10/11/2021

Κ. Ζαχαριάδης: Δεν υπάρχει σύγχρονη Αριστερά χωρίς την Πράσινη οπτική

Χαιρετισμός Κώστα Ζαχαριάδη εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία στο 17ο συνέδριο των Οικολόγων Πράσινων

Οικοσυντρόφισσες, οικοσύντροφοι…

Θέλω να σας πω ότι αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου. Και αισθάνομαι έτσι γιατί μοιραζόμαστε κοινές αξίες, κοινούς προβληματισμούς, κοινές αγωνίες, κοινές ανησυχίες.

Θέλω να καταθέσω μια προσωπική μαρτυρία… Οργανώθηκα στα 17 μου σαν πρωτοετής φοιτητής στην Νεολαία ΣΥΝασπισμού και στον ΣΥΝασπισμό των Κινημάτων και της Οικολογίας. Από τα πρώτά μου βήματα στο κόμμα ήταν να μετέχω στο τμήμα Οικολογίας του ΣΥΝ, την ευθύνη του οποίου είχε από την πολιτική γραμματεία του κόμματος ο αείμνηστος Μιχάλης Παπαγιαννάκης.

Τελικά είχαμε δίκιο… Η κλιματική αλλαγή… Υπάρχει… Το 2003 όταν κάποιος το έλεγε αυτό στη Βουλή ή στο δημόσιο λόγο ή τον χλεύαζαν ή τον κοιτούσαν περίεργα στην καλύτερη των περιπτώσεων.

Είχαμε δίκιο… Η βιώσιμη ανάπτυξη, η αειφόρος ανάπτυξη, η κυκλική οικονομία, η ολιγαρκής αφθονία δεν είναι όροι σε περιθωριακές συζητήσεις υψηλής πολιτικής αλλά κοινωνική αναγκαιότητα επιβίωσης.

Είχαμε δίκιο… Δεν υπάρχει οικονομική ανάπτυξη χωρίς περιβαλλοντική ισορροπία.

Είχαμε δίκιο… Η ανθρώπινη ευημερία δεν μπορεί να μετριέται με το ΑΕΠ αλλά με δείκτες περιβαλλοντικής αειφορίας και κοινωνικής συνοχής.

Είχαμε δίκιο… Η κλιματική κρίση είναι μείζον πολιτικό ζήτημα που αναπαράγει ανισότητες και αδικίες.

Γνωριζόμαστε καλά έχουμε συνεργαστεί και εργαστεί μαζί σε σειρά ζητημάτων και στη χώρα και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Δεν είναι μόνο η διακυβέρνηση της περιόδου 2015-2019 αλλά είναι μια μακρά παράδοση συνεργασιών στην τοπική αυτοδιοίκηση και σε κοινούς κοινωνικούς αγώνες. Μαζί, παράλληλά, δίπλα.

Θα μιλήσω για την Αριστερά, την δική μας Αριστερά που εκπροσωπώ… Δεν υπάρχει σύγχρονη Αριστερά χωρίς να έχει εντάξει δομικά στην πολιτική της οριζόντια σε κάθε κεφάλαιο της προγραμματικής της επεξεργασίας την πράσινη οπτική. Δεν υπάρχει κατά την άποψή μου κόμμα που να στοχεύει στην κοινωνική δικαιοσύνη, την κοινωνική συνοχή και την πρόοδο που να μην είναι πράσινο κόμμα.

Υπάρχει όμως ένα ερώτημα…

Μπορούν να είναι όλα τα κόμματα πράσινα;

Είναι οι πράσινες πολιτικές ένα rebranding παλαιών φθαρμένων υλικών ή όχι;

Πως μπορούν να λειτουργήσουν οι πράσινες πολιτικές;

Μέσω παρέμβασης – πλαισίου και ρυθμίσεων ή με το ελεύθερο χέρι της αυτορρύθμισης της αγοράς;

Η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών άνθρακα έχει εμπροσθοβαρές κόστος…

Ποιος θα το πληρώσει αυτό σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο;

Θα το πληρώσουμε όλοι μαζί;

Θα το πληρώσει αυτός που επωφελήθηκε περισσότερο από την «ανάπτυξη του άνθρακα» από την βιομηχανική επανάσταση μέχρι σήμερα;

Θα έχουμε τη δυνατότητα να μεταβούμε όλοι στη νέα εποχή;

