Ομιλία της Δώρας Αυγέρη, Αναπληρώτριας Τομεάρχη Υγείας και Βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, στην Ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση του νομοσχεδίου για τις λαϊκές αγορές

Κύριε υπουργέ, κύριοι της πλειοψηφίας,

Δεν σας φτάνει που φτωχοποιείτε όλους εκείνους που ο πρωθυπουργός, ο αρχηγός σας, τους αποκαλεί «εξαρτημένους από τον μισθό τους». Δεν σας φτάνει που αφαιρείτε διαρκώς δικαιώματα και πρόνοιες από τον κόσμο της εργασίας. Τώρα βάζετε στο μάτι και τους παραγωγούς και τη λαϊκή αγορά. Φέρνοντας στην Ολομέλεια προς συζήτηση ένα νομοσχέδιο το οποίο δεν είστε σε θέση να υπερασπιστείτε ακόμη και εσείς οι ίδιοι. Και φαίνεται αυτό και στην ισχνή παρουσία των βουλευτών της κυβερνητικής πλειοψηφίας αυτές τις δύο μέρες που διεξάγεται η συζήτηση.

Καταλαβαίνω τη μοναξιά σας. Είστε μόνοι σας σε σχέση με την κοινωνία. Φαίνεται αυτό από τις αντιδράσεις, όχι μόνο των παραγωγών και των ανθρώπων των λαϊκών αγορών. Φάνηκε και στις τοποθετήσεις και τις απόψεις που διατύπωσαν στην Επιτροπή οι φορείς.

Φαίνεται εσχάτως και στην αντίδραση των γαλάζιων, των δικών σας, επικεφαλής περιφερειών, αυτών της Κεντρικής Μακεδονίας και της Αττικής. Βέβαια λιγάκι αργά. Θα είχε νόημα  όλες αυτές οι ενστάσεις να είχαν συζητηθεί και να είχαν ακουστεί όταν  γίνονταν και η διαβούλευση του νομοσχεδίου. Βέβαια, κάλλιο αργά παρά ποτέ.

Όπως επίσης και οι διορθώσεις που κάνετε, και αυτό είναι μια  παραδοχή για το πόσο πρόχειρο είναι αυτό το νομοθέτημα. Και πόσο κόντρα στην κοινοβουλευτική ηθική και πρακτική.

Βέβαια δεν έχετε και πολλά να πείτε. Φάνηκε αυτό και στις τοποθετήσεις των βουλευτών σας. Αν κάτι, όμως, στο οποίο στα αλήθεια θα είχε σημασία να σταθούμε και να μας δώσετε μία απάντηση, είναι, για ποιον δουλεύετε ή για ποιους δουλεύετε, κύριε Υπουργέ.

Την απάντηση βέβαια δεν θα την δώσετε εσείς, νομίζω είναι ένα ρητορικό ερώτημα. Ότι για αυτούς δουλεύετε, αυτούς τους λίγους, τους συνεννοημένους τους οποίους εκπροσωπείτε σε κάθε νομοθέτημα που φέρνετε στη Ολομέλεια του Ελληνικού Κοινοβουλίου.
Και το σίγουρο είναι, ότι δεν δουλεύετε για τους ανθρώπους της πρωτογενούς παραγωγής, της υπαίθρου, της περιφέρειας.   Οι οποίοι εδώ και χρόνια και ιδίως εν μέσω πανδημίας βλέπουν τις περιουσίες τους να συρρικνώνονται, την παραγωγή τους, είτε να μένει αδιάθετη, είτε να καταστρέφεται από καιρικά φαινόμενα και άλλες θεομηνίες.  

Τι βλέπουν αυτοί οι άνθρωποι και όλοι όσοι πλήττονται από τις κυβερνητικές -όχι μεταρρυθμίσεις σας όπως συνηθίζετε να διαστρεβλώνετε τις λέξεις και τα νοήματα τους -αλλά απορρυθμίσεις και αντιμεταρρυθμίσεις; Βλέπουν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη και το επιτελικό κράτος αδυνατεί να τους στηρίξει στοιχειωδώς. Και καταλαβαίνουν ότι μ’ αυτήν την κυβέρνηση δεν θα μπορέσουν τελικά ποτέ να ανακάμψουν και να επουλώσουν τις οικονομικές ζημιές που έχουν υποστεί όλο αυτό το διάστημα. Αν κάτι ενώνει όλους αυτούς τους ανθρώπους είναι ότι η κυβέρνηση τούς εκλαμβάνει ως αδύναμους: τους μικρούς παραγωγούς, τους μικρούς επιχειρηματίες, τους χαμηλόμισθους, τους εργαζόμενους που πάνε στη λαϊκή αγορά για να ψωνίσουν καλά και  φθηνότερα  προϊόντα. Κάτι που αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία και σημασία, ειδικά εν μέσω αυτού του σφοδρού κύματος ανατιμήσεων και ακρίβειας που περνούμε. Αλλά έχει αποδείξει περίτρανα η κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι προς τους αδύναμους δείχνει μονάχα ένα σκληρό πρόσωπο: το πρόσωπο μιας εξουσίας που όσο ανασφαλής νιώθει, τόσο πιο αυταρχική γίνεται.

