12/11/2021

Βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: Ποια η πρόοδος στην εφαρμογή της πολιτικής για την καταπολέμηση της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων;

Νέα ερώτηση για την πορεία εφαρμογής της πολιτικής για την καταπολέμηση της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων κατέθεσαν τριάντα (30) βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, με αφορμή το νεότερο σοβαρό περιστατικό δηλητηρίασης χρυσαετού στην περιοχή της Δράμας, που δημοσιοποίησε με ανακοίνωσή του ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης στις 27-10-2021. Αναδεικνύεται έτσι η σοβαρότητα και η έκταση του φαινομένου, αλλά και η ανάγκη εφαρμογής της Υπουργικής Απόφασης 168599/1495/2018 ΦΕΚ 3793/Β/3-9-2018 για τα Τοπικά Σχέδια Δράσης.

Επισημαίνεται ότι, σε προηγούμενη ερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για το θέμα τον Μάρτιο του 2021, ο αρμόδιος Υφυπουργός είχε αναφέρει σειρά πρωτοβουλιών που επρόκειτο να αναλάβει το Υπουργείο προς την αποτελεσματικότερη λειτουργία του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου. Ωστόσο, από τις πρωτοβουλίες αυτές, η μόνη που φαίνεται να έχει υλοποιηθεί είναι η κύρωση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα πτωματοφάγα είδη ορνιθοπανίδας, τον Αύγουστο του 2021, το οποίο μάλιστα εκπονήθηκε μέσω του έργου ολοκληρωμένου έργου LIFE-IP 4Natura, που είχε συνταχθεί και χρηματοδοτηθεί την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Καμία από τις υπόλοιπες δράσεις, θεσμικής και οργανωτικής φύσης, όπως είναι η αυστηροποίηση ποινών του Δασικού Κώδικα, η θεσμική αναβάθμιση όσων αναλαμβάνουν τη φύλαξη προστατευόμενων περιοχών, η οργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων και η υλοποίηση δράσεων μέσω του έργου LIFE-IP 4 Natura δε φαίνεται να έχει προχωρήσει.

Tο πλήρες κείμενο της ερώτησης:

Ερώτηση
Προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας

ΘΕΜΑ: Ποια η πρόοδος στην εφαρμογή της πολιτικής για την καταπολέμηση της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων;

Στις 27.10.2021 ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης με ανακοίνωσή του1 ανέφερε ένα ακόμη περιστατικό δηλητηρίασης άγριας ζωής, αυτή τη φορά στην περιοχή του χωριού Περίβλεπτο Παρανεστίου Δράμας, εντός του Καταφυγίου Άγριας Ζωής Πρινόλοφου – Μαυροκορδάτου. Συγκεκριμένα, στις 20.10.2021 εντοπίστηκε νεκρός ένας χρυσαετός 3ου έτους (είδος προστατευόμενο και απειλούμενο με εξαφάνιση) με δηλητηριασμένη τροφή (δόλωμα ζαρκαδιού που επίσης αποτελεί προστατευόμενο είδος) στο ράμφος του.

Εντύπωση προκαλεί ότι στην ανακοίνωσή του ο Φορέας Διαχείρισης αναφέρει ότι εντός του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης κατά την τελευταία διετία έχουν καταγραφεί 11 περιστατικά χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, ενώ τουλάχιστον άλλα έξι (6) έχουν σημειωθεί στην ευρύτερη περιοχή, ενώ, καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συνεργαστούν για την εφαρμογή της Υπουργικής Απόφασης για τα «Τοπικά Σχέδια Δράσης για την καταπολέμηση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων» (ΥΑ 168599/1495/2018 ΦΕΚ 3793/Β/3-9-2018) προκειμένου να καταπολεμηθεί το φαινόμενο αυτό αποτελεσματικά και στη ρίζα του, καθώς η Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας-Θράκης παραμένει μια από τις πρώτες περιφέρειες σε καταγραφή περιστατικών χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, η οποία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τη βιοποικιλότητα, το περιβάλλον και για τη δημόσια υγεία.