Μπορεί να υπάρξει πράσινη μετάβαση με τις σημερινές ανισότητες; Μπορεί να υπάρξει πράσινη μετάβαση αν διευρυνθούν οι ανισότητες καθώς ο κόσμος (ο ανεπτυγμένος) εισέρχεται με ταχύτητα στην ψηφιακή εποχή;

Τι θα γίνει με το «κλιματικό χρέος» (κόστος αποκατάστασης);

Έχουμε απάντηση για όλα τα παραπάνω;

Έχουμε απάντηση για τους κλιματικούς πρόσφυγες;

Έχουμε πολιτικές ενσωμάτωσής τους;

Έχουμε απάντηση και λύσεις για την υπερχρέωση των αδύναμων κρατών που βιώνουν με δυσανάλογα μεγάλη ένταση τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης;

Έχουμε απαντήσεις για τη διατροφική ασφάλεια και επάρκεια;

Η μετάβαση σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο, σε μια νέα οικονομία με χαμηλές εκπομπές αερίων και κλιματική δικαιοσύνη απαιτεί πρώτα και κύρια πολιτική βούληση. Πολιτική βούληση των προοδευτικών δυνάμεων που έχουν στον πυρήνα τους την κοινωνική και κλιματική δικαιοσύνη, που επιδιώκουν ένα βιώσιμο κοινωνικό και οικονομικό μοντέλο.

Αξίες όπως, η κοινωνική δικαιοσύνη η περιβαλλοντική αειφορία, η βιώσιμη ανάπτυξη, η αλληλεγγύη, η ισότητα, τα δικαιώματα του Ανθρώπου, η μη χρήση βίας, αποτελούν τα θεμέλια της κοινής μας ή παράλληλής μας πορείας.

Η ανάγκη για οικολογική ανασυγκρότηση της διεθνούς οικονομίας, απαιτεί νέο πρότυπο για την κοινωνική οργάνωση, την κατανάλωση, την παραγωγή, την εργασία και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και των λαών. Η περιβαλλοντική κρίση συμπυκνώνει όλες τις αντιφάσεις ενός στρεβλού αναπτυξιακού προτύπου που κυριάρχησε στον σύγχρονο κόσμο.

Η στροφή των οικονομιών προς ένα «πράσινο» μοντέλο ανάπτυξης σήμερα αποτελεί μονόδρομο. Η αποτύπωση των κλιματικών στόχων, η συζήτηση στη Γλασκόβη με τα θετικά και τα αρνητικά της, η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας και η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού άνθρακα θα υποχρεώσει όλους τους τομείς σε δομικό μετασχηματισμό. Για την Αριστερά και τις προοδευτικές δυνάμεις η πράσινη μετάβαση στο νέο ενεργειακό και οικονομικό υπόδειγμα μπορεί και πρέπει να γίνει, με όρους Ενεργειακής Δημοκρατίας.

Η Πράσινη Δίκαιη Μετάβαση επιδιώκει να πετύχει τους ενδιάμεσους στόχους του 2030 και τον τελικό του 2050 (μηδενική εκπομπή ρύπων) για την κλιματική αλλαγή, με όρους ενεργειακής δικαιοσύνης, αποφυγής των κοινωνικών αποκλεισμών και της ενεργειακής φτώχειας και με συμβολή της μετάβασης στην παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας.

Το περιβάλλον βρίσκεται στον πυρήνα της δημοκρατικής διεκδίκησης για καλύτερη ποιότητα ζωής, με όρους χωρικής και περιβαλλοντικής δικαιοσύνης, ως κοινός τόπος έκφρασης της κοινωνικής, ατομικής και συλλογικής ζωής και δράσης. Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, δεν περιορίζεται στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Προϋποθέτει υγιή οικοσυστήματα (δασικά, υγροτοπικά, θαλάσσια, παράκτια) για την ίδια την υποστήριξη της ζωής.

Ο αγώνας ενάντια στην κλιματική αλλαγή είναι αγώνας για περισσότερη δικαιοσύνη, αλληλεγγύη, ισότητα, για περισσότερα δικαιώματα. Η στροφή των οικονομιών προς ένα «πράσινο» μοντέλο ανάπτυξης σήμερα αποτελεί μονόδρομο. Βρισκόμαστε σε μια πάρα πολύ κρίσιμη πολιτική, κοινωνική και οικονομική συγκυρία. Μια σειρά από μεγάλα ζητήματα απασχολούν το δημόσιο διάλογο, προβληματίζουν τις κοινωνίες και απαιτούν βιώσιμες λύσεις και απαντήσεις.

