Ομιλία Γ. Παπαηλιού στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης - Δημόσιας Τάξης - Δικαιοσύνης (22.2.2022)

• Η πολιτική πρόνοιας αποτελεί για τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στοιχείο-πυλώνα του κοινωνικού κράτους, το οποίο συνιστά σημαντική παράμετρο της πολιτικής του. Σε αυτό το πλαίσιο, η προνοιακή πολιτική εντάσσεται και πρέπει να εντάσσεται σε ένα συνεκτικό ενιαίο σύνολο διαδικασιών, κανόνων και μέτρων.
• Στον αντίποδα για τη ΝΔ, η πολιτική πρόνοιας, όπως και όλες οι πολιτικές που συνδέονται ή εντάσσονται στο κοινωνικό κράτος, αποτελούν στοιχείο που επιβαρύνει τις δημόσιες δαπάνες, θεωρούνται βάρος για την οικονομία,  ασκούνται σημειακά  ή αποτελούν αντικείμενο «φιλανθρωπίας» από κάποιους ιδιώτες-«ευεργέτες», πολλές φορές με το αζημίωτο.

Ο βουλευτής Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Γιώργος  Παπαηλιού, μιλώντας στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης-Δημόσιας Τάξης-Δικαιοσύνης (22.2.2022) και στην Ολομέλεια της Βουλής (24.2.2022), ως εισηγητής της μειοψηφίας  για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης «κύρωση της από 13.1.2000 Διεθνούς Σύμβασης για τη διεθνή προστασία των ενηλίκων, είπε, μεταξύ των άλλων τα εξής:

Η πολιτική πρόνοιας συνιστά  την παρέμβαση του κράτους για τη στήριξη του κάθε πολίτη σε κάθε φάση της ζωής του, όταν βιώνει συνθήκες ένδειας, κοινωνικού αποκλεισμού και ανισότητας, πληττόμενος από παράγοντες γενικότερους  ή προσωπικούς. Αναδιανέμει σ΄ αυτούς ένα μερίδιο του εθνικού εισοδήματος και εγγυάται ένα ελάχιστο επίπεδο αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης.

Στην κατηγορία των ευάλωτων πολιτών ανήκουν, εκτός από τους ανήλικους, και οι ενήλικοι που δεν μπορούν να επιληφθούν των υποθέσεών τους λόγω σωματικής ή διανοητικής αδυναμίας (τα ΑμεΑ, οι χρόνια πάσχοντες). Αλλά και άλλες ευάλωτες κατηγορίες πληθυσμού, όπως οι πρόσφυγες και άλλες ομάδες που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας.

Στην ελληνική έννομη τάξη, τίθενται υπό δικαστική συμπαράσταση όσοι δεν μπορούν να επιμεληθούν των υποθέσεών τους, να προστατεύσουν τα συμφέροντα και την περιουσία τους,  λόγω κάποιας αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης ή κάποιας νοσηρής εξάρτησης.

Η διεθνής σύμβαση για τη διεθνή προστασία των ενηλίκων αποσκοπεί στην ιδιαίτερη μεταχείριση των ευάλωτων ενηλίκων, οι οποίοι λόγω «αλλοίωσης ή ανεπάρκειας» των προσωπικών ικανοτήτων τους, δεν είναι σε θέση να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους και στην αποτελεσματική προστασία τους σε «διεθνείς καταστάσεις», σε περιπτώσεις με διεθνή χαρακτήρα, συνδεόμενες με περισσότερες της μιας χώρες.

Με τη θεσμοθέτηση ενός κοινού καθεστώτος προστασίας και την καθιέρωση κανόνων για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, τις σχετικές δικαστικές αποφάσεις και τη συνεργασία των εμπλεκομένων αρχών (των συμβαλλομένων κρατών),  αποφεύγονται οι αντιφατικές λύσεις ως προς την αντιμετώπιση του ζητήματος.