Σημειώνεται ότι η Υπουργική Απόφαση κάλυψε ένα θεσμικό κενό στην αντιμετώπιση της ανεύρεσης περιστατικών δηλητηριασμένων δολωμάτων, καθορίζοντας ρητά τις ενέργειες που πρέπει να λαμβάνονται τοπικά προκειμένου να υπάρχει κατάλληλος συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την πρόληψη, την καταγραφή συμβάντων, τη διερεύνησή τους από τις αρμόδιες αρχές και τη διαχείριση περιστατικών στο πεδίο.

Στην απάντησή του στην υπ’αριθμ. 5251/22-3-2021 ερώτηση 31 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με αφορμή περιστατικό δηλητηρίασης της άγριας ζωής που είχε τότε σημειωθεί στο Εθνικό Πάρκο του Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου στις αρχές Μαρτίου 2021, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε αναφέρει ότι θα αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις στην κατεύθυνση της καλύτερης εφαρμογής της Υπουργικής Απόφασης του 2018, όπως:

• Την κατάρτιση νέας Κοινής Υπουργικής Απόφασης, όπου θα συμμετέχουν και τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Προστασίας του Πολίτη
• Τη συμμετοχή του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) για τις παρεμβάσεις που πρέπει να λάβουν χώρα (π.χ. χρήση εκπαιδευμένων σκύλων για την ανίχνευση δηλητηριασμένων δολωμάτων)
• Την αναμόρφωση του πλαισίου ειδικών ποινών για τα πταισματικού χαρακτήρα αδικήματα του ∆ασικού Κώδικα
• Τη διενέργεια εκπαιδευτικών σεμιναρίων για τους εμπλεκόμενους φορείς
• Τη θεσμική αναβάθμιση των απασχολούμενων με τη φύλαξη των προστατευόμενων περιοχών με την ανάθεση σε αυτούς ανακριτικών καθηκόντων και τη δυνατότητα βεβαίωσης προστίμου.
• Την έκδοση Υπουργικής Απόφασης με θέμα «Εθνικό Σχέδιο ∆ράσης για τα πτωματοφάγα είδη ορνιθοπανίδας» με στόχο την αύξηση του πληθυσμού τους
• Την υλοποίηση, μέσω του Ολοκληρωμένου Έργου LIFE-IP4Natura, ορισμένων από τις δράσεις που είχαν περιληφθεί στην πρόσκληση «Καταπολέμηση Χρήσης ∆ηλητηριασμένων ∆ολωμάτων», καθώς ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος.

Από τις παραπάνω δράσεις, η μόνη που φαίνεται να έχει υλοποιηθεί, και μάλιστα με αρκετή καθυστέρηση, είναι η έκδοση της Υπουργικής Απόφασης για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα πτωματοφάγα είδη ορνιθοπανίδας (Γυπαετός, Όρνιο και Μαυρόγυπας) - ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/68086/2149 (ΦΕΚ Β’ 3663, 09-08-2021) κυρώνοντας το αντίστοιχο Εθνικό Σχέδιο Δράσης που εκπονήθηκε μέσω του έργου LIFE-IP 4Natura, το οποίο είχε συνταχθεί, χρηματοδοτηθεί και εκκινήσει επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Το Εθνικό Σχέδιο περιλαμβάνει επίσης σειρά μέτρων για τον περιορισμό της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, όπως τη δημιουργία ενιαίου πληροφοριακού συστήματος με συγκεκριμένα πρωτόκολλα καταγραφής περιστατικών, τη δημιουργία επτά περιφερειακών ομάδων ειδικά εκπαιδευμένων σκύλων για την ανεύρεση δηλητηριασμένων δολωμάτων, την ενίσχυση του Κτηνιατρικού Κέντρου Αθήνας, μέτρα για τη μείωση του ανταγωνισμού/αλληλεπίδρασης των σαρκοφάγων θηλαστικών και ανθρωπίνων δραστηριοτήτων (προκειμένου να αρθούν τα κίνητρα των δραστών ως προς τη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων), όπως μέτρα πρόληψης για την προστασία της φυτικής παραγωγής και βελτίωση του καθεστώτος αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ), τη δημιουργία χαρτών επικινδυνότητας, κλπ.