Νομίζω κανείς δεν έχει την απόλυτη αλήθεια και είμαι βέβαιος ενώ απεχθάνομαι τις βεβαιότητες ότι κανένας μόνος του δεν μπορεί. Όπου γίνονται αλλαγές, όπου γίνονται ανατροπές παντού έχουμε συνεργασίες. Από τις γερμανικές εκλογές και την προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης μέχρι την προοδευτική αλλαγή στις σκανδιναβικές χώρες. Με πρόγραμμα, σχέδιο, όραμα για στους δήμους, στις περιφέρειες, σε χώρες, στην Ευρώπη σε διεθνείς οργανισμούς. Μόνο έτσι υπάρχει ελπίδα.

Η πανδημία αφήνει πίσω της μια καθημαγμένη παγκόσμια κοινωνία, που αναζητά εκ νέου τα πατήματά της, που αναζητά νέους ορίζοντες. Αναζητά διέξοδο από πολιτικές και καταστάσεις που μας έφεραν σε αδιέξοδα, που έδειξαν με ξεκάθαρο τρόπο ότι το σημερινό μοντέλο έχει φτάσει στο όριά του. Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας αναζητά έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης και δράσης, που δεν θα εγκλωβίζεται στα στεγανά του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, στις μύθους που κουβαλά και στις υποσχέσεις που υποτίθεται ότι δίνει αλλά διαψεύδονται παταγωδώς.

Η πατρίδα μας και η κοινωνία μας έχουν περάσει πολλά αυτή τη δεκαετία. Πέρασαν μαζεμένα όλα όσα γενιές ολόκληρες δεν πέρασαν σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Ζήσαμε την απόλυτη πτώση, πτώση αξιών και αρχών. Ζήσαμε τεράστιες διαψεύσεις. Βρεθήκαμε απέναντι σε μεγάλα αδιέξοδα. Έχουμε γίνει ωριμότεροι, έχουμε αντιληφθεί ότι πρέπει να κινηθούμε σε διαφορετικά μονοπάτια. Να επαναξιολογήσουμε τις επιλογές μας, τους φόβους, τα όνειρα, κυρίως όμως τις επιλογές μας.

Η κλιματική κρίση δεν στέκει μόνη της, ούτε αφήνει ανεπηρέαστους άλλους τομείς. Επηρεάζει την εργασία, οξύνει τις ανισότητες, κινητοποιεί δυνάμεις, διαμορφώνει νέα τοπία για την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, για τους πολίτες, για τη νεολαία, τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Χρειαζόμαστε, λοιπόν, μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα ιδεών και δράσεων, ένα κοινό μέτωπο που θα ανατρέψει τις σημερινές πολιτικές και θα καταστήσει πλειοψηφική μια νέα, πράσινη, αριστερή ατζέντα που θα κοιτά μπροστά και θα απαντά στα σημερινά προβλήματα.

Η σοβαρότητα της κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης απαιτεί μια νέα αντίληψη του ρεαλισμού καθώς και μια κατανόηση των ορίων της εκμετάλλευσης της φύσης, της σχέσης ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον. Είναι η ώρα να έρθει στη δημόσια συζήτηση μια πολιτική, προγραμματική, αξιακή πρόταση όπου το περιβάλλον, η κοινωνία και η οικονομία θα αποτελούν μια συμπαγή αδιαίρετη ενότητα με επίκεντρο τον σύγχρονο άνθρωπο και τις ανάγκες του. Αυτό είναι το μεγάλο δίδαγμα της υγειονομικής κρίσης και της πανδημίας αυτό είναι το δίδαγμα της κλιματικής κρίσης. Η έννοια του δημοσίου συμφέροντος, των δημοσίων πολιτικών, η στρατηγική της ανθεκτικής και βιώσιμής οργάνωσης του μέλλοντος μας είναι η πρόκληση που πρέπει να απαντήσουμε από κοινού

Σας εύχομαι από καρδιάς καλή επιτυχία στο συνέδριό σας…