Ομιλία του βουλευτή στην Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής με θέμα: «Τοπική Αυτοδιοίκηση, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις: Κυβερνητικός Προγραμματισμός»

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ακόμα λειτουργεί με τη μνημονιακή λογική, τόνισε ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος, μιλώντας στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής, κατά τη συζήτηση με θέμα: «Τοπική Αυτοδιοίκηση, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις: Κυβερνητικός Προγραμματισμός». Αυτή η μνημονιακή λογική που προήλθε από τον φόβο των δανειστών ότι η Ελλάδα έχει μεγαλύτερες δαπάνες σε επίπεδο Περιφέρειας, οδήγησε σε περιορισμό των δαπανών αυτών, μέσω του λεγόμενου Παρατηρητηρίου Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Από τότε, λοιπόν, ουσιαστικά υποτάχθηκε η Αυτοδιοίκηση και του Β΄ Βαθμού και του Α΄ Βαθμού στο κεντρικό κράτος, απόλυτα, ασφυκτικά και αυτό συνεχίζει να υπάρχει μέχρι σήμερα. Όπως τόνισε ο Νίκος Συρμαλένιος, όλοι οι νόμοι που κατάργησαν την απλή αναλογική, που ενδυνάμωσαν τις οικονομικές επιτροπές για να έχει απόλυτο έλεγχο και πλειοψηφία ο εκάστοτε Δήμαρχος και Περιφερειάρχης κ.λπ., όλα αυτά συντείνουν ότι έχουμε έναν απόλυτο συγκεντρωτισμό και θα έλεγα έναν πατερναλιστικό έλεγχο, για να μην πω απόλυτα πρωθυπουργικό έλεγχο, του κράτους απέναντι στην Αυτοδιοίκηση

Επομένως, πρόσθεσε ο Νίκος Συρμαλένιος, είναι πολύ σημαντικό να προχωρήσει ο νόμος για την πολυεπίπεδη Αυτοδιοίκηση, Περιφερειακή και λοιπή Αυτοδιοίκηση και Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση, η ιδεοληψία της Νέας Δημοκρατίας να αρθεί, έτσι ώστε πραγματικά η Αυτοδιοίκηση να μην είναι ετεροδιοίκηση, αλλά να είναι ένας θεσμός συμμετοχής δημοκρατικής και θα έλεγα κύτταρο δημοκρατίας και λαϊκής εξουσίας. Διότι η Αυτοδιοίκηση δεν αποτελεί μόνο βαθμίδα διοίκησης, αποτελεί βήμα και επίπεδο έκφρασης των πολιτών.

Ακολουθεί η πλήρης ομιλία του Νίκου Συρμαλένιου:

«Κατ΄αρχάς είμαι υποχρεωμένος να απαντήσω στην πρόκληση του κ. Ακτύπη, ότι για πρώτη φορά, είναι παγκόσμια πρωτοτυπία αυτή, ένας νόμος ο οποίος ψηφίστηκε και εφαρμόστηκε μόνο στις εκλογές, δεν λειτούργησε ούτε ένα δίμηνο. Δεν λειτούργησε ούτε ένα δίμηνο, διότι η πρώτη πράξη που έκανε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ήταν να ανατρέψει αυτόν τον νόμο και για το εκλογικό σύστημα και για να μπορέσει να συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες πάλι στους Δημάρχους και στους Περιφερειάρχες. Δηλαδή, ξαναέφτιαξε ένα δημαρχο-κεντρικό και περιφερειαρχο-κεντρικό μοντέλο, το οποίο βεβαίως πήγε παρέα και με τον ασφυκτικό έλεγχο, ο οποίος ασκείται από το κράτος.

Εγώ υποστηρίζω ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση ακόμα λειτουργεί με τη μνημονιακή λογική. Ποια ήταν η μνημονιακή λογική; Επειδή ακριβώς φοβόντουσαν οι δανειστές ότι έχουμε μεγαλύτερες δαπάνες σε επίπεδο Περιφέρειας, περιόρισαν τις δαπάνες αυτές μέσω του λεγόμενου παρατηρητηρίου Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Από τότε, λοιπόν, ουσιαστικά υποτάχθηκε η Αυτοδιοίκηση και του Β΄ Βαθμού και του Α΄ Βαθμού στο κεντρικό κράτος, απόλυτα, ασφυκτικά και αυτό συνεχίζει να υπάρχει μέχρι σήμερα. Διότι όλοι οι νόμοι που κατάργησαν την απλή αναλογική, που ενδυνάμωσαν τις οικονομικές επιτροπές για να έχει απόλυτο έλεγχο και πλειοψηφία ο εκάστοτε Δήμαρχος και Περιφερειάρχης κ.λπ., όλα αυτά συντείνουν ότι έχουμε έναν απόλυτο συγκεντρωτισμό και θα έλεγα έναν πατερναλιστικό έλεγχο, για να μην πω απόλυτα πρωθυπουργικό έλεγχο, του κράτους απέναντι στην Αυτοδιοίκηση. Περί αυτού πρόκειται.

Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να προχωρήσει ο νόμος για την πολυεπίπεδη Αυτοδιοίκηση, Περιφερειακή και λοιπή Αυτοδιοίκηση και Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση, η ιδεοληψία της Νέας Δημοκρατίας να αρθεί, έτσι ώστε πραγματικά η Αυτοδιοίκηση να μην είναι ετεροδιοίκηση, αλλά να είναι ένας θεσμός συμμετοχής δημοκρατικής και θα έλεγα κύτταρο δημοκρατίας και λαϊκής εξουσίας. Διότι έτσι έγινε η Αυτοδιοίκηση, έτσι ιδρύθηκε, άλλο στην πορεία πώς εξελίχθηκε. Η Αυτοδιοίκηση δεν αποτελεί μόνο βαθμίδα διοίκησης. Αποτελεί βήμα, επίπεδο έκφρασης των πολιτών και αυτό ακριβώς εμείς θελήσαμε να θεσμοθετήσουμε με την απλή αναλογική, ενεργοποιώντας τις τοπικές κοινωνίες.

Δυστυχώς, οι αλλαγές που κάνατε και στο επίπεδο των Κοινοτήτων ακυρώνουν την όποια ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών. Περί αυτού πρόκειται. Η κοινωνία των πολιτών παραμένει απ΄έξω, παραμένει απαθής και παρακολουθεί τους εκάστοτε κομματικούς σχηματισμούς να διαμορφώνουν ψηφοδέλτια και, βεβαίως, όποιος έχει τη μεγαλύτερη δύναμη θα είναι και ο απόλυτος κυρίαρχος μέσα στο συγκεκριμένο Δήμο ή Περιφέρεια.

Για τις αρμοδιότητες, που πραγματικά είναι ένα τεράστιο θέμα, εγώ θα πω ότι όλοι συμφωνούμε το κράτος να έχει επιτελικές αρμοδιότητες. Όχι το σημερινό επιτελικό κράτος αλλά το κράτος κεντρικά, η διοίκηση, να έχει επιτελικές αρμοδιότητες και από εκεί και πέρα οι αρμοδιότητες οι υπόλοιπες να ασκούνται στο χώρο τον οποίο εποπτεύουν, είτε αυτό είναι Περιφέρεια, είτε αυτό είναι Δήμος, είτε είναι Κοινότητα. Να ασκούνται εκεί με τις ανάλογες αρμοδιότητες που ανταποκρίνονται στο επίπεδο διοίκησης και αυτοδιοίκησης στο οποίο απευθύνονται.

Βεβαίως αυτό είναι μια δύσκολη δουλειά. Είναι σίγουρο αυτό, αλλά από τη στιγμή που δεσμεύθηκε ο Υπουργός και δεν το έφερε, προφανώς, υπάρχουν συγκεκριμένοι πολιτικοί λόγοι, είτε γιατί δεν θέλει να αποκεντρώσει αρμοδιότητες, είτε γιατί δεν είναι έτοιμοι να φέρουν ένα τέτοιο νομοσχέδιο, γιατί υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες και στο κυβερνητικό επίπεδο.

Νομίζω, λοιπόν, ότι μαζί με τις αρμοδιότητες υπάρχει και το θέμα της δομής. Κατά την άποψή μου υπάρχει ζήτημα νέας δομής και στο επίπεδο των Περιφερειών και στο επίπεδο των Δήμων. Εγώ χαρακτηριστικά λέω ότι οι δύο Περιφέρειες του Αιγαίου, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου -το έχω ξαναπεί αυτό- θα μπορούσαν να είναι μία Περιφέρεια, διότι υπάρχουν πολλά κοινά ζητήματα και από εκεί και πέρα τα πέντε μεγάλα Νομαρχιακά Διαμερίσματα να είναι πέντε ισχυρά Περιφερειακά Διαμερίσματα. Δηλαδή, οι παλιοί πέντε Νομοί, οι οποίοι αυτοί θα ασκούν τη διοίκηση και θα υπάρχει ένα επιτελικό όργανο χάραξης γενικών κατευθύνσεων για την ακτοπλοΐα, για την υγεία, για το περιβάλλον, για μια σειρά ζητήματα που είναι κοινά στο μεγάλο Αρχιπέλαγος του Αιγαίου.

Από αυτή την άποψη, κλείνοντας, θέλω να πω ότι σίγουρα οι Αποκεντρωμένες αποτελούν ένα ακόμα επίπεδο το οποίο ίσως δεν χρειάζεται να υπάρχει. Το έχω ξαναπεί αυτό. Δεν θέλω να παρεξηγηθώ από τους εργαζόμενους στις Αποκεντρωμένες, διότι κανείς από τους εργαζόμενους προφανώς δεν απολύεται, στη δική μας αντίληψη βέβαια. Δεν απολύεται κανείς και μεταφέρονται όπου μεταφερθούν οι αρμοδιότητές τους, είτε στο Α΄ επίπεδο, είτε στο Β’ επίπεδο Αυτοδιοίκησης, είτε ακόμα και σε αποκεντρωμένες υπηρεσίες του κεντρικού κράτους που κάποια Υπουργεία ήδη τις έχουν.».

.