Επειδή φαίνεται ότι τα περιστατικά χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων παραμένουν σημαντικά και μάλιστα εντείνονται,

Επειδή η πρακτική της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων συνιστά μεγάλο κίνδυνο για τη βιοποικιλότητα, το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, και διασύρει τη χώρα μας διεθνώς,
Επειδή φαίνεται ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθυστερεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει για να καταστήσει πιο λειτουργική και αποτελεσματική την πολιτική καταπολέμησης της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων,
Επειδή η Πολιτεία οφείλει πέρα από τις επικοινωνιακές εξαγγελίες να παρέχει τα απαραίτητα μέσα στις αρμόδιες αρχές προκειμένου να καταστείλουν τη συγκεκριμένη εγκληματική πρακτική, προλαμβάνοντας παράλληλα περιστατικά δηλητηρίασης της άγριας ζωής,

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Πόσα περιστατικά χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων έχουν καταγραφεί στη χώρα κατά τα τελευταία δύο έτη ανά Περιφέρεια και ανά Δασαρχείο; Πώς εξελίχθηκε η διερεύνησή τους;
2. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η εκπόνηση νέας Υπουργικής Απόφασης με συμμετοχή των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Προστασίας του Πολίτη; Ποιες αλλαγές σχεδιάζονται στην ισχύουσα Υπουργική Απόφαση;
3. Ποιες ενέργειες έχει αναλάβει ή προτίθεται να αναλάβει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα πτωματοφάγα είδη;
4. Σε ποιο στάδιο επεξεργασίας βρίσκεται η αυστηροποίηση ποινών για αδικήματα του Δασικού Κώδικα;
5. Ποιες ακριβώς ενέργειες έχει αναλάβει κατά το τελευταίο έτος ο ΟΦΥΠΕΚΑ σε σχέση με το εν λόγω θέμα;
6. Σε ποιο στάδιο επεξεργασίας βρίσκονται οι διατάξεις για τη θεσμική αναβάθμιση των απασχολούμενων με τη φύλαξη των προστατευόμενων περιοχών; Προτίθεται το Υπουργείο να ενισχύσει το προσωπικό φύλαξης με νέες προσλήψεις και εργαλεία, δεδομένου ότι με το Ν.4685 αυξάνεται περαιτέρω η περιοχή ευθύνης των Μονάδων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών που αναμένεται ότι θα αποτελέσουν τη διάδοχη κατάσταση των Φορέων Διαχείρισης;
7. Έχουν πραγματοποιηθεί τα εν λόγω εκπαιδευτικά σεμινάρια (δια ζώσης ή με τηλεκπαίδευση), δεδομένου ότι εμπλεκόμενοι φορείς στην απάντησή τους στην ερώτηση 5251/22-3-2021 σημειώνουν επίσης την ανάγκη αυτών;
8. Ποιες ακριβώς δράσεις από αυτές που περιλαμβάνονταν στην πρόσκληση για την Καταπολέμηση Χρήσης ∆ηλητηριασμένων ∆ολωμάτων πρόκειται να υλοποιηθούν μέσω του έργου LIFE-IP 4 Natura; Έχει γίνει η ανάλογη τροποποίηση των δράσεων έργου και έχει εγκριθεί αυτή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
9. Σε ποιες επιπλέον ενέργειες σκοπεύει να προβεί άμεσα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκειμένου να σταματήσει το περιβαλλοντικό έγκλημα της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Φάμελλος Σωκράτης

Αγαθοπούλου Ειρήνη

Αλεξιάδης Τρύφωνας

Βαρδάκης Σωκράτης

Βαρεμένος Γιώργος

Βέττα Καλλιόπη

Δρίτσας Θεόδωρος

Ζουράρις Κωνσταντίνος

Ηγουμενίδης Νίκος

Θραψανιώτης Εμμανουήλ

Καλαματιανός Διονύσιος – Χαράλαμπος

Κασιμάτη Ειρήνη (Νίνα)

Καφαντάρη Χαρούλα (Χαρά)

Λάππας Σπυρίδων

Μάλαμα Κυριακή

Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)

Μάρκου Κωνσταντίνος

Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος

Μπάρκας Κωνσταντίνος

Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος)

Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)

Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)

Πούλου Παναγιού (Γιώτα)

Σαντορινιός Νεκτάριος

Σπίρτζης Χρήστος

Συρμαλένιος Νίκος

Τελιγιορίδου Ολυμπία

Φίλης Νίκος

Χαρίτου Δημήτριος (Τάκης)

Χατζηγιαννάκης Μιλτιάδης