Και ξέρετε πολύ καλά ότι ο θεσμός των λαϊκών αγορών μετρά περισσότερες από εννέα δεκαετίες ζωής. Η κυβέρνησή σας όχι μόνο τον ξηλώνει αυτόν τον θεσμό, αλλά, τον ισοπεδώνει τελείως με τις πολλές άδηλες υπερεξουσίες που αναθέτει στον εκάστοτε υπουργό μέσω των δεκάδων υπουργικών αποφάσεων.
Για την ακρίβεια, είναι ο υπουργός που αναθέτει στον εαυτό του το προνόμιο να νομοθετεί μόνος του για τα πάντα και τους πάντες. Χωρίς έλεγχο, χωρίς λογοδοσία και νομιμοποίηση από το κοινοβούλιο. «Η λαϊκή αγορά είμαι εγώ», θα μπορούσαμε να πούμε παραφράζοντας έτσι αυτή την  γνωστή φράση αυταρχικού ηγεμόνος.
Για άλλη μια φορά, λοιπόν, απουσιάζει η διαβούλευση. Για άλλη μια φορά την τύχη χιλιάδων ανθρώπων, των παραγωγών και επαγγελματιών των λαϊκών αγορών εν προκειμένω, την αποφασίζει ένας υπουργός. Η χορήγηση και ανανέωση αδειών, οι χρόνοι διάρκειας των αδειών, ο αριθμός θέσεων στις υπαίθριες αγορές όλων των τύπων περνούν στον εκάστοτε υπουργό.

Κυρίες και κύριοι της κυβέρνησης,  υπάρχει, άραγε, όριο στο να μετατρέπετε κάθε οικονομική δραστηριότητα σε προνομιακό πεδίο πελατειακών σχέσεων και μικροπολιτικών εξυπηρετήσεων; Το νομοσχέδιο δεν ρυθμίζει ούτε τα στοιχειώδη για την λειτουργία μιας λαϊκής αγοράς. Ποια είδη θα πωλούνται και από ποιον θα καθορίζονται αυτό; Από τον Υπουργό ή από οποιονδήποτε άλλο που δύναται να παρέμβει σε μια προκήρυξη και να τη διαμορφώσει κατά το δοκούν, όπως θα ορίζουν οι εκάστοτε «γκρίζες» υπουργικές αποφάσεις; Η δήθεν εξυγίανση που ευαγγελίζεται η κυβερνητική πλειοψηφία όσον αφορά στο υπάρχον ρυθμιστικό πλαίσιο για το υπαίθριο εμπόριο, συνεπάγεται τον αποκλεισμό των παραγωγών από τις λαϊκές αγορές.

Εισάγετε ένα άκρως εξοντωτικό πλαίσιο μεταχείρισης σε περιπτώσεις παραβάσεων. Έναν καταφανώς άδικο και κυρίως άνισο τρόπο διαφορετικής μεταχείρισης ομοειδών περιπτώσεων. Εισάγετε  δύο μέτρα και δέκα σταθμά: άλλα να ισχύουν όταν είναι υπαίθριο το εμπόριο και άλλα όταν είναι στεγασμένο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ό,τι η κυβέρνηση επιδιώκει να επιβάλλει σε κάθε αγρότη και μικρέμπορο την υποχρέωση να δηλώνουν διαδικτυακά κάθε πρωί την τιμή εκκίνησης και τις ποσότητες του προϊόντος τους. Με το νομοσχέδιο ουσιαστικά εμπαίζετε τους παραγωγούς, ακόμη και εκείνους που επί δεκαετίες βιοπορίζονται από την γη, ότι τάχα δεν θα χάσουν την άδεια τους. Οι άδειές τους όμως έχουν ημερομηνία λήξης και το ξέρετε πάρα πολύ καλά αυτό. Μόλις λήξουν θα εφαρμοστεί το νέο πλαίσιο και έτσι εύκολα θα τους εκπαραθυρώσετε και τότε οι παραγωγοί θα αναγκάζονται να πωλούν τα προϊόντα τους μόνο στον χονδρέμπορο, «μπιρ παρά», σε εξευτελιστική τιμή. Βέβαια, στον αντίποδα, κάποιοι, οι μεσάζοντες, τα μεγάλα σουπερ μάρκετ, θα συνεχίζουν να αυγατίζουν το κέρδος τους.
Κλείνοντας, η κυβέρνηση επαναφέρει πιο επιθετικά κι επίμονα το μνημονιακό σχέδιο για εξολόθρευση των μικρών επιχειρήσεων και γενικά των μικρών της αγοράς και αυτό το έχει πει πολλές φορές για να το εμπεδώσουμε, και ο κύριος Γεωργιάδης. Δεν τους συγχωνεύει απλά,  τους χωνεύει στο μεγάλο φαγοπότι που έχει στηθεί εν μέσω πανδημίας κι όπου δεν θα μείνει ούτε πόμολο. Η ζωή του golden boy, ο θάνατος του εμποράκου. Η ζωή του επιχειρηματικού ομίλου, ο θάνατος του μικροπωλητή. Εκποίηση της μεγάλης δημόσιας περιουσίας, αρπαγή της μικρής ιδιωτικής περιουσίας. Ώστε να εμπεδωθεί το μοναδικό σχέδιο που έχει η κυβέρνηση Μητσοτάκη και το οποίο σε έναν τίτλο είναι: οι ολίγοι απ’ τη μια, οι κολίγοι απ’ την άλλη.

Το σχέδιό αυτό είναι καταδικασμένο να αποτύχει. Το σχέδιό σας είναι καταδικασμένο. Δεν λέγονται τυχαία ούτε λαϊκές ούτε υπαίθριες αυτές οι αγορές. Κι αξιολογούν πολύ πιο αυστηρά από τις άλλες αγορές, αυτές των αγορών σας. Πόσο μάλλον όταν οι ολίγοι αποδεικνύονται ολίγιστοι και οι κολίγοι έχουν χάσει και τα τελευταία ψήγματα της υπομονής τους.

Σας ευχαριστώ θερμά.