Επιτροπή δεν μπορεί να παρέμβει άμεσα. Η προσωρινή απομάκρυνση αρχαιοτήτων, η αποκατάστασή τους και η διατήρησή τους στον τόπο που ανακαλύφθηκαν δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Ωστόσο, πρέπει να τηρούνται όλες οι σχετικές ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις της ΕΕ και οι εθνικοί κανόνες, ιδίως όσον αφορά την αρχαιολογική προστασία.

Η προθεσμία για την πραγματοποίηση από τον δικαιούχο και την πληρωμή των δαπανών που σχετίζονται με το έργο του μετρό Θεσσαλονίκης, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ, είναι η 31η Δεκεμβρίου 2023. Η Επιτροπή ελπίζει να δοθεί γρήγορα λύση στα αρχαιολογικά ζητήματα γύρω από τον σταθμό Βενιζέλου, καθώς οι καθυστερήσεις εμποδίζουν την υλοποίηση ενός έργου που θα συμβάλει σημαντικά στο να καταστούν πιο πράσινες οι μεταφορές στη Θεσσαλονίκη.

Ερώτηση προτεραιότητας με αίτημα γραπτής απάντησης P-003538/2021

προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Alexis Georgoulis (The Left), Dimitrios Papadimoulis (The Left), Konstantinos Arvanitis (The Left), Petros Kokkalis (The Left), Stelios Kouloglou (The Left), Elena Kountoura (The Left)

Θέμα: Προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και προώθηση των υποδομών στον σταθμό «Βενιζέλου» του Μετρό Θεσσαλονίκης

Ο αρχαιολογικός χώρος, ο οποίος αποκαλύφθηκε κατά την κατασκευή του σταθμού «Βενιζέλου» του Μετρό Θεσσαλονίκης, χρονολογείται από τον 4ο έως τον 9ο αιώνα μ.Χ., συνδέεται με τα 15 μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO που βρίσκονται στην πόλη και είναι εξαιρετικής σημασίας2. Η ελληνική κυβέρνηση, ωστόσο, σχεδιάζει να αποσυναρμολογήσει αυτό το συγκρότημα μνημείων (1.500 m²), να αποθηκεύσει τα συστατικά του μέρη και, μετά την ολοκλήρωση του σταθμού, να τα μεταφέρει πίσω και να το ανακατασκευάσει. Με τη συγκεκριμένη επιλογή, στην οποία αντιτάσσεται συλλήβδην η επιστημονική κοινότητα3, θα καταστραφεί η ακεραιότητα και η αυθεντικότητα των αρχαιοτήτων (βασικές αρχές της σύμβασης της UNESCO για την παγκόσμια κληρονομιά του 19724). Υπάρχει, εντούτοις, μια περισσότερο αποδοτική από άποψη χρόνου και κόστους τεχνική επιλογή, την οποία υποστηρίζουν σθεναρά η κοινωνία των πολιτών και η επιστημονική κοινότητα5, η οποία συνίσταται στηνεκσκαφήκαι κατασκευή του σταθμού κάτω από τα αρχαιολογικά στρώματα και στηνδιατήρηση του σημαντικού αυτού αρχαιολογικού συμπλέγματος άθικτου επιτόπου6.

1. Είναι ενήμερη η Επιτροπή για τις εκκλήσεις των ειδικών και της κοινωνίας των πολιτών;

2. Πώς θα παρέμβει για την διατήρηση των αρχαιοτήτων του εξαιρετικού αυτού αρχαιολογικού χώρου επιτόπου, μεριμνώντας ταυτόχρονα για την απαραίτητη ανάπτυξη των μεταφορικών υποδομών;

3. Μπορεί να επιβεβαιώσει ότι τέλος Φεβρουαρίου 2025 λήγει η προθεσμία που έχει θέσει η ΕΕ για να ολοκληρωθεί και να τεθεί σε λειτουργία το έργο και, δεδομένου ότι τα τελευταία δύο έτη το έργο βρίσκεται ουσιαστικά σε κατάσταση στασιμότητας, θα εξέταζε το ενδεχόμενο παράτασης της προθεσμίας;

1 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A12008E167 

2 https://www.icomos.org/en/get-involved/inform-us/heritage-alert/current-alerts/86769-heritage-alert-in-situ-preservation-of-antiquities-at-the-venizelos-metro-station-in-thessaloniki-greece

3 https://www.europanostra.org/europa-nostra-board-call-for-thessaloniki-antiquities-to-be-preserved-in-situ/

4 https://whc.unesco.org/archive/opguide12-en.pdf

5 https://www.lefigaro.fr/culture/l-exceptionnelle-ville-byzantine-decouverte-sous-le-sol-de-thessalonique-est-menacee-de-destruction-20210623

6 http://www.sea.org.gr/details.php?id=1190 




Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλοήγησης και να αναλύουμε την επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας. Με την παραμονή σας στην ιστοσελίδα, αποδέχεστε τη χρήση cookies όπως αυτή περιγράφεται στην Πολιτική Cookies ΟΚ