Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Θα μου επιτρέψετε να παραθέσω ορισμένα στοιχεία, που οριοθετούν το πρόβλημα της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών.

Σύμφωνα λοιπόν με τα διαθέσιμα στατιστικά δεδομένα, 1 στα 5 παιδιά πέφτει θύμα κάποιας μορφής σεξουαλικής βίας, η οποία πέρα από την πιο ωμή της μορφή, δηλαδή αυτή καθαυτή τη σεξουαλική βία, μπορεί να εκδηλωθεί και μέσα από τον διαδικτυακό σεξουαλικό εκβιασμό ή εξαναγκασμό αλλά μπορεί να λάβει και τη μορφή εκμετάλλευσης μέσω πορνείας και πορνογραφίας.

Επίσης, όπως προκύπτει, σε ένα μεγάλο ποσοστό, τα παιδιά κακοποιούνται από άτομα της εμπιστοσύνης τους και του οικείου τους περιβάλλοντος.

Τρίτον, περίπου το 1/3 των παιδιών που έχουν τραυματιστεί ανεπανόρθωτα στο σώμα και την ψυχή τους, δεν θα το ομολογήσουν ποτέ σε κανέναν, παρόλο που το 70% έως 85% των παιδιών γνωρίζουν τον δράστη τους.

Τέταρτον, έρευνα του 2019 σε ενήλικες από το Québec αποκαλύπτει ότι το 22.1% των γυναικών και το 9.7% των ανδρών είχαν πέσει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης- βιασμού ή ανεπιθύμητων αγγιγμάτων- προτού κλείσουν τα 18 τους χρόνια. Το 16.3% αυτών ήταν μάλιστα κάτω από την ηλικία των 6 ετών, όταν κακοποιήθηκαν για πρώτη φορά και το 45.5% ήταν παιδιά σχολικής ηλικίας.

Σύμφωνα με Εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπάρχουν ενδείξεις ότι η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 έχει επιδεινώσει το πρόβλημα, ιδίως για τα παιδιά που ζουν με τα άτομα που τα κακοποιούν.

Επιπλέον, τα παιδιά περνούν περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο σε σύγκριση με το παρελθόν, ενδεχομένως χωρίς επιτήρηση, γεγονός που υπάρχει ισχυρή πιθανότητα ότι σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο επαφής των παιδιών με διαδικτυακά αρπακτικά.

Αυτή είναι μια ζοφερή, μια μη αποδεκτή κατάσταση. Έχει καταστεί σαφές ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, χάνεται η μάχη ενάντια σε τέτοιου είδους εγκλήματα και δεν προστατεύεται αποτελεσματικά το δικαίωμα κάθε παιδιού να ζει χωρίς βία. Ως εκ τούτου, η χώρα μας και η Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά πρέπει να επαναξιολογήσει και να ενισχύσει τις προσπάθειές της.

Για παράδειγμα, είναι επείγουσα ανάγκη η ουσιαστική- οργανική ολοκλήρωση και ένταξη στο Εθνικό Δίκαιο της Οδηγίας 93 του 2011 για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών και τυχόν νομοθετικά κενά που εντοπίστηκαν πρέπει να αντιμετωπιστούν με τα πλέον κατάλληλα μέσα. Ειδικότερα, πέραν του ουσιαστικού ποινικού δικαίου και της ποινικής δικονομίας, η Οδηγία απαιτεί επίσης από τα κράτη μέλη να θεσπίσουν εκτενή διοικητικά (δηλαδή, μη νομοθετικά) μέτρα, όπως για την ανταλλαγή ποινικών μητρώων μεταξύ των κρατών μελών. Τα μέτρα αυτά απαιτούν τη συμμετοχή και τον συντονισμό πολλών παραγόντων από διάφορους τομείς της διακυβέρνησης (π.χ. επιβολή του νόμου, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση, κοινωνικές υπηρεσίες, αρχές προστασίας των παιδιών, δικαστές και επαγγελματίες του νομικού κλάδου), καθώς και από ιδιωτικούς φορείς (π.χ. βιομηχανία και κοινωνία των πολιτών).

Δεύτερον, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις στους τομείς της πρόληψης (ιδίως στα προγράμματα πρόληψης για παραβάτες και για άτομα που φοβούνται ότι ενδέχεται να διαπράξουν αδίκημα), του ποινικού δικαίου (ιδίως στον ορισμό των αδικημάτων και στο επίπεδο των ποινών), καθώς και των μέτρων βοήθειας, στήριξης και προστασίας για τα παιδιά-θύματα. Τα μέχρι σήμερα δεδομένα αναφέρουν, ότι η παρατηρούμενη έλλειψη έρευνας καθιστά δύσκολη τη σχεδίαση και την εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων σε όλα τα στάδια. Τα λίγα προγράμματα που εφαρμόζονται σπανίως αξιολογούνται, ώστε να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητά τους.

Παράλληλα όμως, θα πρέπει επίσης να αξιολογηθεί η εφαρμογή της Οδηγίας στην πράξη, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, τη συνάφεια, τη συνεκτικότητα και την προστιθέμενη αξία της ΕΕ, μιας και η Οδηγία εκδόθηκε το 2011, έχουν περάσει δέκα χρόνια και οι προκλήσεις μεγάλωσαν και έχουν και πιο σύνθετη μορφή, όπως για παράδειγμα το διαδικτυακό έγκλημα.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών είναι ένα πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό ζήτημα, που απαιτεί τη μέγιστη δυνατή συνεργασία από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, τα οποία πρέπει να είναι σε θέση, πρόθυμα και έτοιμα να αναλάβουν δράση.

Σας Ευχαριστώ!