Επιπλέον τα μέτρα προστασίας ενισχύονται και διευρύνονται, όπως η θέση του ενηλίκου υπό την προστασία δικαστικής ή διοικητικής αρχής, υπό καθεστώς επιτροπείας ή κηδεμονίας, ο διορισμός προσώπου ή φορέα επιφορτισμένου με την επιμέλειά του ή τη διαχείριση, τη διοίκηση και τη διάθεση της περιουσίας του, την εκπροσώπησή του.

Από τα πεπραγμένα, και όχι μόνον, των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ, στον τομέα της πρόνοιας, προκύπτουν διαφορετικές πολιτικές.

Επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αφού το σύνολο των προνοιακών παροχών υπήχθησαν στον ΟΠΕΚΑ, προωθήθηκε η δημιουργία και η ενίσχυση των ΚΔΑΠ για τα ΑμεΑ, των Κέντρων Στήριξης της Οικογένειας και των Κέντρων Ολοκληρωμένης Φροντίδας, ψηφίστηκαν οι νόμοι για την αναδοχή και υιοθεσία, τις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης και άλλοι που διευκολύνουν τα ΑμεΑ, εφαρμόστηκε το νέο ψηφιακό σύστημα απονομής των προνοιακών παροχών αναπηρίας βάσει του ηλεκτρονικού φακέλου, δρομολογήθηκε η επεξεργασία εθνικής στρατηγικής αποϊδρυματοποίησης και αυξήθηκαν οι σχετικές δαπάνες.

Στην προοπτική και στο πλαίσιο του νέου υποδείγματος κοινωνικού κράτους, αυτές οι πολιτικές μπορούν και  πρέπει να οδηγήσουν στη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου καθολικού συστήματος πρόνοιας, το οποίο να περιλαμβάνει δωρεάν υπηρεσίες φροντίδας για τους ανάπηρους, τους ηλικιωμένους και τους ενήλικους που   δεν μπορούν να παράσχουν την απαραίτητη προστασία στους εαυτούς τους. Και αυτό να αφορά πολλούς τομείς, ιδίως αυτούς της υγείας και της πρόνοιας, που να χρηματοδοτείται από δημόσιες δαπάνες.

Σε αυτό το πλαίσιο, όλοι  οι φορείς που εμπλέκονται στην άσκηση της πολιτικής πρόνοιας  πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή αλληλοενημέρωση, επικοινωνία  και συντονισμό, βάσει ενός Ολοκληρωμένου Ψηφιακού Συστήματος Συντονισμού και Αξιολόγησης Δράσεων σε κεντρικό επίπεδο, τον λεγόμενο «ψηφιακό βραχίονα του κράτους».

Στον αντίποδα, η κυβέρνηση της ΝΔ, παρά την επικοινωνιακή εξαγγελία «εθνικών στρατηγικών»-ευχολογίων, δυσχεραίνει, καθυστερεί, αμβλύνει, αναστέλλει  ή καταργεί διευκολυντικές ρυθμίσεις για τους ανάπηρους και τους περικόπτει  90 εκ. ευρώ  το 2021 και  55 εκ. ευρώ φέτος σε σχέση με τη δαπάνη του 2019.

Συμπερασματικά,

Η πολιτική πρόνοιας αποτελεί για τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στοιχείο-πυλώνα του κοινωνικού κράτους, το οποίο συνιστά σημαντική παράμετρο της πολιτικής του. Σε αυτό το πλαίσιο, η προνοιακή πολιτική εντάσσεται και πρέπει να εντάσσεται σε ένα συνεκτικό ενιαίο σύνολο διαδικασιών, κανόνων και μέτρων.

Στον αντίποδα για τη ΝΔ, η πολιτική πρόνοιας, όπως και όλες οι πολιτικές που συνδέονται ή εντάσσονται στο κοινωνικό κράτος, αποτελούν στοιχείο που επιβαρύνει τις δημόσιες δαπάνες, θεωρούνται βάρος για την οικονομία,  ασκούνται σημειακά  ή αποτελούν αντικείμενο «φιλανθρωπίας» από κάποιους ιδιώτες-«ευεργέτες», πολλές φορές με το αζημίωτο.